Filistin: İsrail, Ürdün Vadisi'ndeki Filistinlileri zorla yerinden ediyor

Peş peşe 8 kez yıkılan Kuzey Ağvar’ın Hımsa el-Fevka bölgesindeki yerinden edilen vatandaşlar (AP)
Peş peşe 8 kez yıkılan Kuzey Ağvar’ın Hımsa el-Fevka bölgesindeki yerinden edilen vatandaşlar (AP)
TT

Filistin: İsrail, Ürdün Vadisi'ndeki Filistinlileri zorla yerinden ediyor

Peş peşe 8 kez yıkılan Kuzey Ağvar’ın Hımsa el-Fevka bölgesindeki yerinden edilen vatandaşlar (AP)
Peş peşe 8 kez yıkılan Kuzey Ağvar’ın Hımsa el-Fevka bölgesindeki yerinden edilen vatandaşlar (AP)

Filistin Dışişleri ve Göçmenler Bakanlığı dün (Perşembe) İsrail'i Batı Şeria'nın yaklaşık üçte birini oluşturan Ürdün Vadisi'ndeki (el-Ağvar) Filistinli nüfusu zorla yerinden etmekle suçladı.
Bakanlık yaptığı basın açıklamasında, işgal altındaki Filistin topraklarında, özellikle peş peşe 8 kez yıkılan Ürdün Vadisi'nin kuzeyindeki Hirbet Hımsa el-Fevka bölgesindeki Filistinlilerin zorla yerinden edilmesinden ve evlerinin yıkılmasından İsrail hükümetini sorumlu tuttu. 
Yaşananları ‘etnik temizlik, savaş suçu ve insanlığa karşı suç’ olarak değerlendiren Bakanlık, uluslararası toplumun herhangi bir şey yapmadan olup bitenlere sessiz kalması karşısında şaşkınlığını dile getirdi. Filistin Dışişleri Bakanlığı, BM Güvenlik Konseyi'ni Ürdün Vadisi'nde 35’i çocuk, 60'tan fazla Filistinli vatandaşın yerinden edilmesine neden olan Hirbet Hımsa el-Fevka bölgesini yıkma suçuna karşı yasal ve ahlaki sorumluluklarını üstlenmeye çağırdı.
 Alman haber ajansı DPA'nın haberine göre Bakanlık açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
 “İnsan Hakları Konseyi'nin gündemindeki 7. maddeyi gündeme getirerek Filistin'i eleştiren ülkeler, terörün önlenmesi ve kınanmasında sorumluluklarını yerine getirmemeleri ve insan hakları ve uluslararası yasaların işgaline ilişkin suçlar ve ihlallere karşı başarısız oldukları için kendilerinden utanmalılar. Hirbet Hımsa el-Fevka'nın maruz kaldığı durum, İsrail'in kelimenin tam anlamıyla bir apartheid devleti haline geldiğinin yeni kanıtlarından başka bir şey değil.”
 Filistin Dışişleri Bakanlığı ayrıca, "Hımsa el-Fevka bölgesini kapalı bir askeri bölge ilan etmesine rağmen, işgal makamları Ürdün Vadisi'ni Yahudileştirme kampanyası kapsamında yerleşimleri genişletme amacıyla burayı dönüştürecek. Bu durum, İsrail’in  Batı Şeria'da kademeli olarak tırmanan ilhak süreçlerinin bir tercümesi” ifadelerini kullandı.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.