MASAM, ‘dünyanın en büyük mayın tarlasını’ temizliyor

MASAM ekibinin Yemen'deki çalışmaları sırasında çıkardığı mayınların bir bölümü (KSRelief)
MASAM ekibinin Yemen'deki çalışmaları sırasında çıkardığı mayınların bir bölümü (KSRelief)
TT

MASAM, ‘dünyanın en büyük mayın tarlasını’ temizliyor

MASAM ekibinin Yemen'deki çalışmaları sırasında çıkardığı mayınların bir bölümü (KSRelief)
MASAM ekibinin Yemen'deki çalışmaları sırasında çıkardığı mayınların bir bölümü (KSRelief)

Bir gurup Suudi Arabistanlı ve yabancı mayın temizleme uzmanı,  Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi (KSRelief) tarafından yürütülen Mayın Temizleme Projesi (MASAM) çatısı altında Yemenli ekiplerle, "dünyanın en büyük mayın tarlası" olarak nitelendirilen Yemen topraklarını temizlemeye devam ediyor.
KSRelief tarafından hayata geçirilen MASAM ilk aşaması 25 Haziran 2018’de başlatılan Yemen topraklarında insani yardım misyonu kapsamında şimdiye dek 5’i yabancı 21 uzmanı kaybetti.
MASAM Müdürü Usame el Kasabi, proje ekiplerinin şimdiye dek 263 bin 979 mayın, patlamamış mühimmat ve patlayıcı cihazı temizlediğini söyledi. Kasabi konuyla ilgili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, projenin şimdiye dek 133 milyon dolara mal olduğunu vurguladı.
Kasabi ekibin 2018 Haziran’dan bu yana 169 bin 792 patlamamış mühimmat, 83 bin 943 tanksavar mayın ve 3 bin 984 anti personel mayın temizlediğini bildirdi. MASAM ekipleri şimdiye dek yaklaşık 25 milyon metrekarelik Yemen topraklarını temizlemeyi başardı.
Yemen hükümeti, İran destekli Husilerin çatışmaların başladığı 2015 yılından bu yana Yemen vilayetlerine bir milyondan fazla mayın döşediğini söylüyor. Bu, 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana görülen en büyük rakamı ifade ediyor.
KSRelief iki gün önce Yemen topraklarını mayınlardan temizlemeye yönelik MASAM projesinin uygulama sözleşmesini 33.6 milyon dolar tutarında bir yıl süreyle uzattı. Proje, Yemen topraklarında Husi milisler tarafından rastgele yerleştirilen her türlü mayını temizlemek için eğitilmiş Yemenli, Suudi uluslararası uzmanlar tarafından gerçekleştiriliyor.
Kasabi proje ekiplerinin karşılaştığı en belirgin zorluğun, mayınların rastgele yerleştirildiği yerlerde haritasız çalışmak olduğunu söyleyerek, uzmanların mayınlı alanların yerlerini belirleyebilmesi için uzunca bir zamana ihtiyaç duyduklarını, bu durumun da operasyonları büyük ölçüde geciktirdiğini söyledi.
KSRelief Genel Sorumlusu Dr. Abdullah er-Rabia, MASAM projesi sözleşmesinin yenilenmesinin, “Merkezin, Yemen'deki kardeşlere karşı kendisine emanet edilen insani sorumluluk duygusundan kaynaklandığını” söyledi.
MASAM projesinin Yemen topraklarının, Husi milislerce savunmasız sivilleri de hedef alan eşi benzeri görülmemiş bir şekilde yerleştirilen mayınların temizlenmesi açısından son derece önemli olduğuna dikkati çekerek, rastgele dizilmiş mayınların kadın, yaşlı, çocuk demeden kronik sakatlıklara ve çeşitli insani kayıplarına neden olduğunu vurguladı.
Geçtiğimiz Mart ayında yayınlanan "Yemen Mayın Monitörü" istatistiklerine göre, Husi milislerinin Taiz vilayetinde tek başına diktiği mayınlar, 2015'ten bu yana 3 bin 263 sivilin ölümüne ve yaralanmasına neden oldu.
Yemen İnsan Hakları İhlallerini İzleme Koalisyonu (YCMHRV), 6 yılda 357'si çocuk ve 146'sı kadın olmak üzere bin 929'dan fazla sivilin ölümünü belgeledi. Aynı bölgede 519'u çocuk ve 167'si kadın olmak üzere 2 bin 242'den fazla sivilin ise sakatlandığını kaydetti.
YCMHRV, Yemen'de savaşın patlak vermesinden bu yana geçen altı yıl boyunca anti personel mayınların kullanımı sebebiyle 2 bin 872 kamu ve özel tesislerin zarar gördüğünü belgeledi.



Hamas, arabuluculara son ateşkes önerisini değişiklik yapmadan kabul etmeye hazır olduğunu bildirdi

Dün Gazze’de gıda yardımı almak için giderken İsrail’in üzerlerine açtığı ateşte öldürülenlerin cenazesi sırasında ağlayan Filistinli bir kadın (Reuters)
Dün Gazze’de gıda yardımı almak için giderken İsrail’in üzerlerine açtığı ateşte öldürülenlerin cenazesi sırasında ağlayan Filistinli bir kadın (Reuters)
TT

Hamas, arabuluculara son ateşkes önerisini değişiklik yapmadan kabul etmeye hazır olduğunu bildirdi

Dün Gazze’de gıda yardımı almak için giderken İsrail’in üzerlerine açtığı ateşte öldürülenlerin cenazesi sırasında ağlayan Filistinli bir kadın (Reuters)
Dün Gazze’de gıda yardımı almak için giderken İsrail’in üzerlerine açtığı ateşte öldürülenlerin cenazesi sırasında ağlayan Filistinli bir kadın (Reuters)

Mısır'ın başkenti Kahire'de ‘gergin’ olarak nitelendirilen bir atmosferde bir toplantı gerçekleşti. Bazıları bu toplantının Hamas Hareketi ile bazı Filistinli silahlı örgütler arasında ‘bariz anlaşmazlıklar’ olduğunu gösterdiğini söyledi. Zira Hamas’ın, İsrail'in Gazze Şeridi’ni işgal etme planını engelleyecek ve yaklaşık bir milyon Filistinliyi yeniden Gazze'nin güneyine göç etmeye zorlayacak bir anlaşmaya yönelik tutumu daha da değişti.

Hamas’tan ve Hamas dışındaki Filistinli kaynaklar, Şarku’l Avsat’a Halil el-Hayya'nın liderliğindeki müzakere heyetinin Mısır ve Katar'daki arabuluculara, Hamas’ın 60 günlük ateşkes önerisine geri dönmeye hazır olduğunu bildirdiğini açıkladı. Önerinin arabulucular tarafından güncellenen son versiyonunda, İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılacağı yerlerin belirlenmesi ve İsrailli 10 rehinenin serbest bırakılması, bu aşamanın uygulanmasının ardından nihai aşama ile ilgili müzakerelerin başlaması teklif edildi.

dy6u7
Gazze’de bir yemek dağıtım noktasından yiyecek almaya çalışan Filistinliler (AP)

Kaynaklara göre Hamas, topu İsrail'in sahasına attı ve öneriyi kabul etmek için seçeneklerini belirlemesini istedi. Hamas, hiçbir değişiklik yapmadan öneriyi kabul ettiğini açıklamıştı. Hamas’ın arabuluculara yeni tutumunu resmi olarak bildirmiş olması, çekilme konusunda yaptığı değişikliklerden ve üyeleri ile askeri kanadından Filistinli tutukluların serbest bırakılmasına ilişkin bazı konulardan ve taleplerinden geri adım attığı anlamına geliyor.

Kaynaklar, Hamas’ın bu tutumunun sebebinin Filistinli grupların baskısı nedeniyle değil, İsrail'in Gazze şehrini işgal etme ve sakinlerini yeniden yerinden etme planını durdurma gerekliliğini hissetmesi nedeniyle aldığını belirtiyor. Bu plan, Gazze şehrinin ve kuzeyinin İsrail'in tam kontrolü altına girmesini, yani sonunda şehrin tamamen boşaltılmasını ve belki de İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in açıkladığı yeni planlar kapsamında Gazze ve Batı Şeria'yı kapsayan geniş bir İsrail planı çerçevesinde yeniden yerleşim yerleri inşa edileceği anlamına geliyor.

dfgthy
Gazze şehrindeki yemek dağıtım noktasından sıcak yemek almaya çalışan Filistinli bir kız çocuğu (AP)

Kaynaklara göre Türkiye, Katar ve Mısır'ın ABD'ye müzakere heyetinin yeni tutumunu bildirdiğini ve buna bağlı olarak müzakerelerin yeniden başlatılması için baskı yapma yönünde bir hareketlilik olduğunu belirtiyor. İkinci aşamada da kapsamlı bir anlaşma ile savaşın tamamen durdurulması hedefleniyor.

Özellikle İsrail ve ABD, tüm rehinelerin serbest bırakılması, Hamas’ın ve diğer Filistinli silahlı örgütlerin silahsızlandırılması, Hamas'ın savaşın ertesi günü siyasi sahneden çıkarılması ve Gazze'yi yönetmek için alternatif bir güç aranması gibi maddelerin olduğu yeni bir plan üzerinde anlaşmışken İsrail'in Hamas'ın yeni tutumuna nasıl tepki vereceği bilinmiyor.

İsrail televizyon kanalı Kanal 12, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya, Hamas'ın derhal kısmi bir anlaşmaya varmaya hazır olduğunu gösteren resmi bir belge sunulduğunu bildirdi. Kanal 12, güvenlik teşkilatlarının yetkililerinin ve hükümetindeki bazı kesimlerin, rehinelerin hayatlarını etkileyebilecek daha fazla askeri plan yapma olasılığına karşı bu seçeneği desteklediklerini de aktardı.

Belgeye göre Hamas üç hafta önce müzakerelerin çökmesine neden olan tutumunu değiştirdi. Güvenlik teşkilatlarının başındaki isimler, Hamas’ın son teklifle ilgili tutumunu değiştirmesiyle ortaya çıkan yeni fırsatın değerlendirilmesi gerektiğini vurguladılar.

hyu7
Gazze’ye havadan yapılan gıda yardımları (DPA)

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, arabulucuların İsrail'e Hamas'ın şu an kısmi bir anlaşmaya hazır olduğu mesajını ilettiğini ve Tel Aviv'i son zamanlarda çöken müzakerelere yeniden dönmeye çağırdığını bildirdi. Hamas’ın tutumundaki değişiklik göz önüne alındığında İsrail içinde farklı görüşler olduğunu belirten Gazeteye göre bir tarafta Hamas’ın Gazze'yi işgal planını durdurmaya çalıştığını ve bunun siyasi bir manevra olduğunu diğer tarafta İsrail'in kısmi bir anlaşma için müzakereleri ertelememesi gerektiğini, bunun 10 kaçırılan kişinin serbest bırakılmasına ve olağanüstü koşullara maruz kalmadan kurtarılmasına yol açabileceğini ve hayatlarının fiilen tehlikede olduğunu düşünenler de var.

İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Tzachi Hanegbi ve aralarında MOSSAD Başkanı David Barnea’nın da bulunduğu güvenlik teşkilatlarının liderleri, kısmi anlaşma fikrini desteklerken İsrail’in müzakere heyeti başkanı ve Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ise bu fikre karşı çıkıyor. Dermer’in görevinden istifa edebileceğine dair haberler basında yer aldı.

İsrail'deki tahminlere göre Hamas kısmi bir anlaşma için müzakerelere hazırsa, bu konuda kararı İsrail'in Güvenlik İşleri İçin Küçültülmüş Bakanlar Kurulu (KABİNET) verecek.

Sahadaki son durum

İsrail'in Gazze Şeridi’ne yönelik karadan ve havadan askeri operasyonları devam ederken, kara kuvvetleri Gazze şehrinin güneyindeki Zeytun ve Sabra mahallelerinin bazı bölgelerinde daha fazla ilerleme kaydetti. Bu bölgelerdeki evlerin ve binaların yıkılmasına devam edilirken, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus’un merkezi, güneyi ve kuzeyi de aynı şekilde hedef alındı.

dfrgthy
Gazze şehrinde İsrail'in bombardımanına maruz kalan ve yerinden edilmiş kişilerin kaldığı bir okulu inceleyen Filistinliler (Reuters)

İsrail, Zeytun ve Sabra mahallelerinde gizli bir operasyon başlattı. Birkaç gün sonra cuma akşamı resmi olarak operasyonun başladığını duyurdu. Bu operasyon, Gazze şehrini işgal etmek ve onu Gazze Şeridi'nin orta ve güney bölgelerinden ayırmak amacıyla başlatılmış gibi görünüyor.

Cumartesi şafak vakti ile öğleden sonra saatleri arasında, Han Yunus ve Gazze şehrinde yerinden edilmiş kişilerin çadırlarını da hedef alan bir dizi hava saldırısında en az 20 Filistinli öldürüldü. Gazze Şeridi'nin kuzey ve orta kesimlerinde ise yardım bekleyen yaklaşık 9 kişi öldürüldü.

Öte yandan gazeteci Merve Muslim’in ve onunla birlikte öldürülen 5 kardeşinin cesetleri et-Tuffah mahallesindeki evlerinin İsrail tarafından bombalanmasından 44 gün sonra enkazdan çıkarıldı.

Gazze Şeridi’ndeki insani durum ise her geçen gün daha da kötüleşiyor. Bölgeye gelen insani yardımların yağmalanmaya devam etmesi ve bu yardımların güvenli bir şekilde dağıtılmaması nedeniyle durum giderek zorlaşıyor.

Diğer taraftan Gazze’deki Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre son 24 saat içinde açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle biri çocuk 11 kişi daha hayatını kaybetti, Böylece Gazze Şeridi’nde açlık ve yetersiz beslenme nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 108’i çocuk olmak üzere 251'e yükseldi.