عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Lübnan’da yakıt krizi Merkez Bankası’nın yakıt desteğine rağmen çözülemedi

Lübnan Merkez Bankası'nın Beyrut'taki genel merkezi. (Reuters)
Lübnan Merkez Bankası'nın Beyrut'taki genel merkezi. (Reuters)
    Beyrut/Şarku’l Avsat
TT
TT

Lübnan’da yakıt krizi Merkez Bankası’nın yakıt desteğine rağmen çözülemedi

Lübnan Merkez Bankası'nın Beyrut'taki genel merkezi. (Reuters)
Lübnan Merkez Bankası'nın Beyrut'taki genel merkezi. (Reuters)

Lübnan Merkez Bankası, dün yakıt ve benzin ithalatını desteklemek için temmuz ayında 828 milyon dolar harcadığını ancak bu meblağın elektrik sağlanmasına katkıda bulunmadığını duyurdu. Açıklamada krizin ‘karaborsaya gitmek yerine vatandaşlara doğrudan destek sağlanmasını güvence altına almakla’ çözüleceği vurgulandı.
Finansal, ekonomik ve toplumsal krizlerden açgözlülükle yararlananlara karşı Lübnanlılara ‘bazı gerçekler’ olarak nitelediği konulara dikkat çeken Lübnan Merkez Bankası, doların ithalatçılara nasıl satıldığı, dağıtıldığı ve yönetildiğinin anlaşılması için atılan adımları anlattı. Ayrıca vatandaşın çıkarlarını ‘mutlak bir öncelik’ haline getirdiğini vurguladı.
Karaborsada bir dolar 18 bin Lübnan lirasına tekabül ederken Lübnan Merkez Bankası ithalatta bazı ilaçlar için bin 500 Lübnan lirası, yakıtlar için de 3 bin 900 lirası üzerinden döviz kuru sağlıyor. Bu adım, Lübnan'ın ilaç ve yakıt ithalatını ve bunların uluslararasından daha düşük bir fiyata halka sunulmasını sağlamak için hükümetle anlaşmaya varılan destek sepeti kapsamında atılıyor.
Merkez Bankası temmuz ayında benzin ve mazot ithalatında 415 milyon dolar satış onayına ek olarak 293 milyon dolar değerinde satış yaptığını, bunun da toplamda 708 milyon dolar ettiğini bildirdi.
Mazot alternatif tedarik ağındaki jeneratörlerin yanı sıra endüstriyel tesisler, makine ve ekipmanlara güç sağlamak, benzin de ulaşım araçları için kullanılıyor.
Üretim istasyonlarının işletimi yönünde Electricité du Liban (EDL) yararına yakıt ithalatı için 120 milyon dolar sattığını açıklayan Merkez Bankası, yakıt ithalatı için sağladığı toplam miktarın 828 milyon dolara ulaştığını bildirdi. Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Sağlanan tüm desteğe, Lübnanlıların toplumsal güvenliğini korumaya ve asgari ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmaktaki ısrara rağmen Lübnanlılar dizel yakıt sıkıntısı çekmeye devam ediyor. Resmi destekli fiyatlardan yoksun kalınıyor, Lübnanlıların jeneratörler aracılığıyla elektrik sağlama hakkı da dahil olmak üzere en temel haklarına şantaj yapılan bir karaborsa ortaya çıkıyor. Lübnanlıların mağduriyetine bir son verilmesi yönünde ilgililerin sıkı tedbirler almaması dolayısıyla tüccarların gerek kaçakçılık gerek karaborsada depolama ve satış yapma faaliyetleri nedeniyle hastane ve gıda güvenliği açısından ciddi sorunlar yaşanıyor.”
Merkez Bankası ayrıca sorunun sorumluluğunun hayati krizlere ilişkin görevlerini halihazırda yerine getiren Lübnan Merkez Bankası’na yükleyerek çözülmeyeceğini, karaborsaya gitmek yerine vatandaşlara doğrudan destek verilmesi gerektiğini vurguladı

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.