Kovid-19’un Delta varyantı toplumsal bağışıklık eşiğini yükseltiyor

Uzmanlar, üst düzey bir bakanın ülkenin aşı kampanyaları yoluyla toplumsal bağışıklık eşiğine ulaştığını iddia etmesine rağmen, Birleşik Krallık’ın koronavirüse karşı toplumsal bağışıklığa asla ulaşamayabileceği konusunda uyardılar. Hükümet rakamlarına göre Birleşik Krallık'taki yetişkinlerin yaklaşık yüzde 72'si koronavirüse karşı iki doz ile aşılanırken, yüzde 88'i ise en az ilk dozunu aldı. Ayrıca ülke genelinde dün itibariyle 85 milyondan fazla doz uygulandı.

Ancak uzmanlar, bu yüzdenin orjinal koronavirüs suşu için geçerli olduğunu, delta varyantının ise daha tehlikeli olduğunu ve aşılı insanlar arasında bile yayılabileceğini belirtti. Uzmanlar, yeni hesaplamalara göre nüfusun en az yüzde 90'ının ve belki de yüzde 98'inin bağışıklık kazanması gerektiğini ifade ettiler.

Bath Üniversitesi Matematik Bilimleri Bölümü'nden Öğretim Görevlisi Dr. Kit Yates, toplumsal bağışıklık eşiğinin yüzde 98'e kadar çıkabileceğini söyledi. Dr. Yates, İngiliz tıp dergisi British Medical Journal'de (BMJ) yayımlanan yazısında şunları kaydetti:

“Aslında toplumsal bağışıklık eşiğini etkileyecek birçok faktör var. Bunlardan biri, bağışıklık kazandırma derecesi. Örneğin aşılar insanların virüsü bulaştırmasını önlemede yüzde 100 etkili değil. Doğal yayılımdan sağlanan bağışıklığın daha kötü olduğu düşünülüyor. Aşılar bulaş derecesini yüzde 85'e kadar azaltsa bile bu, toplum bağışıklığı eşiğini yüzde 98'e çıkaracaktır. Bağışıklığın azalması olasılığı aynı zamanda aşılanan insan sayısını artırmamız ve güçlendirici aşılar getirmeyi düşünmemiz gerektiği anlamına gelir. Delta varyantını geriletmek için virüsün yayılımının yaklaşık yüzde 85'i engellenmeli. Bu hedefe ulaşılması uzak olabilir."

Toplumsal bağışıklık, yeterli sayıda insan aşılama veya daha önce virüse maruz kalma yoluyla hastalığa karşı dirençli hale geldiğinde oluşuyor. Böylece virüs artık nüfusun geri kalanı arasında geniş çapta yayılma imkanı elde edemiyor. R0 katsayısı olarak bilinen koronavirüs bulaşma hızı 0,1'in altına düşerse virüs geri çekilmeye başlayacak. İngiltere’de şu anda bu oran 1,2 ila 1,4 arasındayken, vaka artış oranı yüzde 4 ila yüzde 6 arasında. 1,2 ile 1,4 arasındaki RO katsayısı değeri, her 10 enfekte kişinin virüsü 12-14 başka kişiye bulaştırabileceği anlamına geliyor.

Uzmanlar, viral varyantlar ve insan davranışları da dahil olmak üzere birçok faktörün etkisi nedeniyle herhangi bir ülke için toplumsal bağışıklık eşiğinin tam olarak hangi oran olduğunu bilmenin çok zor olduğunu söylüyor.

Son tahminler, daha hızlı yayılan delta varyantı göz önüne alındığında, toplum bağışıklığı sağlamak için çocuklar da dahil olmak üzere nüfusun yaklaşık yüzde 80 ila yüzde 100'ünün aşılanması gerektiğini gösteriyor. Ancak bazı uzmanlar, toplumsal bağışıklığın asla sağlanamayacağı konusunda uyarıyor.

Öte yandan, Birleşik Krallık’ta günlük koronavirüs vakalarının sayısının peş peşe 7 gün düşmesi, ülkede üçüncü dalganın sonunun görülebileceğine dair umutları artırdı. Birleşik Krallık’ta uygulanan ülke tarihinin en büyük aşı kampanyası sayesinde koronavirüs nedeniyle hastaneye kaldırılanların ve ölümlerin oranı, tam kapanmaya yol açan önceki dalgalara kıyasla düşük kaldı. Şu anda hükümet içinde, İngiltere'nin geçen yıl Mart ayındaki ilk kapanmadan 16 ay sonra toplumsal bağışıklık düzeyine ulaştığına dair görüşler gündeme geliyor.

İsmi açıklanmayan üst düzey bir bakan Daily Mail'e yaptığı açıklamada, aşı programının ve 5,7 milyondan fazla vakanın, virüsün yeni konaklar bulmakta zorlandığı ve toplumsal bağışıklığın elde edilmiş olduğu anlamına geldiğini söyledi. Bakan, “Elbette yeni ve daha endişe verici bir türün ortaya çıkmasına karşı önlem almalıyız. Ancak bu sağlanmazsa da koronavirüs birlikte yaşayabileceğimiz bir şey olmak üzere” dedi.

Birleşik Krallık Baş Bilim Danışmanı Sir Patrick Vallance, geçen yıl Mart ayındaki ilk kapanmadan günler önce Sky News'e yaptığı açıklamada, gelecekteki viral virüslere karşı bağışıklık kazanmak için İngiltere nüfusunun yaklaşık yüzde 60'ının koronavirüs ile enfekte olması gerektiğini belirtmişti. Vallance, “Ancak o sırada virüs hakkında çok az şey biliyorduk ve bu, yayılabilir varyantlar ortaya çıkmadan ve aşılar dağıtılmaya başlamadan önceki bir tahmindi” dedi.

East Anglia Tıp Fakültesi'nden Profesör Paul Hunter ise, aşıların sağladığı koruma nedeniyle Birleşik Krallık’ın toplumsal bağışıklığa erişmesine gerek kalmayacağını söyledi. Hunter, İngiltere merkezli Mirror gazetesine verdiği demeçte, “Koronavirüse karşı toplumsal bağışıklığa bir nedenden dolayı asla ulaşılamayacak. O da enfeksiyon sonrası veya aşı sonrası bağışıklığın uzun sürmemesi. Ancak aşınız veya doğal bulaşma olmadığı sürece bu bir sorun değil” ifadelerini kullandı.