Bağdat, Şam ve Beyrut… Arap Başkentleri karanlıklar içinde kaldı

Bağdat, Şam ve Beyrut… Arap Başkentleri karanlıklar içinde kaldı
TT

Bağdat, Şam ve Beyrut… Arap Başkentleri karanlıklar içinde kaldı

Bağdat, Şam ve Beyrut… Arap Başkentleri karanlıklar içinde kaldı

Bağdat, Beyrut ve Şam’daki ekonomik ve siyasi koşullar birbirinden farklı olsa da bu üç Arap başkenti ortak bir vasıfta buluşuyor. O da, vatandaşlarının acılarının artması ve yaşam kalitelerinin düşmesi. Tarihe mal olmuş bu üç şehirde yaşanan elektrik kesintileri, milyonlarca insanın önceliklerini, günlük rutinlerini ve ilgi alanlarını değiştirdi.
İran’a sadık silahlı grupların, Amerikan askeri varlığına sahip olduğuna inandıkları yerlere “açık savaşa” başlamasından birkaç gün önce, popüler ve politik haberler ve endişeler listelerinin başında yazın gelmesi ve sıcaklığın 50 dereceye kadar ulaşmasıyla birlikte yaşanan “Elektrik savaşı” yer alıyordu.
2003 ve sonrasındaki değişiklikten bu yana, bu sektöre yapılan, 36 milyar doları yatırım olmak üzere toplamda 80 milyar dolarlık harcamaya rağmen hala devam eden ekipman eksikliğini ve sorunun çözülememesini protesto etmek için bazı şehirlerde gösteriler başlatıldı.
Akdeniz’e bakan bir deniz fenerine sahip olan Beyrut’ta, bazı sakinler adeta Taş Devri’nden kalma araçları kullanıyorlar. Resmi elektriğin kesilmesi ve son on yılda kabul edilebilir bir alternatif olan paralel şebekenin kanunlaştırılmasından doğan kriz, şehrin bazı sokaklarının tamamen karanlıkta kalmasına sebep oldu. Ana enerji santrallerinin Lübnanlılara yeterli “elektrik” sağlayamaması, iletim istasyonlarının tamir edilememesi ve elektrik santralleri geliştirmek için siyasi bir anlaşmaya varılamamasıyla sonucu bir çözüme ulaşılamadığı için daha da şiddetlendi. Son olarak bu kriz, elektrik üretim tesislerini işletmek için gerekli olan yakıtın ithal edilmesi konusunda gerekli banka kredilerinin temin edilmesinden dolayı yaşanan gecikme sonrası daha da tırmandı.
Şam ise, yangınları bu şehrin eteklerine ve ülkenin ekonomik arterlerine kadar ulaşan on yıllık savaşın yükünün altında karanlıkta kalmaya devam ediyor. Suriye’nin başkentinde ve kırsalında yaşanan elektrik kesintilerinin yanı sıra sıcaklıklardaki önemli artış ile birlikte insanlar çareyi, sokaklara ve halka açık parklara sığınmakta buldu.
Şarku’l Avsat bugün, elektrik krizinin ardından yaşanan durumu gözler önüne seren, Bağdat, Şam ve Beyrut’tan araştırmalar yayınlıyor.



Hamas nakit krizi yaşıyor, savaşçılara ödeme yapılamıyor

İsrail ordusu, 7 Ekim 2023'ten bu yana 51 binden fazla Filistinliyi öldürdü (Reuters)
İsrail ordusu, 7 Ekim 2023'ten bu yana 51 binden fazla Filistinliyi öldürdü (Reuters)
TT

Hamas nakit krizi yaşıyor, savaşçılara ödeme yapılamıyor

İsrail ordusu, 7 Ekim 2023'ten bu yana 51 binden fazla Filistinliyi öldürdü (Reuters)
İsrail ordusu, 7 Ekim 2023'ten bu yana 51 binden fazla Filistinliyi öldürdü (Reuters)

Gazze'de nakit sıkıntısı çeken Hamas'ın savaşçılarına ödeme yapamadığı iddia ediliyor.

Wall Street Journal (WSJ), İsrail’in saldırılarını tekrar başlatması ve Gazze’deki bazı bölgelerde işgalini genişletmesi nedeniyle Hamas’ın nakit para sorunu yaşadığını yazıyor.

Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla konuşan Arap istihbarat yetkilileri, Hamas’a bağlı birçok memurun maaşının kesildiğini söylüyor. Ayrıca geçen aydan beri çok sayıda savaşçı ve siyasetçinin normal maaşlarının sadece yarısını alabildiği aktarılıyor.

Gazze ekonomisiyle ilgili araştırmalar yapan Eyal Ofer şu değerlendirmeleri paylaşıyor:

Büyük miktarda nakit paraya sahip olsalar bile bunu dağıtma kabiliyetleri çok sınırlı hale geldi.

Araştırmacı, Hamas’ın nakitleri kuryeler aracılığıyla taşıdığını veya Gazze’de belirli yerlere ödeme noktaları kurduğunu belirtiyor. İsrail askerlerinin yürüttüğü kara operasyonları nedeniyle iki yöntemin de etkili şekilde kullanılamadığı ifade ediliyor.

Haberde, Gazze'deki sivil hükümeti kontrol eden Hamas’ın savaştan önce Katar'dan aylık 15 milyon dolar nakit transferi aldığı bilgisi paylaşılıyor. Batılı ve Arap yetkililer, Hamas’ın Batı Afrika, Güney Asya ve Birleşik Krallık gibi ülkelerden de fon topladığını, çoğu Türkiye’de olmak üzere yaklaşık 500 milyon dolarlık bir nakit stoku oluşturduğunu ileri sürüyor.

Gazze’nin kuzeyindeki Eş-Şati mülteci kampından Filistinli avukat Mumen Natur, Hamas’ın nakit krizi yaşadığını savunarak şu iddiaları paylaşıyor:

Hamas para bulmakla ilgili ciddi bir kriz yaşıyor. Çoğunlukla karaborsada nakit karşılığı satılan insani yardımlara bağımlıydılar.

WSJ, nakit sıkıntısı nedeniyle Hamas’ın yeni savaşçıları safına katmakta güçlük yaşadığını da yazıyor.  

Gazze Şeridi’nde toplamda ne kadar nakit para kaldığı bilinmiyor. Ancak Ofer, toplamda 3 milyar dolarlık nakdin dolaşımda olabileceğini öngördüğünü söylüyor.

WSJ, Hamas’ın yorum taleplerine yanıt vermediğini aktarıyor.

19 Ocak 2024’te yürürlüğe giren ateşkes ve esir takası anlaşmasının 42 günlük birinci aşaması 2 Mart'ta sona ermişti. İsrail, 1700'den fazla Filistinli mahkumu salıvermiş, Hamas da 8’i ölü 33 İsrailli ve 5 Taylandlı rehineyi serbest bırakmıştı.

Taraflar arasında anlaşma sağlanamadığı için ikinci aşamaya geçilememişti. Tel Aviv yönetimi, 2 Mart'ta Gazze Şeridi'ne her türlü insani yardım malzemesinin girişini durdurmuş, 9 Mart'ta da bölgeye elektrik tedarikini kesmişti. Bunların ardından İsrail ordusu, 18 Mart’ta ateşkes sürecini bozarak Gazze’ye saldırıları yeniden başlatmıştı.

Tel Aviv yönetimi, Hamas’ın uluslararası yardımları çalarak karaborsada sattığını ileri sürüyor. Filistinli örgütse iddiaları defalarca yalanlamıştı.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Times of Israel