Hariri: Beyrut Limanı patlamasına ilişkin dokunulmazlıklar kaldırılmalı

27 Temmuz’da Beyrut Limanı’ndaki patlamanın kurbanları için bir anıt heykel dikildi (EPA)
27 Temmuz’da Beyrut Limanı’ndaki patlamanın kurbanları için bir anıt heykel dikildi (EPA)
TT

Hariri: Beyrut Limanı patlamasına ilişkin dokunulmazlıklar kaldırılmalı

27 Temmuz’da Beyrut Limanı’ndaki patlamanın kurbanları için bir anıt heykel dikildi (EPA)
27 Temmuz’da Beyrut Limanı’ndaki patlamanın kurbanları için bir anıt heykel dikildi (EPA)

Sünni Müstakbel Hareketi Saad Hariri, Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ı Beyrut Limanı’ndaki patlama hususunda ‘ihmal’ ile suçladı. Başkanlığını yaptığı Müstakbel Hareket, Beyrut Limanı’ndaki patlamaya dair yargılanabilmeleri için, Cumhurbaşkanı, başbakanlar, milletvekilleri, bakanlar ve hatta avukatlara dokunulmazlık sağlayan tüm yasal maddelerin askıya alınması önerisinde bulundu.
Adli müfettiş Yargıç Tarık el-Bitar’ın üçü mevcut meclisin üyesi olan dört eski bakana yönelttiği adli celp dosyasına dair anayasa tartışması baş gösterdi. Bazı milletvekilleri, eski bakanların ‘cumhurbaşkanlarının ve bakanların Yüksek Kurul’da yargılanması için’ dilekçe imzaladı. Ayrıca adli müfettiş, parlamentoyu ‘onları dinlemeye izin vermek için parlamento dokunulmazlıklarını kaldırmaya’ çağırdı.
Öte yandan Hariri, 27 Temmuz’da Hükümet Sarayı’nda (Beytul Vasat) düzenlenen basın toplantısında, “Ben bir şehidin oğluyum. Kan bekçiliğinin ve bir yakınını kaybetmenin ne anlama geldiğini biliyorum. Bu nedenle bizi 14 Şubat 2005’e (babası Başbakan Refik Hariri’nin öldürüldüğü tarih) geri döndüren bu suçu, 4 Ağustos meselesini bizimle kimse tartışmıyor” dedi. Hariri, “Müstakbel Hareketi, hakikatin yoluna kan akmış şehit bir başkanın blokudur ve bugün, yaşanan tüm suikastlarda hakikat nerede diye soruyoruz” ifadelerini kullandı.
Lübnanlıların, nitratları kimin getirdiğini ve felaketin arkasında kimin olduğunu bilmeye hakkı olduğunu söyleyen Saad Hariri, “Müstakbel Hareketi, milletvekillerini ve yetkilileri dokunulmazlık yoluyla koruyan anayasa hükümlerini yürürlüğe koymadı. Lübnan’da Cumhurbaşkanı’nın dokunulmazlığı olduğunu ve yargılanmayacağını belirten bir anayasa var. Anayasayı hazırlayan Saad Hariri değil” dedi.
Lübnan yasaları, Beyrut Limanı patlamasında sanıkların yargılanması gereken üç yargısal merciiyi belirtiyor. Güvenlik görevlilerin, çalışanların ve milletvekilleri de dahil olmak üzere diğer şüphelilerin, dokunulmazlıklarının kaldırılması halinde yargılanması olası.
Limandaki patlamanın birinci yıl dönümünden bir hafta önce Hariri, “Müstakbel Hareketi’nin dilekçeden vazgeçtiğini ve milletvekillerimizin sanıkların yargılanmaması için meclis dilekçesi imzaladığını konuşmak iftira ve yalanın zirvesidir. Bugün tüm bu iftiraları reddediyor yargı önünde eşitlik talep ediyoruz” dedi. Cumhurbaşkanının dokunulmazlığı kaldırılanlar listesine alınmasıyla ilgili bir soruya, “Bir ihmal varsa herkes için vardır” yanıtı verdi.
Hariri, “Metinler, bir bakış açısı değildir. Anayasa ve kanunlar bakış açısı değildir. Bu yüzden bu yüzden herkesin dokunulmazlıkları düşsün ve suçlu ben olsam bile yargılanalım” diyerek, Müstakbel Hareketi’nin ‘dokunulmazlıkların kaldırılmasına karşı olduğunun’ gösterilmeye çalışıldığını, ancak bunun iftira olduğunu vurguladı.
Eski Başbakan ayrıca, “Saad Hariri, eski başbakanlar ve Müstakbel Hareket tüm dokunulmazlıkların kaldırılması amacıyla uluslararası soruşturma talep ettiğinde muhalefetle karşılaştı” dedi.
“Bugün (dün) herkesin dokunulmazlığını kaldıran bir öneri sunduk ve blokları ziyaret etmek için bir meclis komisyonu kurduk. Onlardan tüm bu maddelerin askıya alınmasına yönelik teklifimizi imzalamalarını isteyeceğiz” diyen Hariri, bu koşullar altında siyasi güçleri de ‘siyasi kararlar almaya’ çağırdı. Saad Hariri, ‘Cumhurbaşkanı, başbakanları, milletvekilleri, bakanlar ve hatta avukatlara dokunulmazlık sağlayan tüm yasal maddelerin askıya alınmasını’ da önerirken, “Bugün ben ve Müstakbel Hareket, tüm dünyayı sorumluluklarının, vicdanının ve ahlakının önüne koymaya karar verdi. Kim taviz vermeden hakikatin yanında yürümek isterse, lütfen önerimizin yanında bizimle yürüsün” dedi.
Adli müfettiş, eski bakanlar Nihad el-Meşnuk, Ali Hassan Halil, (mevcut milletvekili) Gazi Zuayter ve eski Bakan Yusuf Fenyanus’un hükümette bakanlık yaptıkları dönemde ihmalkâr davranma suçlamasıyla soruşturulmasını istiyor.
Hükümeti kurmakla görevli yetkili Necib Mikati ile parlamentodaki istişareler sırasında yaptığı görüşmenin ardından Meşnuk, 27 Temmuz’da ‘Beyrut Limanı patlamasına dair dokunulmazlıkları kaldırmak için anayasanın değiştirilmesi’ önerisinde bulundu. Meşnuk, “Son basın toplantısı, Yargı Konseyi’ne sevk edilen tüm davaların, özelikle de Lübnan’daki büyük davaların, cumhurbaşkanlığından son personele kadar herkesin dokunulmazlığının kaldırması temelinde dokunulmazlıkların kaldırılması çağrısında bulundu” diyerek, “Meslektaşlarımla birlikte anayasa değişikliği için bir kanun teklifi sunmaya çalışacağım” ifadelerini kullandı.



İsrail'de yükselen sesleri susturmaya çalışan milisler

İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
TT

İsrail'de yükselen sesleri susturmaya çalışan milisler

İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)

Arap siyasi liderlere, muhalefetteki Yahudi siyasi aktivistlere ve eleştirilerde bulunan gazetecilere yönelik devam eden saldırıların ardından, milislerin İsrail’de muhalefeti susturmak için aktif ve ısrarlı bir şekilde çalıştığı, bu aktivistlerin hayatları için gerçek bir tehdit oluşturduğu ve birçoğunu sıkı güvenlik önlemleri altında yaşamaya zorladığı ortaya çıktı.

Bu milis gücü, İsrail parlamentosu Knesset'in Arap üyelerine karşı harekete geçti ve son iki hafta içinde Arap Değişim Hareketi Ortak Listesi Başkanı Milletvekili Eymen Udeh’e kanlı bir saldırı düzenlemeye çalıştı.

Milisler, Udeh’in Pardes Hanna-Karkur beldesinde solcu siyasi aktivistlerle katıldığı bir toplantıya ve Nes Tziona şehrinde düzenlenen başka bir toplantıya saldırdı, arabasının camlarını kırdı ve ona taş attı. Polisin her iki olayda da kendisine saldırı düzenleneceğini bildiği ve bunu kendisine bildirerek toplantılara katılmaması konusunda uyardığı ortaya çıktı. Ancak Udeh, “Faşist teröristlere boyun eğmeyeceğiz. Hiçbir koşulda halkla toplantılarımızı iptal etmeyeceğiz ve onların amacının Yahudilerle Araplar arasında herhangi bir toplantının yapılmasını engellemek olduğunu biliyoruz” diyerek toplantılara katılmaktan geri durmadı.

g
Knesset'in Arap üyesi Eymen Udeh, 9 Mayıs'ta Kudüs'te düzenlenen Halk Barışı Zirvesi etkinliğinde konuşma yaparken (AFP)

Udeh ile aynı bloktan bir başka milletvekili olan Ofer Cassif de Kudüs'te bazı polis memurlarının katılımıyla benzer bir saldırıya maruz kaldı.

Ultra-Ortodoks Yahudileri temsil eden Şas Partisi’nden iki Yahudi milletvekili de saldırıya uğradı ve bunun sonucunda yaralandı. Saldırı, dindar gençleri askerlik hizmetinden kısmen muaf tutacak bir yasa konusunda hükümetle müzakere etmeyi kabul ettikleri için onlardan intikam almak isteyen ultra-Ortodoks Yahudi unsurlar tarafından gerçekleştirildi.

Güvenlik önlemleri artırıldı

Eleştirilerini dile getiren gazetecilerden Guy Belz, Dana Weiss, Yonit Levi ve Rina Matsliah'a yönelik ölüm tehditleri nedeniyle bu gazetecilerin çevresinde ve çalıştıkları Kanal 12 televizyonu stüdyolarının kapılarında sıkı güvenlik önlemleri alındı.

Gazeteci Belz’in Hayfa'da vereceği konferans iptal edildi. Her cumartesi hükümetin politikalarını protesto etmek için düzenlenen protesto gösterilerinin organizatörlerinden biri olan üniversite öğretim üyesi Shikma Bressler’in Tivon'da vereceği konferans da iptal edildi.

Temiz Yönetim Derneği, bu olayları hükümetin ve bakanlarının, politikalarını reddeden ve kararlarını ve uygulamalarını eleştiren herkese karşı yürüttüğü kampanyanın doğal bir sonucu olarak değerlendirdi.

srt
İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın el-Halil şehrinde oyuncak silah taşıyan İsrailli bir çocuk, Mart 2024 (AFP)

Adalah Hukuk Merkezi ise İsrail kolluk kuvvetlerine, Terörle Mücadele Kanunu kapsamında açıkça terör eylemi niteliğinde olan bu şiddet olaylarına ilişkin kapsamlı ve etkili bir soruşturma başlatılması çağrısında bulundu. Merkez, saldırganların ve kışkırtıcıların kimliklerini ortaya çıkardığını iddia ettiği düzinelerce video ve tanık ifadesini polise sundu.

Paris'teki Sosyal Bilimler İleri Araştırmalar Okulu'nda araştırma direktörü olan Fransız-İsrailli sosyolog Eva Illouz, yaşananların İsrail'de Yahudi faşizminin muazzam bir büyüme gösterdiğinin işareti olduğunu söyledi ve bu faşistlerin Başbakan Binyamin Netanyahu, partisi ve müttefiklerinin ‘doğal ortakları’ olduğunu vurguladı.

Illouz, Haaretz gazetesine verdiği röportajda şunları söyledi:

“Netanyahu, yirmi yıldır Yahudiler ve Araplar arasında nefret tohumları ekmeye ve yargının meşruiyetini sorgulamaya devam ediyor ve milli kimliği dine dayandırıyor.”

Illouz, 1980'den önce Yahudi terörizminin İsrail'de marjinal bir fenomen olduğunu, ancak o yıldan itibaren HaMakhteret HaYehudit, Kah, Teror Negid Teror, Bet Ayin ve LeHava gibi Yahudi grupların terörist saldırılar düzenlediğini ve bunların çoğunun polis tarafından engellendiğini belirtti. Bu grupların bazıları aşırı milliyetçiydi. Diğerleri ise Siyonizme karşı olduklarını ilan ettiler ve İsrail Devleti'ni yıkıp yerine Yahuda Krallığı'nı kurmak istediler.


Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in Abbas'a yönelik açıklamalarını cinayete tahrik olarak değerlendirerek kınadı

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
TT

Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in Abbas'a yönelik açıklamalarını cinayete tahrik olarak değerlendirerek kınadı

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)

Filistin Devlet Başkanlığı, İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'a yönelik açıklamalarını kınayarak, bunların kendisine ve diğer liderlere zarar verme yönünde açık bir çağrı olduğunu belirtti.

Filistin Haber Ajansı (WAFA) tarafından dün yayınlanan açıklamada, Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in sözlerinin, yerleşimcileri Filistin halkına, topraklarına ve kutsal mekanlarına karşı daha fazla terör eylemi gerçekleştirmeye teşvik ettiğini belirtti.

zdft
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir (Reuters)

Cumhurbaşkanlığı açıklamasında, "ABD yönetimini ve uluslararası toplumu, İsrail hükümetine baskı yaparak Filistin halkına ve liderlerine karşı kışkırtma kampanyasını durdurmaya çağırıyoruz" denildi. Açıklamada, bu kampanyanın "sadece daha fazla şiddete ve gerginliğe yol açacağı ve mevcut barış sürecinin başarı şansını baltalayacağı" kaydedildi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı dün, Netanyahu'dan Filistin Devlet Başkanı'nın dokunulmazlığını dikkate almayarak onu tutuklamasını ve Filistin Yönetimi'nin üst düzey yöneticilerine suikast düzenlemesini talep etti.


İsrail, Batı Şeria'daki şiddet olayları nedeniyle yerleşim birimini boşalttı

Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
TT

İsrail, Batı Şeria'daki şiddet olayları nedeniyle yerleşim birimini boşalttı

Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)

İsrail güvenlik güçleri dün, Batı Şeria'nın güneyindeki Beytüllahim ve el Halil arasında bulunan devasa Guşh Etzion yerleşim bloğu içindeki yasadışı bir yerleşim birimini, yerleşimciler ile güvenlik güçleri arasında yaşanan şiddet ve çatışmalar nedeniyle boşalttı.

İsrail güvenlik güçleri, ordunun emri üzerine, yaklaşık 25 Yahudi ailenin bir yıldan uzun süredir yaşadığı izinsiz Givat Tzur Misgavi karakolunu boşalttı. Bu durum, yerleşimciler ve güvenlik güçleri arasında şiddetli çatışmalara yol açtı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth’tan aktardığına göre çatışmalar sırasında iki sınır polisi yaralandı, birinin gözüne taş isabet ettiği, diğerinin ise dişlerinde kırıklar oluştuğu bildirildi. Tahliye sırasında dört kişi gözaltına alındı.

"Tepe Gençliği" grubundan onlarca aşırılıkçı yerleşimci, sağcı aktivistlerin ve önde gelen şahsiyetlerin karakolun sökülmesini engelleme çağrıları üzerine bölgeye geldi. Tahliyenin ardından, güney el Halil Tepeleri'nde ve el Halil'in kuzeyindeki Vadi Sa'ir bölgesinde yerleşimciler tarafından kundaklama ve isyan gibi saldırılar bildirildi.

Son haftalarda İsrailli yerleşimcilerin Filistinlileri, İsrailli ve yabancı aktivistleri ve bazen de İsrail askerlerini hedef alan saldırılarında artış görüldü ve bu durum yerelde ve Amerikalıların eleştirilerine yol açtı.