Lübnan: Necib Mikati hükümeti kurmakla görevlendirildi

Mikati, parlamento istişarelerinde eski başbakanların ve Hizbullah’ın desteğini aldı. En büyük iki Hristiyan blok, Mikati’ye destek vermedi

Avn, 26 Temmuz’da istişareleri sırasında Mikati’yi kabul etti (NNA)
Avn, 26 Temmuz’da istişareleri sırasında Mikati’yi kabul etti (NNA)
TT

Lübnan: Necib Mikati hükümeti kurmakla görevlendirildi

Avn, 26 Temmuz’da istişareleri sırasında Mikati’yi kabul etti (NNA)
Avn, 26 Temmuz’da istişareleri sırasında Mikati’yi kabul etti (NNA)

Lübnan parlamentosunun çoğunluğu, 26 Temmuz’da 72 oyla eski Başbakan Necib Mikati’yi yeni hükümeti kurmakla görevlendirdi. Parlamentodaki en büyük iki Hristiyan milletvekili bloğu olan Özgür Yurtsever Hareket ve Lübnan Kuvvetleri, Mikati’nin ismini vermedi.
Parlamento üyelerinin çoğunluğu, Başbakan Hassan Diyab hükümetinin istifasından yaklaşık bir yıl sonra yeni hükümeti oluşturacak yeni bir başbakan belirlemek üzere 26 Temmuz’da Cumhuriyet Sarayı’ndaki bağlayıcı meclis istişarelerine katıldı. Büyükelçi Mustafa Edib ve eski Başbakan Saad Hariri başkanlığında hükümeti kurmak için sarf edilen ayrı çabalar, siyasi farklılıklar ve anlaşmazlıklar nedeniyle tökezlemişti.
İstişarelere katılan 116 milletvekilinin 73’ü Mikati lehine oy kullanırken, Hristiyan partiler Özgür Yurtsever Hareket ve Lübnan Kuvvetleri milletvekilleri başta olmak üzere 42 milletvekili çekimser kaldı. 1 vekil de Nevaf Selam için oy kullandı.
Mikati’nin görevlendirilmesi sonrasında Saad Hariri’nin belirttiğine göre Necib Mikati, ‘Hükümet Sarayı’nda (Beytul Vasat) üzerinde uzlaşı sağladıkları anayasal yolu’ takip edeceği bir hükümet kurmak için eski başbakanların da desteğini aldı. Hariri, ülkenin bir hükümete ihtiyacı varken küçük şeylerin önünde durmama çağrısında bulundu. Eski Başbakan Tammam Selam da ‘ülkede tanık olunan zor durumdan çıkış yolunun bulunacağı bir aşamayla karşılaşma’ yönündeki umudunu dile getirdi. Selam, “Her türlü engelden uzak kalarak, ayrıca her şeye ve çeşitli şekillerde hayata yansıyan stresli finansal koşulları ele almak ve acil çözümler bulmak için tüm siyasi güçlerden uzak kalarak Başbakan Mikati’nin uzmanlardan oluşa bir hükümet kurmasını temenni ediyoruz” dedi. Meclis Başkanı Yardımcısı Elie Ferzli, Mikati’nin kişisel kredisinin ve Hariri’nin onun ismini vermesinin ‘herhangi bir olası hükümeti gölgeleyen ulusal şemsiyeyi tamamlamak için ait olduğu bileşenin temsilcisi olarak’ Başbakan Mikati’nin adaylığı için yeni bir unsur eklediğini söyledi. Ferzli, “Necib Mikati’nin bugün ait olduğu bileşeni temsil eden unsurlar vardı, bu yüzden adı verildi” dedi.
Milletvekili Samir el-Cisr de (Sünni) Müstakbel Hareketi’nin Mikati’nin ismini vermesi sonrasında, “Bugün sorumluluk almak çok zor. Bu yüzden ‘ülkeyi ve Başbakan Mikati’yi Allah tayin ediyor’ dedik” ifadelerini kullandı.
Her ne kadar blok, daha önce Hariri’nin ismini vermemiş olsa da Direnişe Sadakat Bloğu’nun (Şii Hizbullah’ın parlamentodaki temsilcisi) Mikati’nin ismini vermesi dikkati çekici bir durum.
Bloğun başkanı Milletvekili Muhammed Raad, Diyab hükümetinin istifasından bu yana ülkede bir hükümetin kurulması gerektiğini vurguladı. Raad, “Çünkü krizlerle başa çıkmak, vatandaşların işlerini kolaylaştırmak, güvenlik ve kamu düzenini sağlamak için zorunlu geçiş ve gerekli giriştir” dedi. Yetkili, “Bugün hükümet kurma olasılığına işaret eden göstergelerin ortaya çıkmasıyla bloğun bu olasılığı desteklemesi ve teşvik etmesi çok doğal” diyerek, Mikati’nin ismini vermelerinin ‘hükümet kurma önceliğine olan bağlılıklarını yansıttığını” ifade etti.
Ulusal Blok da Mikati’nin ismini verirken, Milletvekili Tony Franciye, “Cumhurbaşkanı Avn’dan hükümetin kurulmasını kolaylaştırmasını istedik. Çünkü insanlar en küçük kurtuluş yoluna bile bağlı” dedi.
(Dürzi) İlerici Sosyalist Parti de Mikati’nin ismini verirken, Milletvekili Teymur Canbolad, bir an önce ekonomik ve toplumsal bir kurtuluş hükümetinin kurulması için tüm siyasi partilerin gerekli kolaylıkları sağlamak zorunda olduğunu belirtti. Aynı şekilde Bağımsız Merkez Bloğu Milletvekili Nicholas Nahas, “Işık gördüğümüz, mümkün olan bir aşamaya girdik. Hükümeti kuracağını umduğumuz görev için hepimiz bir araya gelmeliyiz” diyerek, Mikati’nin adını verdiklerini duyurdu.
Sosyal Ulusal Blok ise Necib Mikati’ye desteğini açıklarken, Dayanışma Bloğu milletvekillerinin tavırları da Mikati’yi destekleyen ve çekimser kalan olmak üzere ikiye bölündü.
Öğleden sonraki ikinci tur istişarelerinde, parlamentoda Lübnan Kuvvetleri milletvekilleri tarafından temsil edilen ‘Güçlü Cumhuriyet Bloğu’ kimsenin ismini vermedi. Milletvekil George Advan, bu durumu “Halka ve kendimize karşı dürüstüz. Bu çoğunluğun varlığıyla hiçbir şey olamaz” ifadeleriyle yorumladı. Advan, “Bu hükümete katılmayacağız, halkın bu çoğunluktan kurtulması için seçim zamanını yakınlaştırmaya çalışacağız” ifadelerini kullandı.
Bağımsız milletvekillerinin tavırları da Mikati’yi destekleyenler ve ismini vermeyi reddedenler olmak üzere ikiye bölündü. Milletvekili Eddy Demerciyan, Milletvekili Mişel Daher, Milletvekili Jean Taluziyan ve Milletvekili Abdussamed Mikati’yi desteklerken, milletvekilleri Usame Saad, Cemil es-Seyyid ve Şamil Rukoz kimsenin ismini vermedi.
Meclis Başkanı Nebih Berri başkanlığındaki Kalkınma ve Kurtuluş Bloğu da Necib Mikati’ye destek verirken, Milletvekili Enver Halil blok adına açıklama yaptı. Bu bağlamda Halil, “Zamanın ertelemeye tahammülü kalmadı. Kendisine hızlı bir oluşumda başarı dileyerek, Mikati’nin ismini verdik. Cumhurbaşkanı Avn’ın hükümeti kurmakla yetkili Başbakana yardımcı olmasını diliyoruz” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ı destekleyen Güçlü Lübnan Bloğu, Baabda Sarayı’ndaki bağlayıcı meclis istişarelerine katıldıktan sonra hükümet kurmak için kimsenin ismini desteklemediğini açıkladı. Blok Başkanı Milletvekili Cibran Basil, “Milletvekili Faysal Kerami aday olmadığı için bazı blokların Nevaf Selam’ı atamasını bekliyorduk, ama bu olmadı. Geriye tek ciddi adayın kalması ışığında eski Başbakan Necib Mikati’nin ismini desteklememe kararı aldık. Çünkü daha önce cesaret verici olmayan bir tecrübeye sahibiz” dedi. Basil, “Bundan sonraki aşamada hükümetin ihtiyaç duyduğu reform görevine destek olacağız” ifadelerini kullandı.
Ermeni Milletvekilleri Bloğu ise hükümete başkanlık etme hususunda kimseyi desteklememe kararı aldı.



Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

TT

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

Suriye ordusu, çarşamba akşamı, nüfusunun çoğunluğunu Dürzilerin oluşturduğu Suveyda ilinden çekilmeye başladı. Savunma Bakanlığı, şiddet olaylarının yaşandığı ilde yeni bir ateşkes anlaşmasının açıklanmasından birkaç saat sonra çekilme kararını duyurdu.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ‘Suriye Arap Ordusu'nun, imzalanan anlaşmanın hükümleri uyarınca ve ildeki yasadışı grupların temizlenmesi tamamlandıktan sonra Suveyda'dan çekilmeye başladığı’ belirtildi. Açıklamada, Suveyda’da konuşlu diğer hükümet güçlerinin çekilmesinden bahsedilmedi.

Anlaşma, İsrail'in Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Genelkurmay Başkanlığı çevresinin yanı sıra Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera illerinde konuşlu hükümete bağlı güçlere karşı hava saldırıları düzenlemesi üzerine sağlandı.

Ateşkes anlaşmasının maddeleri

Dürzi lideri Yusuf Carbu, hükümet ile Suveyda'nın önde gelenleri arasında bir anlaşmaya varıldığını açıkladı. Dürzilerin Ruhani Lideri Şeyh Hikmet Hicri ise anlaşmayı reddederek ‘Suveyda tamamen özgürleştirilinceye’ kadar savaşın devam edeceğini vurguladı.

Yaptığı açıklamada herhangi bir anlaşma ve müzakere yaptığı ve yetki vermeyi reddeden Hicri, ‘bu ortak tutumdan saparak tek taraflı temas veya anlaşma yapan kişi veya kurumları’ uyardı.

Öte yandan Carbu, anlaşmanın Suveyda'daki askeri operasyonların tamamen ve derhal durdurulmasını, ordunun kışlalarına geri dönmesini ve ateşkesin uygulanmasını denetlemek üzere devlet ve Suveyda'nın önde gelen isimlerinden oluşan bir gözetim komitesi kurulmasını içerdiğini söyledi.

Dürzi lider anlaşmanın ayrıca, ‘Suveyda'nın Suriye devletine tam olarak entegre edilmesini ve tüm eyalet toprakları üzerinde tam egemenliğinin teyit edilmesini’ öngördüğünü de belirtti.

Anlaşma aynı zamanda iç güvenlik güçlerinin ve devlet polisinin yanı sıra Suveyda ve çevresindeki bölgelerden polis memurlarının konuşlandırılmasını ve Suveyda’daki polis memurlarının ilin güvenlik dosyasını yönetmek için liderlik ve yürütme görevlerini üstlenmelerini de içeriyordu.

hyjukı
İsrail dün başkent Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı karargahını bombaladı (Reuters)

Carbu’ya göre taraflar, anlaşma uyarınca Suveyda'da ağır silahların düzenlenmesi için bir mekanizma üzerinde anlaşarak, devletin kontrolü dışındaki silahların toplatılması ve Suveyda'nın tüm bölgelerinde Suriye yasalarına ve düzenlemelerine uygun olarak tüm devlet kurumlarının yeniden faaliyete geçirilmesini garantilediler.

Onlarca ceset

Suriye Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail'in Şam'a düzenlediği hava saldırılarında 3 kişinin öldüğünü, 34 kişinin yaralandığını bildirdi. Bakanlık, Suveyda'daki El-Vatani Hastanesi’nde ise güvenlik güçleri mensupları ve sivillerin de aralarında bulunduğu onlarca cesedin bulunduğunu açıkladı.

Suriye Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail’in Genelkurmay Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresini ve ülkenin güneyini hedef alan son saldırılarının ‘ciddi bir tırmanış’ oluşturduğu vurgulandı.

Açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

“Suriye, bu tehlikeli tırmanış ve sonuçlarından İsrail'i tamamen sorumlu tutuyor. Ayrıca, uluslararası hukukun sağladığı tüm araçlarla topraklarını ve halkını savunma konusunda tüm meşru haklarını saklı tutar. İsrail'in Suriye'de gerginliği tırmandırmak, kaos yaratmak ve güvenliği ve istikrarı bozmak için izlediği sistematik politika kapsamında gerçekleştirilen bu açık saldırı, BM Şartı ve uluslararası insani hukuku açıkça ihlal ediyor.”

Dışişleri Bakanlığı, ‘uluslararası toplumu sorumluluğunu üstlenmeye ve Birleşmiş Milletler üyesi olan egemen bir devletin topraklarına yönelik İsrail'in tekrarlanan saldırılarına son vermek için acil önlemler almaya’ çağırdı.

Yedioth Ahronoth gazetesi dün İsrailli bir güvenlik yetkilisinin, İsrail'in Suriye'deki gerginliğin çözümü konusunda bir anlaşmaya yakın olduğunu söylediğini aktardı. Gazetenin bildirdiğine göre yetkili, “Şu an Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın ateşkes ilan edeceğini ve güneydeki Suveyda’dan askerlerini çekeceğini tahmin ediyoruz” dedi.

İsrail’in hava saldırıları

Öte yandan İsrail ordusu dün, Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasının girişini hedef aldığını doğrulamasının ardından Şam'daki Cumhurbaşkanlığı sarayı çevresinde bir ‘askeri hedefi’ vurduğunu açıkladı.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee dün, X hesabından yaptığı açıklamada, İsrail ordusunun Şam bölgesinde Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasını vurduğunu söyledi. Adraee, “Suriyeli liderleri, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı’ndan savaşı yönetiyor ve güçlerini Suveyda’ya gönderiyor” ifadelerini kullandı.

Adraee, İsrail ordusunun ‘Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde bir hava hedefini vurduğunu’ da sözlerine ekledi.

Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan üç görgü tanığı, Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde bir patlama sesi duyduklarını ve ardından dumanların yükseldiğini bildirdi.

Komşu mahallede yaşayan ve ismini vermek istemeyen 51 yaşındaki bir kadın, “Bombardımanın ardından evimin balkonunda Emevi Meydanı'nda neler olup bittiğini izlemeye çalışıyordum ve bir patlama sesi duydum. Ardından, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın genellikle önemli misafirlerini ağırladığı Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın yakınlarında yükselen bir duman bulutu gördüm” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın bulunduğu tepenin yakınlarındaki iki bölgede yaşayan iki kişi de patlamanın ardından yoğun duman gördüklerini doğruladı.

Saldırılar, Suriye hükümetinin, rejim güçlerinin kontrolünü ele geçirdikten bir gün sonra Suveyda'da çatışmaların yeniden başladığını belirtmesinin ardından gerçekleşti. Suriye Arap Haber Ajansı SANA, Savunma Bakanlığı'nın dün yaptığı açıklamada, ‘yasa dışı’ grupların Suveyda'daki el-Vatani Hastanesi’ni ordu ve iç güvenlik güçlerine karşı saldırılar için bir üs olarak kullandığını söylediğini bildirdi.

Savunma Bakanlığı Medya ve İletişim Müdürlüğü, söz konusu silahlı gruplara bağlı çok sayıda keskin nişancının hastanenin çatısında konuşlandığını ve hükümet güçlerini yoğun bir şekilde hedef aldığını belirtti. Açıklamada, “Hastaneyi ve çevresini tarafsızlaştırmak ve Sağlık Bakanlığı ve Acil Durum Bakanlığı personelinin hastaneye girmesine izin vermek için defalarca çağrıda bulunduk, ancak şu ana kadar herhangi bir yanıt almadık” ifadeleri yer aldı.

vfgthy
Suriye ordusu ve güvenlik güçleri, şehirde yaşanan çatışmaların ardından Suveyda'da konuşlandırıldı (EPA)

Diğer taraftan salı günü düzenlediği saldırılar Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera ile sınırlı kalan İsrail, dün saldırılarını Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binası ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresini de kapsayacak şekilde genişletti.

İsrail ordusu tarafından dün yapılan açıklamada, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binası girişinin hedef alındığı ve Suriye sınırındaki birliklerin güçlendirileceği belirtildi. İsrail Ordu Sözcüsü Adraee, İsrail ordusunun Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasının giriş kapısını vurduğunu söyledi. İsrail ordusunun Suriye'deki Dürzilere yönelik gelişmeleri ve eylemleri izlemeye devam ettiğini belirten Adraee, İsrail ordusunun siyasi talimatlara göre bölgede saldırılar düzenlediğini ve çeşitli senaryolara karşı hazırlıklı olduğunu da sözlerine ekledi. İsrail Hava Kuvvetleri, Genelkurmay Başkanlığı binası girişine düzenlenen saldırıdan birkaç saat sonra Şam'ın merkezindeki bu binaya yeni saldırılar düzenledi. Yeni saldırılar daha büyük bir tırmanışın habercisi gibi görünüyordu, zira İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Suriye'ye yönelik ‘acı verici’ saldırıların başladığını söyledi. Katz, “Şam'a yönelik uyarılar sona erdi, şimdi acı verici saldırılar başlayacak” diye ekledi.

SANA dün sabah Şam'da bir patlama sesi duyulduğunu bildirirken, Suriye devlet televizyonu İsrail’e ait insansız hava araçlarının (İHA) Şam semalarında uçtuğunu ve patlamalar olduğunu aktardı. Suriye Haber Ajansı ise İsrail'in Şam'ın merkezine düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayanarak İsrail'in başkentin savunma bakanlığını hedef alan bir hava saldırısı düzenlediğini aktardı. Alikhbaria Syria kanalı ise İsrail'in Şam'ın merkezine düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayandırdığı haberde İsrail'in Şam’da Savunma Bakanlığı binasını hedef alan bir hava saldırısı düzenlediğini aktardı. Suriye basını daha sonra Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binasında büyük hasar meydana geldiğini bildirdi.

Kanlı çatışmalar

Bu gelişmeler, Suveyda'da ilanından sadece birkaç saat sonra çöken ateşkesten sonra yaşandı. Ateşkes, günlerce süren ve çok sayıda kişinin ölümüne yol açan kanlı mezhep çatışmalarına son vermeyi amaçlıyordu.

Suriyeli güvenlik güçleri pazartesi günü, Dürzi silahlı gruplar ile Bedevi aşiretler arasındaki çatışmaları kontrol altına almak amacıyla Suveyda’da konuşlandırıldı. Ancak bu kez de Suriyeli güvenlik güçleri ile Dürzi silahlı gruplar arasında çatışma başladı. İsrail, pazartesi ve salı günü Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçlerine hava saldırıları düzenleyerek müdahale etti ve amacının Dürzileri korumak olduğunu açıkladı.

Suriye Savunma Bakanlığı'nın salı akşamı ilan ettiği ateşkes uzun sürmedi. Yerel haber sitesi Suwayda24, Suveyda ve çevresindeki köylerin dün sabah yoğun topçu ve havan topu saldırısına maruz kaldığını bildirdi. Suriye Savunma Bakanlığı SANA'nın aktardığı açıklamasında, Suveyda'daki yasadışı grupları ateşkesin ihlalinden sorumlu tuttu. Bakanlık, Suveydalılara evlerinde kalmaları çağrısında bulundu.

Pazar günü çatışmaların başlamasından bu yana onlarca sivil, Suriyeli güvenlik gücü mensubu ve Dürzi silahlı unsur hayatını kaybetti. Suveyda’da siviller ve Reuters muhabirleri, hükümet güçlerinin dün evleri yağmaladığını, yaktığını ve arabaları ve ev eşyalarını çaldığını söyledi. Bir Suvayda sakini, Reuters muhabirine evinde başından vurularak öldürülen kardeşinin cesedini görmesine izin verdi.

sdfgrth
Suveyda'nın bir mahallesindeki Suriyeli güvenlik güçleri mensupları ve silahlı çocuklar, 15 Temmuz 2025 (AFP)

İsrail Savunma Bakanı Katz dün, Suriye hükümetine ‘Dürzileri rahat bırakması’ uyarısında bulundu. Katz, İsrail ordusunun Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçleri geri çekilene kadar bombalamaya devam edeceğini vurguladı.

Bu arada ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack dün yaptığı açıklamada, ABD'nin ‘itidal ve birliği sağlayabilmek için’ tüm taraflarla temas halinde olduğunu söyledi.