Cezayir halk hareketi 100 eylemcinin serbest bırakılmasını sevinçle karşıladı

Gözlemciler, adımı ‘siyasi tutuklular sorununun neden olduğu büyük baskıdan’ kurtulma girişimi olarak nitelendirdi.

Halk hareketi eylemcileri, özgürlük ve değişim talep ediyor (AFP)
Halk hareketi eylemcileri, özgürlük ve değişim talep ediyor (AFP)
TT

Cezayir halk hareketi 100 eylemcinin serbest bırakılmasını sevinçle karşıladı

Halk hareketi eylemcileri, özgürlük ve değişim talep ediyor (AFP)
Halk hareketi eylemcileri, özgürlük ve değişim talep ediyor (AFP)

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun’un ‘kamu düzenini bozma davalarıyla ilgili eylemlerden hüküm giyen 30 mahkûm için af kararı aldığı ve aynı eylemlerden dolayı hapsedilen diğer 71 genci de affettiği belirtildi. Tebbun, tarafından çıkarılan af kapsamında halk hareketine mensup 46 tutuklu cezaevinde çıktı. Gözlemcilere göre Cumhurbaşkanı Tebbun, etkisiz hale getirmesi gereken çok sayıda mayınla karşı karşıya.
15 Temmuz’da Hirak Tutuklularının Serbest Bırakılması Ulusal Komitesi, sosyal medya organları üzerinden çoğu yirmili ve otuzlu yaşlardaki genç erkekler de dahil, serbest bırakılan 46 kişinin isimlerini yayınladı. Bu isimler, 12 Haziran’da yapılan parlamento seçimleri sırasında ve öncesinde güvenlik güçleri tarafından geçen yılki anayasa referandumuna karşı yapılan gösterilerde gözaltına alınmıştı.
Geçen çarşamba günü cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada, Tebbun’un ‘kamu düzenini bozma davalarıyla ilgili eylemlerden hüküm giyen 30 mahkûm için af kararı aldığı ve aynı eylemlerden dolayı hapsedilen diğer 71 genci de affettiği belirtildi. Açıklamada, cezaevlerinden çıkışlarının ve ailelerine kavuşmalarının çarşamba günü akşamı başladığına dikkati çekti.
Tüm vilayetlerde eylemcilerin tutulduğu cezaevleri önlerinde, yüzlerce tutuklunun ailesi çocuklarının serbest bırakılması için toplandı. Birçok aile, çocuklarının serbest bırakılacaklar listesinde bulunup bulunmadığını bilmiyor. Yasal olarak af prosedürlerinin, nihai hapis cezası almış mahkumlar için geçerli olduğu belirtildi. 
Gözaltına alınan göstericilerden birinin annesi Selim Şayali, 15 Temmuz’da Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Bugün (15 Temmuz Perşembe) oğlumun çıkmasını bekliyorum. Dün gece geldim. Ama hapisten çıkmadı. Avukatı bana hapishaneden çıkıp çıkmayacağını bilmediğini söyledi. Oğlum hücrede olmayı hak edecek bir suç işlemedi. Sadece ülkelerinin şartlarını iyileştirmek isteyen binlerce Cezayirli ile gösteriler yürütüyordu” dedi.
Gözlemcilere göre 100’den fazla tutuklunun serbest bırakılması, özgürlükler alanında yaklaşık 300 girişimden biri olarak sayılıyor. Gözlemciler, siyasi tutuklular meselesinin oluşturduğu büyük iç ve dış baskıdan kurtulmanın kendi çıkarlarına olacağını belirtti. Aynı gözlemciler ayrıca bu girişimlerin, bir haftadır kötüleşen yaşam koşullarına karşı güney şehirlerinde patlak veren halk protestolarının yönetimi zayıflattığını dile getirdi.
Siyasi analist ve hareketin bir üyesi olan Muhammed Hanad, “Tutukluların serbest bırakılması dolayısıyla sevinçliyiz. Bu durumun, bu kişilerin tutuklanma nedenlerini ve tutukluluk koşullarını sormamız gereken yönetimin bir lütfu olmadığını unutmamalıyız. Gözaltına alınanların serbest bırakılması, yetkili makamın yaptığı hatayı kabul etmesinin ve özür dilemesinin değil, daha çok sürekli iç ve dış baskıların bir sonucudur” dedi. Hanad ayrıca, demokratik olmayan rejimlerin, özgürlük talep eden muhaliflerini her zaman bu özgürlükten alıkoyarak yanıt verdiklerini söyledi.
Cezayir hükümeti, ‘sokaktaki göstericilere uzanan, evlerine baskın düzenlenmesine ve eşyalarına el koyulmasına yol açan tutuklama kampanyaları nedeniyle’ Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin, uluslararası ve yerel insan hakları kuruluşların tepkisiyle karşılaşmıştı. Aynı baskıya maruzu kalan medya çalışanlardan ‘Liberte’ gazetesi muhabiri Rabah Karaş’ın serbest bırakılması içinde çağrılar yapılıyor. Karaş, ülkenin güneyinde savcılığın ‘nefrete teşvik’ olarak nitelendirdiği yazıları nedeniyle üç ay boyunca hapis cezasına çarptırıldı. Cumhurbaşkanı Tebbun, Fransa merkezli bir gazeteye yaptığı açıklamada, Karaş’ın yazılarının ateşi körüklediğini söylemişti.
Öte yandan muhalefet partileri, iki hafta önce ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamasıyla hapsedilen ‘Demokratik ve Toplumsal Hareket (eski adıyla Cezayir Komünist Partisi)’ başkanı Fethi Karas’ın serbest bırakılması çağrısı yapıyor.



İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
TT

İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)

Lübnanlı Esirler ve Serbest Bırakılan Tutukluların Temsilciler Komitesi, İsrail tarafından tutulan Lübnanlı esirler dosyasını aktif hale getirilmesi, siyasi ve diplomatik önceliklerin en başına yerleştirmesi çağrısında bulundu. Bu çağrı, aralarında on yıllardır tutuklu bulunan 3 kişi de olmak üzere 23 Lübnanlı esirin yanı sıra son savaş sırasında ve sonrasında tutuklanan yeni esirler ve akıbeti hala bilinmeyen 42 kayıp kişi dikkate alınarak yapıldı.

Bu, ilgili makam tarafından Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Joseph Avn'a gönderilen resmi bir muhtıra ile dile getirildi. Bu konuda diplomatik, hukuki ve insani yardım da dahil olmak üzere kapsamlı bir ulusal yaklaşımın benimsenmesi ve yetkili uluslararası kurumlar aracılığıyla uluslararasılaştırılması çağrısında bulunuldu.

On yıllardır tutsaklar

Muhtıraya göre, üç Lübnanlı tutsak savaş öncesinden beri İsrail tarafından tutuluyor; biri 1978'den beri, ikincisi 1981'den beri ve üçüncüsü 2005'ten beri. Buna karşılık, son aşamada belgelenen tutsak sayısı 20 yeni tutsağa yükseldi; bunların 11'i Ekim 2024'teki askeri çatışma sırasında, 9'u ise Kasım 2024'teki büyük savaşın sona ermesinden sonra yakalanan sivillerdi.

Komisyon, yeni tutsakların, askeri operasyonlar bağlamı dışında ve bazı durumlarda doğrudan yaralanmaların ardından, balıkçılar, çobanlar, işçiler ve bir belediye polis memurunun dahil olduğu ayrı olaylarda kaçırıldığını belirtti.

d
Beyrut şehir merkezindeki ESCWA binasının önünde İsrail tarafından gözaltına alınan Lübnanlı tutukluların fotoğrafları sergileniyor (EPA)

Muhtırada ayrıca, aralarında öldürülenlerin de bulunduğu 42 kişinin kayıp olduğu ve İsrail'in Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile herhangi bir iş birliği yapmaması nedeniyle cesetlerinin İsrail tarafından tutulup tutulmadığının bugüne kadar bilinmediği ifade edildi.

İhlal iddiaları ve harekete geçme talepleri

Komisyon, İsrail'i Uluslararası Kızılhaç ile iş birliği yapmayı reddetmeye devam etmekle, mahkumları ziyaret etmeyi engellemekle veya durumları hakkında bilgi vermeyi önlemekle suçladı. Son zamanlarda serbest bırakılan Filistinli mahkumların ifadelerine dayanarak, Lübnanlı mahkumların fiziksel ve psikolojik işkenceye, yiyecek ve sudan mahrum bırakılmaya, kasıtlı tıbbi ihmale ve özellikle yaralı olanlar için aşağılayıcı ve onur kırıcı muameleye maruz kaldıklarını vurguladı.

sdgt
İsrail tarafından esir tutulan Lübnanlı mahkumların akrabaları ve aileleri, Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenleyerek fotoğraflarını sergilediler (EPA)

Komisyon, Cumhurbaşkanlığı ve hükümete, yemin konuşmasında ve bakanlar açıklamasında belirtilen, tutuklular meselesinin ulusal bir öncelik olarak ele alınması yönündeki hususun, Dışişleri Bakanlığı tarafından Arap ve uluslararası düzeylerde, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile koordinasyon içinde, ilgili Birleşmiş Milletler mekanizmalarından yararlanılarak ve dosyayı takip edecek bağımsız bir ulusal komite kurularak derhal hayata geçirilmesi çağrısında bulundu.


Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
TT

Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)

Hizbullah, uluslararası ve yerel yaptırımlardan ve kapatılması yönündeki baskılardan kaçmak için, Karz-ı Hasen Vakfı adlı mali kolunu parçalara ayırmaya başladı. Bu amaçla, Karz-ı Hasen’in eskiden güvendiği altın teminatına alternatif olarak, taksitler halinde altın satışı yapan bir kurum kurdu; bu girişim "yasal konumlandırma politikası" olarak görülüyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan finans kaynakları, bu önlemin ABD Hazine Bakanlığı'nı tatmin etmesinin pek olası olmadığını, Bakanlığın Lübnan'dan kurumu kapatmasını ve para sektöründeki kontrolsüz faaliyetlere son vermesini talep ettiğini belirtti. Kaynaklar, "Temel sorun devam ettiği sürece, şekli değiştirmek Amerikalıları tatmin etmeyecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Bu sırada, Lübnan'ın güneyindeki Litani Nehri'nin güneyinde, Lübnan ve İsrail orduları arasında dolaylı bir çatışma yaşandı. İsrail, Lübnan ordusunun sabah saatlerinde arama yaptığı bir bina için tahliye uyarısı verdi. İletişim sayesinde bombardıman "geçici olarak" durduruldu, ancak ordu binayı tekrar aradı ve içinde herhangi bir silah bulamadı.


Şara: Suriye'de hiçbir mezhebe karşı dışlayıcı veya intikamcı eğilimler bulunmamaktadır

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv- Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv- Reuters)
TT

Şara: Suriye'de hiçbir mezhebe karşı dışlayıcı veya intikamcı eğilimler bulunmamaktadır

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv- Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv- Reuters)

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara dün, devletin hiçbir gruba karşı dışlayıcı veya intikamcı eğilimler beslemediğini teyit etti.

Halk Sarayı'nda Lazkiye ve Tartus vilayetlerinden ileri gelen şahsiyetlerle yaptığı görüşmede Şara, Suriye'nin istikrar ve halk katılımına dayalı olarak devleti yeniden inşa etmenin yeni bir aşamasına girdiğini belirtti.

sd
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Reuters)

Suriye Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada, Eş-Şara'nın Suriye'nin "adaleti garanti eden ve tüm Suriyelilerin haklarını koruyan bir yurttaşlık devleti" olduğunu vurguladığı belirtildi.

Cumhurbaşkanlığı, iki valiliğin ileri gelenlerinin "sivil barışın ve hukukun üstünlüğünün pekiştirilmesinin önemini vurguladığını, kalkınmayı desteklemek ve iş fırsatları sağlamak için kıyı bölgesi için bir yatırım haritası hazırlanması ihtiyacını gündeme getirdiğini" ifade etti.