Adım adım takip: ABD, Bin Ladin’in saklandığı yeri ‘çamaşır ipindeki giysiler’ sayesinde tespit etti

El Kaide’nin kurucusu ve eski lideri Usame bin Ladin (AP-Arşiv)
El Kaide’nin kurucusu ve eski lideri Usame bin Ladin (AP-Arşiv)
TT

Adım adım takip: ABD, Bin Ladin’in saklandığı yeri ‘çamaşır ipindeki giysiler’ sayesinde tespit etti

El Kaide’nin kurucusu ve eski lideri Usame bin Ladin (AP-Arşiv)
El Kaide’nin kurucusu ve eski lideri Usame bin Ladin (AP-Arşiv)

ABD askerleri, 2011 yılında El Kaide’nin kurucusu ve eski lideri Usame bin Ladin’i Pakistan’ın Abbottabad kentindeki evine baskın düzenleyerek öldürdü.
New York Post gazetesine göre, önümüzdeki Salı günü çıkması beklenen ‘Usame bin Ladin’in Yükselişi ve Düşüşü’ adlı yeni kitapta, ABD güçlerinin bir ‘çamaşır ipindeki giysiler’ sayesinde Bin Ladin’in saklandığı yere ulaşmayı başardığı bilgisi yer aldı.
Ulusal güvenlik analisti ve eski CNN yapımcısı Peter Bergen’in kaleme aldığı kitaba göre, Bin Ladin 2004’te Irak ile meşgul olmaları nedeniyle ABD kuvvetlerinin kendisine yönelik takibinin önemli ölçüde azaldığını hissetti.
Bunun ardından koruması İbrahim Said Ahmed Abdulhamid’den kendisi için bir arazi satın almasını, bir mimar tutmasını ve Pakistan’ın Abbottabad şehrinde yeniden bir araya getirmek istediği 3 eşi, 8 çocuğu ve 4 torunundan oluşan ailesini barındıracak kadar büyük bir kale inşa etmesini emretti. 

İbrahim, Bin Ladin’in isteğini yerine getirerek üç katlı bir ev tasarlattı. 2005 yılında El Kaide’nin kurucu liderinin aile üyeleri yeni evlerine taşınmaya başladı.
Pakistan makamlarının şüphesini dağıtmak için mülkün sahibi olarak görülen İbrahim, kardeşi Abrar ve onun ailesiyle düzenli olarak buraya gelip gitti. Ancak ana binada değil, yanındaki küçük bir binada oturuyorlardı. 
Bin Ladin ailesi, sahte bir isimle doğum yapmak için iki kez hastaneye giden en küçük eş Emel Ahmed es-Saddah dışında nadiren evden çıktı. Saddah, doktorların bazı sorularını yanıtlamamak için sağır gibi davrandı.
Ancak 2010’da Pakistanlı bir istihbarat görevlisi, Bin Ladin’in uzun zamandır koruması olan İbrahim’i Peşaver şehrinde gördü ve bunu CIA’ya iletti.
Ağustos 2010’da, İbrahim’in aracını takibe alan CIA, 18 metre yüksekliğindeki dikenli tellerle çevrili eve ulaştı.

Evde telefon hattı veya internet hizmetinin olmaması ve üst kattaki balkonun her taraftan yüksek duvarlarla çevrili olması binada Bin Ladin’in varlığına dair şüpheleri artırdı.
Ayrıca CIA, evde çöplerin sokaktaki çöp kutusuna atılmak yerine bahçede yakıldığını fark etti.
Ancak CIA’nın Bin Ladin’i bulmasını sağlayan en güçlü kanıt evde çamaşır ipine asılan giysiler oldu.
Çamaşır ipinde bir yetişkin erkeğe, çok sayıda kadına ve en az 9 çocuğa ait giysiler vardı. Bu da, İbrahim’in 11 kişilik ailesinin giyebileceğinden çok daha fazlaydı.
CIA, bu kanıtı 14 Aralık 2010’da dönemin ABD Başkanı Barack Obama’ya sundu.
Obama, Bin Ladin’i bulduklarına ikna olmasının ardından ABD kuvvetlerine 1 Mayıs 2011’de gerçekleştirilen operasyonu planlamaya başlamalarını emretti.



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi