Cezayir’de Delta varyantı kontrolden çıktı

Sosyal medyada yayılan ve Cezayir’in doğusundaki oksijen üretim tesisinin önündeki kalabalığı gösteren bir fotoğraf
Sosyal medyada yayılan ve Cezayir’in doğusundaki oksijen üretim tesisinin önündeki kalabalığı gösteren bir fotoğraf
TT

Cezayir’de Delta varyantı kontrolden çıktı

Sosyal medyada yayılan ve Cezayir’in doğusundaki oksijen üretim tesisinin önündeki kalabalığı gösteren bir fotoğraf
Sosyal medyada yayılan ve Cezayir’in doğusundaki oksijen üretim tesisinin önündeki kalabalığı gösteren bir fotoğraf

Cezayir’de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında şu anda tanık olunan üçüncü dalganın zirvesi sırasında hastanelerin çoğunda oksijenin tükenmesi, Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’un aylar önce ‘Mağrip ve Afrika’nın en iyisi’ olarak tanımladığı sağlık sisteminin zayıflığını gözler önüne serdi.
Bununla birlikte oksijen üretim tesislerinin önünde oluşan uzun kuyruklar, sağlık sisteminin ‘kırılganlığını’ da ortaya çıkardı. Vakaların yüzde 90’ına neden olan Delta varyantının neden olduğu komplikasyonlar sonucu olan nefes darlığı yaşayan hastaların aileleri oksijen arayışına giriyor. Yüzlerce kişi oksijen tüplerini almaya çalışıyor, sabah erkenden bir tüp alabilmek için oksijen alacakları yerlerin önünde uyuyup, hastaları hayatını kaybetmeden önce evlerine veya kliniklere götürmek için acele ediyorlar.
Hastaneler ve klinikler oksijen tüplerini temin edemeyince, doktorlar hasta ailelerinden kendilerinin temin etmelerini istedi. Başkentte bulunan ve ülkenin en büyük hastanesi olan Mustafa Paşa Hastanesi doktoru Nazir Bozyani, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamalarda “Durum kontrolden çıktı ve onlarca hasta oksijen eksikliği sebebiyle hayatını kaybediyor… Bu bir felaket. Hükümet, salgının bir buçuk yıl önce ortaya çıkmasından bu yana bu tehlikeli seviyeye ulaşacağımızı biliyordu ancak duruma izleyici kalmaya devam etti” ifadelerini kullandı. Bozyani, hükümet tarafından açıklanan vaka ve can kaybı verilerinin gerçekten çok uzak olduğunu, zira günde bin veya iki bin vaka değil, 25 bin ila 30 bin arası yeni vaka kaydedildiğini ve duyurulduğu gibi 40 veya 50 değil 150’den fazla can kaybı olduğunu belirtti.
Sağlık Bakanlığı dün Tabipler Birliği’nin belirttiğine göre kafa karışıklığını gösteren bir adımla, oksijen stokunun yönetilmesi ve hastanelere dağıtılmasının valilerin kendi yetki alanı dahilinde olacağını duyurdu.
Aşılama konusunda ise, klinikler ve aşı merkezleri aşı eksikliği nedeniyle büyük bir kalabalığa tanık oluyor. Doktorlar ve virologlar, aşı olmak için bekleme sırasında oluşan kalabalıkların salgına neden olabileceğine yönelik uyarıda bulundu ve hükümete aşı için daha fazla yer tahsis edilmesini önerdiler. Sağlık Bakanlığı nüfusun yaklaşık olarak sadece yüzde 4'ünün aşılandığını bildirdi.
Eczacılar Sendikası Başkanı Mesud Belamiri dün devlet radyosuna yaptığı açıklamalarda, klinikler üzerindeki baskıyı azaltmak için 4 bin 500 eczanede aşılamanın başladığını belirtti. Belamiri ülkenin salgına karşı savaş halinde olduğunu ve hükümetin olağanüstü hal (OHAL) uygulaması gerektiğini söyledi.
Yardım faaliyetlerinde bulunan dernekler ve kuruluşlar, işadamları ve zenginlere oksijen üretecek küçük fabrikaların kurulmasına yardım etmeleri ve hükümetin zayıflığını gidermeleri için yardım çağrısı başlattı. İş adamı Issad Rebrab, hastalara yardım olarak yurt dışından 400 oksijen jeneratörü satın aldığını duyurdu. Biskra ve Batna'daki ilçelerindeki yatırımcılar da yurt dışından çok sayıda oksijen jeneratörü ithal etmek için çalıştıklarını duyurdular. Hastalar için oksijen arayanlar için bir sığınak haline gelen sosyal paylaşım siteleri üzerinden yapılan yardımlar ve yardım çağrıları giderek yayılıyor.
Ekonomi uzmanı Hicham Rouibah bir yazısında, bu tehlikeli durum ile ilgili olarak “Kovid-19 krizi Cezayir sağlık sistemini tamamen ifşa etti ve devlet kurumlarındaki yokluk durumunu ortaya çıkardı” dedi. Rouibah “İktisat politikasında ilk kriter rasyonellik ilkesidir. Mücahitler Bakanlığı’nın (Bağımsızlık devriminin gazileri) iki milyar dolarlık bir bütçe yeni Sağlık Bakanlığı bütçesinin yarısına denk gelen bir miktarı almasını nasıl açıklayabiliriz? Bu, 200 bin mücahidin ve hakları olanların (çocukları ve eşleri), 40 milyon insanın tedavisi için tahsis edilen miktarın yarısını alması anlamına geliyor” ifadelerine yer verdi.
Ekonomi uzmanı şunları da sözlerine ekledi:
“Ordunun bütçesi 11 milyar, bu en büyük bütçe ve gayri safi milli hasılanın yüzde 60’ına denk geliyor ancak ordunun halka yönelik acil yardımları yok. Brezilya ve Güney Kore gibi orduya önem veren diğer ülkelerde ise ordu, tıbbi malzeme sağlama ve aşılamada önemli rol oynadı.”



Gazze ateşkesi: Geri çekilmeler anlaşmayı tehdit ediyor ve müzakereleri kurtarmak için ertelenmesi talep ediliyor

İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Geri çekilmeler anlaşmayı tehdit ediyor ve müzakereleri kurtarmak için ertelenmesi talep ediliyor

İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)

İsrail'in Gazze Şeridi’nde işgal ettiği yeni bölgelerden çekilme görüşmelerinin son iki aydır tıkanması, Katar’ın başkenti Doha'daki (yedinci gününe giren) ateşkes müzakerelerini yeni bir ‘karanlık tünele’ soktu. Hamas Hareketi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümeti tarafından önerilen yeniden konuşlandırmayı reddetti.

Medyada yer alan sızıntılara göre arabulucular, özellikle Washington, müzakerelerin sonuna kadar çekilme maddesinin ertelenmesini talep ettiler. Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar bu durumu, müzakereleri ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin istemediği yeni bir başarısızlıktan kurtarmak için son bir girişim olarak görüyorlar ve bu yüzden Netanyahu'ya esneklik göstermesi için baskı yapabileceğini düşünüyorlar. Uzmanlara göre bunun aksi bir durum söz konusu olursa Hamas, İsrail'in bu şekilde kalmasının, sürgün planını hızlandırmak, olası ateşkesin sona ermesinden sonra askeri bölgeler dayatmak ve anlaşmayı bozmak için bir manevra olduğunu düşünerek bunu reddedecek.

İki Filistinli kaynak cumartesi günü, Doha’daki müzakerelerin, İsrail'in cuma günü sunduğu, İsrail ordusunun yeniden konuşlandırılması ve konumlandırılması için hazırladığı çekilme haritasında ısrar etmesi nedeniyle, karmaşık zorluklarla karşı karşıya olduğunu bildirdi. Bu plan, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin yüzde 40'ından fazlasında kalmasını öngörüyor, ancak Hamas bunu reddediyor.

Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan kaynaklardan biri, ‘Hamas’ın müzakere heyetinin İsrail'in sunduğu haritaları kabul etmeyeceğini, çünkü bu haritaların Gazze Şeridi'nin yaklaşık yarısının yeniden işgalini meşrulaştırdığını ve İsrail'in insani olduğunu söylediği ve Gazze Şeridi'nin güneyinde yer alacak ve yaklaşık 600 bin Filistinliyi barındıracak olan şehre atıfla Gazze Şeridi'ni Nazi kampları gibi geçiş noktaları ve seyahat özgürlüğü olmayan izole bölgeler haline getirdiğini’ vurguladı.

Diğer kaynak, Hamas'ın İsrail güçlerinin 2 Mart'tan sonra, yani iki ay süren ateşkesin çökmesinden sonra yeniden kontrol altına aldığı tüm bölgelerden çekilmesini talep ettiğini belirtti. İsrail’i, ‘soykırım savaşını sürdürmek için oyalamaya devam etmek ve anlaşmayı engellemekle’ suçladı.

Kaynak, Katarlı ve Mısırlı arabulucuların ‘taraflara, ABD Başkanı Donald Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un Doha'ya gelene kadar çekilme müzakerelerini ertelemelerini’ istediklerini, ancak ‘yardımlar ve esir takası konusunda ilerleme’ kaydedildiğini belirtti.

ABD merkezli haber sitesi Axios, bazı kaynaklardan, ABD'nin Hamas'tan İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesini tartışmayı ertelemesini ve diğer konulara geçmesini istediğini, böylece esir takası anlaşması müzakerelerinin çökmesini önlemeye çalıştığını aktardı.

juı
Yaralıları Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta bulunan Kızıl Haç kliniğine taşıyan Filistinliler (AFP)

Reuters, cumartesi günü Filistinli ve İsrailli kaynaklardan benzer bir doğrulama aktardı. Doha görüşmelerinin, İsrail’in Gazze Şeridi’nden çekilmesi konusunda tıkanma yaşadığını, Hamas Hareketi’nin İsrail'in önerdiği çekilme haritalarını reddettiğini, çünkü bu haritaların toprakların yaklaşık yüzde 40'ını İsrail kontrolünde bırakacağını, bunların arasında güneydeki Refah bölgesi ve Gazze'nin kuzeyindeki ve doğusundaki diğer bölgelerin de bulunduğunu belirtti. Kaynaklar, ‘görüşmelerin devam etmesinin beklendiğini’ ifade ettiler.

Mısır Dışişleri Konseyi üyesi Reha Ahmed Hasan, İsrail'in, güneydeki Morag Ekseni de dahil olmak üzere birçok yerden çekilmeyerek Filistinlileri sürmeye devam etmek gibi kendi şartlarını dayatmak istediğini düşünüyor. Kuzey bölgesini askeri olarak kontrol altına alarak buradaki nüfusu sürme olasılığı olduğunu ifade eden Hasan, böylece ateşkes sona erdikten sonra Filistinlilerin sürülmesinin kolaylaşacağına dikkati çekti. Hasan, ABD'nin İsrail'e baskı yapmamasının müzakerelere zarar verdiğini ve bu tür konuların ertelenmesinin bir fayda sağlamayacağını, bunların erken çözülmesi gerektiğini, çünkü bu konuların belirleyici olduğunu vurguladı.

Hasan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Anlaşmaya varılmasının gecikmesi, engellerin devam etmesi ve Filistinlilerin hedef alınması nedeniyle, direnişin İsrail'e teslim olmasını isteyen bir manevra ile karşı karşıya olduğumuzu düşünüyoruz ve Hamas bunu kabul etmeyecektir. ABD’nin İsrail'e baskı yapmaktan başka seçeneği yok. Özellikle Kahire'nin talep ettiği Mısır sınırındaki Philadelphia (Salahaddin) Koridoru’ndan çekilme gibi henüz çözülmemiş ve belirsizliği devam eden başka konular da var.”

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, Hamas'ın talebi olan İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesinin gerçekleşmemesi halinde bunun müzakereleri engelleyebileceğini düşünüyor. Nazzal, çekilme maddesinin ertelenmesinin müzakereleri kurtarmak için yapılan bir girişimden ibaret olduğunu ve Netanyahu hükümetinin çekilme gibi siyasi konularda taviz vermediği sürece, Washington veya İsrail'in iddia ettiği gibi anlaşmanın yakın zamanda imzalanmayacağını belirtti.

Cuma günü ABD ziyaretinden dönmeden önce, ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, perşembe günü yaptığı açıklamada, “Birkaç gün içinde (anlaşmayı) tamamlayabileceğimizi umuyorum” ifadelerini kullandı.

Geçtiğimiz hafta Beyaz Saray'da Netanyahu ile iki kez görüşen Trump, yakın zamanda ateşkes sağlanacağına dair açıklamalarını yineledi ve bu haftayı (yani birkaç gün sonra) olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da perşembe günü yaptığı açıklamada, anlaşmaya varılması konusunda ‘büyük umutları’ olduğunu söyledi.

dfgthy
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Ancak sahada durum bu umutların aksine gelişiyor. Gazze Sivil Savunma Sözcüsü Mahmud Basal yaptığı açıklamada cumartesi günü 20'den fazla Filistinlinin öldüğünü ve İsrail ordusunun son 48 saat içinde Gazze Şeridi'nde ‘yaklaşık 250 terörist hedefi vurduğunu’ söyledi.

Hamas, İsrail ordusuna karşı operasyonlarını sürdürürken, İsrail ordusu cuma günü, Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde çıkan çatışmalarda Golani Tugayı'na bağlı keşif biriminden bir subayın öldürüldüğünü, ayrıca Gazze'nin kuzeyinde çıkan çatışmada iki askerin yaralandığını açıkladı. Bu açıklamadan iki gün önce Gazze'nin güneyinde kaçırılmak üzere olan bir İsrail askerinin öldürüldüğü bildirilmişti.

Birleşmiş Milletler (BM), cumartesi günü yaptığı ortak açıklamada, Gazze'deki yakıt kıtlığının kritik seviyelere ulaştığı konusunda uyarıda bulundu. BM’nin aralarında İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Gıda Programı (WFP) da bulunduğu yedi ayrı kuruluşu tarafından yapılan ortak açıklamada, “Yakıt, Gazze'de hayatta kalmanın bel kemiğidir” denildi.

Bu olumsuz gelişmeler devam ederken Reha Ahmed Hasan, Trump'ın dün değil, bugün bir anlaşma sağlayabileceğini düşünüyor. Hasan’a göre ABD'nin tutumu, İsrail'e baskı uygulayarak bir anlaşma sağlamaya ve Gazze'yi yerinden etme ve yok etme planlarından vazgeçmeye yönelik gerçek bir adım atarak tüm bu sorunları sona erdirebilir.

Bu görüşe katılan Nizar Nazzal da Washington'ın, Nobel Barış Ödülü almayı uman Trump'ın çabalarının başarısız olmaması için müdahale edeceğini ve Netanyahu'yu daha geniş çaplı yayılma haritasını kabul etmeye zorlayacağını (bu cümle tuhaf geldi ama böyle yazıyordu) vurguladı. Ateşkes yapılmaması halinde İsrail Başbakanı’nın popülaritesinin daha da zarar göreceği ve İran'a karşı savaşından elde ettiği son siyasi kazanımlarını kaybedebileceği uyarısında bulunan Nazzal, bu nedenle Netanyahu'nun çıkarlarına en uygun olanın anlaşmayı geçici olarak kabul etmek olduğunu belirtti.