Çin’in nükleer genişlemesiyle birlikte silahlanma yarışı noktasında endişeler arttı

Çin’in çöl bölgesinde bir yeraltı füze silosu inşaatı. (New York Times)
Çin’in çöl bölgesinde bir yeraltı füze silosu inşaatı. (New York Times)
TT

Çin’in nükleer genişlemesiyle birlikte silahlanma yarışı noktasında endişeler arttı

Çin’in çöl bölgesinde bir yeraltı füze silosu inşaatı. (New York Times)
Çin’in çöl bölgesinde bir yeraltı füze silosu inşaatı. (New York Times)

Çin nükleer kapasitesini artıracak adımlar atmaya devam ediyor. Bazı analistler söz konusu adımların arkasındaki nedenlerin belirsizliğini koruduğunu belirterek, bu durumun bölgede bir silahlanma yarışına ilişkin korkuları desteklediğini söylüyor.
Geçtiğimiz Haziran ayında Gansu bölgesindeki Yumen şehri yakınlarında nükleer başlıklı balistik füzeleri fırlatma veya füze siloları depolama noktasında inşasına başlanan bir alanın bulunmasının ardından, Amerikan Bilim Adamları Federasyonu’ndan nükleer uzmanlar, uydu görüntülerini kullanarak Çin’in kuzeybatısındaki Sincan eyaleti yakınlarında ikinci bir alan daha keşfettiklerini bildirdi.
Uzmanlar dün (Salı) yayınlanan raporlarında, Yumen ve Hami’deki silo inşasının, Çin’in nükleer tersanesinin şuana kadar ki en büyük kapasitesini oluşturduğunu aktardı. DPA’ya göre Yumen’deki ilk sitenin 380 kilometre kuzeybatısında yer alan Hami’deki ikinci sitedeki çalışmaların geçtiğimiz Mayıs ayından bu yana devam ettiği ancak şu ana kadar bir ilerleme kaydedilmediği bildirildi.
Uzmanlar uydu görüntülerine göre, bölgenin çoğunun kubbe benzeri 14 çatı ile gizlendiğini söylüyor. Bilim insanları kompleksin hazırlık çalışmalarına dayanarak, 110 siloyu barındırabilecek bir nükleer ağ kurulabileceğini tahmin ediyor. İlk sitenin ise 120 silo barındırdığı tahmin ediliyor.
Siloların tamamının füzelerle dolu olup olmayacağı veya kaç silonun füze ile donatılacağının belli olmaması sebebiyle, silolardaki gerçek füze sayısının daha az olabileceği bildirildi.

Çin, şu anda yaklaşık 350 nükleer savaş başlığına sahip
Amerikan Bilim Adamları Federasyonu’nun tahminlerine göre Çin’in şu anda yaklaşık 350 nükleer savaş başlığına sahip olduğu belirtildi. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) 2020’de, Çin’in 200’den fazla nükleer savaş başlığına sahip olduğunu belirtmişti. ABD önümüzdeki 10 yıl içerisinde bu sayının ikiye katlanmasını bekliyor. Bu sayı her biri 4 bin nükleer savaş başlığına sahip ABD ve Rusya tersaneleri için oldukça az.
Bazı uzmanlar, füze silolarının kurulmasının arkasında ülke liderliği ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in çeşitli nedenleri olabileceğini söylüyor. Uzmanlar, bu durumun ABD, Rusya ve Hindistan’ın nükleer güçlerinin modernize edilmesine bir tepki olabileceğine işaret ediyor.
Bazı uzmanların, Çin’in mevcut silolarının Amerikan seyir füzelerinin menzili içerisinde olduğunu ve Yumen ve Hami mevzilerinin ise Çin’in daha iç bölgelerinde olduğunu söylemesi sebebiyle, Çin’in silolarının kolayca saldırıya uğrayabileceğinden endişe duyması da mümkün. Bu durumun silo sayısı artırılarak saldırılara yanıt verme yeteneğini de geliştireceği bildirildi. Ayrıca yeni füzelerde sıvı yakıttan katı yakıta geçiş yapılacağına dikkat çekildi. Böylece yakıt ikmali ihtiyacı ortadan kaldırılarak, tepki süresi kısaltılmış olacak.
Öte yandan Çin’in son yıllarda saldırı başlatma yeteneği ile nükleer caydırıcılık kapasitesini olumsuz etkileyen ABD füze savunma sistemleri konusunda da endişeli olduğu belirtildi.
Amerikan Bilim Adamlar Federasyonu Pekin’in nükleer tersanesini olduğundan daha büyük göstermek amacıyla boş siloları aldatmak için kullanabileceğine işaret etti.
Ayrıca Çin’in hiç bir zaman nükleer bir saldırı başlatmayacağını vurguladığı bildirildi.

 


Etiyopya Başbakanı, önümüzdeki eylül ayında Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’nın açılacağını duyurdu

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’ndaki inşaat çalışmalarını denetlerken, 25 Ağustos 2024 (Başbakanlık Telegram kanalı)
Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’ndaki inşaat çalışmalarını denetlerken, 25 Ağustos 2024 (Başbakanlık Telegram kanalı)
TT

Etiyopya Başbakanı, önümüzdeki eylül ayında Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’nın açılacağını duyurdu

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’ndaki inşaat çalışmalarını denetlerken, 25 Ağustos 2024 (Başbakanlık Telegram kanalı)
Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’ndaki inşaat çalışmalarını denetlerken, 25 Ağustos 2024 (Başbakanlık Telegram kanalı)

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed bugün yaptığı açıklamada, Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’nın açılacağını resmi açılışının önümüzdeki eylül ayında yapılacağını duyurdu. Başbakan Ahmed, barajın Mısır ve Sudan için bir tehdit oluşturmadığını, aksine bölgesel iş birliği ve karşılıklı çıkarlar için bir fırsat olduğunu vurguladı.

Etiyopya Başbakanlığı tarafından sosyal medya platformu X üzerinden yapılan açıklamada, Etiyopya'nın büyüme hedeflerinin Mısır ve Sudan'ın aleyhine olmasından kaçınmaya kararlı olduğu belirtildi.

Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’nın önümüzdeki eylül ayında resmi olarak açılacağını açıklayan Etiyopya Başbakanı, barajın Mısır ve Sudan için bir tehdit oluşturmadığını, aksine bölgesel iş birliği ve karşılıklı çıkarlar için bir fırsat olduğunun altını çizdi.

Etiyopya, 2011 yılında milyarlarca dolarlık bir proje kapsamında Büyük Etiyopya Rönesans Barajı’nın inşasını başlattı. Mısır, bu barajı Nil Nehri sularına ilişkin tarihi haklarına bir tehdit olarak görürken Sudan, barajın yol açabileceğini öne sürdüğü çevresel ve ekonomik zararlardan endişe duyuyor.

Afrika Birliği'nin (AfB) himayesinde üç ülke arasında yürütülen müzakereler, anlaşmaya varılamaması üzerine 2021 yılının nisan ayında durduruldu. Bu durum Mısır'ı, Etiyopya'ya baskı uygulanması için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) başvurmaya itti. Ardından 2023 yılı sonlarında yapılan son müzakere turunda da bir anlaşmaya varılamadı.