İsrail, İran'ı petrol tankerine saldırmakla suçladı

Saldırının insansız hava aracıyla gerçekleştirildiği bildirildi.

Saldırıya uğrayan petrol tankeri Mercer Street. (AP)
Saldırıya uğrayan petrol tankeri Mercer Street. (AP)
TT

İsrail, İran'ı petrol tankerine saldırmakla suçladı

Saldırıya uğrayan petrol tankeri Mercer Street. (AP)
Saldırıya uğrayan petrol tankeri Mercer Street. (AP)

İsrailli Zodiac Maritime Denizcilik Şirketi tarafından dün yapılan açıklamada, şirket tarafından işletilen bir tankerin perşembe akşamı Umman açıklarında, Arap Denizi'nde saldırıya uğradığı bildirildi. Saldırıda mürettebattan İngiliz ve Romanya uyruklu iki kişinin yaşamını yitirdiği bilgisi paylaşıldı. İsrailli iş insanı Eyal Ofer'in sahibi olduğu İngiltere merkezli şirket, Japonya'ya ait olan Liberya bayraklı Mercer Street adlı petrol tankerini işletiyor.
Şirketin internet sitesinden yapılan açıklamada saldırıya ilişkin soruşturmaların devam ettiği ve bunun bir korsanlık eylemi olabileceği belirtildi. Ancak deniz güvenliği hakkında bilgi sağlayan İngiltere ordusuna bağlı Birleşik Krallık Deniz Ticareti Operasyonları Kuruluşu (UKMTO) tarafından yapılan açıklamada, olayda korsanlık şüphesinin olmadığı vurgulandı. İsrail’in Kanal 13 televizyonunun dünkü haberine göre, kimliği açıklanmayan üst düzey bir yetkili, İran’ı saldırıdan sorumlu tutarak Umman açıklarındaki petrol tankerine yönelik eylemin insansız hava aracıyla gerçekleştirildiğini söyledi. Yetkili "Bu Tahran'ın gerçekleştirdiği bir terör eylemidir” ifadesini kullandı.
UKMTO, bölgesel arama ve kurtarma yetkililerinin ve koalisyon güçlerinin tankere yardım etmek için görevlendirildiği bilgisini aldığını bildirdi. Refinitiv Şirketi'nin gemi hareketleri takip hizmetinden alınan verilere göre Mercer Street petrol tankeri Tanzanya'daki Darüsselam Limanı’ndan Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki (BAE) Füceyre Limanı’na gidiyordu.
ABD'li bir askeri yetkili, kargo yüklü olmayan geminin insansız hava aracıyla saldırıya uğradığının tahmin edildiğini belirtirken İngiltere Savunma Bakanlığı Sözcüsü bölgedeki ofisinin şu an soruşturmaya devam ettiğini kaydetti.
İran merkezli Al-Alam televizyonunun konuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklara dayandırdığı habere göre tankere yapılan saldırı, İsrail'in geçen hafta Suriye'nin Kusayr ilçesindeki el-Debaa Havaalanı'na yönelik saldırısına karşılık olarak geldi. İsrail, el-Debaa Havaalanı'na hava saldırısı düzenleyerek ölümlere ve yaralanmalara neden olmuştu.
İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid konuya ilişkin yaptığı açıklamada, İngiltere Dışişleri Bakanı'na saldırıya sert karşılık verilmesi çağrısında bulundu. İsrail’in Ynet haber sitesi, İsrail'de devam eden değerlendirmelere göre gemiye birkaç saat arayla iki saldırı düzenlendiğini, ilkinin hasara yol açmadığını ancak ikincisinde komuta ve kontrol odasının vurulduğunu ve iki kişinin yaşamını yitirdiğini bildirdi. İsrailli bir yetkiliye göre öldürülen Romanya vatandaşı geminin kaptanı, İngiliz de güvenlik görevlisiydi.
İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz dün akşam, saldırıyla ilgili acil güvenlik görüşmeleri gerçekleştirdi.
Deniz güvenliği danışmanlığı şirketi Dryad Global analistleri bunun İsrail'e bağlı bir gemiye yapılan beşinci saldırı olarak kabul edildiğini ve iki ülke arasındaki gölge savaşında yeni bir ‘misillemelere’ işaret ettiğini belirttiler. 
UKMTO, saldırının gerçekleştiği sırada geminin Umman'ın Dukum Limanı’nın yaklaşık 152 mil (280 km) kuzeydoğusunda olduğu bilgisini paylaştı. UKMTO, geminin türü veya yükü hakkında başka ayrıntı vermezken Zodiac Maritime Denizcilik Şirketi tankerin şu an mürettebatın kontrolü altında seyrettiğini ve ABD Donanması eşliğinde güvenli bir yere doğru ilerlediğini bildirdi.
İsrailli Ofer ailesine ait olan şirketin internet sitesinden yapılan açıklamada olayın detaylarının halen açıklığa kavuşturulmadığı ve soruşturmanın sürdüğü belirtildi. “UKMTO ve diğer ilgili makamlarla yakın bir şekilde çalışmaya devam ediyoruz" ifadeleri kullanılan açıklamada ölen iki kişi dışında mürettebatın sağlığının iyi olduğu kaydedildi.
Körfez bölgesindeki tansiyon, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın 2015 yılında İran ile büyük güçler arasında imzalanan nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından 2018'de İran'a yeniden yaptırımlar uygulamaya başlamasıyla yükseldi. Washington, Mayıs 2019'da iki Suudi petrol tankeri de dahil olmak üzere Körfez sularındaki dört saldırıdan İran’ı suçladı. Ancak İran suçlamaları reddetti. İran ve İsrail, geçtiğimiz aylarda birbirlerini iki ülkeye ait gemilere saldırmakla suçladılar.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.