Irak salgının en tehlikeli dalgasıyla yüzleşiyor

Nasıriye’de Pfizer-BioNTech aşısının dozlarını hazırlayan bir sağlık çalışanı (AFP)
Nasıriye’de Pfizer-BioNTech aşısının dozlarını hazırlayan bir sağlık çalışanı (AFP)
TT

Irak salgının en tehlikeli dalgasıyla yüzleşiyor

Nasıriye’de Pfizer-BioNTech aşısının dozlarını hazırlayan bir sağlık çalışanı (AFP)
Nasıriye’de Pfizer-BioNTech aşısının dozlarını hazırlayan bir sağlık çalışanı (AFP)

Irak Sağlık Bakanlığı, dün (Çarşamba) (Kovid-19) ile enfekte olan kişi sayısının artması,13 bin 515 vaka ve 66 ölümle günlük en yüksek sayının kaydedilmesinin ardından, ülkenin en tehlikeli salgın dalgasına girdiği konusunda uyarıda bulundu.
Irak Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Seyf el-Bedir Irak haber ajansı INA’ya yaptığı açıklamalarda “Maalesef, Irak bugün (dün) önceki dalgalarda kaydedilmeyen, görülmemiş sayıda vaka kaydetti. Bakanlık vaka sayısındaki artış karşısında şaşkın değil, zira daha önce yapılan basın açıklamalarında salgının, dalgalar halinde geldiğine yönelik uyarılarda bulunmuştu.” dedi.
İhtiyati önlemlere uyulmamasının vatandaşlar için daha tehlikeli olabilecek bir salgın durumunun ortaya çıkmasına yol açacağına belirten Sözcü, “Irak şu anda tüm öncekilerden daha tehlikeli olan bir salgın dalgasından geçiyor ve şiddetli semptomları olan vakaların sayısı önceki dalgalarda kaydedilenlere kıyasla daha fazla.” açıklamasında bulundu.
El Bedir, sağlık kurumlarının özel ve kritik bir bakıma ihtiyaç duyan yatan hasta sayısı sebebiyle büyük bir baskı olduğunu belirterek, sağlık personelinin vatandaşlara hizmet etmek için ellerinden gelen her şeyi yaptığını vurguladı.
Maske takma sosyal mesafeyi koruma, elleri sürekli olarak yıkama ve aşı olma gibi temel kurallara uyulması gerektiğini vurgulayan El Bedir, sağlık çalışanları üzerindeki büyük baskılara rağmen, yaptıkları büyük fedakarlıklarla sağlık kurumlarının şu ana kadar bu tehlikeli artış ile başa çıkabildiğine dikkat çekti.
Sözcü, sağlık kurumlarının bu artışı karşılayabileceğini ancak vakaların daha önce görülmemiş şekilde artmaya devam etmesi durumunda sağlık kurumlarının üzerinde büyük bir ek baskı oluşacağını belirtti.
Sağlık Bakanlığı dün, Kovid-19 salgınının Şubat 2020’de Irak’a girmesinden bu yana görülen en yüksek sayı olarak 13 bin 515 vaka ve 66 ölüm kaydetti.
Irak’ın başkentindeki tıbbi kaynakların Şarku’l Avsat’a verdiği bilgilere göre, daha önce görülmemiş bir salgın dalgasıyla birlikte, koronavirüsle enfekte olan hastalara tahsis edilen bazı alan ve hastaneler, vakaların giderek artan sayılarını karşılayamamaları sebebiyle yeni hasta alamıyor.
Söz konusu kaynaklar, ülkede gözlemlenen sağlık koşullarının tehlikesinin bir göstergesi olarak, gençler ve çocuklar arasında vuku bulan enfeksiyon sayısının az olmadığından belirttiler.
Kaynaklar, aylar boyunca Kovid-19 aşılarından kaçınılmasının ardından, şu anda aşılama merkezlerinde güçlü bir talep olduğunu doğrularken, aşıların yetersiz olmasından ve artan talebin karşılanamamasından duyduklarını üzüntüyü dile getirdiler.
İlaç ve tıbbi tedaviler alanında çalışan Musa Mehdi Şarku’l Avsat’a şunları söyledi:
“Bazı vatandaşlar, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) daha önce hastaların kendileri tarafından uygulanmamasını tavsiye ettiği Remdesivir ilacı gibi virüse yönelik tedavi protokollerinde kullanılan ilaçların bazılarını almak için aceleyle piyasaya yöneldiler. İlacın fiyatının iki katına çıkmasının ardından geçtiğimiz günlerde ilaç bitti.”



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.