Kolesterol düşürücü ilaçlar, koronavirüse bağlı ölüm oranlarını azaltıyor

New York’ta koronavirüs testi yapan bir tıbbi laboratuvar çalışanı (Reuters)
New York’ta koronavirüs testi yapan bir tıbbi laboratuvar çalışanı (Reuters)
TT

Kolesterol düşürücü ilaçlar, koronavirüse bağlı ölüm oranlarını azaltıyor

New York’ta koronavirüs testi yapan bir tıbbi laboratuvar çalışanı (Reuters)
New York’ta koronavirüs testi yapan bir tıbbi laboratuvar çalışanı (Reuters)

San Diego’da bulunan Kaliforniya Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden araştırmacılar tarafından yapılan yeni bir araştırma, statin grubu ilaçlar kullanan hastaların Kovid-19 sebebiyle hayatlarını kaybetme tehlikeleri yüzde 41 oranında daha az olduğunu tespit etti. Araştırmanın bulguları, 15 Temmuz’da PLOS One dergisinde yayınlandı.
Söz konusu araştırmanın bulguları, aynı üniversite tarafından 2020’de yapılan bir araştırmanın kapsamını genişletti. Statin grubu ilaçlar, kolesterol oluşumundan sorumlu karaciğer enzimlerini engelleyerek kandaki kolesterol seviyelerini düşürmek üzere yaygın olarak kullanılıyor. Hastalık Kontrol Merkezleri, kolesterol düşürücü ilaç kullanan hastaların yüzde 93’ünün statin grubu ilaç kullandığını tahmin ediyor.
Kaliforniya Üniversitesi’nde Kardiyovasküler Yoğun Bakım Ünitesi profesörü ve araştırmanın başyazarı Lori Daniels, 16 Temmuz’da üniversitenin internet sitesinde yayınlanan bir raporda şu ifadelere yer verdi:
“Pandeminin başlangıcında koronavirüs ile karşı karşıya kalındığında, statinler de dahil olmak üzere, virüsün insan hücrelerine girmesinde önemli olan ACE2 reseptörünü etkileyen ilaçlar hakkında birçok spekülasyon vardı. O zaman, statinlerin bilinen antienflamatuvar etkileri ve virüsün gelişmesini durdurabilecek olan bağlanma yetenekleri ile SARS-CoV-2 enfeksiyonunu engelleyebileceğini düşündük.”
Amerikan Kalp Derneği’nin (AHA) kardiyovasküler hastalıklarında kaydedilen verileri kullanan araştırma ekibi, önceki bulgularını ABD’nin her bir köşesinde virüs ile enfekte olan çok daha büyük bir gruba (10 binden fazla hasta) uyguladı. Araştırmacılar, 2020 yılı Ocak-Eylül ayları arasındaki 9 aylık bir süre içinde 104 farklı hastanede Kovid-19’a yakalanan 10 bin 541 hastanın tıbbi kayıtlarını analiz etti.
Daniels “Bu verilerden, tıbbi koşulların, sosyoekonomik durumun ve hastane faktörlerinin aynı anda bulunmuş olmasını kontrol etmeye çalıştığımız daha ileri analizler gerçekleştirdik. Böylece, statinlerin Kovid-19 nedeniyle hastaneye yatırılan hastalarda ölüm risklerinin azalmasıyla ilişkili olduğuna yönelik önceden elde ettiğimiz bulgularımızı doğruladık” ifadelerini kullandı. Daniels şöyle açıkladı:
“Bu durumda faydanın çoğunu, kardiyovasküler hastalık veya yüksek tansiyon gibi statin kullanımı için geçerli tıbbi nedenleri olan hastalar görülüyor. Zira statin grubu ilaçlar veya diğer hipertansiyon ilaçlarının kullanımı, kardiyovasküler hastalık veya hipertansiyon geçmişi ile hastaneye kaldırılan Kovid-19 hastalarında yüzde 32 daha düşük ölüm riski tespit ile ilişkilendirildi.”

İlacı kullanan ve kullanmayan hastalar karşılaştırıldı
Araştırmada, statin veya hipertansiyon ilacı kullanan hastaların sonuçları, söz konusu ilaçları kullanmayan hastalarla karşılaştırmak üzere istatistiksel eşleştirme teknikleri kullanıldı.
Kaliforniya Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde biyoistatistik profesörü ve araştırmanın ortak yazarı olan Karen Messer ise şunları söyledi.
“İki grubu olabildiğince karşılaştırılabilir bir hale getirmek için hastanenin konumu, başvuru zamanı, hastanın yaşı, ırkı, etnik kökeni, cinsiyeti ve önceden var olan hastalıklarına yönelik bir liste kullanarak, her hastayı bir veya daha fazla hastayla eşleştirdik.”
Kolesterol düşürücü ilaçların ana hedefi olan ‘anjiyotensin dönüştürücü enzim 2’ (ACE2) reseptörü, kan basıncının kontrol edilmesine yardımcı oluyor. 2020 yılında yapılan bir araştırmada, virüsün koronavirüsün akciğer hücrelerine girmek için aynı enzimi kullandığı tespit edildi. Araştırmacılara göre, statinler ve hipertansiyon ilaçlar, bu ilaçları kullanan hastalarda belirtilen hastalıkları stabilize ediyor bu da hastaların Kovid-19’u atlatma şansını artırıyor. Daniels araştırma ile ilgili olarak şunları söylüyor:
“Gözleme dayalı tüm araştırmalarda olduğu gibi, kolesterol düşürücü ilaç kullanımı ile Kovid-19 enfeksiyonunun şiddetinin azalması arasında belirlediğimiz ilişkilerin kesinlikle statinlerin kendisinden kaynaklandığını kesin olarak söyleyemeyiz ancak, artık bu ilaçların bir hastanın Kovid-19 ölüm riskini önemli ölçüde azaltmada rol oynayabileceklerini çok güçlü kanıtlarla söyleyebiliriz. Araştırmamızın sonuçlarının hastaları ilaçlarını kullanmaya devam etmeleri için teşvik edeceğini umuyoruz.”
İlk çalışma, Kaliforniya Üniversitesi’nde San Diego Health’de tedavi gören hastalardan kimliği araştırmacılar tarafından bilinmeyen 170 tıbbi kaydı içeriyordu. Araştırmacılar, Kovid-19 nedeniyle hastaneye yatırılmadan önce statin grubu ilaç kullanımının ciddi enfeksiyon riskinde yüzde 50’den fazla azalma sağladığını tespit etti.
Amerikan Kalp Derneği’nin kardiyovasküler hastalık kayıtları, 140’tan fazla hastanede Kovid-19 tedavisi gören hastalara ilişkin sağlık verilerini içeriyordu ve araştırma için, bu Temmuz ayındaki 49 binden fazla hasta kaydından elde edilen verilere katkı sağladı.
 



Filistinli aşiret liderlerinden El Halil Emirliği planı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)
TT

Filistinli aşiret liderlerinden El Halil Emirliği planı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)

Batı Şeria'daki Filistinli aşiret liderleri İsrail'le çatışmaları sonlandırmak için "alternatif barış planı" sundu. 

İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın en büyük şehri El Halil'deki şeyhler, Filistin Ulusal Yönetimi'nden ayrılarak İsrail devletini tanımayı ve İbrahim Anlaşmaları'na katılmayı öneriyor.

El Halil'in en güçlü aşiret liderlerinden Şeyh el-Caabari'nin de aralarında bulunduğu 4 Filistinli şeyh, İsrail'le tam işbirliği isteyen bir mektuba imza attı. Mektupta, Batı Şeria'da Filistin Ulusal Yönetimi'nden bağımsız bir "El Halil Emirliği" kurulması teklif ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, bölgedeki Arapların lideri olarak bu "emirliği" tanıması ve Batı Şeria'daki işgalini sonlandırması isteniyor. 

Ayrıca uzun vadede 50 bin Filistinliye İsrail'de çalışma izni sağlanması talep ediliyor.

Batı Şeria'da 204 bin kişiyi temsil eden 8 şeyh ve 350 bin kişiyi temsil eden 13 şeyh de plana destek veriyor. Filistinli aşiret liderleri, bölgede Filistin Ulusal Yönetimi'nin iktidarına son verileceğini de ileri sürüyor.

Şeyhler, Oslo Anlaşmaları'nın geçersiz kılınması gerektiğini savunuyor. Dönemin İsrail Başbakanı İzak Rabin ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Yaser Arafat arasında 1993'te imzalanan ilk anlaşma, 1999'a kadar bağımsız Filistin Devleti'nin kurulmasını öngörüyordu. 

sdfrgty
48 yaşındaki Şeyh Caabari, Filistin Ulusal Yönetimi'nden ayrılma teklifinin mimarı (Caabari/WSJ)

İkincisi 1995'te imzalanan anlaşma kapsamındaysa işgal atındaki Batı Şeria A, B ve C bölgelerine ayrılmıştı. Batı Şeria'nın yüzde 18'ini kapsayan "A bölgesi"nin yönetimi idari ve güvenlik olarak Filistin'e, yüzde 21'lik "B bölgesi"nin idari yönetimi Filistin'e, güvenliği ise İsrail'e devredilirken, yüzde 61'ini kapsayan "C bölgesi"nin idare ve güvenliği İsrail'e bırakılmıştı.

Caabari, iki devletli çözümün özellikle Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı'yla başlayan savaşın ardından imkansız hale geldiğini iddia ederek, Wall Street Journal'a (WSJ) şunları söylüyor: 

Filistin devleti kurulmayacak, 1000 yıl geçse de kurulamayacak. 7 Ekim'den sonra İsrail bunu kabul etmeyecek.

Mektubun gönderildiği İsrail Ekonomi Bakanı Nir Barkat bu süreci destekliyor. WSJ'nin aktardığına göre şubattan bu yana Barkat ve Filistinli aşiret liderleri arasında pek çok görüşme düzenlendi. 

Diğer yandan İsrail'in iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet ve İsrail Savunma Kuvvetleri'nden (IDF) bazı kesimlerin teklife temkinli yaklaştığı aktarılıyor. Emekli Tümgeneral Gadi Şamni, "Her biri silahlı, onlarca farklı aileyle nasıl başa çıkacaksınız? Bu bir kaos ve felaket yaratır" diyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nde Filistinli aşiretler üzerine çalışma yapan Harel Chorev de teklifin uygulanabilir olmadığını belirterek, bunun "Filistin Yönetimi'ni düşman olarak gören bazı radikal sağcı İsraillilerin fantezisinden ibaret olduğunu" söylüyor.

Gazze Şeridi, 1996-2006'da Filistin Ulusal Yönetimi'ne bağlıydı. Ancak Hamas, 2006'da yapılan seçimlerde, Fetih'i geçerek 132 sandalyeli mecliste 74 koltuk kazanmış, Fetih ise 45 sandalyede kalmıştı. Daha sonra taraflar arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle 2007'de Gazze'de patlak veren çatışmalarda, Hamas bölgenin kontrolünü ele geçirmişti.

Independent Türkçe, Jewish Telegraphic Agency, Times of Israel, Wall Street Journal