Yemen: Husiler, Marib’te kayıp vermeye devam ediyor

Geçen ay Marib cephelerinden birinde hükümet güçleri (AP)
Geçen ay Marib cephelerinden birinde hükümet güçleri (AP)
TT

Yemen: Husiler, Marib’te kayıp vermeye devam ediyor

Geçen ay Marib cephelerinden birinde hükümet güçleri (AP)
Geçen ay Marib cephelerinden birinde hükümet güçleri (AP)

Yemen ordusu ve aşiret güçleri, Yemen’de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu’nun havadan desteğiyle dün (Pazar) Marib'in batı ve güney cephelerinde Husi milisleriyle şiddetli çatışmalara girdi. Çatışmalarda, İran destekli grubun onlarca unsurunun öldüğü veya yaralandığı bildirildi. 
Yemen’deki askeri kaynakların Şarku’l Avsat’a verdiği bilgilere göre, Husi milisleri Cumartesi günü yüzlerce üyesini Marib cephelerinde ve özellikle batı cephelerinde bulunan ordu ve aşiret güçleri mevzilerine saldırmak için seferber etmişti. Kaynaklar, son haftalardaki en şiddetli çatışmalar olarak nitelendirdikleri saldırılarda, Arap Koalisyonu'nun da desteğiyle onlarca isyancının öldürüldüğünü ve yaralandığını belirtti.
Yemen Silahlı Kuvvetleri Medya Merkezi, halk direniş güçleriyle desteklenen Ulusal Ordu güçlerinin dün Marib’in güneyindeki Rahbe cephesinde yeni stratejik alanları ve tepeleri özgürleştirdiğini bildirdi. Ayrıca Husi milislerinin saflarında ağır insani ve maddi kayıplar verildiği kaydedildi.
Medya Merkezi’nin saha kaynaklarına dayandırdığı habere göre ordu, Cebel el-Uleyb'in kurtarılmasına ek olarak el-Ketf bölgesinin tamamını ve Ras es-Semer bölgesini kurtardı. Saldırılar Husi üyelerinden birçoğunun ölümü ve yaralanmasıyla sonuçlanırken, Arap Koalisyonu'nun hava saldırıları sonucu Husilere ait 3 askeri araç ve içindekiler yok edildi. 
Merkeze göre ordu, saldırganların kaçmasının ardından Husi milislerinin bıraktığı çeşitli silah ve mühimmatı ele geçirdi.
Merkez, dün Marib'in batısındaki el-Kesara cephesindeki çatışmaların, ordunun topçu ateşi ve halk direniş güçlerinin saldırıları sonucu en az 22 Husi milis üyesinin öldürülmesine ve diğerlerinin de yaralanmasına yol açtığını bildirdi. Merkez’e göre askeri bir kaynak yaptığı açıklamada, “Ordu ve direniş güçleri, bir askeri bölgeye sızmaya çalışan Husi gruplarına sıkı bir pusu kurdu. Pusu sonucunda en az 22 Husi unsuru öldü ve diğerleri ise yaralandı. Ayrıca bir araç imha edilirken, bazı Husi üyeleri esir alınarak çeşitli silah ve mühimmata el koyuldu” dedi.
Kaynak, Arap Koalisyonu'na ait uçakların, Husi milislerine destek taşıyan araçları imha ettiğini, ağır teçhizat ve can kayıplarına yol açtığını belirtti.
Yemen ordusunun resmi internet sitesinde Cumartesi günü yer alan habere göre, Marib'in batısındaki el-Muşeccah cephesinde altı saatten fazla süren çatışmalarda hükümet güçlerinin milislere yeni kayıplar verdirdiği belirtildi. Hükümet güçleri milislerin saldırısını engellerken, kalan Husi üyeleri ise geri çekilip kaçmak zorunda kaldı.
Ordunun internet sitesi, Arap Koalisyonu savaşçılarının çok sayıda hava saldırısı düzenlediğini ve bir zırhlı araç ile 4 aracın imha edildiğini belirtti. Ayrıca saldırılarda birçok Husi mensubunun öldürüldüğü ve yaralandığı bildirilirken, tedarik ve yardım noktalarını hedef alan hava saldırılarında ise Husilerin ağır can ve maddi kayıplara uğratıldığı kaydedildi.
İran destekli Husi milisler, ordunun karadan ve Arap Koalisyonu’nun havadan yaptığı saldırılar sonucu yaşadığı kayıplara rağmen, Kurban Bayramı tatilini fırsat bilerek, Beyda vilayetinden Lahc ve Şebve vilayetlerine yönelik saldırılarını yoğunlaştırdı. 
Milisler daha önce yüzlerce üyesini Beyda cephesine seferber etmişti. Husiler bu sayede, geçen Cuma güneybatı tarafından komşu Lahc bölgesindeki Yafa aşiretlerinin köylerine yönelik saldırılarına başlamadan önce, ez-Zahir ilçesinin kontrolünü yeniden ele geçirdi. Grup, bununla eş zamanlı olarak, Numan ilçesinde valiliğe doğru genişlemesiyle bağlantılı olarak doğudan Şebve ve komşu Natı bölgesi üzerinde kontrolü sağlamaya çalışıyor. 
Askeri verilere göre milisler geçen Şubat ayından itibaren Marib'e yönelik saldırılarını artırmalarından bu yana en az 10 binden fazla unsurunu kaybetti. Ancak bu kayıplar, eyaletin petrol kaynaklarını kontrol etmek için savaşan grubun saldırılarını tekrarlanmasını ve daha fazla savaşçı seferber etmesini engellemedi.
İran destekli milisler, karşılığında çalışanların maaşlarını ödemek için gümrük gelirlerinin aktarılması koşuluyla, Sana Havaalanı’ndan ticari uçuşların yeniden başlatılması ve Hudeyde Limanı’na uygulanan ithalat kontrol kısıtlamalarının hafifletilmesine ilişkin insani ve ekonomik önlemleri içeren ABD ve uluslararası destekli BM'nin savaşı durdurma planını şimdiye kadar reddettiler.



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."