Libya’da Kovid-19 kaynaklı ölümler ve oksijen kıtlığı artıyor

Trablus'ta koronavirüse karşı aşılamanın bir parçası (Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi)
Trablus'ta koronavirüse karşı aşılamanın bir parçası (Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi)
TT

Libya’da Kovid-19 kaynaklı ölümler ve oksijen kıtlığı artıyor

Trablus'ta koronavirüse karşı aşılamanın bir parçası (Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi)
Trablus'ta koronavirüse karşı aşılamanın bir parçası (Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi)

Libya'daki resmî veriler, Abdülhamid el-Dibeybe başkanlığındaki "ulusal birlik" hükümetinin, özellikle ülkenin batısındaki izolasyon merkezlerinde sıvılaştırılmış oksijen eksikliği krizini Mısır'dan ithal ederek engellemeye çalıştığı bir zamanda, önceki günlere göre ölüm sayısında önemli bir artış olduğunu gösterdi.
Libya'daki referans laboratuvarları 2 bin 914 yeni koronavirüs vakası kaydetti, bu da belirgin bir düşüş, ancak tek bir günde 40 yeni vakanın ölüm sayısında bir artış olduğunu ortaya koydu.
Libya'daki referans laboratuvarları son 24 saatte vaka sayısında belirgin bir düşüş olduğunu gösteren 2 bin 914 yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakasının kayıtlara geçtiğini belirtti. Ancak virüse bağlı günlük can kaybı 40’a yükseldi.
Ancak Amerika Birleşik Devletleri'ndeki George Washington Üniversitesi'nde İç Hastalıkları ve Yoğun Bakım Danışmanı olan Dr. Yusuf Ghanni, 2018 yılında bir uydu kanalı tarafından yayınlanan açıklamasında: "Libya'daki koronavirüs salgınlarının boyutuna ilişkin açıklanan rakamlar gerçeği temsil etmiyor. Çünkü virüse bağlı gerçek rakamlar açıklanandan daha yüksek. Ülkenin doğusu gibi gerçek rakamların bilinmediği bölgeler var” dedi.
Ülke genelindeki durumu “felaket” olarak nitelendiren danışman, Libyalı yetkililer tarafından "doğu bölgesindeki epidemiyolojik durumun kontrol altında olduğu" yönündeki konuşmalarına şaşkınlığını gizleyemedi.
Zaman zaman Libyalı bir yetkili veya politikacı kendisinin Kovid-19 olduğunu duyurur. Uzlaşı için Libya Ayan Meclisi Başkanı, Şeyh Muhammed el-Mebşir iki gün önce kendisinin ve ailesinin Kovid-19 test sonucunun pozitif çıktığını söyledi.
Libya Ulaştırma Bakanlığı, salgının şehirler arasındaki yayılımını azaltmak için yerli havayolu şirketlerinde seyahat eden vatandaşlarda Kovid-19 olup olmadığını tespit etmek için hızlı bir tarama yapma veya PCR testi yaptırma zorunluluğu getirdi.
Afrika Havayolları'ndan dün akşam yapılan açıklamada, Sivil Havacılık Kurumu başkanının bu konuda havayolu ve havalimanlarının yöneticilerine hitap ettiği belirtilerek, kararın Ağustos ayı başından itibaren tüm Libya havalimanlarındaki iç hat uçuşları için geçerli olduğu belirtildi.
Açıklamanın devamında ise, Koronavirüs salgınının yaygınlaşması ve Hint varyantının ortaya çıkması nedeniyle ve virüsün yayılmasını azaltmak için gerekli önlemlerin alınması konusunda ilgili makamlar arasında mutabık kalınanlara dayanarak, iç hat uçuşlarındaki tüm yolculara örneklemeden sonraki 48 saat içinde hızlı tarama testi veya PCR testi uygulanmasına karar verildiği belirtilmiştir.
Libya Başbakanı, kötüleşen salgın durumundan etkilenen batı bölgesindeki izolasyon merkezlerindeki oksijen kıtlığı krizini kontrol altına almaya çalışıyor.
Öte yandan Sağlık Bakanlığı, Mısırlı mevkidaşından acil olarak 100 bin litre oksijen aldığını belirterek kalan sevkiyatların ise günlük olarak ülkeye geleceğini ve böylece, oksijen sıkıntısı çeken bölgelere hemen yönlendirileceğini kaydederek önümüzdeki günlerde oranların artacağını duyurdu.
Libya’nın batı kıyısında bulunan Zliten Belediyesi, bugün faaliyete başlamak üzere Zliten Tıp Merkezi'nin kurulduğunu belirterek, belediyedeki iş adamlarının yardımıyla bir oksijen tesisinin yapısını teslim ettiğini duyurdu. Belediye yetkililerine göre, tesisin izolasyon bakım odalarının oksijen ihtiyacının bir kısmını karşılaması bekleniyor.
Aynı bağlamda, ülkenin batısında bulunan Geryan Belediyesi de kentin oksijen tesisinin yakında faaliyete geçeceğini açıklayarak, teknik ekiplerin mekanik kompleksteki (Rabıt-Geryan) oksijen tesisindeki motorlardan birinin bakımı ve montajı üzerinde çalıştıklarını kaydetti.



Gazze ateşkesi: Arabulucular garanti krizini nasıl aşacak?

Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucular garanti krizini nasıl aşacak?

Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki hafta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray'da bir araya gelerek Gazze Şeridi'nde olası bir ateşkesle ilgili gelişmeleri ele alması bekleniyor.

Ancak Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanların tahminlerine göre, Netanyahu'nun siyasi geleceğinin parçalanmasından korkarak Gazze'deki savaşı kalıcı olarak durdurmayı reddetmesi ışığında, Hamas'ın ısrar ettiği savaşı durdurma garantisi krizi bir ‘ikilem’ olmaya devam ediyor. Arabulucuların savaşı sona erdirecek tüm fikir ve önerilerin tartışıldığı kısmi bir ateşkese gitmekten başka çareleri olmadığına dikkat çeken uzmanlar, Trump'ın İsrail Başbakanı’yla görüşmesi sırasında bu konuyu çözmek için yapacağı baskıya güveniyor.

Hamas dün bu garantilerin önemini vurguladı.

Hamas Siyasi Büro Başkanı’nın Medya Danışmanı Tahir en-Nunu CNN'e verdiği demeçte, “Ciddiyiz ve bir anlaşmaya varmaya hazırız; savaşı sona erdirmek için gerekli şartlar açık olduğu takdirde her türlü teklifi kabul etmeye hazırız” dedi.

dsfrg
İsrail'in dün Gazze Şeridi'ne düzenlediği bombardıman sırasında yükselen dumanlar (AFP)

Hamas liderlerinden Mahmud Merdavi dün yaptığı açıklamada, herhangi bir anlaşmanın ‘saldırganlığın tamamen durdurulması, işgal güçlerinin geri çekilmesi, insani protokole uyulması ve varılacak herhangi bir anlaşmanın fiilen uygulanmasını sağlayacak açık garantilere’ bağlı olması gerektiğini söyledi.

Garanti ikilemi

Geçtiğimiz ay İsrail ile İran arasındaki çatışmaların durmasının ardından yeniden gündeme gelen garanti talebi, müzakerelerin ivme kazandığı bir dönemde güçlü bir şekilde ortaya çıktı.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati pazar akşamı televizyonda yayınlanan bir röportajda şunları söyledi: “Şu anda masada olan ve üzerinde çalıştığımız şey, bir dizi esirin serbest bırakılması ve ateşkesin sürdürülmesi için gereken ivmeyi yaratacağı umuduyla insani ve tıbbi yardımın mümkün olan en kısa sürede girmesi karşılığında İsrail saldırganlığının 60 günlük bir ateşkesle durdurulmasıdır.”

Abdulati, “İsrail ve İran arasında ateşkes sağlandıktan sonra Gazze Şeridi'ne odaklanmak isteyen bir Amerikan vizyonu var. Gelecekteki herhangi bir anlaşmanın ateşkesin sürdürülebilirliğini sağlamak ve İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırganlığının yeniden başlamasını önlemek için yeterli miktarda garanti içermesi gerektiğine dair bir Amerikan anlayışı var” ifadelerini kullandı.

xscdfgt
Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinliler (Reuters)

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre, son ateşkes çabaları hakkında bilgi sahibi olan Filistinli ve Mısırlı kaynaklar, arabulucu rolü oynayan Katar ve Mısır'ın savaşın her iki tarafıyla temaslarını yoğunlaştırdığını, ancak yeni bir görüşme turu için henüz bir tarih belirlenmediğini belirtti.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile dün bir telefon görüşmesi yapan Mısır Dışişleri Bakanı, Gazze Şeridi'ndeki son gelişmeleri ve iki ülkenin ‘ateşkesi yeniden başlatmak, Filistin halkını bu zulümden kurtarmak, esir ve mahkûmları serbest bırakmak ve Gazze Şeridi'ne acil ve engelsiz insani yardım akışını sağlamak’ için ABD ile ortak çabalarını ele aldı.

Hamas, savaşı sona erdirecek bir anlaşmanın parçası olması halinde kalan tüm esirleri serbest bırakmaya hazır olduğunu ifade ederken, İsrail esirlerin serbest bırakılması gerektiğini ve savaşın sona ermesinin Hamas'ın silahsızlanmasına ve Gazze Şeridi'ni yönetmekten uzaklaşmasına bağlı olduğunu savunuyor.

‘Dikenli konular’

Mısır Düşünce ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Genel Müdür Yardımcısı Tümgeneral Muhammed İbrahim ed-Duveyri, Hamas'ın talep ettiği garanti krizinin çözümünün kolay olmadığını düşünüyor. Ed-Duveyri, “İsrail'in reddetme ısrarı var. Zira savaşın sona ermesi şu anda Netanyahu hükümetinin yıkılması anlamına geliyor (...) Bu, Filistin hareketinin silahsızlandırılması ve liderlerinin sürgüne gönderilmesi konusundaki ısrarına ek olarak gerçekleşiyor” şeklinde konuştu.

Ed-Duveyri, arabulucuların, fikirlerin ortaya atılacağı, garantiler hakkında tartışmaların yapılacağı ve şartlarının anlaşmada açıkça belirtileceği geçici bir ateşkese gitmekten başka çaresi olmadığına inanıyor. Ed-Duveyri, “Garantiye ihtiyaç duyan tek şey savaşın durması değil; İsrail'in nihai çekilmesi de bir kriz ve Hamas'ın silahları gibi çetrefilli bir konu. Bu ve benzeri konular nihai statü müzakerelerine ertelenmeli” dedi.

fgthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'a düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinlilerin cenaze töreninde gözyaşı döken bir çocuk (Reuters)

Filistinli siyasi analist Eymen er-Rakab, mevcut krizin garantiler ve Washington'un gelecekte savaşı durdurma garantisi konusundaki tutumuna karar vermemiş olmasıyla ilgili olduğuna inanıyor. Er-Rakab, Gazze Şeridi'ndeki zor koşullar ışığında Hamas'ın kabul edeceği geçici bir ateşkesin sonuçlanmasının ardından garantiler krizinin arabulucular tarafından yapılacak sonraki görüşmelerin bir parçası olmasını bekliyor.

Hamas'ın garantiler konusundaki ısrarı, Trump'ın dün yaptığı açıklamada pazartesi günü Beyaz Saray'da Netanyahu ile yapacağı görüşmede Gazze ve İran'daki durumu ele alacağını duyurmasıyla birlikte geldi. Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre Trump, “Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanmasını ve esirlerin geri dönmesini umuyoruz ve bunun önümüzdeki hafta içinde gerçekleşmesini bekliyoruz” dedi.

dfgth
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail tarafından bombalanan bir bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Netanyahu dün yaptığı açıklamada, geçen ay İran ile 12 gün süren savaşta elde ettiğini söylediği ‘büyük zaferin’ ardından Trump ile görüşmek üzere önümüzdeki hafta ABD'ye gideceğini söyledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt pazartesi günü düzenlediği basın toplantısında, Netanyahu'ya yakınlığıyla bilinen İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer'in Gazze savaşının sona erdirilmesi konusunu görüşmek üzere Beyaz Saray yetkilileriyle bir araya gelmek üzere bu hafta Washington'da olacağını belirtti.

Bilgi sahibi Mısırlı kaynaklar dün yerel medyaya, ‘İsrail ve Hamas'ın sadece geçici bir ateşkes değil, kapsamlı bir takas anlaşması yapmaları için son saatlerde Mısır'ın artan baskısı’ hakkında konuştu.

Kaynaklar, çeşitli taraflardan heyetlerin önümüzdeki 72 saat içinde Kahire'ye gelmesinin beklendiğini, her iki tarafı temsil eden şahsiyetlerin ise anlaşmazlık noktalarını çözmek üzere halihazırda Kahire'de bulunduğunu söyledi.

sdfrgty
İsrail'in Gazze şehri sahiline düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden akrabasının cenazesi başında gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)

Kaynaklara göre Netanyahu, ‘kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimali olan müzakereleri engellerken, Amerikalı arabulucu tam bir ateşkesi içeren anlaşmayı onaylaması karşılığında Netanyahu'nun siyasi kariyerini hapishanede sonlandırmayacak şekilde İsrail içinde tam bir beraat üzerinde çalışmayı teklif ediyor.’

Trump ile Netanyahu arasında Gazze konusunda yeni bir geçici anlaşmaya varılması için daha fazla görüşme yapılmasını bekleyen ed-Duveyri, ‘Washington'un bu krizi sona erdirmek için oynayacağı büyük bir rol olduğunu, önyargılı olmaması ve krizi mümkün olan en kısa sürede sona erdirmek için Mısır ve Katar ile birlikte çalışması gerektiğini’ belirtti.

Netanyahu'nun Washington ziyaretinin Gazze Şeridi için yeni bir anlaşmaya varılmasında ‘belirleyici’ olacağına inanan er-Rakab, Trump'ın Netanyahu’ya baskı yaparak Washington'dan ateşkes ilan edebileceğini ve bunun gerçekleşmesi halinde Hamas'ın ateşkesi kabul edeceğini ve ABD’nin anlaşmanın uygulanması sırasında garantilerin görüşüleceği sözünü vereceğini düşünüyor.