NASA uzaya "kendini organize edebilen ve bilgi aktarabilen" cıvık mantar gönderiyor

NASA cıvık mantar ve daha birçok şeyi uzaya gönderiyor (Wikimedia Commons)
NASA cıvık mantar ve daha birçok şeyi uzaya gönderiyor (Wikimedia Commons)
TT

NASA uzaya "kendini organize edebilen ve bilgi aktarabilen" cıvık mantar gönderiyor

NASA cıvık mantar ve daha birçok şeyi uzaya gönderiyor (Wikimedia Commons)
NASA cıvık mantar ve daha birçok şeyi uzaya gönderiyor (Wikimedia Commons)

NASA, Avrupa Uzay Ajansı'yla işbirliği kapsamındaki bir görev aracılığıyla gelecek ay Uluslararası Uzay İstasyonu'na (UUİ) öğrenebilen, adapte olabilen ve hareket edebilen bir cıvık mantar yollayacak.
Doğal yollarla oluşan cıvık mantar Physarum polycephalum, temel öğrenme biçimlerine ve kendini çevresine göre değiştirme yeteneğine sahip.
Biyolojik açıdan tek hücreli mantarlardan farklı türde bir hücre duvarıyla ayrılan bu tür, genellikle nemli bölgelerde çürüyen yaprak ve ağaç gövdeleri üzerinde bulunuyor.
Cıvık mantar, hücrelerini belirli yönlere çekebilen geçici bir 'kol' olan yalancı ayakları uzatarak hareket edebiliyor.
NASA tarafından yapılan açıklamada, "Sadece tek bir hücreden ibaret olmasına ve bir beyni bulunmamasına rağmen Blob (araştırmanın adı) hareket edebilir, beslenebilir, kendini organize edebilir ve hatta bilgiyi diğer cıvık mantarlara iletebilir" ifadelerine yer veriliyor.
ESA astronotu Thomas Pesquet, cıvık mantarın davranışının mikro yerçekiminden nasıl etkilendiğini incelerken, Dünya'daki öğrenciler de deneyleri tekrarlayarak sonuçları UUİ'den gönderilen zaman atlamalı verilerle karşılaştıracak.
Bu bir eğitim araştırması olduğu için, Northrop Grumman'ın Cygnus adlı uzay aracının 10 Ağustos'taki ticari ikmal hizmet görevi sonrası ortaya çıkarılacak bulgular için maalesef doğrudan bir uzay uygulaması yapılmayacak.
Öte yandan NASA'nın yakın zamanda Uluslararası Uzay İstasyonu'na gönderdiği tek tuhaf organizma cıvık mantar değil. Bilim insanlarının hayvanlar ve mikroplar arasındaki etkileşimleri araştırabilmesi için hazirandaki SpaceX tedarik göreviyle düzinelerce yavru kalamar gönderilmişti.
Astronotlar düşük yerçekimindeyken vücutlarının mikroplarla ilişkisi değişiyor. Aynı değişiklik kalamarlarda da görüldü. NASA, insanların nasıl korunacağının daha iyi anlaşılmasını sağlamak için hayvanlarda altta yatan sağlık sorunlarını inceleyebilir.
Aynı ay, yüzlerce Britanya solucanı da insanlarla olan genetik benzerlikleri sebebiyle UUİ'ye gönderildi. "C. elegans" solucanlarında bulunan 20 bin genin çoğu, insanlardakine benzer işlevler gösteriyor. Bu yüzden, kaslarının sıfır yerçekiminden etkilenme biçimi, bilim insanlarının uzun mesafeli uzay uçuşlarının uzay yolcuları üzerinde yaratabileceği sorunları moleküler düzeyde anlamasını sağlayabilir.
Independent Türkçe



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT