Kolesterol düşürücü ilaçlar, koronavirüse bağlı ölüm oranlarını azaltıyor

New York’ta koronavirüs testi yapan bir tıbbi laboratuvar çalışanı (Reuters)
New York’ta koronavirüs testi yapan bir tıbbi laboratuvar çalışanı (Reuters)
TT

Kolesterol düşürücü ilaçlar, koronavirüse bağlı ölüm oranlarını azaltıyor

New York’ta koronavirüs testi yapan bir tıbbi laboratuvar çalışanı (Reuters)
New York’ta koronavirüs testi yapan bir tıbbi laboratuvar çalışanı (Reuters)

San Diego’da bulunan Kaliforniya Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden araştırmacılar tarafından yapılan yeni bir araştırma, statin grubu ilaçlar kullanan hastaların Kovid-19 sebebiyle hayatlarını kaybetme tehlikeleri yüzde 41 oranında daha az olduğunu tespit etti. Araştırmanın bulguları, 15 Temmuz’da PLOS One dergisinde yayınlandı.
Söz konusu araştırmanın bulguları, aynı üniversite tarafından 2020’de yapılan bir araştırmanın kapsamını genişletti. Statin grubu ilaçlar, kolesterol oluşumundan sorumlu karaciğer enzimlerini engelleyerek kandaki kolesterol seviyelerini düşürmek üzere yaygın olarak kullanılıyor. Hastalık Kontrol Merkezleri, kolesterol düşürücü ilaç kullanan hastaların yüzde 93’ünün statin grubu ilaç kullandığını tahmin ediyor.
Kaliforniya Üniversitesi’nde Kardiyovasküler Yoğun Bakım Ünitesi profesörü ve araştırmanın başyazarı Lori Daniels, 16 Temmuz’da üniversitenin internet sitesinde yayınlanan bir raporda şu ifadelere yer verdi:
“Pandeminin başlangıcında koronavirüs ile karşı karşıya kalındığında, statinler de dahil olmak üzere, virüsün insan hücrelerine girmesinde önemli olan ACE2 reseptörünü etkileyen ilaçlar hakkında birçok spekülasyon vardı. O zaman, statinlerin bilinen antienflamatuvar etkileri ve virüsün gelişmesini durdurabilecek olan bağlanma yetenekleri ile SARS-CoV-2 enfeksiyonunu engelleyebileceğini düşündük.”
Amerikan Kalp Derneği’nin (AHA) kardiyovasküler hastalıklarında kaydedilen verileri kullanan araştırma ekibi, önceki bulgularını ABD’nin her bir köşesinde virüs ile enfekte olan çok daha büyük bir gruba (10 binden fazla hasta) uyguladı. Araştırmacılar, 2020 yılı Ocak-Eylül ayları arasındaki 9 aylık bir süre içinde 104 farklı hastanede Kovid-19’a yakalanan 10 bin 541 hastanın tıbbi kayıtlarını analiz etti.
Daniels “Bu verilerden, tıbbi koşulların, sosyoekonomik durumun ve hastane faktörlerinin aynı anda bulunmuş olmasını kontrol etmeye çalıştığımız daha ileri analizler gerçekleştirdik. Böylece, statinlerin Kovid-19 nedeniyle hastaneye yatırılan hastalarda ölüm risklerinin azalmasıyla ilişkili olduğuna yönelik önceden elde ettiğimiz bulgularımızı doğruladık” ifadelerini kullandı. Daniels şöyle açıkladı:
“Bu durumda faydanın çoğunu, kardiyovasküler hastalık veya yüksek tansiyon gibi statin kullanımı için geçerli tıbbi nedenleri olan hastalar görülüyor. Zira statin grubu ilaçlar veya diğer hipertansiyon ilaçlarının kullanımı, kardiyovasküler hastalık veya hipertansiyon geçmişi ile hastaneye kaldırılan Kovid-19 hastalarında yüzde 32 daha düşük ölüm riski tespit ile ilişkilendirildi.”

İlacı kullanan ve kullanmayan hastalar karşılaştırıldı
Araştırmada, statin veya hipertansiyon ilacı kullanan hastaların sonuçları, söz konusu ilaçları kullanmayan hastalarla karşılaştırmak üzere istatistiksel eşleştirme teknikleri kullanıldı.
Kaliforniya Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde biyoistatistik profesörü ve araştırmanın ortak yazarı olan Karen Messer ise şunları söyledi.
“İki grubu olabildiğince karşılaştırılabilir bir hale getirmek için hastanenin konumu, başvuru zamanı, hastanın yaşı, ırkı, etnik kökeni, cinsiyeti ve önceden var olan hastalıklarına yönelik bir liste kullanarak, her hastayı bir veya daha fazla hastayla eşleştirdik.”
Kolesterol düşürücü ilaçların ana hedefi olan ‘anjiyotensin dönüştürücü enzim 2’ (ACE2) reseptörü, kan basıncının kontrol edilmesine yardımcı oluyor. 2020 yılında yapılan bir araştırmada, virüsün koronavirüsün akciğer hücrelerine girmek için aynı enzimi kullandığı tespit edildi. Araştırmacılara göre, statinler ve hipertansiyon ilaçlar, bu ilaçları kullanan hastalarda belirtilen hastalıkları stabilize ediyor bu da hastaların Kovid-19’u atlatma şansını artırıyor. Daniels araştırma ile ilgili olarak şunları söylüyor:
“Gözleme dayalı tüm araştırmalarda olduğu gibi, kolesterol düşürücü ilaç kullanımı ile Kovid-19 enfeksiyonunun şiddetinin azalması arasında belirlediğimiz ilişkilerin kesinlikle statinlerin kendisinden kaynaklandığını kesin olarak söyleyemeyiz ancak, artık bu ilaçların bir hastanın Kovid-19 ölüm riskini önemli ölçüde azaltmada rol oynayabileceklerini çok güçlü kanıtlarla söyleyebiliriz. Araştırmamızın sonuçlarının hastaları ilaçlarını kullanmaya devam etmeleri için teşvik edeceğini umuyoruz.”
İlk çalışma, Kaliforniya Üniversitesi’nde San Diego Health’de tedavi gören hastalardan kimliği araştırmacılar tarafından bilinmeyen 170 tıbbi kaydı içeriyordu. Araştırmacılar, Kovid-19 nedeniyle hastaneye yatırılmadan önce statin grubu ilaç kullanımının ciddi enfeksiyon riskinde yüzde 50’den fazla azalma sağladığını tespit etti.
Amerikan Kalp Derneği’nin kardiyovasküler hastalık kayıtları, 140’tan fazla hastanede Kovid-19 tedavisi gören hastalara ilişkin sağlık verilerini içeriyordu ve araştırma için, bu Temmuz ayındaki 49 binden fazla hasta kaydından elde edilen verilere katkı sağladı.
 



Charlize Theron'dan hayatta kalma mücadelesi: Yeni gerilimden ilk görüntüler

Charlize Theron'dan hayatta kalma mücadelesi: Yeni gerilimden ilk görüntüler
TT

Charlize Theron'dan hayatta kalma mücadelesi: Yeni gerilimden ilk görüntüler

Charlize Theron'dan hayatta kalma mücadelesi: Yeni gerilimden ilk görüntüler

Netflix, APEX adlı yeni gerilim filminden ilk görüntüleri paylaştı. Başrollerinde Mad Max: Fury Road yıldızı Charlize Theron'un yanı sıra Oscar adayı Taron Egerton ve Eric Bana'nın yer aldığı film, izleyicilere yüksek tempolu bir hayatta kalma hikayesi vaat ediyor.

Yayımlanan kısa tanıtım, Theron'un canlandırdığı Sasha karakterinin kaya tırmanışı ve rafting gibi adrenalin yüklü aktiviteleriyle açılıyor. Bu sırada Egerton'ın hayat verdiği seri katil, ürpertici bir dış ses eşliğinde Sasha hakkında bildiklerini anlatıyor.

Ardından sahne, Sasha'nın ormanda kaçtığı anlara taşınıyor. Keskin nişancı tüfeği ve arbalet taşıyan katil, onu takip ederken ikili yüz yüze geliyor. Bu karşılaşmada Egerton'ın oynadığı karakter, Sasha'ya "Canın pahasına kaç" diye sesleniyor.

Fragmanın devamında Sasha'nın "Oyun mu oynuyorsun? Sence yaptığımız şey bu mu?" sözleri duyulurken, ikilinin yüksek tempolu pek çok çatışmaya sürüklendiği görülüyor. Bu sahneler arasında Sasha'nın azgın sularda kovalanması, bir uçurumdan hırçın bir nehre sürüklenmesi ve düşmanına bir taşla karşı koymaya çalışması da yer alıyor.

Filmin resmi özetine göre APEX, yas tutan bir kadının doğada huzur ararken, acımasız bir seri katille ölümcül bir kedi-fare oyununa sürüklenmesini konu alıyor. 

Netflix, yapımın "yüksek riskli bir hayatta kalma mücadelesine duygusal bir derinlik kattığını" da vurguluyor.

Senaryosu Arınma Gecesi'yle (The Purge) tanınan Jeremy Robbins tarafından kaleme alınan gerilimin yapımcıları arasında Charlize Theron ve filmin yönetmeni Baltasar Kormákur da bulunuyor. 59 yaşındaki İzlandalı yönetmen, 2015 yapımı Everest'e de imza atmıştı.  

Çekimleri geçen yıl şubatta Avustralya'da başlayan filmle ilgili konuşan Kormákur, Netflix'in Tudum platformuna yaptığı açıklamada şunları söylemişti:

Daha fazla heyecanlanamazdım. Avustralya'nın sert ama büyüleyici doğasında, Charlize Theron, Taron Egerton ve Eric Bana gibi dünyanın en yetenekli ve adanmış üç oyuncusuyla çalışmak büyük bir keyif. Her ne kadar bu benzersiz hayatta kalma hikayesinde onları epey zorlasam da ortaya çıkan sonuçtan son derece memnunum.

Charlize Theron ise daha önce People'a verdiği röportajda filmde dublör kullanmadığını anlatmıştı. Oyuncu, "Bu filmde sürekli tırmanıyordum. Neredeyse her gün kayalara tırmandım" demişti.

Theron ayrıca filmdeki dağların tamamına gerçekten tırmandığını ve bunu yalınayak yaptığını da söylemişti.

APEX, 24 Nisan 2026'da Netflix'te izleyiciyle buluşacak.
Independent Türkçe, Digital Spy, Deadline, People, Tudum


WSJ: Avrupa, Rus enerjisine kapıları kapamayı denese de Türkiye'yi hesaba katmadı

Rusya'nın "gölge filosundaki" gemiler, İstanbul Boğazı'ndan geçerken görülüyor (Reuters)
Rusya'nın "gölge filosundaki" gemiler, İstanbul Boğazı'ndan geçerken görülüyor (Reuters)
TT

WSJ: Avrupa, Rus enerjisine kapıları kapamayı denese de Türkiye'yi hesaba katmadı

Rusya'nın "gölge filosundaki" gemiler, İstanbul Boğazı'ndan geçerken görülüyor (Reuters)
Rusya'nın "gölge filosundaki" gemiler, İstanbul Boğazı'ndan geçerken görülüyor (Reuters)

Wall Street Journal (WSJ), Rusya'nın yaptırımlardan kaçarak petrol sevkıyatı yapmasını sağlayan gemilerin Türkiye'deki faaliyetlerini inceledi. 

"Avrupa, Rus enerjisine kapıları kapamayı denese de Türkiye'yi hesaba katmadı" başlıklı haberde Rus tankerlerinin Türkiye'deki limanlara bıraktığı miktardaki petrol ürünlerinin, daha sonra Avrupa Birliği (AB) topraklarına gönderildiği bildirildi. 

Mersin'de faaliyet gösteren akaryakıt deposu şirketi Turkis Enerji'ye bu sene çoğu mazot olmak üzere 6,5 milyon varillik petrol ürünü geldiği, bunun 5,5 milyon varilinin Rusya menşeli olduğu öne sürüldü. 

Bu süre zarfında AB'ye bağlı bölgelere 4,4 milyon varillik petrol ürünü gönderildiği ifade edildi. 

Amerikan gazetesine konuşan uzmanlar, bu rakamların Rus petrolünün Avrupa'ya ihracını açık bir şekilde ortaya koyduğunu söylüyor. 

AB'nin bu duruma tepkili olduğunu belirten WSJ, Rus petrolünün Avrupa'ya geçişine olanak sağlayan limanlara yaptırım uygulanmasının değerlendirildiğini duyurdu. 

Türkiye'nin, mazot ve fuel oil gibi ürünlerde Rusya'nın en büyük müşterisi olduğu; ham petrol alımındaysa Rusya ve Hindistan'ın ardından üçüncü sırada yer aldığı bildirildi.

ABD Başkanı Donald Trump'ın Türkiye ve Çin'den bu ticareti kesmesini istediği, Hindistan'a da Rus petrolünü aldığı gerekçesiyle ekstra gümrük vergisi uyguladığı hatırlatıldı. 

AB'nin, Ukrayna savaşının finansmanını desteklememek adına Şubat 2023 itibarıyla Rus petrol ürünlerinin Avrupa'ya girişinin yasaklamasının ardından Türkiye'ye gelen petrol tankerlerinin sayısının ciddi oranda arttığı vurgulandı. 

Mersin'de Turkis Enerji'nin kullandığı limana AB'nin bu hamlesi sonrasında tankerlerin yanaştığı, öncesindeyse en az 5 yıl boyunca Rusya'dan herhangi bir yük gelmediği öne sürüldü. 

Şirketin genel müdürü ve ortağı Tufan Ayrık, Rusya'dan gelen petrol ürünlerini tesislerinde hiçbir zaman depolamadıklarını söyledi. 

WSJ, 5,5 milyon varillik Rus menşeli petrol iddiası sorulduğunda Ayrık'ın, müşterileri hakkında detay veremeyeceğini ifade ettiğini aktardı. 

5,5 milyon varillik petrol ürünlerinin değeri, yaklaşık 500 milyon dolar olarak hesaplanıyor. 

Finlandiya merkezli düşünce ve araştırma kuruluşu Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi'nin (CREA) verilerine göre yaptırımların başlamasından beri Rus rafinelerinden Türkiye'ye gelen petrol ürünlerinin değeri 50 milyar dolar civarında. 

Bu rakam, Moskova'nın o dönemdeki petrol gelirlerinin yaklaşık yüzde 10'una denk geliyor. 

CREA, aynı süre zarfında Türkiye'deki limanlarından AB'ye giden petrol sevkıyatı hacminin iki katına çıkarak 24 milyar dolar seviyelerini gördüğünü bildiriyor. 

Uluslararası veri analiz şirketi Kpler'in verilerine göre Opet'in Marmara Terminali, Rus petrol ürünlerinin ticaretinde dünyanın en yoğun noktası.

Yaptırımların başlamasından beri 10 milyar dolarlık petrol ürününün buradan geçtiği tahmin ediliyor. 

Koç Holding'in yüzde 50'sine sahip olduğu Opet, müşterileri için depo hizmeti verdiğini ve bu ürünlerin kendilerine ait olmadığını ifade etti. 

Şirketin sözcüsü, yaptırım uygulanan müşterilerle çalışmadıklarını ve cezalandırılabilecek faaliyetlere izin vermediklerini savundu.  

AB yetkilileri bu verileri incelese de Rus petrol ürünlerinin Türkiye üzerinden Avrupa'ya girdiğini kanıtlayamıyor. 

Türkiye'nin derin bir soruşturmaya izin vermemesi bu depolara ve limanlara yaptırım uygulanmasını zorlaştırıyor. 

Amerikan gazetesi, Avrupa'nın NATO şemsiyesi altındaki Türkiye'yi gücendirme riskini almak istemediğini de vurguladı. 

Ankara'nın Rusya'ya yönelik yaptırımlara katılmamasının, bu ticaretin Türkiye kanunlarını çiğnememesini sağladığı haberde belirtildi. 

WSJ, Türkiye'deki ticaret ve dışişleri bakanlığına yorum için ulaşıldığını ancak henüz yanıt alınamadığını bildiriyor. 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, AP


Stranger Things hayranları yeni bölümdeki sahneyi anlamadı

Fotoğraf: Netflix
Fotoğraf: Netflix
TT

Stranger Things hayranları yeni bölümdeki sahneyi anlamadı

Fotoğraf: Netflix
Fotoğraf: Netflix

Stranger Things hayranları, yeni bölümlerdeki bir sahne yüzünden o kadar şaşkına döndü ki dizinin yaratıcıları aslında ne olduğunu açıklamak zorunda kaldı.

5. ve son sezonun sondan bir önceki bölümü 26 Aralık'ta yayımlandı ve üç yeni bölüm, Netflix'te yılbaşı gecesi (31 Aralık) yayımlanacak büyük finale zemin hazırladı.

Ancak bir sahne, hayranların kafasını karıştırdı. Gerçek hayatta da çift olan Natalia Dyer ve Charlie Heaton'ın canlandırdığı Nancy Wheeler ve Jonathan Byers, kaderleri belirsizken samimi bir konuşmanın ardından ayrılıyor.

Sahnenin sonunda Jonathan, yanında bir nişan yüzüğü taşıdığını açıklıyor ve ikili birbirlerinde sinir bozucu buldukları her şeyi itiraf ettikten sonra şöyle diyor:

Sanırım seninleyken yeterince hata yaptım, sonunda bir kez olsun doğru bir şey yapmak güzel olurdu. Nancy Wheeler, benimle evlenmez misin?

Nancy kabul ediyor, ona onu sevdiğini söyleyip onu öpüyor. Hemen sonra da bir kaçış yolu buluyorlar. Sahnenin sona erme biçimi hayranları şaşkına döndürdü ve dizinin yaratıcıları Duffer kardeşler, bunun ilişkilerinin sona erdiğini anlattığını doğruladı.

People'a konuşan Duffer kardeşler, "Bu bir ayrılık" diyerek, "Evet, ayrıldılar" ifadelerini kullandı.

Bu fikrin tam olarak ne zaman ortaya çıktığını hatırlamak zor ancak sanırım biz ve yazarlar, Nancy'nin kendi başına kalması, bağımsız olması ve kendini bulma fırsatı bulması gerektiğine inanıyorduk.

 Hayranlar, sekansın daha anlaşılır olması gerektiğini, bunun bir ayrılık sahnesi olduğunun açık olmadığını savunuyor.

cdfgthy
Nancy ve Jonathan sahnesinin sonucu, Stranger Things hayranlarını şaşkına çevirdi (Netflix)

Bir kişi X'te, "Bu bir ayrılık sahnesi gibi hissettirmedi" diye yazdı. Bir diğeriyse "Bunu amaçladıklarını bile fark etmedim" diye ekledi. Bir başka hayransa şöyle yazdı:

Bu sahneyi izleyen kimse bunun gerçekten yaşanan şey olduğunu bile bilmiyordu...

Netflix dizisi 2016'da başladığından bu yana ana kadrodaki hiçbir oyuncu diziden ayrılmadı; tüm isimler 5. sezonun yaklaşan finaline kadar projede yer aldı.

Bu durum, dizinin korkutucu olaylarının etkisinin daha az olduğu eleştirilerine yol açsa da Duffer kardeşler, bu kararın şok etkisi yaratmaktan kaçınma isteğinden kaynaklandığını söylüyor.

The Independent'a, "İstediğimiz zaman herhangi birini kolayca öldürebilirdik, bu zor değil" diye konuştular. 

Bu daha çok diğer tüm karakterlerimizde yaratacağı sonuçlarla ilgili.

Her zaman ileriyi düşünmek istiyoruz. Bunu sırf insanları şoke etmek veya belli ki sahip oldukları kana susamışlığı gidermek için yapmak istemiyoruz.

Independent Türkçe