Yemen’de son 6 ayda 3 bin Husi milisi öldürüldü

Yemen’de son 6 ayda 3 bin Husi milisi öldürüldü
TT

Yemen’de son 6 ayda 3 bin Husi milisi öldürüldü

Yemen’de son 6 ayda 3 bin Husi milisi öldürüldü

Yemen Ulusal Ordusu, Husi milislerinin saldırılarını arttırdığını ve Husi milislerinin bu yılın ilk yarısında yaklaşık 3 bin 120 üyesini kaybettiğini aktardı. Yemen ordusu hazırladığı raporda, Husilerin kontrolündeki Sana ve kırsalı, en fazla kayıpların verildiği bölgeler açısından ilk sırada yer aldı.
Cenazeleri kısa süre önce defnedilen grubun ölen unsurlarının büyük çoğunluğunun, Yemen’de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu’nun hava saldırılarıyla desteklenen Ulusal Ordu güçlerinin saldırıları sonucu Beyda, Marib ve Kızıldeniz Kıyısı cephelerinde can verdiği belirtildi.
Kaynaklara göre milisler, ölen yüzlerce unsurunun cesedini çeşitli il ve valiliklerde gömmeye devam etse de, çoğu çocuk ve genç olan onlarca vatandaşı her gün cephelerine yakıt olarak gönderiyor. Ayrıca kontrolleri altında bulunan tüm bölgelerde zorunlu seferberlik ve askere alım operasyonlarını sürdürüyor.
Öte yandan Sana'daki hastane kaynakları, Şarku'l Avsat'a yaptıkları açıklamada, grubun çok sayıda ölü ve yaralılarının birkaç cepheden polis ve askeri hastaneler, Kuveyt Hastanesi, 48 Hastanesi ve Sana’da milislerin kontrolü altındaki diğer devlet hastanelerindeki acil servislere ve morglara taşınmaya devam ettiğini bildirdi. 
Hastanelerde görev yapan aynı kaynakların aktardığına göre, başkentteki bazı hastanelere cepheden getirilen cesetlerin çoğu içler acısı bir şekilde ulaşıyor. Kimisi kömürleşmiş kimisi poşetlerin içine dağılmış parçalar halinde geliyor.
Grup, ölüleri için günlük cenaze törenleri düzenliyor. Ancak başlattığı darbeyi ve çeşitli cephelerdeki savaşlarını takip eden yıllarda kaybettiği üyelerinin gerçek sayıları konusunda resmi olarak sessiz kalıyor.
Yemen’de birkaç gün önce yayınlanan yerel raporlar, grubun bu yılın ilk yarısında ölenlerin sayısının 3 bin 120 Husi üyesine yükseldiğini belgeledi.
Raporlar, Ocak ayının başından Haziran ayının sonlarına kadar olan dönemde kaydedilen grubun ölüleri arasında 1 bin 660'tan fazla saha liderinin olduğunu bildirdi.
Raporlar ayrıca, grubun üyelerinden hayatını kaybedenlerin çoğunun küçük yaştaki çocuklar, siyahiler ve aşırılık yanlısı ve askeri kurslara tabi tutularak çeşitli cephelere gönderilmiş aşiret mensupları olduğunu kaydetti.
Grubun Sana'daki Şehitler Vakfı’nda çalışan özel bir kaynak, daha önce Şarku’l Avsat”a yaptığı açıklamada, hükümet güçleri ve Arap Koalisyonu’nun saldırıları sonucu grubun geçen yılın ikinci çeyreğinde ölü ve yaralı sayısının 3 bin 206’dan fazla olduğunu belirtmişti. Hayatından endişe ettiği için isminin açıklanmasını istemeyen kaynak, 15 Nisan-15 Temmuz 2020 döneminde grubun ölen üyelerinin sayısının bin 983 ölü ve bin 223 yaralı şeklinde olduğunu söyledi. Ayrıca bu kayıpların en fazla Saada, Amran, Hacca, Mahvit, Sana ve başkenti, Zimar ve İbb bölgelerinde yaşandığını ifade etti.
Kaynağa göre aynı dönemde Arap Koalisyonu’nun hava saldırıları sonucu sadece Cevf cephesinde grup 652 unsurunu kaybetti. Kaynak, diğer milislerin ise Kaniye, Marib, Nihm, Hudeyde'deki Batı Kıyısı ve ed-Dali, Taiz, Beyda’daki diğer cephelerde öldürüldüğünü belirtti. 
Ayrıca Yemen’deki askeri kaynaklar, Husi milislerin Marib’in batı, kuzeybatı ve güney cephelerine sürekli olarak düzenledikleri saldırılar sırasında 10 bin kadar savaşçı kaybettiğini tahmin ediyor.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.