Hariri: Beyrut Limanı patlamasına ilişkin dokunulmazlıklar kaldırılmalı

27 Temmuz’da Beyrut Limanı’ndaki patlamanın kurbanları için bir anıt heykel dikildi (EPA)
27 Temmuz’da Beyrut Limanı’ndaki patlamanın kurbanları için bir anıt heykel dikildi (EPA)
TT

Hariri: Beyrut Limanı patlamasına ilişkin dokunulmazlıklar kaldırılmalı

27 Temmuz’da Beyrut Limanı’ndaki patlamanın kurbanları için bir anıt heykel dikildi (EPA)
27 Temmuz’da Beyrut Limanı’ndaki patlamanın kurbanları için bir anıt heykel dikildi (EPA)

Sünni Müstakbel Hareketi Saad Hariri, Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ı Beyrut Limanı’ndaki patlama hususunda ‘ihmal’ ile suçladı. Başkanlığını yaptığı Müstakbel Hareket, Beyrut Limanı’ndaki patlamaya dair yargılanabilmeleri için, Cumhurbaşkanı, başbakanlar, milletvekilleri, bakanlar ve hatta avukatlara dokunulmazlık sağlayan tüm yasal maddelerin askıya alınması önerisinde bulundu.
Adli müfettiş Yargıç Tarık el-Bitar’ın üçü mevcut meclisin üyesi olan dört eski bakana yönelttiği adli celp dosyasına dair anayasa tartışması baş gösterdi. Bazı milletvekilleri, eski bakanların ‘cumhurbaşkanlarının ve bakanların Yüksek Kurul’da yargılanması için’ dilekçe imzaladı. Ayrıca adli müfettiş, parlamentoyu ‘onları dinlemeye izin vermek için parlamento dokunulmazlıklarını kaldırmaya’ çağırdı.
Öte yandan Hariri, 27 Temmuz’da Hükümet Sarayı’nda (Beytul Vasat) düzenlenen basın toplantısında, “Ben bir şehidin oğluyum. Kan bekçiliğinin ve bir yakınını kaybetmenin ne anlama geldiğini biliyorum. Bu nedenle bizi 14 Şubat 2005’e (babası Başbakan Refik Hariri’nin öldürüldüğü tarih) geri döndüren bu suçu, 4 Ağustos meselesini bizimle kimse tartışmıyor” dedi. Hariri, “Müstakbel Hareketi, hakikatin yoluna kan akmış şehit bir başkanın blokudur ve bugün, yaşanan tüm suikastlarda hakikat nerede diye soruyoruz” ifadelerini kullandı.
Lübnanlıların, nitratları kimin getirdiğini ve felaketin arkasında kimin olduğunu bilmeye hakkı olduğunu söyleyen Saad Hariri, “Müstakbel Hareketi, milletvekillerini ve yetkilileri dokunulmazlık yoluyla koruyan anayasa hükümlerini yürürlüğe koymadı. Lübnan’da Cumhurbaşkanı’nın dokunulmazlığı olduğunu ve yargılanmayacağını belirten bir anayasa var. Anayasayı hazırlayan Saad Hariri değil” dedi.
Lübnan yasaları, Beyrut Limanı patlamasında sanıkların yargılanması gereken üç yargısal merciiyi belirtiyor. Güvenlik görevlilerin, çalışanların ve milletvekilleri de dahil olmak üzere diğer şüphelilerin, dokunulmazlıklarının kaldırılması halinde yargılanması olası.
Limandaki patlamanın birinci yıl dönümünden bir hafta önce Hariri, “Müstakbel Hareketi’nin dilekçeden vazgeçtiğini ve milletvekillerimizin sanıkların yargılanmaması için meclis dilekçesi imzaladığını konuşmak iftira ve yalanın zirvesidir. Bugün tüm bu iftiraları reddediyor yargı önünde eşitlik talep ediyoruz” dedi. Cumhurbaşkanının dokunulmazlığı kaldırılanlar listesine alınmasıyla ilgili bir soruya, “Bir ihmal varsa herkes için vardır” yanıtı verdi.
Hariri, “Metinler, bir bakış açısı değildir. Anayasa ve kanunlar bakış açısı değildir. Bu yüzden bu yüzden herkesin dokunulmazlıkları düşsün ve suçlu ben olsam bile yargılanalım” diyerek, Müstakbel Hareketi’nin ‘dokunulmazlıkların kaldırılmasına karşı olduğunun’ gösterilmeye çalışıldığını, ancak bunun iftira olduğunu vurguladı.
Eski Başbakan ayrıca, “Saad Hariri, eski başbakanlar ve Müstakbel Hareket tüm dokunulmazlıkların kaldırılması amacıyla uluslararası soruşturma talep ettiğinde muhalefetle karşılaştı” dedi.
“Bugün (dün) herkesin dokunulmazlığını kaldıran bir öneri sunduk ve blokları ziyaret etmek için bir meclis komisyonu kurduk. Onlardan tüm bu maddelerin askıya alınmasına yönelik teklifimizi imzalamalarını isteyeceğiz” diyen Hariri, bu koşullar altında siyasi güçleri de ‘siyasi kararlar almaya’ çağırdı. Saad Hariri, ‘Cumhurbaşkanı, başbakanları, milletvekilleri, bakanlar ve hatta avukatlara dokunulmazlık sağlayan tüm yasal maddelerin askıya alınmasını’ da önerirken, “Bugün ben ve Müstakbel Hareket, tüm dünyayı sorumluluklarının, vicdanının ve ahlakının önüne koymaya karar verdi. Kim taviz vermeden hakikatin yanında yürümek isterse, lütfen önerimizin yanında bizimle yürüsün” dedi.
Adli müfettiş, eski bakanlar Nihad el-Meşnuk, Ali Hassan Halil, (mevcut milletvekili) Gazi Zuayter ve eski Bakan Yusuf Fenyanus’un hükümette bakanlık yaptıkları dönemde ihmalkâr davranma suçlamasıyla soruşturulmasını istiyor.
Hükümeti kurmakla görevli yetkili Necib Mikati ile parlamentodaki istişareler sırasında yaptığı görüşmenin ardından Meşnuk, 27 Temmuz’da ‘Beyrut Limanı patlamasına dair dokunulmazlıkları kaldırmak için anayasanın değiştirilmesi’ önerisinde bulundu. Meşnuk, “Son basın toplantısı, Yargı Konseyi’ne sevk edilen tüm davaların, özelikle de Lübnan’daki büyük davaların, cumhurbaşkanlığından son personele kadar herkesin dokunulmazlığının kaldırması temelinde dokunulmazlıkların kaldırılması çağrısında bulundu” diyerek, “Meslektaşlarımla birlikte anayasa değişikliği için bir kanun teklifi sunmaya çalışacağım” ifadelerini kullandı.



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.