Yemen: Husiler, Marib’te kayıp vermeye devam ediyor

Geçen ay Marib cephelerinden birinde hükümet güçleri (AP)
Geçen ay Marib cephelerinden birinde hükümet güçleri (AP)
TT

Yemen: Husiler, Marib’te kayıp vermeye devam ediyor

Geçen ay Marib cephelerinden birinde hükümet güçleri (AP)
Geçen ay Marib cephelerinden birinde hükümet güçleri (AP)

Yemen ordusu ve aşiret güçleri, Yemen’de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu’nun havadan desteğiyle dün (Pazar) Marib'in batı ve güney cephelerinde Husi milisleriyle şiddetli çatışmalara girdi. Çatışmalarda, İran destekli grubun onlarca unsurunun öldüğü veya yaralandığı bildirildi. 
Yemen’deki askeri kaynakların Şarku’l Avsat’a verdiği bilgilere göre, Husi milisleri Cumartesi günü yüzlerce üyesini Marib cephelerinde ve özellikle batı cephelerinde bulunan ordu ve aşiret güçleri mevzilerine saldırmak için seferber etmişti. Kaynaklar, son haftalardaki en şiddetli çatışmalar olarak nitelendirdikleri saldırılarda, Arap Koalisyonu'nun da desteğiyle onlarca isyancının öldürüldüğünü ve yaralandığını belirtti.
Yemen Silahlı Kuvvetleri Medya Merkezi, halk direniş güçleriyle desteklenen Ulusal Ordu güçlerinin dün Marib’in güneyindeki Rahbe cephesinde yeni stratejik alanları ve tepeleri özgürleştirdiğini bildirdi. Ayrıca Husi milislerinin saflarında ağır insani ve maddi kayıplar verildiği kaydedildi.
Medya Merkezi’nin saha kaynaklarına dayandırdığı habere göre ordu, Cebel el-Uleyb'in kurtarılmasına ek olarak el-Ketf bölgesinin tamamını ve Ras es-Semer bölgesini kurtardı. Saldırılar Husi üyelerinden birçoğunun ölümü ve yaralanmasıyla sonuçlanırken, Arap Koalisyonu'nun hava saldırıları sonucu Husilere ait 3 askeri araç ve içindekiler yok edildi. 
Merkeze göre ordu, saldırganların kaçmasının ardından Husi milislerinin bıraktığı çeşitli silah ve mühimmatı ele geçirdi.
Merkez, dün Marib'in batısındaki el-Kesara cephesindeki çatışmaların, ordunun topçu ateşi ve halk direniş güçlerinin saldırıları sonucu en az 22 Husi milis üyesinin öldürülmesine ve diğerlerinin de yaralanmasına yol açtığını bildirdi. Merkez’e göre askeri bir kaynak yaptığı açıklamada, “Ordu ve direniş güçleri, bir askeri bölgeye sızmaya çalışan Husi gruplarına sıkı bir pusu kurdu. Pusu sonucunda en az 22 Husi unsuru öldü ve diğerleri ise yaralandı. Ayrıca bir araç imha edilirken, bazı Husi üyeleri esir alınarak çeşitli silah ve mühimmata el koyuldu” dedi.
Kaynak, Arap Koalisyonu'na ait uçakların, Husi milislerine destek taşıyan araçları imha ettiğini, ağır teçhizat ve can kayıplarına yol açtığını belirtti.
Yemen ordusunun resmi internet sitesinde Cumartesi günü yer alan habere göre, Marib'in batısındaki el-Muşeccah cephesinde altı saatten fazla süren çatışmalarda hükümet güçlerinin milislere yeni kayıplar verdirdiği belirtildi. Hükümet güçleri milislerin saldırısını engellerken, kalan Husi üyeleri ise geri çekilip kaçmak zorunda kaldı.
Ordunun internet sitesi, Arap Koalisyonu savaşçılarının çok sayıda hava saldırısı düzenlediğini ve bir zırhlı araç ile 4 aracın imha edildiğini belirtti. Ayrıca saldırılarda birçok Husi mensubunun öldürüldüğü ve yaralandığı bildirilirken, tedarik ve yardım noktalarını hedef alan hava saldırılarında ise Husilerin ağır can ve maddi kayıplara uğratıldığı kaydedildi.
İran destekli Husi milisler, ordunun karadan ve Arap Koalisyonu’nun havadan yaptığı saldırılar sonucu yaşadığı kayıplara rağmen, Kurban Bayramı tatilini fırsat bilerek, Beyda vilayetinden Lahc ve Şebve vilayetlerine yönelik saldırılarını yoğunlaştırdı. 
Milisler daha önce yüzlerce üyesini Beyda cephesine seferber etmişti. Husiler bu sayede, geçen Cuma güneybatı tarafından komşu Lahc bölgesindeki Yafa aşiretlerinin köylerine yönelik saldırılarına başlamadan önce, ez-Zahir ilçesinin kontrolünü yeniden ele geçirdi. Grup, bununla eş zamanlı olarak, Numan ilçesinde valiliğe doğru genişlemesiyle bağlantılı olarak doğudan Şebve ve komşu Natı bölgesi üzerinde kontrolü sağlamaya çalışıyor. 
Askeri verilere göre milisler geçen Şubat ayından itibaren Marib'e yönelik saldırılarını artırmalarından bu yana en az 10 binden fazla unsurunu kaybetti. Ancak bu kayıplar, eyaletin petrol kaynaklarını kontrol etmek için savaşan grubun saldırılarını tekrarlanmasını ve daha fazla savaşçı seferber etmesini engellemedi.
İran destekli milisler, karşılığında çalışanların maaşlarını ödemek için gümrük gelirlerinin aktarılması koşuluyla, Sana Havaalanı’ndan ticari uçuşların yeniden başlatılması ve Hudeyde Limanı’na uygulanan ithalat kontrol kısıtlamalarının hafifletilmesine ilişkin insani ve ekonomik önlemleri içeren ABD ve uluslararası destekli BM'nin savaşı durdurma planını şimdiye kadar reddettiler.



Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
TT

Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)

Bugün, Liamin Zerval’ın Cezayir’de Cumhurbaşkanlık seçimlerini kazanmasının 30. yıldönümü. 1991’de Kurtuluş Cephesi’nin kazandığı seçimlerin iptalinin ardından yaşanan krizin ardından, Zerval’ın sandığa gitme kararı Cezayir siyasetinde bir dönüm noktası oldu. O dönemde muhalifler, ordu destekli yönetimin halk desteğinden yoksun olduğunu belirtiyordu. Zerval ise bu argümanı ortadan kaldırdı.

Bu karar büyük bir risk içeriyordu. Kan gölüne dönen Cezayir’de silahlı gruplar oy kullanacakları tehdit ediyor, ana muhalefet partileri ise seçimleri boykot çağrısıyla sabote etmeye çalışıyordu. Buna rağmen Zerval meydan okudu. Cumhurbaşkanlığı kazan sürpriz olmasa da, halkın tehditlere rağmen sandığa gitmesi ve yüksek katılım sağlaması büyük bir sürprizdi. Bu, “terör korkusunu” yıkmak anlamına geliyordu.

Zerval, böylece Cezayir yönetimine bir tür “meşruiyet” kazandırarak terör dönemini sona ermeye başladı. Ertesi yıl düzenlenen parlamento seçimleriyle 1991’de iptal edilen seçimlerin etkisi tamamen silindi. Ordu, silahlı grupları yenilgiye uğrattı ve çoğu, Zerval’ın halefi Buteflika’nın 1999’da çıkardığı af yasasından yararlandı.

Bugün genç kuşaklar, 1990’ların kanlı dönemini ve Zerval’ın seçim zaferinin önemini hatırlamayabilir. “Şarku’l Avsat”, İngiltere Ulusal Arşivi’nden ortaya çıkan belgeler ışığında, 1995 Kasım’ında Zerval’ın zaferini mercek altına alıyor.

de
1995 Cezayir seçimlerinin sonuçlarına ilişkin İngiliz belgesinin bir kopyası (Şarku’l Avsat)

Gizli belgeler, Zerval’ın zaferinin Batı’da kafa karışıklığı yarattığını gösteriyor. Fransa, resmi olarak “tebrik” mesajı göndermekten kaçındı; İngiltere ise Kraliçe II. Elizabeth’in mesaj göndermesini uygun bulmadı, ancak Başbakan bir tebrik iletecekti.

17 Kasım 1995 tarihli bir İngiliz belgesine göre, Zerval oyların %61,34’ünü alarak kesin bir zafer kazandı. Belgede, üç yıldır süren terör ve baskıya rağmen katılımın %75 ile beklentilerin çok üzerinde gerçekleştiği belirtiliyor. Katılım özellikle kadınlar ve gençler arasında yüksekti; bu da yönetim için açık bir mesaj taşıyordu: “Sessiz çoğunluk, laik bir devlette barış içinde yaşamak istiyor.”

Rakip aday Mahfuz Nahnah ise oyların yalnızca %25,38’ini alabildi; yani seçmenlerin büyük çoğunluğu İslami yönetimi reddetti. Ana muhalefet partilerinin boykot çağrısı işe yaramadı; aksine, rejim bu durumdan fayda sağladı. Seçimin meşruiyeti beklenenden daha güçlüydü ve boykot eden partiler uzlaşma mesajları verdi.

Seçimlerin güvenli ve düzenli geçmesi için geniş çaplı askeri ve polis önlemleri alındı. Bazıları seçimlere hile karıştırıldığını iddia etse de, belgeler sürecin dürüst ve şeffaf olduğunu, sonuçların teknik olarak doğru olduğunu gösteriyor. Ancak analistler, Zerval’ın askeri desteğin gölgesinden çıkıp çıkamayacağı konusunda temkinliydi.

Belgeler göre , Zerval’ın hem diyalog hem de terörle mücadeleye dayalı ikili politikayı sürdüreceğini, ancak önceliğinin terörle mücadele olacak. 1996 parlamento seçimleri, boykot eden muhalefet için bir teşvik unsuru olabilirdi, ancak İslami Kurtuluş Cephesi’nin yeniden rehabilitasyonu uzak durdu. Uzun vadeli istikrar konusunda sosyal ve ekonomik sorunların çözülmemiş olması endişe yarattı.

Uluslararası tepkiler “temkinli iyimserlik” şeklindeydi. Avrupa Birliği, yüksek katılım ve şiddetsiz seçimlerden memnundu ve reform programlarına desteğini sürdürmeyi planlıyordu.

Fransa, resmi olarak ılımlı bir tepki verdi; Chirac mesaj gönderecek, ama “tebrik” kelimesini kullanmayacaktı. Özel olarak, Fransız hükümeti sonuçtan memnundu; yüksek katılım, İslami Kurtuluş Cephesi ve Sosyalist Güçler Cephesi’ni zayıflatmıştı.

İngiltere başbakanı tebrik mesajında siyasi diyaloğa başlama isteği ve İngiliz şirketlerinin (BP’nin milyar dolarlık ihaleye girmesi) çıkarlarına değindi. Kraliçe’nin mesaj göndermesi ise askeri rejimin sicili nedeniyle uygun görülmedi.

Zerval’ın 30 yıl önceki zaferi, Cezayir’de terör korkusunu aşan bir halk iradesinin simgesi olarak tarihe geçti.


Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
TT

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Massad Fares Boulos, Sudan'daki savaşı ‘dünyanın en büyük insani krizi’ olarak tanımladı. Boulus, Fransız Haber Ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada diplomatik çabaların barışa doğru ilerleme sağlamasını umduğunu söyledi.

Sudan’da 2023 yılının nisan ayında Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile eski yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden bu yana, on binlerce kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 12 milyon kişi yerinden edildi.

HDK, geçtiğimiz ekim ayı sonlarında, Sudan’ın Darfur bölgesinin batısında yer alan stratejik öneme sahip olan Faşir şehrini 18 ay süren kuşatmanın ardından ele geçirdi. Bu süreçte toplu katliamlar ve cinsel şiddet olayları yaşandığına dair haberler basına yansıdı.

dsfrg
Faşir’deki çatışmalardan kaçarak Tavile’deki bir mülteci kampına sığınan çocuklar, 3 Kasım 2025 (AP)

Boulos, Katar’ın başkenti Doha'da AFP’ye, Sudan'daki çatışmanın ‘günümüz dünyasındaki en büyük insani kriz ve en büyük insani felaket’ olduğunu söyledi.

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Faşir’de özellikle son iki-üç hafta içinde yaşananları ve o videoları hepimiz gördük. O haberleri gördük. Bu zulümler kesinlikle kabul edilemez. Bu durum bir an önce sona ermeli.”

Washington, savaşan tarafları Sudan'da ateşkes ilan etmeye çağırdı.

Ordu yanlısı Sudan hükümeti, ABD'nin ateşkes önerisiyle ilgili toplantının ardından savaşa devam edeceğini açıkladı.

HDK ise arabulucuların insani ateşkes önerisini kabul ettiğini duyururken, savaşmaya devam ediyor.

ABD'nin Sudan'daki arabulucu ortaklarıyla birlikte her iki tarafı da ‘üç aylık insani ateşkes’ üzerinde anlaşmaya çağırdığını söyleyen Boulos, ‘ateşkesin tartışıldığı ve müzakere edilmek üzere olduğunu’ belirterek, Tarafları bu öneriyi kabul etmeye ve gecikmeksizin derhal uygulamaya koymaya çağırdıklarını söyledi.

xssadf
Faşir’deki HDK üyeleri (AFP)

ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, geçtiğimiz eylül ayında, önce insani yardım için ateşkes, ardından kalıcı ateşkes ve sivil yönetime geçiş için ortak bir bildiri yayınladı. Ancak bildiride savaşan tarafların hiçbirinin geçiş sürecine katılmayacağı belirtildi.

Boulos, ABD’nin ortaklarıyla birlikte, sivil yönetime geçiş de dahil olmak üzere daha geniş kapsamlı plan konusunda ‘önümüzdeki haftalarda bazı ilerlemeler kaydetmeyi’ umduğunu belirtti.

ABD’li yetkili, ‘en büyük önceliğin insani boyut ve insani ateşkes olmaya devam ettiğini’ vurguladı.


Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
TT

Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)

Irak’ta geçtiğimiz hafta yapılan genel seçimlerde sadece Basra'daki Fav-Zaho İttifakı adayının bir sandalye kazandığı muhalefet kanadındaki üç ittifakın ezici bir yenilgiye uğramasıyla yeni parlamentoda sivil güçlerin temsiliyeti tamamen ortadan kalktı.

Sivil ittifaklar arasında Bedil, Sivil Demokratik Hareket, Fav-Zako ve Medeniyyun yer alıyordu ve yaklaşık 389 aday vardı. Ancak bu adayların çoğu, ittifak liderlerinin ‘sıfır’ olarak nitelendirdiği sonuçlar aldı.

Adaylar, geleneksel partilerin sahip olduğu etki ve finansman ağlarının belirleyici bir rol oynadığını, sivil güçlerin ise iç çekişmelerden ve zayıf organizasyon ve finansmandan şikayet ettiğini söylediler. Ayrıca, destekçileri arasındaki güven eksikliği ve katılımın azalmasının kazanma şanslarını düşürdüğünü de eklediler.

Adaylar, yenilgilerinin ‘seçimler adaletsizliğin olması’, siyasi finansmanın denetlenmemesi ve nüfuzlu grupların seçmenler üzerinde baskı kurmasından kaynaklandığını söylediler.