Lübnan'da liman patlaması kurbanlarının ailelerinden ‘Kutsal Öfke Günü’ protestosu

Liman patlamasında hayatını kaybedenlerin aileleri 9 Temmuz’da meclis binası yakınında toplandı. Ardından güvenlik güçleriyle çatışma yaşandı. (AP)
Liman patlamasında hayatını kaybedenlerin aileleri 9 Temmuz’da meclis binası yakınında toplandı. Ardından güvenlik güçleriyle çatışma yaşandı. (AP)
TT

Lübnan'da liman patlaması kurbanlarının ailelerinden ‘Kutsal Öfke Günü’ protestosu

Liman patlamasında hayatını kaybedenlerin aileleri 9 Temmuz’da meclis binası yakınında toplandı. Ardından güvenlik güçleriyle çatışma yaşandı. (AP)
Liman patlamasında hayatını kaybedenlerin aileleri 9 Temmuz’da meclis binası yakınında toplandı. Ardından güvenlik güçleriyle çatışma yaşandı. (AP)

Lübnan Temsilciler Meclisi Başkanlığı, meclis binası yakınında oturma eylemi düzenleyen Beyrut Limanı patlaması kurbanlarının ailelerine, Meclis Başkanı Nebih Berri’nin yasalara bağlılığı ve halkın yanında olduğu konusunda güvence vermeye çalıştı. Beyrut Limanı patlaması hususunda Adalet Bakanlığı’ndan gelen dokunulmazlığın kaldırılması talebini incelemek için Berri’in çağrı yaptığı meclis bürosu ve İdare ve Adalet Komisyonu arasında da ortak oturum düzenlendi.
Patlamanın kurbanlarının aileleri, milletvekillerinin dokunulmazlığının kaldırılmasını talep etmek için toplandı. Ayrıca kurbanlar için adaletin yerine getirilmesini, patlamanın sorumlularının ortaya çıkarılmasını ve hesap sorulmasını isteyen pankartlar taşıdılar. Aileler, dokunulmazlıkların otomatik olarak kaldırılmasını ve dosyanın siyasallaştırılmamasını talep ettiler. Protestocular milletvekilleri Ali Hasan Halil ve Gazi Zuayter’in fotoğraflarını taşırken çevre yolunu da trafiğe kapattılar.
Cumhurbaşkanlığı söz konusu öfkeye müdahale etmeden önce Lübnan ordusu Ayn et-Tina’daki insan bariyerini aşmaya çalıştı. Ardından bölge sakinleri ve güvenlik güçleri arasında çatışma çıktı. Meclis Başkanı Nebih Berri, danışmanı Ali Hamdan’ı Ayn et-Tina’da halkla konuşmak üzere görevlendirdi. Hamdan halka ‘Meclis Başkanı’nın hukuka bağlı ve halkın yanında olduğunu’ ifade etti.
‘Kutsal Öfke Günü’ sloganıyla eylem yapan protestocular “Bedeli ne olursa olsun, çocuklarımızın kanı üzerine inşa edilen dokunulmazlıkları istemiyoruz. Katliam korkunçtur ve toplu infaz gibidir. Adalete doğru yolculuğumuza devam edeceğiz” açıklamasında bulundular. Geçici hükümetin İçişleri Bakanı Muhammed Fehmi’nin Yargıç Gassan Bitar’ın Kamu Güvenliği Genel Müdürü Tümgeneral Abbas İbrahim’i sorgulama talebini reddetmesinin ardından bir uyarı bildirisi yayınlandı. Mahkemeye çıkarılmasının kabul edilmesi istendi.
Protestocular tarafından yayınlanan bildiride şu ifadeler kullanıldı:
“En değerli varlığımızı kaybettik ve tek amacımız kardeşlerimizin ve oğullarımızın öldürülmesinde parmağı olan herkesin hesap vermesidir. Bu yüzden kim dokunulmazlık kisvesi altında gizlenir ve soruşturma talebini reddederse veya başka bir şekilde kanunu manipüle ederse, olaya karıştığını ya da bizi ilgilendiren ve soruşturmaya faydalı olan bilgilere sahip olduğunu ispatlamış olur.”
Bildiride yetkililere de seslenildi:
“Soruşturmadan kaçmanız, sizi zorla soruşturmaya getirmek için evlerinize girmemize yol açar. Bu, milisler ve yabancı fonlarla suç ortaklığınızın boyutunun ortaya çıkarılması ile eşdeğer bir durumdur. Halen zanlıların mahkemeye çıkmasını bekliyoruz. Bunun olmaması halinde daha önce görmediğiniz ve barışçıl olmayan hareketler için bizi bekleyin.”
Kurbanların aileleri daha sonra İçişleri Bakanlığı önünde oturma eylemi düzenlediler. Kamu Güvenliği Genel Müdürü Tümgeneral Abbas İbrahim’in yargılamasına izin vermemesi dolayısıyla Bakan Fehmi’yi kınayan sloganlar attılar.



Hamas'a yönelik arabuluculuk girişiminin detayları... Gazze ateşkesindeki ‘boşlukları’ kapatma çabaları

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati dün (salı) düzenlediği basın toplantısında, Gazze Şeridi'ndeki durum hakkında konuştu. (AFP)
Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati dün (salı) düzenlediği basın toplantısında, Gazze Şeridi'ndeki durum hakkında konuştu. (AFP)
TT

Hamas'a yönelik arabuluculuk girişiminin detayları... Gazze ateşkesindeki ‘boşlukları’ kapatma çabaları

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati dün (salı) düzenlediği basın toplantısında, Gazze Şeridi'ndeki durum hakkında konuştu. (AFP)
Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati dün (salı) düzenlediği basın toplantısında, Gazze Şeridi'ndeki durum hakkında konuştu. (AFP)

Mısır, ABD ve İsrail'in Doha'daki görüşmelerden çekilmesinin ardından temmuz ayı sonundan bu yana askıya alınan 60 günlük ateşkes müzakerelerini yeniden başlatmak için yeni bir girişimi resmen açıkladı. Bu girişim, Hamas heyetinin Kahire ziyaretiyle aynı zamana denk geldi.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, yeni girişimin, müzakerelerde bir ilerleme sağlanması halinde, kısmi veya kapsamlı yeni bir anlaşma imzalanması için müzakerelerin başlatılmasına fırsat sunabileceğini düşünüyor. Washington, İsrail'in inatçılığını sona erdirmek için baskı yaparsa ve Hamas, önceki anlaşmazlıkları, özellikle de İsrail'in çekilmesiyle ilgili olanları sona erdirmek için önerilen mutabakatları kabul ederse, yeni bir anlaşma yapılması muhtemel.

Mısır'ın Kahire el-İhbariyye televizyon kanalının dün kaynaklardan aktardığına göre, ‘Hamas liderlerinden oluşan ve Halil el-Hayye'nin başkanlık ettiği bir heyet, Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakereleri hakkında istişare yapmak üzere Mısır'a geldi.’ Kaynaklardan biri, “Hamas hareketinin Mısır'a yaptığı ziyaret, müzakere sürecinin durgun bir dönemden geçmesinin ardından bölgeye yardım ulaştırma çabaları kapsamında gerçekleşti” dedi.

‘Mısır'ın, Gazze Şeridi'nde geçici bir ateşkes sağlanması için anlaşmazlıkları aşmak üzere tüm taraflarla yoğun temaslar içinde olduğunu’ vurgulayan kaynak, ‘Kahire görüşmelerinin, müzakerelerin yeniden başlaması, ateşkes anlaşmasına varılması ve Gazze Şeridi'nde 60 günlük bir ateşkesin tartışılması yönünde bir adım atılmasını hedeflediğini’ belirtti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati dün düzenlediği basın toplantısında, Kahire'nin Katar ve ABD ile birlikte ‘60 günlük ateşkes, bazı esirlerin ve Filistinli mahkûmların serbest bırakılması, Gazze Şeridi'ne insani yardımın engelsiz ve koşulsuz olarak ulaştırılması’ önerisine geri dönülmesi için çalıştığını açıkladı.

Abdulati ayrıca, Gazze Şeridi’nin yönetiminin, Filistin Yönetimi'nin denetimi altında 6 aylık geçici bir süre için 15 Filistinli teknokrat tarafından üstlenileceği konusunda anlaşmaya varıldığını da doğruladı.

Yeni girişim

Mısır'ın açıkladığı ayrıntılar, İsrail Yayın Kurumu’nun dün yayınladığı ‘arabulucuların Hamas'a tüm esirlerin (hayatta olanların ve ölenlerin) serbest bırakılması karşılığında Filistinli mahkûmların serbest bırakılması ve Hamas hareketinin silahsızlandırılmasını içeren kapsamlı bir anlaşma’ önerdiği haberiyle örtüşüyor.

Yeni girişim, Hamas'tan ‘silahsızlandırma ve bölgenin yönetimi konusunda kalıcı bir çözüme ulaşılana kadar, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesi için yeni bir planı, Arap-Amerikan ortak denetimi altında kabul etmesini’ şart koşuyor.

8ı9
Filistinli bir kadın, dağıtım noktasından aldığı suyla torununu yıkıyor. Oğlu ise yemek pişirmek için suyun bir kısmını kullanıyor. (AP)

Hamas, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu uluslararası arabulucuların garantileriyle askeri kanadının faaliyetlerini dondurmayı ve silahlarını teslim etmeyi taahhüt ederken, aynı zamanda kalıcı bir ateşkes anlaşmasına varmak için müzakereler yürütülüyor.

Bu görüşmeler, temmuz ayı sonundan bu yana durgunlaşan müzakerelere yeni bir soluk getiriyor. Müzakereler, ABD ve İsrail'in istişare için çekilmesinin ardından, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati'nin pazartesi günü yaptığı basın açıklamasında Kahire'nin ‘Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirecek tam bir anlaşma ve kapsamlı bir uzlaşmaya’ ulaşmaya çalıştığını teyit etmesinin ardından geldi. Abdulati, ‘iyi niyet ve siyasi irade varsa bu anlaşmanın sağlanabileceğini’ vurguladı.

Bu gelişmeler ışığında Mısır Düşünce ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Direktörü Dr. Halid Ukkaşe, önceki müzakere turlarında elde edilen sonuçların başarıya ulaşması için uygun ve olumlu bir fırsat olduğunu düşünüyor. Girişime ilişkin tam bilgi bulunmadığını belirten Ukkaşe, girişimin en önemli özelliklerinin, önceki turları zorlaştıran anlaşmazlıkları sona erdirmek, ABD'nin garantisi ve Washington'un İsrail üzerindeki baskısı olduğunu belirtti.

Ukkaşe'ye göre, söz konusu anlaşmazlıklar arasında esirlerin serbest bırakılması, cesetlerin teslim edilmesi, zaman aralıklarının kısaltılması, görüşmelerde uzlaşma ve ilerleme sağlanması halinde kapsamlı bir anlaşmaya varılması, İsrail'in yerleşim planına yeni bir şekil verilmesi, Gazze Şeridi'ne yardım akışının önemli ölçüde ve olumlu bir şekilde derinleştirilmesi ve Hamas'ın silahsızlandırılması krizinin çözümü için bazı işaretlerin ortaya çıkma olasılığı yer alıyor.

Orta yol çözümleri

Filistinli siyasi analist Eymen er-Rakab, Kahire toplantılarının müzakereleri kısmi bir ateşkes yönünde ilerletmek için yeni ayrıntılar içerdiğini ve görüşmelerin olgunlaşması halinde kapsamlı bir anlaşmaya varılmasının da ihtimal dışı olmadığını düşünüyor. Er-Rakab, görüşmelerin yeniden başlamasının, önceki müzakereleri engelleyen boşlukları dolduracak uzlaşmaların veya mutabakatların varlığı anlamına geldiğine inanıyor.

sfrgthyu
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta havadan atılan yardım malzemelerini almak için koşuşturan Filistinliler, 12 Temmuz (Reuters)

Mısır Cumhurbaşkanlığı'na bağlı Mısır Enformasyon Kurumu Başkanı Ziya Raşvan, Hamas'ın Kahire ziyaretini önceden duyurdu. Raşvan, pazartesi günü bir televizyon röportajında “Kahire ve Katar'ın belirli bir önerisi var. Hamas bu öneriyi beyaz bayrak çekmek olarak görürse, reddetme hakkı var. Ancak arabulucuların bu şekilde düşündüğünü sanmıyorum. Eğer bu öneriyi, Filistin davasının stratejik zaferine hizmet etmek için taktiksel bir geri çekilme olarak görürse, kendi şartlarıyla kabul etmelidir” ifadelerini kullandı.

Raşvan, Hamas'ı Kahire'de sunulan öneriye hızlı bir şekilde yanıt vermeye çağırdı ve şöyle dedi: “Lütfen girişime yanıt vermekte gecikmeyin… Bunu iki veya üç kez denedik ve kararın zamanlaması, başarısının en önemli parçasıydı.”

İsrail'deki anlaşmazlıklar

İsrail Yayın Kurumu dün bilgi sahibi kaynaklara atıfta bulunarak, ‘İsrail müzakere ekibi üyeleri arasında, şu anda bir anlaşmaya varılabileceği konusunda, kısmi de olsa görüş ayrılıkları olduğunu’ belirtti.

xdfrgt
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta insani yardım taşıyan kamyonlardan aldıkları gıda paketlerini taşıyan Filistinliler (AFP)

Haaretz gazetesi, İsrail kaynaklarına dayanarak, İsrail siyasi liderliğinin, Hamas'ın büyük tavizler vermeye hazır olduğunu göstermesi halinde, Gazze şehrini kontrol altına almak için askeri planını iptal veya erteleyebileceğini belirtti. Gazete, iki tarafın anlaşmazlıklarını aşma şansının çok düşük olduğunu öngörüyor.

Ukkaşe, Hamas'ın esnek davranacağını ve şu anda hareket alanının çok dar olduğu bir ortamda, özellikle de sadece Hamas'ı değil tüm Filistin davasını tehdit eden Gazze Şeridi'nin tamamen yeniden işgal edilmesi tehlikesi karşısında, arabulucuların her türlü önerisine olumlu yanıt vereceğini tahmin ediyor.

Hamas'ın önerilen çerçeveyi, ister kısmi ister kapsamlı olsun, kabul etmesinin, özellikle de ABD'den savaşın sona ermesi konusunda açık garantiler olması koşuluyla, mümkün olduğuna inanan er-Rakab, “Aksi takdirde müzakereler İsrail tarafından kasıtlı olarak tekrar tıkanacak ve Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilmesiyle daha büyük bir baskıyla karşı karşıya kalacağız” dedi.