Dinozorların sayısı, ölümcül göktaşından önce küresel soğuma nedeniyle düşüşe geçmiş

Göktaşı çarpmasından sadece kuş benzeri dinozorlar kurtulmuş ve onlar da bugün gördüğümüz kuşlara dönüşmüştü. (Unsplash)
Göktaşı çarpmasından sadece kuş benzeri dinozorlar kurtulmuş ve onlar da bugün gördüğümüz kuşlara dönüşmüştü. (Unsplash)
TT

Dinozorların sayısı, ölümcül göktaşından önce küresel soğuma nedeniyle düşüşe geçmiş

Göktaşı çarpmasından sadece kuş benzeri dinozorlar kurtulmuş ve onlar da bugün gördüğümüz kuşlara dönüşmüştü. (Unsplash)
Göktaşı çarpmasından sadece kuş benzeri dinozorlar kurtulmuş ve onlar da bugün gördüğümüz kuşlara dönüşmüştü. (Unsplash)

Bilim insanları 66 milyon yıl önce dinozorların sonunu getiren göktaşının öncesinde Dünya’da neler yaşandığını araştırdı. Bulgular, dinozorların sayısının göktaşından önce zaten düşmekte olduğunu ortaya koydu.
Araştırmaya göre dinozorların nüfusu, bugünkü Meksika’ya düşen ölümcül göktaşından yaklaşık 10 milyon yıl önce azalmaya başlamıştı. Bu durum, göktaşından sonra dinozorların iyileşmesini ve toparlanmasını engellemiş olabilir.
Göktaşı, yaklaşık 200 kilometre genişliğindeki Chicxulub isimli çarpma kraterini yaratmış ve iklimi değiştiren gazların atmosfere salınmasına neden olmuştu. Bu etkiler, sonuçta gezegendeki canlıların dörtte üçünü öldürmüştü.
Yeni araştırmanın ardındaki bilim insanları, 6 dinozor ailesindeki tür çeşitliliğini ve yok olma oranlarını değerlendirdi. Araştırmada 247 dinozor türüne ait olduğu belirlenen bin 600 dinozor fosili incelendi.
Çalışmanın baş yazarı Fabien Condamine, "150 ila 66 milyon yıl öncesini kapsayan tüm Kretase Devri’ndeki en yaygın 6 dinozor ailesini inceledik ve hepsinin başta evrimleştiğini, geliştiğini ve açıkça başarılı olduklarını gördük" dedi.
Fransa'daki Montpellier Evrimsel Bilimler Enstitüsü'nden Condamine, "Sonra, yani bundan 76 milyon yıl önce ani bir gerileme gösterdiler" diye devam etti:
"Yok olma oranları artmış, yeni türlerin ortaya çıkma oranı da düşmüştü."
Hakemli bilimsel dergi Nature Communications’ta yayımlanan araştırmanın yazarlarına göre bu durum, göktaşının etkileri nedeniyle soğuyan iklimin uçmayan dinozorları yok etmesine yardımcı oldu.
Araştırmacılar ayrıca, hadrosaur gibi başarılı dinozor ailelerinin diğer otoburları geride bırakmış olabileceğini düşünüyor. Bu da dinozor çeşitliliğinde düşüşe yol açabilir.
Araştırmanın ortak yazarı, Bristol Üniversitesi Yer Bilimleri Fakültesi’nden Prof. Mike Benton, "Analizlerde dinozor nüfusundaki düşüşünün olası nedenlerini araştırdık. İki ana faktör olduğu ortaya çıktı" diye konuştu.
"İlki genel iklimin soğumaya başlamasıydı. Bu, muhtemelen sıcak havalara dayanıklı dinozorlar için hayatı zorlaştırdı. Ardından, otoburların kaybı ekosistemlerini kararsız, nesillerini de tükenmeye eğilimli hale getirdi."
Benton ayrıca, "daha uzun ömürlü dinozor türlerinin neslinin tükenmeye daha yatkın olduğunu" ve "Dünya'daki yeni koşullara uyum sağlayamadıklarını" ifade etti.
Independent Türkçe, CNN International, CNET



Cep telefonu deneyinin sonuçları bilim insanlarını şaşırttı

Fotoğraf: Unplash
Fotoğraf: Unplash
TT

Cep telefonu deneyinin sonuçları bilim insanlarını şaşırttı

Fotoğraf: Unplash
Fotoğraf: Unplash

Araştırmacılar, işyerinde akıllı telefonunuzu kenara koymanın ertelemeyi durdurmak için yeterince iyi bir strateji olmayabileceğini söyledi.

Akıllı telefon erişiminin sınırlandırılması kullanımın azalmasına sağlasa da yakın zamanda yapılan çalışmada, katılımcıların sadece odaklarını farklı bir cihaza kaydırdığı tespit edildi.

Londra Ekonomi Okulu'ndan araştırmacı Dr. Maxi Heitmayer yaptığı açıklamada, "Bu çalışma, akıllı telefonu bir kenara bırakmanın işin bölünmesini ve ertelemeyi azaltmak ya da odaklanmayı artırmak için yeterli olmayabileceğini gösteriyor" dedi.

Sorun cihazın kendisinden değil, cihazlarımızla geliştirdiğimiz alışkanlık ve rutinlerden kaynaklanıyor.

Heitmayer, Frontiers in Computer Science adlı akademik dergide yayımlanan çalışmanın yazarı.

Bu küçük deneyde Londra'da yaşayan, çalışan ya da okuyan 22 katılımcı yer aldı. Çoğunluğu kendini kadın olarak tanımlıyordu ve yaşları 22'yle 31 arasındaydı.

Katılımcılardan iki gün boyunca özel, ses geçirmez odada çalışmaları ve normalde iş için yanlarında bulundurdukları cihazları getirmeleri istendi. Özellikle, bildirim ayarlarında herhangi bir değişiklik yapmadılar.

Deneylerden birinde telefonlar doğrudan katılımcıların masasına yerleştirildi. Bir diğerindeyse telefon, yaklaşık 1,5 metre uzaklıktaki ayrı bir masaya yerleştirildi. Telefon daha uzakta olduğunda, araştırmacılar daha az kullanıldığını ancak dikkatin daha yakındaki dizüstü bilgisayara kaydığını tespit etti.

Heitmayer, "Bu sizin sevdiklerinizle ve işinizle olan bağlantınız. Navigasyon sisteminiz, çalar saatiniz, müzik çalarınız ve bilgi kaynağınız. Beklendiği üzere kişiler, her şeyi yapan araca yöneliyor" dedi.

Net amacınız olmasa bile, sosyal medya hesaplarınızı içerdiğini ve eğlence sağlayabileceğini biliyorsunuz.

Kişilerin işin bölünmesinin önüne geçmek için yapabileceği şeyler var. Bildirimlerini belirli zamanlarda gelecek şekilde ayarlayabilirler. Telefonlarını sessize alabilirler.

Ancak özellikle sosyal medya uygulamalarının cazibesinden ötürü çekim gücü epey yüksek. Reviews.org'un 2023'teki araştırmasına göre, Amerikalıların yüzde 40'ından fazlası telefonlarına bağımlı olduğunu kabul ediyor.

Heitmayer, "Telefonlarımızı kullanırken her birimizin verdiği ve hiç adil olmayan bir savaş var" diye açıkladı.

Telefonların içinde bulunan ve en çok dikkat çeken şeyler, onları kullanma isteğimize karşı koyamamamızdan büyük kazanç sağlayan büyük şirketler tarafından geliştiriliyor. Tüm bunlar kelimenin tam anlamıyla bile bile yapılıyor.

Independent Türkçe