Yemen hükümet güçlerinde Husilere Marib'de ağır darbe

Marib'deki hükümet güçleri. (AP)
Marib'deki hükümet güçleri. (AP)
TT

Yemen hükümet güçlerinde Husilere Marib'de ağır darbe

Marib'deki hükümet güçleri. (AP)
Marib'deki hükümet güçleri. (AP)

Yemen ordu güçleri ve halk direniş örgütleri, meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu'nun da desteğiyle Marib’in güneyindeki Rahbe ilçesisinin merkezinin kontrolünü Husilerden aldı. Husiler ayrıca dün (Çarşamba) Marib’in batısındaki Kesara cephesinde de eşzamanlı düzenlenen hava saldırıları ile hedef alındı.
Saha kaynakları Şarku'l Avsat'a yaptıkları açıklamada, Arap Koalisyonu savaşçılarının Rahbe’ye yönlendirilen milis takviyelerini hedef aldığını, savaş araçlarını ve mekanizmalarını imha ettiğini aktardılar. Ayrıca İran destekli grubun bir dizi üyesinin de saldırılarda öldüğü bilgisini verdiler.
Kaynaklara göre Murad bölgesinden hükümet güçleri ve aşiret mensupları, Rahbe ilçesinin merkezini ve Cebel Murad'ın diğer bölgelerini ele geçirirken aynı zamanda diğer kuvvetler de komşu Mahiliye bölgesine doğru ilerledi.
Kaynaklar, en az 17 silahlı milis üyesinin ordu ve direniş güçleri tarafından esir alındığını, liderlerinin sürpriz saldırı karşısında kaçmasıyla onlarca üyesinin öldüğünü ve yaralandığını belirttiler.
Husi milisleri, geçtiğimiz aylarda Marib'in güneyinde yoğun saldırılar düzenleyerek Mahiliye ve Rahbe ilçeleri ile Cebel Murad'daki bölgelerin kontrolünü ele geçirdiler. Grubun petrol eyaletinin batı ve kuzeybatı cephelerinde başlattığı saldırılarla eşzamanlı olarak vur-kaç çatışmaları devam ediyor.
Yemen ordusundan medya kaynaklarının ilerleme kaydettiklerini doğruladıkları açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
"Ulusal Ordu ve Halk Direniş Güçleri, Marib'in güneybatısındaki cephelerde İran destekli Husi isyancı milislerinin kayıpları ile  önemli ilerlemeler kaydettiler.”
Kaynaklara göre Rahbe’de ordu tarafından yürütülen operasyonla bölgedeki stratejik askeri noktalar ve Cebel Murad'daki diğer bölgeler geri alındı. Ayrıca Husilerin Arap Koalisyonu’nun hava saldırıları sonucu ağır can ve maddi kayıplara uğradığı kaydedildi.
Ordu medyasına göre Koalisyon savaşçıları, Husi unsurlarını takviye etmek için sevk edilen milis takviyelerini ve toplanma yerlerini hedef aldı. Husilerin onlarca üyesi öldürüldü, birçoğu da yaralandı.
Ordunun resmi internet sitesinde yer alan habere göre İçişleri Bakanlığı Birinci Müsteşarı Tümgeneral Muhammed Salim bin Ubud, operasyonun ardından bölgenin kurtarılmasıyla birlikte, Rahbe ilçe merkezi ve ilçenin kurtarılmış bölgelerinin güvenliğinin sağlanması için güvenlik teşkilatlarına ve birimlerine talimat verdi. 
İçişleri Bakanlığı Müsteşarı, milislerin kontrolündeki bölgelerdeki ailelere çocuklarını terörist Husi milislerin cephelerine göndermeme çağrısı yaptı.  
Yemenli güvenlik yetkilisi, Suudi Arabistan liderliğindeki Arap Koalisyonu’nun süreçteki rolü ile milislerin takviyelerini ve toplanma noktalarını hedef alarak ulusal ordunun zaferlerine eşlik eden hava saldırılarına övgüde bulundu.
Ordu medyasından salı günü yapılan açıklamada, Marib vilayetinin çevresinde yapılan topçu ateşi sonucu çok sayıda milisin öldürüldüğünü, birçoğunun da  yaralandığı bilgisi verildi. Kuvvetlerin Husileri Kesara cephesinde püskürttüğü, milis saflarında ölümler ve yaralanmalar meydana geldiği kaydedildi.
Aynı kaynaklara göre, milislerin kentin kuzeybatı cephesindeki sızma girişimini önleyen ordu güçlerinin saldırıları sonucu saflarında kayıplar veren Husiler kaçmaya zorlandı.
Diğer ordu tarafından düzenlenen topçu ateşi, Marib'in güneyindeki Murad cephesinde yer alan milis noktalarında ağır can ve teçhizat kaybına yol açtı. Arap Koalisyonu da kentin çevresindeki çok sayıda Husi noktasını hava saldırılarıyla hedef aldı. Saldırıda milislerin  araçları imha edildi.
Husiler son haftalarda başta BM olmak üzere uluslararası ve bölgesel taraflarca yürütülen müzakere girişmlerini kabul etmedi. Görevi sona eren eski BM Yemen Temsilcisi Martin Griffiths'in insani ve ekonomik önlemlerle kapsamlı bir ateşkesi ve nihai bir siyasi çözüm için istişarelere dönmeyi içeren planına da karşı çıktılar. Ayrıca Umman’ın arabuluculuğunda yürütülen çabalara da uzlaşmazlıkla yanıt verdiler.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.