عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

AB’nin yaptırımları Lübnanlı siyasilerin çoğunu etkileyecek

Lübnanlı siyasilere yaptırımların uygulanması için AB üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarının onayı bekleniyor.

Beyrut’ta geçen yıl 4 Ağustos'ta meydana gelen patlama nedeniyle Beyrut limanını etkileyen yıkıma ait iki fotoğraf. Soldaki fotoğraf patlamanın meydana geldiği gün, sağdaki ise şu anki hali. (Reuters)
Beyrut’ta geçen yıl 4 Ağustos'ta meydana gelen patlama nedeniyle Beyrut limanını etkileyen yıkıma ait iki fotoğraf. Soldaki fotoğraf patlamanın meydana geldiği gün, sağdaki ise şu anki hali. (Reuters)
    Paris / Mişel Ebu Necm
TT
TT

AB’nin yaptırımları Lübnanlı siyasilerin çoğunu etkileyecek

Beyrut’ta geçen yıl 4 Ağustos'ta meydana gelen patlama nedeniyle Beyrut limanını etkileyen yıkıma ait iki fotoğraf. Soldaki fotoğraf patlamanın meydana geldiği gün, sağdaki ise şu anki hali. (Reuters)
Beyrut’ta geçen yıl 4 Ağustos'ta meydana gelen patlama nedeniyle Beyrut limanını etkileyen yıkıma ait iki fotoğraf. Soldaki fotoğraf patlamanın meydana geldiği gün, sağdaki ise şu anki hali. (Reuters)

Avrupa Birliği’ne (AB) üye 27 ülkenin her birinin sahip olduğu egemenlik ilkesi göz önüne alındığında, AB’nin Lübnan’a yönelik kararlarının yavaş işlediği ve dış politika konularında fikir birliği sağlamanın kolay olmadığı bir gerçek.
Bu nedenle Avrupalı ​​diplomatik kaynaklar, AB'nin “demokrasi ve hukukun üstünlüğüne hakaret" başlığı altında Lübnanlı yetkililere ve kuruluşlara yaptırım uygulanmasına yönelik yasal bir düzenleme üzerinde anlaşmaya vardığını açıklamasının önemli bir başarı ve yaptırım tehdidinden gerçek dayatmalara yönelik bir adım olduğunu düşünüyor. Bu taraflara göre dikkat çekici olan, AB'nin yaptırımlar uygulamak için dayandığı çerçeveyi genişleterek esnek bir hale gelmesi. Diplomatik kaynaklar, AB’nin açıklama metnine göre bunun delilinin, yasal düzenlemedeki hedeflenen tarafların sadece reformlara kapı açan yeni hükümetin kurulmasını engelleyenler değil, seçimlerin yapılmasını engelleyebilecek kişileri de kapsaması olduğunu ifade ediyor. Yani uyarının "proaktif" hale geldiğine dikkat çekiliyor. Bu eklemenin nedeni, AB’nin, Lübnanlı tarafların yeni bir cumhurbaşkanı seçme konusunda mevcut parlamentonun görevlendirilmesini sağlamak için seçimleri çeşitli bahanelerle engellemeye çalışabilecekleri yönündeki endişelerinden kaynaklanıyor.
Gerçek şu ki, mevcut meclis çoğunluğu, iktidara kendi desteklediği bir cumhurbaşkanını getirebilecek durumda. Ayrıca yaptırımlar, kamu sektöründe temel ekonomik reformlarda ve finans ve bankacılık sektöründe iyi yönetişime yönelik planların çalışmasını engelleyen ve engellemiş olanları etkileyebilir. Aynı zamanda, para çekme ve ciddi mali ihlaller konusunda, yani devlet aleyhine yolsuzluk ve zenginleşme ve para kaçakçılığı konularında şeffaf ve şeffaf olmayan düzenlemelerin yasalaşmasını engelleyenleri etkilemesi bekleniyor. Özetle, kaynaklara göre AB’nin söz konusu yaptırımları gerektiği gibi uygulanırsa, bu yaptırımlar kimseyi istisna tutmadan kişi ve kuruluşlardan büyük bir grubu etkileyebilir. Ayrıca, yaptırımları uygulamada kişi ve kuruluşların kimliği ve dikkate alınacak süreyi belirlemek için başvurulacak kriterler, bu kadar geniş düzeyde uygulanma olasılığını gündeme getiriyor. 
İşin aslı şu ki, elde edilen sonuç uzun gecikmelerden sonra gelen bir ilk adım değil. Fransa'nın AB yaptırımlarını uygulamaya yönelik ilk talebi geçen Nisan ayına kadar uzanıyor. Yani hedeflenen kişi ve kuruluşların listelerinin hazırlanması aşaması 4 ay sürdü. AB içinde yürürlükte olan ilkelere göre, yaptırım tehdidinden fiilen uygulamaya geçiş, ancak AB dışişleri bakanlarının oybirliğiyle düzenlemeleri kabul etmesi ve ilk toplantılarında yaptırımların uygulanmasına karar vermesinden sonra gerçekleşecek. Yaz tatili nedeniyle bu toplantı önümüzdeki 21 Eylül'den önce gerçekleşmeyecek. Bu durum da Lübnan siyasi taraflarının manevralarını sürdürmek ve AB'ye üye 27 ülkeye girişin engellenmesini de içeren yaptırımlardan kaçınmak için iki ayı olduğu anlamına geliyor. AB’nin açıklamasına göre söz konusu yaptırımlar ayrıca, hedeflenen kişi ve kuruluşların mal varlıklarının dondurulmasını ve yaptırım listesine giren tarafların Avrupa’daki kişi ve kuruluşlarla herhangi bir iş yapmalarının engellenmesini içeriyor. Bu da bu tarafların Avrupa alanında finansal işlemler yapmasını engelleyecek.
AB’nin açıklamasına ABD Dışişleri Bakanlığı ve Hazine Bakanlığı tarafından yayınlanan benzer bir açıklama ile ABD yönetiminden hızlı bir karşılık geldi. Washington'un Lübnanlı politikacılara Hizbullah'ı finanse etmeleri veya yolsuzluk suçlamaları nedeniyle dayatmaya çalıştığı yaptırımlarının AB’nin yaptırımlarına eşlik etmesi bekleniyor. 
Fransa'nın yasadışı yollardan mal ve mülk edinmekle suçlanan kişileri kovuşturma konusunda yaptığı gibi AB’ye üye ülkelerin bireysel olarak atabileceği başka adımlar da var. Suriye'nin eski Devlet Başkanı Yardımcısı Rıfat Esed'in durumu bunun en iyi kanıtı olarak görülüyor. AB, Paris'in daha önce denediği, ancak havucun cazibesi zayıf olduğu ve sopa yeterince kalın olmadığı için sonuçsuz kalan ‘havuç- sopa’ politikasını izliyor. Bu nedenle sorulan soru, Avrupa Birliği'nin Lübnan siyasi sınıfını bencilliğinden, iç ve dış çıkar ve hesaplarından uzaklaştırarak çeşitli şekil ve türlerde birden fazla sorundan muzdarip Lübnanlıların durumuna yönlendirmede yaptırımlara başvurmasının etkili olup olmayacağı ile ilgili. 
AB’nin açıklamasından, Avrupalıların Lübnan tarafına yapılan çok sayıda çağrıya rağmen Lübnan’ın çağrılara karşılık vermeyi ertelemesinden ‘yorulmaları’ nedeniyle yaptırım tehdidine başvurdukları açıkça anlaşılıyor. Açıklamada birbirini izleyen iki paragrafta yer alan iki cümle, Avrupa'nın ruh haline ışık tutuyor. İlki, AB’nin krizden kalıcı olarak çıkmak için  yaptırımlar uygulayarak elindeki tüm araçlara başvurmaya hazır olduğuna işaret ediyor. Bu da havuç-sopa yöntemindeki sopa anlamına geliyor. Havuca ise, AB’nin Lübnan ve halkına mevcut zorlukların üstesinden gelmesi için yardım etmeye kararlı ve bunun için mevcut tüm araçları kullanmaya hazır olduğunu ifade ettiği ikinci paragrafta değiniliyor. AB ayrıca, insani yönün yanı sıra, Lübnan'ın istikrarı ve refahının tüm bölge ve Avrupa için temel öneme sahip olduğunu belirtiyor.
Öte yandan, Lübnan'daki siyasi durumun netleşmesi beklenirken, yaz tatilini geçirmek üzere Akdeniz kıyısındaki Toulon kenti yakınlarındaki Bregançon Kalesi’ndeki yazlığına taşınan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, BM ile işbirliği içinde, Lübnan'a insani yardım sağlamak için sanal olarak düzenlenecek uluslararası konferans için hazırlanıyor. Bu konferans, Macron tarafından ilki geçen yıl Ağustos’ta, ikincisi ise geçen yılın sonunda düzenlenen konferansın üçüncüsü olacak. Paris, geçici Başbakan Necib Mikati'nin bir hükümet kurmayı başarmasını, böylece tüm durumların sürekli kötüleşmesine son verme yönünde bunun bir başlangıç ​​noktası olacağını bekliyordu. Ancak Paris, Lübnan siyasetinin oldukça karmaşık koridorlarında kaybolan kurtarma girişimini başlatmasından bu yana yaşadığı hayal kırıklıklarının ardından daha çok hayal kırıklığına uğrayacak gibi görünüyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Sadr, Irak’ta iki ilde askeri kanadını dondurdu

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT
TT

Sadr, Irak’ta iki ilde askeri kanadını dondurdu

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Irak’ta Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr, Salı günü yaptığı açıklamada, hareketin askeri kanadı olarak bilinen “Seraya es-Selam”ın Basra ve Vasıt (Kût) vilayetlerinde faaliyetlerinin dondurulmasına karar verdiğini duyurdu. Açıklama, hareket mensuplarının bir kamu görevlisini darp ettiği görüntülerin sosyal medyada yayılmasının ardından geldi.

Irak makamları zaman zaman, belediye mevzuatına aykırı biçimde inşa edilen yapıları yıkım kararıyla kaldırıyor. Yerel halk arasında “tecevüz” olarak bilinen bu kaçak yapılar sorunu, çoğu zaman siyasi ve toplumsal gerilimlere neden oluyor.

Son olarak, sosyal medyada paylaşılan videoda Sadr Hareketi’ne bağlı kişiler olduğu belirtilen bir grup, Basra’nın merkezinde kaçak yapıların yıkımından sorumlu Makal Belediyesi Müdürü Esir el-Ubeydi’yi darbediyor. Görüntülerde, Ubeydi’nin, hareket mensuplarına ait olduğu öne sürülen kaçak bir evi yıktığı için hedef alındığı belirtiliyor. Video ülkede geniş yankı uyandırdı ve tepkiye yol açtı.

Basra’daki kaynaklara göre, yıkılan ev Sadr Hareketi’ne bağlı din adamı Şeyh Kusay el-Esedi’ye ait. El-Esedi’nin dinî eğitim gören, cuma imamı ve Seraya es-Selam’da görevli bir isim olduğu aktarılıyor. Ev, kentin en değerli bölgelerinden birinde izinsiz olarak kullanılıyordu.

Sadr’a yakınlığıyla bilinen ve X platformunda açıklama yapan “Salih Muhammed el-Iraki” isimli hesap, Seraya es-Selam’ın Basra ve Vasıt’ta altı ay süreyle “dondurulması ve tüm merkezlerin kapatılması” talimatını duyurdu. Açıklamada, kararın, “Seraya es-Selam’ın adını kirleten ihlallerin ve hakaretlerin önüne geçmek amacıyla” alındığı belirtildi.

Iraki mesajında, söz konusu davranışların “harekete karşı dış çevreler tarafından kasıtlı olarak yapılmış olabileceğini” öne sürerek “Seraya es-Selam’ın itibarı benim için varlıklarından daha önemlidir” ifadelerini kullandı.

Seraya es-Selam mensupları, 2014’ten bu yana özellikle Samarra kentinde yoğun şekilde konuşlanmış durumda. Kentte, 2006’da El Kaide tarafından bombalanan İmam Ali el-Hadi ve İmam Hasan el-Askeri türbeleri bulunuyor ve saldırının ardından bölgede mezhepsel çatışmalar patlak vermişti.

Örgütün ayrıca Bağdat ve Şii nüfusun çoğunlukta olduğu orta ve güney vilayetlerinde yaygın merkezleri bulunuyor. Hareket mensupları geçmişte de sosyal medyada Sadr’a yönelik sert eleştiriler yapan kişilere saldırmakla gündeme gelmişti.

sdvfg
Irak'ın güneyindeki Basra kentinde bulunan Şatt el-Arab sahil şeridinin önünden araçlar geçiyor (AFP)

Sadr hareketi, son hükümette ve parlamentoda temsil gücünü kaybetmiş olsa da, Seraya es-Selam ve hareket tabanı pek çok bölgede hâlâ ciddi nüfuza sahip.

Basra Valisi Esad el-İydani, saldırı sonrasında Sadr ile iletişime geçtiğini açıklayarak, “Sadr bu ihlali reddetti ve sorumluların cezalandırılacağını söyledi” dedi.

‘Mutsuz bir durumdayım’

Saldırıya uğrayan belediye yetkilisi Esir el-Ubeydi, yaşananları “mutsuz ve trajik bir durum” olarak tanımladı. Basra valisine gönderdiği ses kaydında, “Bu muameleyi hak edecek ne yaptığımı bilmiyorum” ifadelerini kullanarak korunma talep etti.

Ubeydi, görevini güvenlik güçleri ve yıkım ekipleri eşliğinde yürüttüğünü belirterek, evinin iki gündür akrabaları tarafından korunmak zorunda kaldığını anlattı. Yaptığı açıklamada, “Dört gündür uyuyamıyorum. Şikâyet için karakola gittiğimde bile hareket mensupları benden önce oradaydı” dedi.

Basra’da kaçak yapıların sayısına ilişkin net veri bulunmasa da, kentte nüfus artışı ve çarpık kentleşme nedeniyle sorun giderek büyüyor. Yerel yönetim son dönemde çok sayıda kaçak yapıyı yıktı ancak bu operasyonlar çoğu zaman bölgede gerginliklere yol açıyor.

ARAP DÜNYASI

Gazze’de hava koşullarına bağlı olumsuzluklar nedeniyle 4’ü çocuk 17 Filistinli hayatını kaybetti

32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)
32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)
TT
TT

Gazze’de hava koşullarına bağlı olumsuzluklar nedeniyle 4’ü çocuk 17 Filistinli hayatını kaybetti

32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)
32 yaşındaki Rafet Alvan (sağda) ve ailesi, Gazze şehrinde soğuk bir sabah, sahilde kurulan geçici mülteci kampında çadırlarının önünde dururken, giysileri plastik bir örtü üzerinde kurumaya bırakılmış durumda. (AP)

Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü Sözcüsü Mahmud Basal, bölgede etkili olan şiddetli yağışların başlamasından bu yana 17’den fazla binanın tamamen çöktüğünü açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın Filistin Safa Haber Ajansı’ndan aktardığına göre Basal, hava koşullarına bağlı olumsuzluklar nedeniyle 4’ü çocuk olmak üzere 17 kişinin aşırı soğuktan hayatını kaybettiğini, diğer can kayıplarının ise bina çökmeleri sonucu meydana geldiğini belirtti.

erf
Gazze şehrinde yağmurlu bir günün ardından su basmış bir çadırda ağlayan yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)

Basal, 90’dan fazla konut binasında tehlikeli düzeyde kısmi çökmeler yaşandığını, bunun da binlerce kişinin hayatı için doğrudan tehdit oluşturduğunu söyledi. Basal ayrıca, Gazze Şeridi’ndeki barınma merkezlerinin yaklaşık yüzde 90’ının, sel suları ve yağmur nedeniyle tamamen sular altında kaldığını ifade etti.

Tüm bölgelerde vatandaşlara ait çadırların zarar gördüğünü ve su bastığını kaydeden Basal, bunun binlerce ailenin geçici barınaklarını kaybetmesine yol açtığını; giysi, yatak, döşek ve battaniyelerin zarar görerek halkın insani sıkıntılarını daha da artırdığını vurguladı.

sd
Gazze şehrindeki sahilde kurulan geçici mülteci kampında, annesi çamaşır yıkarken, bir Filistinli çocuk annesinin yanında duruyor. (AP)

Basal, alçak basınç sistemlerinin başlamasından bu yana sivil savunma ekiplerinin vatandaşlardan 5 binden fazla yardım ve imdat çağrısı aldığını aktardı.

sdv
Yoğun yağışlar nedeniyle Gazze'nin merkezindeki ez-Zevayide mahallesinde kısmen suya batmış bir araba (AP)

Uluslararası topluma bir kez daha acil çağrıda bulunan Basal, vatandaşlara yardım ulaştırılması ve acil insani ihtiyaçların karşılanması için derhal harekete geçilmesi gerektiğini söyledi. Çadırların yetersiz kaldığını belirten Basal, ilgili kurum ve uluslararası kuruluşlardan çadır gönderilmemesini talep ederek, derhal ve acil şekilde yeniden imar sürecinin başlatılması, insan onurunu koruyan ve hayatı güvence altına alan kalıcı ve güvenli konutların sağlanması çağrısında bulundu.

ARAP DÜNYASI

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
TT
TT

Sarı hat, Mısır ile İsrail arasında gerilim yaratıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hat sınırı (Arşiv – AFP)

İsrail medyasında, Binyamin Netanyahu hükümetinin Gazze Şeridi’ndeki uygulamaları nedeniyle Mısır ile İsrail arasındaki gerilimin son dönemde arttığına dair haberler yer alırken, Mısırlı üst düzey bir yetkili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Mısır makamları İsrail’in Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nı ihlal eden uygulamalarını tespit etti, bunlara ilişkin bir dosya hazırladı ve Washington’ı bilgilendirdi” dedi.

Mısır’da görev yapmış bazı eski askeri yetkililere göre ise Kahire, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki adımlarını, üzerinde uzlaşılan Trump planından kaçınma girişimi ve sarı hat olarak bilinen bölgede kalıcı bir İsrail askeri varlığı tesis etme çabası olarak değerlendiriyor. Bu durumun Mısır’ın ulusal güvenliğini tehdit ettiği ifade ediliyor.

Sarı hat, 10 Ekim’de Şarm eş-Şeyh’te ABD Başkanı Donald Trump’ın katılımıyla imzalanan ve Gazze savaşını sona erdirmeyi amaçlayan barış planı kapsamında, Gazze Şeridi’ni iki bölüme ayıran bir ayrım hattı olarak tanımlanıyor. Buna göre hat, Filistinlilerin kontrolündeki batı bölgesindeki toprakların yüzde 47’sini, İsrail’in kontrolü altındaki Gazze’nin yüzde 53’ünden ayırıyor. Gazze’deki Filistinlilerin neredeyse tamamının, bu hattın batısındaki bölgeye göç etmek zorunda kaldığı belirtiliyor.

xsdf
ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında Gazze barış planını görüşmek üzere bu ayın sonlarında bir zirve yapılması bekleniyor. (AFP)

İsrail Kanal 14 televizyonunun yayımladığı bir raporda, İsrail ordusunun sarı hat olarak bilinen bölgede faaliyet yürüttüğü ve Gazze Şeridi’nin coğrafi yapısını değiştirdiği öne sürüldü. Kanalın aktardığına göre Kahire, bu durumu ‘bölgesel çıkarlarına yönelik doğrudan bir tehdit’ olarak değerlendiriyor. Raporda, söz konusu faaliyetlerin Mısır’ı öfkelendirdiği ve Kahire’nin, Gazze Şeridi’ni ikiye bölmeye, bölgenin demografik ve coğrafi yapısını değiştirmeye çalıştığı gerekçesiyle İsrail’i ABD’ye şikâyet ettiği belirtildi.

Rapora göre Kahire, özellikle İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in sarı hata ilişkin açıklamalarının ardından Gazze’de yaşananları büyük bir endişeyle izliyor. Zamir’in bu hattı yeni bir savunma ve saldırı hattı olarak nitelemesine dikkat çekilirken, İsrail ordusunun kontrolü altında bulunan bölgede tünel altyapısını tahrip etme ve evleri yıkma gibi faaliyetlerinin, Kahire’de Gazze’de uzun vadeli bir askeri varlık tesis edilmesine yönelik hazırlık olarak yorumlandığı ifade edildi. Bu durumun, Mısır’ı Washington nezdinde acil diplomatik girişimlerde bulunmaya sevk ettiği kaydedildi.

Mısır Askerî İstihbaratı eski Başkan Yardımcısı ve İstihbarat Dairesi eski Başkanı Korgeneral Ahmed Kâmil ise Mısır’ın İsrail’in üzerinde uzlaşılan barış planından kaçınma girişimlerine karşı büyük bir öfke duyduğunu belirtti. Kâmil, İsrail’in sarı hattaki hamlelerinin Gazze’de ve Mısır sınırına yakın bölgelerde kalıcı bir askeri varlık oluşturma niyetine işaret ettiğini, bunun da Mısır’ın ulusal güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.

uı
Kaynaklar, Mısır'ın Sisi ve Netanyahu arasında bir zirve düzenlenmesi için şartlar belirlediğini bildiriyor. (İsrail medyası)

Kâmil, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Mısır’ın tutumunun ulusal güvenliği ilgilendiren bir dizi temel konuda açık, net ve değişmez olduğunu söyledi. Kâmil, bu tutumun, barışın Mısır dış politikasının temel ve stratejik hedefi olması, Kahire’nin İsrail tarafıyla imzalanan anlaşmalara bağlılığı ve İsrail’in iki taraf arasında imzalanan anlaşmalara saygı göstermesi gerekliliğine dayandığını ifade etti.

Kâmil, Mısır’ın İsrail ile gerilimin düşürülmesine yönelik şartlarının, Gazze anlaşmasının ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimi doğrultusunda tüm aşamalarıyla uygulanmasını kapsadığını belirtti. Buna göre, herhangi bir engelleme ya da geçersiz gerekçeler olmaksızın ikinci aşamaya derhal geçilmesi, kalıcı ateşkesin tesis edilmesi ve barış sürecine geçilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca İsrail’in anlaşmayı eksiksiz uygulaması, mutabık kalınan miktarlarda insani yardımların girişine izin vermesi ve Refah Sınır Kapısı’nın iki yönde açılması şartlarını sıraladı.

Kâmil’e göre diğer şartlar arasında, Mısır’ın Gazze Şeridi sakinlerinin zorla ya da gönüllü göçe zorlanmasını kesin olarak reddetmesi, İsrail’in Batı Şeria’da yerleşim kurulmasına ve bölgenin İsrail’e ilhakına yönelik adımlarına karşı çıkılması, İsrail ordusunun Philadelphia Koridoru da dahil olmak üzere Gazze Şeridi’nin tamamından çekilmesi ve 7 Ekim 2023 sınırlarına dönülmesi yer alıyor. Kâmil, mevcut İsrail varlığının, anlaşmanın aşamalarının uygulanmasına bağlı geçici bir durum olduğunu, sarı hat da dahil olmak üzere tüm hatların fiili ve hukuki geçerliliği olmayan, varsayımsal çizgiler olduğunu ifade etti.

Dördüncü şartın ise Netanyahu ve hükümetinin, Arap Barış Girişimi kapsamında yer alan açık Arap taleplerine ne ölçüde yanıt verdiğiyle ilgili olduğunu belirten Kâmil, bunun; işgal altındaki Arap topraklarından çekilme, iki devletli çözüme onay verilmesi ve Filistinlilerin Gazze ya da Batı Şeria’dan zorla yerinden edilmesinin reddedilmesi gibi başlıkları içerdiğini söyledi. Ayrıca İsrail’in iyi komşuluk ve saldırmazlık yönünde iyi niyet göstermesi, nükleer silah tehdidinden arındırılmış bir bölge oluşturulmasına ilişkin uluslararası taleplerle uyumlu adımlar atması ve bu alandaki uluslararası anlaşmalara katılması gerektiğini vurguladı.

d
Hamas mensupları, Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) çalışanlarını, ateşkes anlaşması kapsamında İsrail güçlerinin geri çekildiği ‘sarı hat’ içindeki bir bölgeye götürüyor. (Arşiv – Reuters)

Mısır’ın, ABD ve İsrail’in Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında bir görüşme düzenleme girişimlerine, İsrail’in barış ve bölgesel istikrara dair açık ve uygulanabilir bir girişimde bulunmadan yanıt vermeyeceği değerlendiriliyor.

İsrail medyasının aktardığına göre ABD, Sisi, Netanyahu ve Trump’ın katılımıyla Washington’da üçlü bir zirve düzenlemeyi denedi. Ancak bu girişim, Mısır’ın şartları nedeniyle İsrail açısından ‘kabul edilemez’ bulundu. Aynı raporlarda, Kahire’nin, Trump’ın bu ay sonunda Florida’da Netanyahu ile yapacağı görüşmede İsrail’e yönelik baskı yaparak Gazze’deki adımlarını sınırlaması yönünde rol oynayacağını beklediği kaydedildi.

Mısırlı strateji uzmanı Tümgeneral Semir Ferec, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına büyük önem atfedildiğini ve Trump’ın, adını taşıyan Gazze Barış Planı’nın uygulanması konusunda Netanyahu üzerinde kesinlikle baskı kuracağını söyledi.

Ferec, Mısır’ın pozisyonunun, Trump-Netanyahu zirvesinin sonuçlarına bağlı olarak değerlendirileceğini, ancak aynı zamanda İsrail’in sarı hat ya da Gazze’nin herhangi bir bölgesinde kalıcı askeri varlık tesis etmesini asla kabul etmeyeceğinin açık ve net olduğunu vurguladı. Ferec’e göre Mısır, Netanyahu hükümetinin tüm hareketlerinin, İsrail ordusunun Gazze’nin tamamından çekilmesini öngören barış planını engellemeye yönelik girişimler olduğunun farkında.