ABD’den Sudan’a 'büyük destek ve yardım' sözü

ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı USAID Direktörü Samantha Power: ABD, geçiş döneminde Sudan'a "büyük destek ve yardım" sağlama konusunda istekli

ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı USAID Direktörü Samantha Power ile Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk Hartum'daki görüşmelerinin ardından ortak bir basın toplantısı düzenlediler (AFP)
ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı USAID Direktörü Samantha Power ile Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk Hartum'daki görüşmelerinin ardından ortak bir basın toplantısı düzenlediler (AFP)
TT

ABD’den Sudan’a 'büyük destek ve yardım' sözü

ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı USAID Direktörü Samantha Power ile Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk Hartum'daki görüşmelerinin ardından ortak bir basın toplantısı düzenlediler (AFP)
ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı USAID Direktörü Samantha Power ile Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk Hartum'daki görüşmelerinin ardından ortak bir basın toplantısı düzenlediler (AFP)

ABD Dışişleri Bakanlığı’na bağlı Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) Direktörü Samantha Power, ülkesinin geçiş döneminde Sudan'a "büyük destek ve yardım" sağlama konusundaki kesin arzusunu dile getirdi. Power, Etiyopya'da ateşkes sağlanması ve Tigray bölgesindeki krizin çözülmesi için ciddi bir diyalog başlatılması çağrısında bulundu.
Hartum'da bir dizi Sudanlı yetkiliyle dün bir araya gelen Power, ABD yönetiminin kalıcı bir ateşkese ulaşma ve Etiyopya hükümeti ile Tigray bölgesi arasında bir diyalog başlatma çabalarını desteklemeye odaklandığını söyledi. ABD’li yetkili tüm taraflara bölgeye ve Sudan'daki mülteci kamplarına sığınan mültecilere insani yardımın ulaştırılmasına izin verme çağrısında bulundu.
ABD'li yetkili, dün Sudan Cumhurbaşkanlığı makamındaki Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, Başbakan Abdullah Hamduk, Dışişleri Bakanı Meryem Sadık el-Mehdi, Maliye Bakanı Cibril İbrahim ve çok sayıda yetkiliyle bir araya geldi. Görüşmede ABD'nin Hartum Maslahatgüzarı Brian Shukan da hazır bulundu. Power, Hamduk ile düzenlediği ortak basın toplantısında ülkesinin Etiyopya'daki tüm taraflar arasındaki ihtilafa etkili bir çözüm bulunmasını desteklediğini belirtti. Hamduk ise ülkesinin ABD ile stratejik ilişkileri güçlendirmeyi ve bu ilişkileri ileriye götürmeyi arzu ettiğini söyledi.
Toplantıda, hükümetin kalkınma öncelikleri için kullanılacak olan Sudan için önerilen 700 milyon ABD doları tutarındaki desteği ve barış anlaşması ve güvenlik düzenlemelerinin uygulanması konuları ele alındı.
Power, "Ziyaretimin yakın gelecekte geçiş hükümetiyle sağlanacak gerçek bir ortaklığın başlangıcı olmasını umuyorum. ABD ve Sudan hükümetleri arasındaki en acil çetrefilli meseleler, son iki yılda, iki "dostun" sorunlardan birlikte kurtulmayı ve Sudan halkını ilgilendiren önceliklere katkıda bulunma yolunu düşünmeyi mümkün kılacak şekilde ele alındı. İki ülke arasındaki işbirliği beklentilerini sınırlayan hiçbir şey yok. Hamduk'un yakın zamanda gerçekleştireceği ABD ziyaretini dört gözle bekliyoruz” dedi.
Sudan'daki demokratik geçiş yolu konusundaki iyimserliğini dile getiren ABD’li yetkili, “Sudan'ı her zaman olduğu gibi bu zamanda da gerçekten desteklemek istiyoruz. İnsani ihtiyaçlar da dahil olmak üzere Sudan hükümetinin acil önceliklerinin sırasını ve düzenini öğrenmek için bu ziyareti gerçekleştirdim. Ajans, Sudan'a büyük yardım ve destek sağlayacak. Kuzey Darfur'daki Zemzem Kampı’na yaptığım ziyaretten Başbakana bahsettim. Güvenlik durumu yerinden edilenlerin bölgelerine geri dönmesine izin verecek şekilde gelişmedi. Bu, en kısa zamanda sabırsızlıkla beklediğimiz bir şey. Güvenlik durumunun kırılganlığından şikayet eden yerinden edilmiş kişilere, Cuba Barış Anlaşması'nda öngörüldüğü şekilde "ilerleme sağlamak için daha fazla baskı uygulanacağına dair söz verdim.
Diğer yandan ABD, yabancı yatırımları çekmek ve yatırım ortamını iyileştirmek için Sudan ile ekonomik ortaklığı canlandırmayı hedefliyor. Böylece, Sudan'a girmek isteyen dev şirketler ve bankalar, bu devrimi yapan gençlere yeni fırsatlar sunan büyük bir değişimin olduğunu görecekler. Ajans şu anda Sudan'a gerekli tüm desteği sağlamak için ortaklar, bağışçılar ve uluslararası kuruluşlarla görüşmeler yürütüyor.” açıklamalarında bulundu.
Sudan kabinesinden yapılan açıklamada, toplantının geçiş sürecinin sorunlarına değindiği belirtildi. Hamduk, "Ulusal Kriz ve Geçiş Sorunları - İleriye Giden Yol" girişimi ve yedi önceliği hakkında doyurucu bir açıklama yaptı.
Sudan Dışişleri Bakanı'nın, USAID Direktörü ile görüşmesinde, Doğu Sudan'daki Etiyopyalı mültecilerin kritik insani koşullarına ve Tigray bölgesindeki çatışma sonucunda artan sayılarına değinildi. Toplantı, Etiyopya'daki krizi kontrol altına almak için uluslararası toplumu ortak etme ve Sudan'ı desteklemeye teşvik etme ihtiyacının altını çizdi. Dışişleri Bakanı Mehdi, Sudan'ın ajansın Afrika ülkelerine sunduğu tüm kalkınma programlarına katılma arzusunu dile getirdi.
USAID Direktörü Power, bugün Sudan'ın doğu sınırındaki Etiyopya mülteci kamplarını ziyaret edecek, Salı günü ise Addis Ababa'ya geçecek.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.