Yemen: Husiler son iki yıl içinde 350 tutukluyu işkence ile öldürdü

Sana'da bir toplantı sırasında iki Husi güvenlik görevlisi (AFP)
Sana'da bir toplantı sırasında iki Husi güvenlik görevlisi (AFP)
TT

Yemen: Husiler son iki yıl içinde 350 tutukluyu işkence ile öldürdü

Sana'da bir toplantı sırasında iki Husi güvenlik görevlisi (AFP)
Sana'da bir toplantı sırasında iki Husi güvenlik görevlisi (AFP)

Yemen hükümeti, Husi milislerini son iki yıl içinde 350 tutukluyu işkence altında öldürmekle suçlayarak, uluslararası topluma İran destekli grubu gizli cezaevlerindeki kaçırılan ve zorla kaybedilen tüm tutukluları serbest bırakmaya zorlamak için baskı yapma çağrısında bulundu.
Hükümetin söz konusu suçlaması, Hukuk İşleri ve İnsan Hakları Bakanlığı'nın yaptığı açıklamada geldi. Bakanlık, "Husi milislerinin gerçekleştirdiği ağır suç eylemleri, başta işkence ve yaşam hakkının ihlali olmak üzere, kaçırılanlar ve zorla kaybedilenleri etkileyen korkunç suçlar" dedi.
Açıklamada, Husi milislerinin Zimar kentindeki son işkenceyle öldürme olayı kınandı. Açıklamaya göre Husiler, hapishanelerinde bulunan 28 yaşındaki Muhsin Muhammed el-Kadı’yı Azzan mahallesindeki evinden kaçırarak bir buçuk yıl boyunca zorla kaybettiken sonra işkence ile öldürdü. Açıklamada, Kadı’nın şekli bozulan cesedinden ciddi ve düzenli işkencelere maruz kaldığının anlaşıldığı belirtildi. 
Bakanlık ayrıca, "Bu suç, Husi milislerinin kaçırılan ve gözaltında tutulan erkek, kadın ve çocuklara karşı işlediği bir dizi suçun ve ağır ihlallerin bir uzantısı olarak geliyor. Ayrıca bunlar, uluslararası insan hakları hukuk kurallarının ihlali kapsamına giren, yerel ve uluslararası kanun ve normlar tarafından yasaklanan ve kınanan en kötü fiziksel ve psikolojik işkence ve zalimane ve insanlık dışı muamele türlerine giriyor” dedi.
Bakanlık, son iki yılda bin 635 işkence vakası izlediğini ve 33'ü kaçırılan ve işkenceye maruz kalan ve ölümle sonuçlanan kadınlar olmak üzere 350'den fazla işkence altında cinayet vakasını izlediğini bildirdi. Aynı zamanda çok sayıda kaçırılanın ihmal ve sürekli tedavi verilmemesi nedeniyle sağlık durumlarının bozulması, diğerlerinin ise cezaevlerinde öldürülerek hayatını kaybettiği belirtildi. 
Bakanlık, Birleşmiş Milletler (BM) ve BM Yemen Ofisini, Husi milislere bu suçları derhal durdurmaları, tüm kaçırılanları ve zorla kaybedilenleri serbest bırakmaları için baskı yapmaya çağırdı. Ayrıca hükümetin tüm kaçırılanları ve mahkumları serbest bırakmak ve tamamına karşı tamamı ilkesine dayalı bir takas süreci yürütmek için oluşturduğu denetleyici müzakere komitesinin çağrı ve girişimlerine yanıt vermeye çağırdı. 
Bu suçların zaman aşımına uğramadığını ve faillerinin adil bir ceza alacağını belirten Bakanlık, isyancı Husi milislerinin cezaevleri ve gözaltı merkezlerindeki herkesin hayatlarından ve sağlığından tamamen sorumlu olduğunu vurguladı.
Yemen’deki insan hakları raporları, son birkaç ay içinde Husi milislerinin diğer tutukluları ve yeni kaçırılanları yerleştirmek için bir dizi yeni hapishane ve gözaltı merkezi açtığını belgeledi. Raporlarda, Ibb, Zimar ve Sana’nın çeşitli yerlerinde 70'ten fazla yeni hapishane kurulduğu belirtildi.
İnsan hakları raporlarına göre yeni kurulan Husi cezaevleri, grubun son yıllarda gözaltı için uygun olmayan ve en düşük uluslararası standartlara tabi bir şekilde kurduğu 80’i yarı resmi, 125’i ise askeri sitelerin, sivil ve resmi kurumların ve binaların bodrumlarına kurulmuş gizli hapishane de dahil olmak üzere yaklaşık 205 hapishanesine eklendi. 
Son işkence altında ölüm olayının yaşandığı Zimar kentinde, son yıllarda grup tarafından belirlenen ve çoğu hükümet binalarında, eski kalelerde ve konutlarda bulunan yaklaşık 65 hapishaneye eklenmek üzere, darbecilerin valiliğin çeşitli bölgelerinde 20'ye yakın gizli hapishane kurduklarına dair raporlar gündeme geldi. 
Raporlar, sadece Zimar’daki Husi hapishanelerinde 3 bin kaçırılan ve zorla kaybedilen kişinin olduğunu ve bunların yarısının eyaletten olduğunu tahmin ederken, insan hakları savunucuları bu eyaletteki tüm gizli ve gizli olmayan milis hapishanelerinin bundan çok daha fazla kişiyi tuttuğunu iddia ediyor. Hükümet güçleri, politikacılar, insan hakları aktivistleri ve medya mensuplarının da tutulduğu Husi cezaevlerindeki bu kişiler çeşitli işkence türlerine maruz kalıyor.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.