ABD kamuoyundan Bennett’e İsrail’in insan hakları ihlalleri eleştirisi

İsrail'in Gazze'yi bombalaması sonucu yıkılan evlerinin restore edilmesini bekleyen bir aile (AP)
İsrail'in Gazze'yi bombalaması sonucu yıkılan evlerinin restore edilmesini bekleyen bir aile (AP)
TT

ABD kamuoyundan Bennett’e İsrail’in insan hakları ihlalleri eleştirisi

İsrail'in Gazze'yi bombalaması sonucu yıkılan evlerinin restore edilmesini bekleyen bir aile (AP)
İsrail'in Gazze'yi bombalaması sonucu yıkılan evlerinin restore edilmesini bekleyen bir aile (AP)

ABD yönetimi gelecek ay Washington’u ziyaret edecek yeni İsrail Başbakanı Naftali Bennett'i kabul etmeye hazırlanırken, İsrail peş peşe ikinci gün de Filistinlilere yönelik tutumlarından dolayı eleştirildi.
New York merkezli İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) İsrail'i Mayıs ayında Gazze'ye düzenlediği ve 11 gün süren saldırılarda uluslararası hukuku ihlal etmekle suçlayan ve bu saldırıların savaş suçu görünümü verdiğini kaydettiği raporu, ABD medyası tarafından dikkat çekici bir ilgi gördü.
Söz konusu rapor, New York Times gazetesi tarafından yayınlanan ve İsrail'i ABD merkezli Ben&Jerry's dondurma şirketi ile iki karşı karşıya gelme olayı ve yasadışı dinleme skandalı ile Filistinlilere yönelik baskıcı politikaları konusunda eleştiren rapordan bir gün sonra yayınlandı. Rapor, ABD’li politikacılardan, özellikle İsrail'in Filistinlilere yönelik politikaları ve uygulamaları konusunda daha sert tavır alması için Başkan Biden'a baskı yapan Demokrat Parti’nin ilerici kanadı Adalet Demokratları grubunun artan eleştirileri çerçevesinde, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi ile yeni İsrail hükümeti arasındaki müzakere masasında olduğuna inanılan dosyaların içeriğine ışık tutuyor. 
Washington Post gazetesi, HRW’nin raporuna ilişkin değerlendirmesinde, İsrail ve Filistinlilerin her iki taraftaki ölü sayısıyla ilgili iddialarını karşılaştırdı. Ancak Gazze'den atılan roketlerin çoğunun İsrail’in Demir Kubbe hava savunma sistemi tarafından engellendiğine, Gazze'de ise iki milyona yakın Filistinli’nin kaçacak çok az yeri olduğuna dikkati çekti. Ayrıca İsrail'in Gazze ile olan tüm sınır geçişlerini kontrol ettiği, bu durumun bölgenin ciddi bir temiz su ve elektrik sıkıntısı yaşanması ve ekonomik fırsat eksikliği de dahil olmak üzere çok sayıda ve kötüleşen insani krizlerle karşı karşıya kalmasına neden olduğu belirtildi. Öte yandan, Hamas'ın herhangi bir iç muhalefete karşı baskısı nedeniyle çoğu Gazzeli’nin bölgeden ayrılamadığı ifade edildi.
Gazete, HRW’nin daha önceki raporunda İsraillileri ve Filistinlileri görünüşte savaş suçları da dahil olmak üzere ihlallerde bulunmakla suçladığını da sözlerine ekledi. Gazete, HRW tarafından geçen Nisan ayında yayınlanan ve İsrail'i İsrail ordusu tarafından işgal edilen topraklarda ve İsrail'in içinde Filistinlilere karşı apartheid (ırk ayrımı) ve zulüm suçları işlemekle suçlayan son raporuna atıfta bulundu. Ayrıca, HRW İsrail-Filistin Bölge Direktörü Ömer Şakir’in söz konusu rapordaki açıklamalarını aktardı. Şakir açıklamasında, “Yıllardır açık bir askeri hedefi vurmayan, hesap verebilirliği kritik kılan aşırı güç, orantısız ve ayrım gözetmeyen saldırıları belgeliyoruz” dedi.



Trump yönetimi: Ukrayna savaşını sona erdirme önerileri bir "Amerikan planı"dır

ABD Başkanı Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio Beyaz Saray'da (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio Beyaz Saray'da (Reuters)
TT

Trump yönetimi: Ukrayna savaşını sona erdirme önerileri bir "Amerikan planı"dır

ABD Başkanı Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio Beyaz Saray'da (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio Beyaz Saray'da (Reuters)

ABD Dışişleri Bakanlığı bugün, Ukrayna'daki savaşı sona erdirmek için hazırladığı 28 maddelik planın Kremlin tarafından hazırlanmış bir "istek listesi" olmadığını vurgulayarak, ABD Senatosu üyelerinin iddialarını reddetti.

Senatörler daha önce, Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun kendileriyle iletişime geçerek, Başkan Donald Trump'ın bir "Rusya istek listesi" desteklediğini söylediğini belirtmişti.

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Tommy Pigott, X platformunda "Bu apaçık bir uydurmadır" ifadesini kullanarak, "Bakan Rubio ve tüm ABD yönetiminin sürekli vurguladığı gibi, bu plan ABD tarafından hem Rusların hem de Ukraynalıların katkılarıyla geliştirildi" ifadesini kullandı.

Kanada'daki bir güvenlik konferansında, Maine'den Bağımsız Senatör Angus King, Demokrat Senatör Jeanne Shaheen ve Güney Dakota'dan Cumhuriyetçi Senatör Mike Rounds, plan hakkında görüşmek üzere Cenevre'ye giderken Rubio'nun kendileriyle iletişime geçmesinin ardından onunla konuştuklarını söyledi.

King, Rubio'nun kendilerine planın "yönetimin planı" değil, "Rusların istek listesi" olduğunu söylediğini belirtti.

Rounds, "Bu yönetim, mevcut haliyle bu versiyondan sorumlu değildi" dedi.

"Bunu bir başlangıç ​​noktası olarak kullanmak istiyorlar" diye ekledi ve planın "Rusça yazılmış gibi görünmeye başladığını" belirtti.

Senatörler daha önce, planın Moskova'nın saldırganlığını ödüllendireceğini ve komşularını tehdit eden diğer liderlere bir mesaj vereceğini savunmuştu. Senatörlerin plana itirazı, planı engelleme yetkisi olmayan bazı Cumhuriyetçiler de dahil olmak üzere diğer ABD milletvekillerinin eleştirilerinin ardından geldi.


Trump: Ukrayna'daki savaşı bitirmeye çalışıyoruz ve planım Kiev'e 'nihai' teklif değil

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray bahçesinde gazetecilere konuşuyor (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray bahçesinde gazetecilere konuşuyor (AFP)
TT

Trump: Ukrayna'daki savaşı bitirmeye çalışıyoruz ve planım Kiev'e 'nihai' teklif değil

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray bahçesinde gazetecilere konuşuyor (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray bahçesinde gazetecilere konuşuyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump dün yaptığı açıklamada, ülkesinin Ukrayna ve Avrupa ülkeleriyle barış planı hakkında görüşmelerden önce Rusya-Ukrayna savaşına son vermeye çalıştığını söyledi.

Trump, medyaya yaptığı açıklamada, savaşı sona erdirme planının Ukrayna'ya "nihai teklif" olmadığını belirterek, Ukrayna savaşının "bir şekilde" sona erdirilmesi gerektiğini vurguladı.

ABD Başkanı, "Zelenskiy barış planını reddederse, tüm gücüyle mücadeleye devam edebilir" ifadesini kullandı.

Axios haber sitesi, dün bazı kaynaklara dayanarak, ABD'nin Cenevre'de Ukrayna ve AB ülkeleriyle Trump'ın planı hakkında görüşmelerde bulunacağını bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Axios'tan aktardığına göre, Beyaz Saray özel temsilcisi Steve Witkoff ve Kara Kuvvetleri Bakanı Dan Driscoll'un da yer alacağı ABD heyetine Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun başkanlık etmesi bekleniyor. Driscoll, perşembe günü Kiev'de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bir araya gelerek kendisine ABD planını sunmuştu.

İnternet sitesinde, bir ABD yetkilisinin "Trump'ın barış anlaşmasını onlar için mümkün olan en iyi hale getirmek için Ukraynalı yetkililerle çalışmaya devam ediyoruz" dediği aktarılırken, nihai anlaşmanın ayrıntılarının Trump'ın planının orijinal versiyonundan farklı olabileceği belirtildi.

Zelenskiy, dün yaptığı açıklamada, Rusya ile savaşı sona erdirmek için atılacak adımlar konusunda önümüzdeki günlerde ortak ülkelerle istişarelerde bulunulacağını söyledi.

Dün AFP’ye konuşan kaynaklara göre Fransız, Alman ve İngiliz ulusal güvenlik danışmanları, Ukrayna'ya yönelik Amerikan planını görüşmek üzere bu sabah Cenevre'de Amerikalı ve Ukraynalı mevkidaşlarıyla bir araya gelecek.

Bir kaynak, "Fransa cumhurbaşkanının danışmanının yarın E3'teki (Almanya, Fransa ve İngiltere) meslektaşlarıyla birlikte Cenevre'ye gideceğini" belirtti. Bir başka kaynak ise "görüşmelerin ABD, E3 ve Ukraynalılar arasında gerçekleşeceğini" açıkladı.


ABD’nin Ukrayna planının ardındaki Rus ekonomist kim?

Dmitriev'le (solda) Witkoff, nisanda Rusya'da da bir araya gelmişti (Reuters)
Dmitriev'le (solda) Witkoff, nisanda Rusya'da da bir araya gelmişti (Reuters)
TT

ABD’nin Ukrayna planının ardındaki Rus ekonomist kim?

Dmitriev'le (solda) Witkoff, nisanda Rusya'da da bir araya gelmişti (Reuters)
Dmitriev'le (solda) Witkoff, nisanda Rusya'da da bir araya gelmişti (Reuters)

ABD öncülüğünde hazırlanan Ukrayna barış planında Kremlin'i temsilen görüşmelere katılan Harvard eğitimli Rus ekonomist Kirill Dmitriev'in oynadığı rol uluslararası basında mercek altına alındı. 

ABD Başkanı Donald Trump'ın yönetimince hazırlanan 28 maddelik barış planı bu hafta Kiev'e sunulmuştu. 

Trump'ın damadı Jared Kushner ve Başkan'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'la Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF) Başkanı Kirill Dmitriev, geçen ay Miami'de bir araya gelerek planın detaylarını görüşmüştü. 

Reuters'ın analizinde, 2022'de patlak veren Ukrayna savaşının ardından Washington'ın RDIF'yi yaptırım listesine aldığı belirtiliyor. Adının paylaşılmaması koşuluyla konuşan bir ABD'li yetkili, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in uluslararası ekonomik işbirliğinden sorumlu özel temsilcisi Dmitriev'in ülkeye girişi için Beyaz Saray tarafından özel izin çıkarıldığını söylüyor. 

Miami'deki görüşmeler hakkında bilgi sahibi iki yetkili, Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Ümerov'un da Witkoff'la planı görüşmek için şehre gittiğini belirtiyor. 

Kaynaklar, Witkoff'un bu ziyarette Ümerov'a planı anlattığını ifade ediyor. Ayrıca ABD'nin planı çarşamba günü Türkiye aracılığıyla Ukrayna'ya ilettiğini söylüyor. Beyaz Saray taslak metni perşembe günü doğrudan Kiev'e sunmuştu. 

Ümerov ise süreçte sadece "teknik rol" oynadığını ve ABD'li yetkililerle planın detaylarını görüşmediğini savunuyor. 

ABD'li yetkililer, Trump yönetiminin Dmitriev'le görüşmesinin "istihbarat içinde endişe yarattığını" da belirtiyor. CIA'in yorum taleplerine yanıt vermediği aktarılıyor. 

Gençken Stanford ve Harvard gibi prestijli Amerikan üniversitelerinde eğitim gören Dmitriev'in adı, ABD'de 2016'da yapılan başkanlık seçimlerine Rusya'nın müdahale ettiği iddialarına yönelik soruşturmayı yürüten eski Özel Yetkili Savcı Robert Mueller'in raporunda da geçiyor. 

Dmitriev'in Trump'ın ilk döneminde Washington-Moskova ilişkilerini yeniden tesis etmek için temaslarda bulunduğu belirtiliyor. Bu dönemde Dmitriev özellikle Kushner'la birebir diyaloğa geçmiş.

Raporda, Dmitriev'in Irak savaşında sivillerin öldürülmesindeki rolüyle gündeme oturan ABD'li özel güvenlik şirketi Blacwater'ın CEO'su Erik Prince'le 2019'da görüştüğü de belirtiyor. Trump destekçisi Prince'le Rus ekonomistin ABD-Rusya ilişkilerini ele aldığı yazılıyor.

Diğer yandan Dmitriev, Trump yönetiminden eleştiri de almıştı. Ekonomist, Trump'ın Rus petrol devlerine geçen ay yaptırım uygulama kararını eleştirmiş, bunun fiyatları artıracağını söylemişti. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ise Dmitriev'e çıkışarak onu "Rus propagandacısı" diye nitelemişti. 

Independent Türkçe, Reuters, BBC, Guardian