Libya Ulusal Birlik Hükümeti Petrol ve Gaz Bakanı Avn, Şarku’l Avsat’a konuştu: 'Petrol sahalarının kapanması bizi büyük zorluklarla karşı karşıya bırakır... Türkiye'nin Libya petrol sektöründe payı yok'

Avn, Libya’nın petrol zenginliğinin sadece yüzde 40’ının keşfedildiği bilgisini verdi.

Libya Petrol ve Gaz Bakanı Muhammed Ahmed Avn.
Libya Petrol ve Gaz Bakanı Muhammed Ahmed Avn.
TT

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Petrol ve Gaz Bakanı Avn, Şarku’l Avsat’a konuştu: 'Petrol sahalarının kapanması bizi büyük zorluklarla karşı karşıya bırakır... Türkiye'nin Libya petrol sektöründe payı yok'

Libya Petrol ve Gaz Bakanı Muhammed Ahmed Avn.
Libya Petrol ve Gaz Bakanı Muhammed Ahmed Avn.

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Petrol ve Gaz Bakanı Muhammed Ahmed Avn, ülkenin petrol sektörünün, 24 Aralık'ta yapılması planlanan seçimler sırasında yaşanabilecek herhangi bir siyasi gerilim veya çatışmadan zarar görememesini umduğunu söyledi.  
Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan Bakan Avn konuya dair şu ifadeleri kullandı:
“Milli ve bağımsız uzmanlar olarak, petrol meselesini kullanan kim olursa olsun petrol sahalarını yeniden kapatmalarının önlenmesi için herkesi göreve çağırıyoruz. Petrol sahalarının yeniden kapanması, özellikle geniş petrol sahaları da kapanırsa petrol gelirlerinde büyük bir gerilemeye neden olacaktır.  Mesele petrol piyasasındaki itibarımızı zedelemeye kadar gidebilir. Böyle bir durumda sorunu çözmemiz uzun zaman alacak ve müşteriler alternatif pazarlar aramak zorunda kalacaktır.”
Petrol üretimini bu yıl sonuna kadar günlük 1,3 milyon varilden 1,5 milyona varile çıkarmayı hedeflediklerini belirten Avn sözlerini şöyle sürdürdü:
“Keşfedilen yeni sahalarda bazı projeler hayata geçirebilir. Ülkenin 2014 yılından bu yana tanık olduğu sabotaj saldırılarının yanı sıra askeri operasyonlarda zarar gören yedi sahada teknik tesisleri onarabilir ve geliştirebilirsek bu hedefe ulaşabiliriz.”
Belirli bir taraf ya da herhangi bir ülkenin desteğiyle Libya petrol sektöründeki büyük yatırım paylarını kontrol eden şirketler ve Batılı ülkeler arasındaki rekabetin seçim ortamını etkileyeceğine dair korkuları yersiz bulan Bakan Avn, “Elbette gizli ellerin neden olabileceği tehlikeleri tahmin etmek zor. Fakat genel olarak petrol kotaları belirlidir ve 1960’lı yılların sonlarından bu yana net bir şekilde bilinmektedir. Burada önemli bir sorun yok” dedi.
Karada veya denizde keşif ve arama için sahalar sunmaları halinde,  şirketler arasında çetin bir rekabet başlayabileceğini ancak henüz böyle bir adım atmadıklarını ifade eden Avn, Libya'nın petrol zenginliğinin sadece yüzde 40'ının keşfedildiği bilgisini paylaştı.
Avn dünyada su, rüzgar ve güneş enerjisi gibi alternatif enerji kaynaklarına eğilim olduğunu belirterek Libya’nın petrol zenginliğinin boşa harcanacağı korkusuyla bu zenginlikleri keşfetmek için acele etmenin bakanlığının öncelikleriden olacağını vurguladı.
Libya’nın petrol rezervlerinin büyüklüğüne ilişkin de açıklamalarda bulunan Avn, “Libya belki de petrol rezervleri açısından Afrika Kıtası’nda ilk sıradadır. Katar merkezli Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumu’na (GECF) göre Libya’da 80 trilyon metreküp petrol olduğu tahmin edilse de yaklaşık 52 trilyon metreküp petrolümüz var” dedi.
Bakan Avn, Libyalıların büyük çoğunluğunun Türkiye'nin Libya'da attığı adımlar ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Azerbaycanlı mevkidaşı İlham Aliyev'i Libya'da petrol sahalarını geliştirmek için iş birliği yapmaya çağırması nedeniyle kafalarda soru işaretleri olduğuna ilişkin iddialara şu cevabı verdi:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan bahsi geçen açıklamaları doğrudan duymadım. Ancak Libya devletinin egemenliğini temsil ediyoruz. Bakanlık olarak uluslararası şirketlere Libya karasularında veya topraklarında arama ve keşif yapmaları için teklifte bulunuruz, onlar da karşı teklif verirler. Ülkemizdeki yasal prosedür bu şekildedir.”
Bu konuda şu an için Türkiye ile doğrudan temasların olmadığını belirten Bakan Avn sözleirni şöyle sürdürdü:
“Bu konuda herhangi bir yazılı belge almadık. Son yıllarda Libya devleti ile herhangi bir taraf arasında anlaşma yapılmadı. Belki de Türkiye Cumhurbaşkanı, Azeri mevkidaşına yaptığı davette, olur da devleti tarafından bir teklifte bulunulursa petrol şirketleri arasındaki keşif ihalelerinden birini kazanmak için iş birliği yapmayı kast ediyordur. Ancak şu an için Türkiye'nin Libya petrol sektöründe herhangi bir payı yok.”
Türk şirketlerinin 2005 yılında Libya devletinin keşfe açtığı sahalar için yarıştıklarını ve üç sahayı kazandıklarını belirten Avn, “Nihayetinde bu sahalardan birinde petrol bulundu. Ancak Türk şirketleri, 17 Şubat 2011 devriminden sonra sorunlu sebeplerden dolayı tıpkı diğer petrol şirketleri gibi ülkeden çıkmak zorunda kaldılar” diye konuştu.
ABD'nin Trablus Büyükelçisi Richard Norland'ın bir hafta önce yaptığı ve petrol kaynaklarının Libyalıların yararına kullanılmasının gerekliliğine ilişkin açıklamasına tepki gösteren Avn konunun ayrıntılarını şöyle açıkladı:
“Norland’ın açıklamasında, Petrol Bakanlığı ve Petrol Bakanı’nın görevlerini belirtmeye ve görev dağılımı yapmaya yönelik bir girişim vardı. Bu kabul edilemezdi. ABD Büyükelçisi’nin petrol şirketinin teknik uzmanlığı ve petrol gelirlerini dağıtanın Petrol Bakanlığı olduğu konusundaki sözleri büyük yanlışlıklar içeriyordu. Bakanlık petrol getirilerini dağıtmaz. Görevi, ham petrolün çıkarılması, işlenmesi, ihracatı ve ardından petrol gelirlerinin Maliye Bakanlığı'na veya Merkez Bankası'na aktarılması çalışmaların izlenmesi ve tamamlanmasıdır. Herkesin bildiği gibi Temsilciler Meclisi (TM) hükümetin bütçesini onaylamakla görevlidir. Bu yüzden harcamaları ve gelir dağılımını belirleyen de TM’dir.”
Petrol Tesisleri Muhafız Kurumu’na hakim olan vizyonun değiştirilmesi çağrısında bulunan Bakan Avn konuya dair şunları söyledi:
“Halen, fon elde etmek veya siyasi gündemleri uygulamak için petrol sahalarını kapatmaktan çekinmeyen silahlı gruplar olarak hareket ediyorlar. Oysa artık devletin destek güçlerinin bir parçası oldular. Bu nedenle petrol sahalarının kapatılması, bunu gerçekleştiren grup üzerinden hesaplanan bireysel bir eylemdir.”

 


Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
TT

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’ ABD Özel Temsilcisi’nin güney ziyaretini gölgede bıraktı

ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)
ABD Libya Büyükelçiliği heyetinin Sebha'yı ziyaretinden (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Libya'daki ‘Rus nüfuzu’, Libyalı analistlerin ABD Özel Temsilcisi Richard Norland'ın Libya'nın güneyine yaptığı benzeri görülmemiş ziyaretin sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerini gölgede bıraktı.

Norland'ın bu hafta başında güneydeki Sebha kentinde Mareşal Halife Hafter'in oğlu Saddam Hafter ile yaptığı görüşmelerin ayrıntıları yeterince açıklanmadı. Ancak gözlemciler Norland'ın Sebha'ya yaptığı ziyaretin ‘sembolik’ olduğunu bildirdi. Derne Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Yusuf el-Farisi, söz konusu ziyaretin ‘önceki güvensizlik dalgalarının ardından istikrarlı güvenlik koşulları ışığında bir ABD yetkilisinin güney kentine yaptığı ilk ziyaret’ olduğunu belirtti.

cdvfg
ABD'nin Libya Özel Temsilcisi Richard Norland, Sebha ziyareti sırasında gerçekleşen görüşmede konuşurken (ABD Libya Büyükelçiliği’nin X hesabı)

Johns Hopkins Üniversitesi Dış Politika Enstitüsü üyesi Hafız el-Guveyl'e göre, Libya'ya yönelik on yıllık stratejik planın ve Rus nüfuzunu sınırlama girişimlerinin gölgeleri, ABD Özel Temsilcisi’nin Güney Libya ziyaretinde de kendisini gösterdi. El-Guveyl'e göre Rusya'nın Libya'nın güneyindeki nüfuzunu arttırması, ABD'nin kırılgan bölgelere yönelik stratejisinden ve Norland'ın ziyaretinden daha uzak değil. Bu noktada, geçtiğimiz mart ayından bu yana Rus askeri kargo uçaklarının ülkenin güneyinde yer alan Brak eş-Şati Üssü’ne yönelik birden fazla hava ikmalinden söz eden sızıntıların ortaya çıktığını da belirtmek gerekir.

Xujık8
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe ile CIA Direktörü William Burns arasında Trablus'ta daha önce yapılan bir görüşmeden (UBH)

İki yıldan kısa bir süre önce Biden yönetimi, ‘Çatışmayı Önlemek ve İstikrarı Teşvik Etmek için ABD Stratejisi - Libya için On Yıllık Stratejik Plan’ olarak bilinen planı başlattı. Bu plan, diğer hususların yanı sıra, Libya'nın tarihsel olarak marjinalleştirilmiş güneyini ulusal yapılara entegre etmeyi, daha geniş bir birleşmeye yol açmayı ve güney sınırını güvence altına almayı amaçlıyor.

Norland, Hafter'le görüştükten sonra Libya'nın güneyinin istikrara kavuşturulması, Libya'nın egemenliğinin korunması ve bölünmelerin aşılmasında oynadığı hayati rol hakkında genel bir konuşma yapmakla yetindi. Trablus Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş'a göre söz konusu ziyaret Moskova'nın nüfuz mücadelesi ve Rusya'nın bölgedeki genişlemesini keşfetme bağlamının ötesine geçemeyebilir.

Diğer yandan Norland’ın Libya'nın güvenlik kurumlarını birleştirme çabalarını ülkenin dört bir yanından Libyalı askeri liderlerle ilişki kurarak desteklemekten bahsetmesi de dikkat çekiyor. El-Atraş Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, bu ziyaretin gerçekleri gizlemek için yapıldığını belirtti. El-Atraş’a göre bu ziyaret öncelikle Moskova'yı hedef alıyor ve ülkenin batısından sorumlu İçişleri Bakanı İmad et-Trablusi ile Saddam arasında daha önce yapılan ve tek taraflı bir eylem olan görüşmeye dayanan vizyonları önemsizleştiriyor.

 sc
Rusya Savunma Bakanı Yardımcısı ve Rus hükümetinden üst düzey bir heyetin daha önce Bingazi'ye yaptığı ziyaretten (Şarku’l Avsat)

Öte yandan bir grup analist, Çin'in Libya'daki faaliyetlerinin genişlemesine ilişkin ABD'nin güçlü endişelerinden bahsetti. Siyasi analist İzzeddin Akil'e göre güney Libya, Çin İpek Yolu'nun kesilmesinde önemli bir istasyon olabilir ve aynı zamanda Afrika'da Çinlileri rahatsız etmek ve onlara karşı koymak için bir üs olarak kullanılabilir.

Akil, Washington yönetiminin Trablus Büyükelçisi olarak atanması planlanan Amerikalı diplomat Jennifer Gavito'nun brifinginde Çin hakkında söylenenleri esas aldı.

Gavito geçtiğimiz haziran ayında Senato Dış İlişkiler Komitesi önünde yaptığı açıklamada, Çin'le bağlantılı şirketlerin Libya'da bilgi ve iletişim teknolojileri sektöründe gösterdikleri derin başarılar konusunda uyarıda bulundu.

Infra Global Partners Vakfı danışmanı Jonathan Bass, Pekin'in Mareşal Halife Hafter'e verdiği desteğe işaret ederek, Çin'in daha önce eski Libya Başbakanı Fethi Başağa döneminde çok cazip koşullarla ülkenin güneyinde Libya altını çıkarma hakkını elde ettiğini söyledi.

Sahel bölgesinin son iki yılda Fransa'ya sadık bazı yerleşik rejimlerin devrilmesine tanık olması ve Rusya'nın yeni rejimlerin müttefiki olarak bölgeye müdahil olması da dikkat çekiyor.

Norland'ın Sebha'yı ziyaretinden bir gün sonra Rusya'nın Libya Büyükelçisi Aydar Aganin'in Rus askeri kamyonu Ural'ın direksiyonuna geçmesi ve Ural’ın Libya pazarına girişini kutlaması da önemli bir noktaydı.