İklim değişikliği, aşırı hava olaylarını artırdı

Güney Afrika’nın Graaff-Reinet kentinde, yağmur üretmeyen bulutlar ve kurumuş bir barajda oluşan çatlaklar (Arşiv- Reuters)
Güney Afrika’nın Graaff-Reinet kentinde, yağmur üretmeyen bulutlar ve kurumuş bir barajda oluşan çatlaklar (Arşiv- Reuters)
TT

İklim değişikliği, aşırı hava olaylarını artırdı

Güney Afrika’nın Graaff-Reinet kentinde, yağmur üretmeyen bulutlar ve kurumuş bir barajda oluşan çatlaklar (Arşiv- Reuters)
Güney Afrika’nın Graaff-Reinet kentinde, yağmur üretmeyen bulutlar ve kurumuş bir barajda oluşan çatlaklar (Arşiv- Reuters)

Yapılan bir araştırma, iklim değişikliğinin bir sonucu olarak dünya genelinde aşırı hava olaylarının sayısının arttığını gösterdi.
‘Science Advances Journal’ dergisinde yayınlanan çalışmada araştırmacılar, Dünya’nın kara kütlesinin yaklaşık üçte ikisinin, günlük ila çok yıllı aralıklarda ‘daha ıslak ve daha uçucu’ bir su iklimi yaşayacağını belirtti. Bu, aşırı nem ve kuraklık arasında daha geniş dalgalanmalar anlamına geliyor.
Alman Haber Ajansı’na (DPA) göre, Bilim adamları dünyanın toplam kara alanının üçte birinin daha kurak olacağı konusunda uyardı.
Uluslararası bilim adamlarına göre çok sayıda yağış, olayı altyapı ve genel olarak toplum için ek bir tehdit oluşturuyor.
Pekin’deki Çin Bilimler Akademisi’nden Wenxia Zhang liderliğindeki ekibe göre her şeyden önce, küresel ısınma iklimi dengesiz hale getiriyor.
Araştırma, iklim ısındıkça hidrolojik döngünün yoğunlaştığını ve ortalama küresel yağışın yüzde 1 ila 3 arttığını ortaya koydu.
Araştırma, Avrupa’nın güneybatısının ve Afrika’nın güneyinin daha kurak bölgeler olduğunu gösterirken, havanın daha değişken hale gelmesinin kuraklık ve su kıtlığı risklerini artırdığını vurguladı. Araştırmaya göre Akdeniz bölgesi de daha kurak hale gelirken, Amazon ise daha az yağış görecek.
Araştırmada ayrıca, çiftçilik ve su yönetim sistemlerinin bu değişiklikleri hesaba katması uyarısı yapıldı.



ABD'li gençlerin neredeyse üçte birinde prediyabet var

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
TT

ABD'li gençlerin neredeyse üçte birinde prediyabet var

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin yeni verilerine göre, ABD'li ergenlerin neredeyse üçte biri prediyabetten muzdarip.

Yapılan sayım, 2023'te 12 ila 17 yaşındaki tahmini 8,4 milyon ergenin (ya da yüzde 32,7'sinin) bu kategoriye girdiğini ortaya koydu.

Kurumun diyabetin önlenmesinden sorumlu üst düzey yetkilisi Dr. Christopher Holliday, ABC News'e yaptığı açıklamada bu endişe verici sonuçların "uyandırma çağrısı" olduğunu söyledi. Holliday, tip 2 diyabet riskinin gençlerin sağlığına yönelik "ciddi bir tehdit" oluşturduğunu belirtti.

Prediyabette kişinin kan şekeri seviyeleri normalin üzerinde olsa da tip 2 diyabet teşhisi için yeterince yüksek değildir. Prediyabetten muzdarip olmak, tip 2 diyabetin yanı sıra kalp hastalığı ve felç riskini de artırıyor. Diyabet, ABD'de önde gelen 7. ölüm nedeni.

Tip 2 diyabet, vücudun kan şekeri seviyelerini düzenlemesini ve yiyecekleri enerjiye dönüştürmesini sağlayan hayati öneme sahip insülin hormonunu kullanamadığı zaman ortaya çıkan kronik bir rahatsızlık. Yale Medicine'a göre insülinle ilgili sorunlar genellikle ergenlik döneminde başlıyor. Tedavi edilmezse böbrek hastalığı, felç ve kalp hastalığına neden olabiliyor.

Holliday, "Sağlıklı beslenme ve aktif kalma gibi yaşam tarzındaki basit değişiklikler, tip 2 diyabetin önlenmesinde veya geciktirilmesinde büyük bir fark yaratabilir" diyor.

Kurumun araştırması bulguları için bir neden belirtmiyor ancak önceki araştırmalar, 12-19 yaşındaki Amerikalılarda prediyabet oranının 1999-2002'den 2015-2018'e kadar iki kattan fazla artarak yüzde 12'den yüzde 28'e sıçradığını göstermişti. JAMA Pediatrics'te yayımlanan rapor ayrıca yoksulluk içinde yaşayan gençlerde prediyabet görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştu.

Pittsburgh Üniversitesi araştırmacılarına göre prediyabet, gıda güvensizliği, kamu sağlık sigortasının olmaması ve hane gelirinin federal yoksulluk seviyesinin yüzde 130'undan az olmasıyla bağlantılı.

Diğer risk faktörleri arasında aşırı kilolu olmak, ailede tip 2 diyabetli birinin bulunması, haftada üç kereden az fiziksel aktivite yapmak, ırk ve etnik köken var. Afrika kökenli Amerikalı, Hispanik/Latin, Kızılderili, Alaska Yerlisi, Pasifik Adalı ve bazı Asya kökenli Amerikalılar daha yüksek risk altında.

Yaşlı Amerikalıların üçte birinden fazlası prediyabetten muzdarip ancak her 10 kişiden en az 8'i hastalığının farkında değil. Sağlık yetkilileri, önlem alınmazsa bu kişilerin sadece 5 yıl içinde tip 2 diyabete yakalanabileceğini söylüyor.

Ancak Amerikan Diyabet Derneği'ne göre bu durum küçük değişikliklerle tersine çevrilebilir ya da geciktirilebilir.

Aşırı kiloluysanız, basit bir egzersiz rutini belirleyerek ve kırmızı et alımını sınırlamanın yanı sıra meyve ve sebze ağırlıklı yemekler yiyerek kilonuzu yönetebilirsiniz. Uyku süresi ve stres seviyeleri de önemli.

Yale Medicine'dan pediatrik endokrinoloğu Dr. Sonia Caprio, "Genellikle beslenme düzeninde yapılacak küçük değişiklikler ve minimum kilo kaybı, daha fazla fiziksel aktiviteyle birlikte diyabeti uzaklaştırmaya fayda sağlar" diyor.

Independent Türkçe