Silahlı gruplar, Kazimi’yi azletme yolunda siyasi müttefikleriyle işbirliğinde bulunuyor

Kazimi ile Biden Beyaz Saray’da el sıkışırken (Reuters)
Kazimi ile Biden Beyaz Saray’da el sıkışırken (Reuters)
TT

Silahlı gruplar, Kazimi’yi azletme yolunda siyasi müttefikleriyle işbirliğinde bulunuyor

Kazimi ile Biden Beyaz Saray’da el sıkışırken (Reuters)
Kazimi ile Biden Beyaz Saray’da el sıkışırken (Reuters)

Iraklı kaynakların ifade ettiğine göre İran'a bağlı bir dizi silahlı grup ve siyasi müttefikleri, yaklaşan seçimleri bir sonraki duyuruya kadar erteleyerek Başbakan Mustafa el-Kazimi'den güveni geri çekme kararı aldı.
Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, ABD Başkanı Joe Biden ile Kazimi arasında Pazartesi günü gerçekleşen görüşme sonuçlarının hükümet ve ABD çıkarlarıyla mücadeleye devam etmek isteyen gruplar için tatmin edici olmadığını, bu tarafların tansiyonu yükseltmeye kararlı olduğunu belirtti.
Beyaz Saray’da bir araya gelen Kazimi ile Biden, bu yılın sonunda savaş misyonlarını sona erdirme yönünde anlaşmıştı. Ancak Tahran'ın sürekli desteği ve baskısı ile silahlı grupların talep ettiği gibi ülkedeki ABD varlığının sona ereceğine dair herhangi bir belirti kaydedilmemişti.
Silahlı Şii gruplardan en-Nüceba Hareketi lideri Ekrem el-Kaabi, verdiği bir televizyon röportajında direniş kapsamında ABD’lilere yönelik saldırıların devam edeceğini, bu yönde ayrım yapılmayacağını vurguladı.
Silahlı bir gruptan yetkili ise Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Gerilimi azaltma yönünde hükümet ve ABD’lilerle yapılan tüm anlaşmalar şu anda gözden geçiriliyor. Mevcut oy verme tarihinin gelecekteki değişikliklerden bağımsız olup olmadığını bilmiyoruz” dedi.
Bu durum seçimleri erteleme ve hükümete güven vermeme hedefiyle çelişiyor; zira hizipler, sonbaharda Kazimi’nin görev süresinin sona ermesini, yürütme otoritesi başında devam etmesini engellemek istiyordu. Ancak son değişiklikler, hizipleri koronavirüs salgını ile mücadelenin yanı sıra hükümetin iki ana görevinden biri olan seçim tarihini manipüle ederek Kazimi’den kurtulmaya zorlamış görünüyor.
Diğer yandan Washington ile Bağdat arasındaki stratejik diyaloğun sonuçları, ülkedeki en büyük siyasi yatırımlarından birini kaybetmeleri yoluyla gruplara ağır bir bedele mal olabilir.
Söz konusu kaynaklar, “Bu grupların liderleri, Kazimi'den güveni geri çekecek mekanizmalar üzerinde anlaşmaya varmak için Sünniler ve Şiiler gibi müttefik siyasi aktörlerle acil anlaşmalara başladı” ifadelerini kullandı.
Şarku’l Avsat’a konuşan üst düzey bir siyasi danışman, “Üst düzey parti liderleri arasında Kazimi’den güveni çekme yönünde bir anlaşma mevcut. Ancak apayrı bir konu olan seçimler ve bunların yapılacağı tarih, birçok değişkene bağlı. Ancak şuan herkes Ekim'de gerçekleşeceği açıklanan seçim tarihi üzerinde duruyor” açıklamalarında bulundu.
Ancak üst düzey bir parti lideri, Şarku'l Avsat'a verdiği demeçte, “Kazimi’den güveni çekme mekanizmaları, seçimleri erteleyerek onu zora sokmaktan geçiyor. Son darbe ile uğraşırken zayıf düşmesini istiyorlar” ifadelerini kullandı.
Bu hareketler, siyasi partiler arasında sakinliğe varma eğilimindeki siyasi ruh hali ile kesişiyor. Ancak bazı gruplar, ABD’lilere karşı mücadelelerini mümkün olduğu derece uzun süre canlı tutmaya çalışıyor.
Başta yakın zamanda seçimleri boykot kararı alan Mukteda Sadr liderliğindeki Sadr Hareketi, İran ile stratejik bir ilişki içerisindeki Hadi el-Amiri liderliğindeki Bedir Örgütü ve Irak'ın önde gelen silahlı gruplarından İmam Ali Tugayları olmak üzere Şii bloklarının çoğu, Washington ile Bağdat arasındaki son stratejik diyalog turunda elde edilen sonuçları memnuniyetle karşıladı.
Nitekim Şii sistemi dahilindeki kesişmeler, güç ve etki hesaplarının yön verdiği ciddi bir siyasi ayrışmaya doğru gidiyor.



Azerbaycan'da doğrudan Suriye-İsrail görüşmesi

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
TT

Azerbaycan'da doğrudan Suriye-İsrail görüşmesi

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)

Suriyeli bir yetkili, Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye yaptığı ziyaret çerçevesinde İsrailli bir yetkiliyle görüştü. Şam'dan bilgi sahibi bir kaynağa göre, Esed rejiminin devrilmesinin ardından İsrail güçlerinin Suriye'nin güneyine girmesi konusunun ele alındığı görüşmeye eş-Şera katılmadı.

Şam'daki diplomatik bir kaynak dün, Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın Azerbaycan ziyareti çerçevesinde Bakü'de Suriyeli bir yetkili ile İsrailli bir yetkili arasında doğrudan bir görüşme gerçekleştiğini bildirdi.

Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre eş-Şera, Bakü'ye resmi bir ziyarette bulunarak Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüştü. Azerbaycan, Suriye'ye Türkiye üzerinden gaz ihraç etmeye başlayacağını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bilgi sahibi bir kaynak yaptığı açıklamada, Suriyeli bir yetkili ile ismi açıklanmayan İsrailli bir yetkili arasındaki görüşmeyi doğruladı, ancak Suriye Cumhurbaşkanı'nın bu görüşmeye katılmadığını söyledi.

Diplomatik kaynağa göre, görüşmelerde Suriye'deki yeni İsrail varlığı ele alındı. Bu, İsrail güçlerinin yedi aydan uzun bir süre önce Beşşar Esad rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin güneyine sızdığı bölgeleri kapsıyor.

Şam resmi olarak doğrudan görüşmeler yapıldığını duyurmasa da, Tel Aviv'in geçen yılın sonunda Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'nin askeri cephaneliğine yüzlerce saldırı düzenlemesi ve ülkenin güneyine girmesinin ardından artan gerilimi kontrol altına almayı amaçladığını söylediği İsrail ile dolaylı görüşmeler yapıldığını kabul etti.

Şam, İsrail ile dolaylı müzakerelerin hedefini, çatışmaların durdurulması ve iki taraf arasındaki askerden arındırılmış bölgenin bir Birleşmiş Milletler (BM) gücü tarafından denetlenmesi açısından 1974 tarihli Ayrılma Anlaşması'na geri dönülmesine bağlıyor.

Bu ayın başlarında Suriye, anlaşmaya geri dönülmesi için Washington ile iş birliği yapmaya hazır olduğunu açıkladı.

Suriye devlet televizyonunun resmi bir kaynaktan aktardığına göre İsrail, Dışişleri Bakanı Gideon Saar tarafından yapılan açıklamalarda hem Suriye hem de Lübnan ile ilişkileri normalleştirmeye ilgi duyduğunu ifade etti. Ancak Şam, İsrail ile bir barış anlaşması imzalanması yönündeki açıklamaları ‘erken’ olarak nitelendirdi.

Geçtiğimiz pazartesi günü Lübnan'ı ziyaret eden ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, ‘Suriye ile İsrail arasında diyaloğun başladığını’ ifade etti.

Eş-Şera mayıs ayında Riyad'a yaptığı ziyaret sırasında ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmüştü. Trump o dönemde eş-Şera'nın normalleşmeye açık olduğunu söylemiş ve gazetecilere eş-Şera'nın istikrar sağlandığında İbrahim Anlaşması'na katılmaya açık olduğunu belirtmişti.

Eş-Şera iktidara geldiğinden bu yana Suriye'nin komşularıyla bir gerginlik ya da çatışma istemediğini vurgulamış ve daha sonra uluslararası topluma İsrail'e saldırılarını durdurması için baskı yapması çağrısında bulunmuştu, zira iki taraf 1948'den bu yana resmi olarak savaş halinde.