Tunus krizinde tansiyonun yükselmesi yönünde muhtemel beş senaryo

Tunus krizinde tansiyonun yükselmesi yönünde muhtemel beş senaryo
TT

Tunus krizinde tansiyonun yükselmesi yönünde muhtemel beş senaryo

Tunus krizinde tansiyonun yükselmesi yönünde muhtemel beş senaryo

Cumhurbaşkanı Kays Said’in hükümeti görevden alıp parlamentoyu askıya alması ve yandaşları ile muhalifleri arasında çatışmaların başlamasının ardından birçok analist ise önümüzdeki günlerde Tunus'ta kaydedilmesi muhtemel bazı senaryolardan bahsetmeye başladı.
Bu senaryolardan ilkinde, ülke genelinde Cumhurbaşkanı Said’in destekçileri ile Nahda Hareketi destekçileri arasında sokaklarda şiddetin patlak vermesi olasılığı konuşuluyor. İki taraf arasında şiddetli çatışmalara yol açabilecek, böylece güvenlik güçlerinin müdahalesine sebebiyet verecek olan bu durumun bir huzursuzluk çağı başlatacağı, orduyu iktidarı ele geçirmeye iteceği düşünülüyor.
İkinci senaryoda ise Cumhurbaşkanı Said'in Kovid-19 vakalarındaki keskin artış ve yaklaşmakta olan mali krizle başa çıkması için yeni bir başbakan atayabileceği belirtiliyor. Sonuçta 30 günlük askıya alma süresinin bitiminin ardından Parlamento'ya yetkilerinin geri verilmesiyle normal işleyişini yürütebileceği, bunu erken parlamento seçimlerinin takip edebileceği söyleniyor.
Üçüncü senaryoda ise bir diktatörlük yönetimine olasılık veriliyor; Cumhurbaşkanı’nın ülkedeki siyasi gücü elinde bulundurması ve güvenlik servisleri üzerindeki kontrolü sağlaması anayasal sisteme dönüşü erteleyeceği veya iptal edeceği, böylece 2011 devrimi sonrasında halkın kazandığı ifade ve toplanma özgürlüğünün baltalanacağı varsayılıyor.
Bir diğer senaryoda, anayasa değişiklikleri, referandum ve seçimler gibi hususlardan bahsediliyor. Cumhurbaşkanı Said’in en iyi anayasal çözüm olarak tanımladığı yönde ilerleyerek krizi kendince fırsata çevirebileceği, ülke sistemini seçimlere dayalı bir başkanlık sistemine dönüştürebileceği, parlamento rolünün ise azalabileceği öngörülüyor. Bu değişiklikleri aynı zamanda anayasa referandumu ve yeni seçimler takip edebilir.
Son olarak beşinci senaryoda ise 2011 devriminin ardından siyasi akımların önceki krizleri çözmek için izlediği yolun tekrarlanacağı yeni bir siyasi diyalog ve anlaşma olasılığına yer veriliyor. Bu yönde adım atılırsa uçurumun kenarından ülkenin çekilip alınabileceği, halk arasında nüfuzlu İşçi Sendikası gibi oyuncuların da yer aldığı bir diyalog yoluyla uzlaşmaya gidileceği düşünülüyor.



İsrail, Hizbullah'ın teknik yetkililerinin peşine düştü

 Güney Lübnan'daki el-Gaziye'de İsrail saldırısında hedef alınan araç (NNA)
Güney Lübnan'daki el-Gaziye'de İsrail saldırısında hedef alınan araç (NNA)
TT

İsrail, Hizbullah'ın teknik yetkililerinin peşine düştü

 Güney Lübnan'daki el-Gaziye'de İsrail saldırısında hedef alınan araç (NNA)
Güney Lübnan'daki el-Gaziye'de İsrail saldırısında hedef alınan araç (NNA)

İsrail daha önce güvenlik yetkililerini hedef aldıktan sonra şimdi de Hizbullah'ın teknik yetkililerinin peşine düştü. Son olarak ‘Lübnan’da ve özellikle Güney Litani bölgesinde Hizbullah iletişim ekipmanlarının konuşlandırılmasından sorumlu’ olduğunu söylediği bir kişiyi Sayda yakınlarındaki el-Gaziye bölgesinde aracını hedef alarak öldürdü. İsrail saldırısı sonucu araç tamamen yandı.

Lübnan-İsrail sınırına yaklaşık 50 kilometre mesafede bulunan el-Gaziye'nin hedef alınması, yolun kapanması nedeniyle güneyi kısa süreliğine izole etti. Bölge son savaş sırasında da birkaç kez vurulmuştu.

Lübnan Sağlık Bakanlığı, ‘İsrail ordusunun Sayda-el-Gaziye yolunda bir araca düzenlediği saldırıda bir kişinin şehit olduğunu’ ve İsrail saldırılarında ölenlerin sayısının son bir hafta içinde altıya yükseldiğini bildirdi.

Öte yandan İsrail ordusu, ‘hava kuvvetlerine ait bir uçağın Sayda bölgesinde bir araca hassas mühimmatla saldırdığını ve Hizbullah mensubu Muhammed Cafer Menah Esad Abdullah’ın öldürüldüğünü’ açıkladı. İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Öldürülen Hizbullah mensubu, İsrail devletine karşı terörist faaliyetlerde bulunuyordu ve Lübnan bölgesinde, özellikle de Güney Litani bölgesinde Hizbullah iletişim cihazlarının konuşlandırılmasından sorumluydu” ifadesini kullandı. Adraee, Hizbullah mensubunun son dönemdeki faaliyetlerini ‘İsrail ile Lübnan arasındaki anlaşmaların ihlali ve İsrail devleti ile vatandaşlarına yönelik bir tehdit’ olarak değerlendirdi.

İsrail ordusu üç gün önce ‘Hizbullah'ın özel operasyonlar sistemindeki bir hücrenin’ komutanını ortadan kaldırdığını açıkladı.

Bu olay, İsrail bombardımanının güneydeki prefabrik evleri hedef almaya devam ettiği bir döneme denk geldi. Şarku’l Avsat’ın Lübnan Ulusal Haber Ajansı'ndan (NNA) aktardığına göre, bir insansız hava aracı (İHA) perşembe gecesi hedef aldığı Lübnan'ın güneyindeki Muhaybib'deki prefabrik odaları tekrar hedef aldı. Genel olarak güney hava sahası İsrail savaş uçaklarının yoğun alçak irtifa uçuşlarına tanık oluyor.

İsrail ordusu Hizbullah'ı bölgedeki altyapısını rehabilite etmek için sivil tesisleri kullanmaya çalışmakla suçluyor. İsrail Ordu Sözcüsü geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Hizbullah'ın sivil altyapıyı istismar ettiğini ve Lübnanlıları canlı kalkan olarak kullandığını belirterek, İsrail ordusunun Hizbullah'ın yeteneklerini yeniden inşa etme ya da sivil örtü altında askeri olarak konumlanma girişimlerine karşı harekete geçeceğini vurguladı.

İsrail, Lübnan'ın güneyindeki sınır bölgesinde prefabrik evleri, sağlık merkezlerini, kasabalarına yerleşmeye çalışan bölge sakinlerini ve İsrail'in topçu ateşi ve bombardıman operasyonları sonucu bölgede oluşan enkazı kaldırmak için çalışan sivil araçları ve buldozerleri hedef almak da dâhil olmak üzere dört kısıtlama getirdi.

Hizbullah ile İsrail arasında geçtiğimiz kasım ayında ateşkes sağlanmasıyla sonuçlanan anlaşma, ordu ve Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü’nün (UNIFIL) İsrail sınırı yakınlarındaki konuşlanmalarını güçlendirmesi karşılığında Hizbullah savaşçılarının Güney Lübnan'daki Litani Nehri'nin güneyindeki bölgeden çekilmesini ve buradaki askeri yapılarının dağıtılmasını öngörüyordu. Lübnan, uluslararası toplumu, İsrail'e saldırılarını durdurması ve anlaşma uyarınca 18 Şubat'ta sona eren sürenin ardından kuvvetlerini bulundurduğu beş ‘stratejik’ tepeden çekmesi için baskı yapmaya çağırıyor.