عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Dr. Fauci, Delta varyantı nedeniyle ABD’deki durumun daha da kötüye gideceği konusunda uyardı

Florida'da aşı olma çağrıları sürerken rekor sayıda yeni vakalar kaydedildi.

Dr. Fauci, Delta varyantı nedeniyle ABD’deki durumun daha da kötüye gideceği konusunda uyardı
    Washington / Rana Ebter
TT
TT

Dr. Fauci, Delta varyantı nedeniyle ABD’deki durumun daha da kötüye gideceği konusunda uyardı

Dr. Fauci, Delta varyantı nedeniyle ABD’deki durumun daha da kötüye gideceği konusunda uyardı

ABD’de Kovid-19 virüsünün Delta varyantının yayılmasıyla Biden yönetimi yeniden tehlike alarmı veriyor. Washington DC yönetimi ABD halkını aşı yaptırmaya teşvik etme çabalarını sürdürüyor.
Florida'daki hastanelere yatan enfekte kişi sayısının geçen yılın aynı tarihine göre rekor sayılara ulaşmasıyla birlikte, ABD yönetiminden tıp uzmanları Amerikalıları aşı yaptırmaya zorlama çabalarını yoğunlaştırdı. Ayrıca, aşılanmamış kişiler arasında virüsün yayılmasını önlemek için aşı yaptıranlara maske takmaları çağrılarını yinelediler.
ABD Başkanı Joe Biden'ın Sağlık Başdanışmanı ve ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Direktörü Dr. Anthony Fauci, ABD’de durumun daha da kötüleşeceği konusunda uyardı. Ancak ülkenin geçen yıl yaşadığı tamamen kapanma aşamasına geri dönmeyeceğini düşündüğünü ifade etti.
Dr. Fauci, aşılanan kişilerin yeni varyantı aşısızlara aktarabileceğini belirterek, aşı yaptırmanın önemini vurguladı. Fauci ayrıca, aşılanmış ancak yeniden enfekte olan kişilerde durumun genellikle hafif ve bazen semptomsuz seyrettiğini, ancak delta mutantının aşı olmayanlar için maksimum tehlike oluşturduğunu vurguladı.
Son istatistikler, Temmuz ayının son haftasında vaka sayısının bir önceki haftaya göre yüzde 64 arttığını, yani günde ortalama yaklaşık 66 bin vaka kaydedildiğini gösteriyor. 16-22 Temmuz tarihleri ​​arasında hastanede tedavi gerektiren vakalarda ise yüzde 44 artış yaşandığı kaydedildi.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), ABD’lilerin kapalı alanlarda yeniden maske takmasına yönelik yeni talimatları nedeniyle birçok eleştiriyle karşı karşıya kaldı. Tıp uzmanları ise, 12 yaşın altındaki çocuklar ve yeterli bağışıklığa sahip olmayanlar gibi henüz aşı alamayan kişilere virüs bulaştırma riskine dikkati çekiyor. 
Ancak bu açıklama, politikalarının dalgalanmaları olarak nitelendirdikleri Biden yönetimini sert bir şekilde eleştiren Cumhuriyetçiler için yeterli değil. Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçilerin Lideri Kevin McCarthy, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “Başkan Biden'ın Hastalık Kontrol Merkezi, bir maskeden iki maskeye veya maskesizliğe karar veremez. Şu an tek bir maskeye geri dönüyoruz” dedi.
ABD’de bazı eyaletler CDC’nin maske takma yönergelerine uymayı reddediyor. Örneğin Florida’nın Cumhuriyetçi Valisi Ron DeSantis, 12 yaşın altındaki çocuklar aşılanmadıkları halde okul döneminin başlamasıyla birlikte okullarda maske takılması kararını reddetti. Bazıları ise Biden yönetimini tekrar maske takmayı teşvik etmek yerine aşıları teşvik eden bir strateji izlemeye çağırıyor. Öte yandan ülkede son günlerde Delta varyantının patlak verdiği haberlerinin ardından aşı yaptıranların sayısı arttı. Aşı yaptıran Amerikalıların oranı yüzde 50,2'ye ulaştı. Bu da 165 milyon ABD’liye eşdeğer.
Bu konuda yaşanan fikir ayrılıkları nedeniyle Demokratlar ve Cumhuriyetçiler arasında maske takmaya yönelik tartışmalar gerginliğe yol açtı. Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Meclis'te maske takmayı zorunlu kılan kararı, görevinden alınması çağrılarıyla karşı karşıya kalan Cumhuriyetçi Azınlık Lideri Kevin McCarthy'i kızdırdı.
McCarthy ve Pelosi arasında dolaylı bir sözlü saldırının ardından Pelosi, maske takma talimatlarına uymayı reddettiği için McCarthy'i “moron” olarak nitelendirdi. McCarthy bir akşam yemeğinde Pelosi hakkında yaptığı açıklamada, elinde kendisine hediye olarak sunulan bir tokmak varken şaka yoluyla, "Ona bu tokmakla vurmamak benim için zor olacak" dedi. McCarthy'nin yorumu kısa sürede bir eleştiri dalgasına yol açtı ve kadına yönelik şiddet dili kullandığı için uyarıldı. Bazı Demokrat milletvekilleri de McCarthy'den derhal özür dilemesini istedi. Demokrat Temsilci Hakeem Jeffries, "Kadına yönelik şiddet komik değil" diyerek McCarthy’nin özür dilemesini talep etti.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Ortadoğu'da Dürziler: Gizemli doktrin ve önemli siyasi rol

Suriye’de bir cenaze sırasında Dürzi şeyhleri (AFP)
Suriye’de bir cenaze sırasında Dürzi şeyhleri (AFP)
TT
TT

Ortadoğu'da Dürziler: Gizemli doktrin ve önemli siyasi rol

Suriye’de bir cenaze sırasında Dürzi şeyhleri (AFP)
Suriye’de bir cenaze sırasında Dürzi şeyhleri (AFP)

Dürziler, dini ve sosyal gizliliğini korumaya çalışırken, Ortadoğu'da Lübnan, İsrail ve Suriye gibi yayıldığı ülkelerde siyasi roller oynayan bir azınlığı oluşturuyorlar.

Son birkaç gün boyunca, Güney Suriye'deki Suveyda şehrinde Dürzi milisler, Bedevi milislerle çatışmaya girdiler ve bunun sonucunda yaklaşık 100 kişi hayatını kaybetti. Suriye hükümeti güçleri salı günü Suveyda şehrine girip ateşkes ilan ederken, İsrail Suriye güçlerini hedef alan hava saldırıları düzenlediğini duyurdu. Zira Tel Aviv daha önce azınlık Dürzi halkını korumaya ve Güney Suriye'de asker konuşlandırmayı önlemeye çalışacağına söz vermişti.

Peki Dürziler kimdir ve inançları, siyaset ve toplumdaki rolleri hakkında ne biliyoruz?

Dini inançları

Dürzilik, 11’inci yüzyılın başında, İmamiye’den (İsna Aşeriye) sonra Şiiliğin ikinci en büyük dalı olan İsmâiliyye mezhebinin bir fırkasıdır.

Kendilerine Muvahhidun diyen Dürziler, Lübnan'daki en yüksek dini otorite olan el-Akl Şeyhliğinin web sitesine göre, “Bir ve tek olan, yeri ve göğü yaratan Allah’a” meleklerine, peygamber ve resullerine, ahiret gününe inanırlar.

Mezhep mensupları ile sınırlı olan öğretilerinin gizliliğini açıklar şekilde, ritüellerine aşina olan ve adının açıklanmasını istemeyen birinin AFP’ye vurguladığı gibi, Dürziler inançlarında “zahiri mesaj ile batini mesaj”ı temel alırlar.

Bahsi geçen kişi, tek tanrılı dinlerin uzun bağlamlarına dayanan, dini kavramları felsefe ile karıştırma yoluyla Platon'un fikirlerinden etkilenen, “Allah’ın gerçek tevhidinde olgun bir aşamaya” dayanan öğretilerden bahsediyor.

Dürzilik, sözde doğruluk, iman kardeşlerini koruma ve karşılıklı yardım, İblis'i ve bütün şer güçleri tanımama gibi yedi temel tavsiyeyi (esası) benimser ve reenkarnasyonun “mezhebin bir parçası” olduğuna inanır.

Dini günler

Dini günleri, diğer mezhepler ile aynıdır. Ek olarak, kurban bayramından önceki on gün boyunca yapılan günlük toplantılar vardır. Bu toplantılarda dini okumalar, bazı ibadetler, bazı şiirler ve manevi okumalar yapılır. Bunlar Muvahhid birisinin yerine getirmesi halinde gerçek tevhidi uygulamış kabul edileceği yedi esası pekiştirmektedir.

Aynı şekilde, Hicri yeni yılı ihya ederler ve herkes gücü yettiğince zekat öder.

Şeyhleri iman kardeşlerini koruma ve iletişimi koruma ilkesini yerine getirmek için perşembe-cuma gecesi ritüelleri ve ibadetleri eda etmek, dini okumalar yapmak amacıyla toplanırlar.

Mezhebin öğretileri mensupları arasında gizli kalır ve bazı karma evliliklerin varlığına rağmen, genellikle Dürzilerin kendilerine mezhep mensuplarının dışında hayat arkadaşı seçmeleri hoş karşılanmaz.

Yayıldıkları bölgeler

Dindar erkeklerinin siyah kıyafetler giyinip başlarına beyaz sarık sardıkları, kadınlarının ise yine siyah kıyafetler giyip, başlarını ve yüzlerinin bir kısmını örten beyaz bir başörtü taktıkları Dürzilerin sayısının 1 milyondan fazla olduğu tahmin ediliyor.  

Dürzi mezhebi mensupları çoğunlukla Lübnan, Suriye, Filistin toprakları ve Ürdün'deki dağlık bölgelerde yoğun bir şekilde yaşıyorlar.

Suriye'deki nüfuslarının 700 bin olduğu tahmin ediliyor ve çoğu kaleleri sayılan Suveyda şehrinin bulunduğu ülkenin güneyinde yaşıyor. Ayrıca Şam kırsalındaki Ceramana ve Sahnaya ilçeleri ile ülkenin kuzeybatısındaki Idlib'de sınırlı sayıda bulunuyorlar.

Lübnan'da sayılarının yaklaşık 200 bin olduğu tahmin ediliyor ve yoğun olarak ülkenin merkezindeki dağlarda, özellikle de Şuf, Aliya ve el-Metn el-Ala bölgelerinde, ayrıca Cebel el-Şeyh’in batı eteklerindeki Hasbaya ve Raşiya gibi bölgelerde yaşıyorlar.

İsrail'de ise Celile, Karmel Dağı ve işgal altındaki Golan Tepeleri'nde 20'den fazla köyde dağınık bir şekilde yaşıyorlar. Merkezi İstatistik Bölümü'ne göre, İsrail vatandaşlığına sahip olanların sayısı 153 bin. Ek olarak, Golan'da yaşayan yaklaşık 23 bin Dürzi’nin büyük çoğunluğu kalıcı İsrail ikametgah belgesine sahip.

İsrail'deki Dürzi Mirası Merkezi'ne göre, İsrail mezhebi “kendi mahkemeleri ve bağımsız manevi liderliği ile tek başına bir oluşum olarak” tanıyor.

Tarihçi Sami Nesib Makarem, “Dürzi İnancı” adlı kitabında, özellikle Lübnan ve Kuzey Suriye'deki bazı Dürzilerin “16. yüzyıldan itibaren Cebel-i Havran'a göç ettiğini” ve bölgenin “Cebel-i Dürzi” olarak anılmaya başladığını belirtiyor.

Buradan bazıları, özellikle kuzeyde yaklaşık 15 bin ila 20 bin Dürzi'nin yaşadığı Ürdün'e göç etti.

Az sayıda Dürzi de Latin Amerika, Güneydoğu Asya ve Avustralya gibi dünyanın çeşitli bölgelerine ve ayrıca Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Meksika'ya göç etti.

Sosyal ve politik rol

Dürziler, farklı ülkelere yayılmalarına rağmen yakın bağlarını sürdürmeye çalıştılar.

Beyrut Amerikan Üniversitesi'nden tarihçi Profesör Makram Rabah, Dürziler, Maruniler ve Lübnan Dağı'ndaki çatışmalar üzerine yazdığı bir diğer kitapta şu açıklamayı yapıyor: “Karma evlilikler ve Dürziler arasında ilişkiler var ve din adamları bu ilişkinin sürdürülmesinde önemli bir rol oynuyorlar. Sınırlar çizilmiş olsa da, Dürziler onları gerçekte tanımadılar.”

Makram'a göre, bir azınlık olmalarına rağmen, Ortadoğu'da Dürziler “bölgenin siyasi ve sosyal yaşamında, ekonomik ve sosyal meselelerinde önemli ve bazen öncü bir rol” oynadılar.

Bu durum genellikle, azınlığın rolünü, büyüklüğünün ötesinde şekillendirmede önemli bir etkiye sahip olan feodal liderlerden veya aile liderlerinden kaynaklanıyordu.

Örneğin Lübnan'da lider Kemal Canbolat, 1950'lerden iç savaşın başlangıcı (1975-1990) ve 1977'deki suikastına kadar önemli bir siyasi rol oynadı.

Suriye'de Fransız manda yönetimi, 1921'de Cebel el-Dürzi bölgesine idari bağımsızlık verdi ve bu statü 1937'ye kadar devam etti. Ancak bu dönemde, en önde gelen Dürzi liderlerinden biri olan Sultan Paşa el-Atraş, 1925'te Fransızlara karşı patlak veren büyük bir ayaklanmaya liderlik etti.

İsrail'e gelince, Makram Rabah, Dürzilerin “devlete tamamen entegre olduklarını ve orduda görev yaptıklarını, bunun da onlara devlet nezdinde daha fazla nüfuz sağladığını” açıklıyor.

Suriye'de çatışmanın patlak vermesinin ardından Dürziler, kendilerini çatışmadan ve sonuçlarından uzak tuttular. Birkaç istisna dışında, genellikle rejime karşı silahlanmadılar veya muhalefete katılmadılar. Bulundukları bölgelerde çeşitli silahlı grupların parçası olan Dürziler, Beşşar Esed'in devrilmesinden sonra iktidara gelen yeni yetkililerle henüz bir anlaşmaya varamadılar.

Nisan ayı sonlarında Şam kırsalındaki iki bölgede patlak veren ve Suveyda'ya uzanan çatışmalar, Dürzi milisler ile güvenlik güçlerinin de aralarında olduğu en az 119 kişinin ölümüne yol açtı. Bu kanlı çatışmaya İsrail hava saldırılarıyla müdahale etti ve Şam’ı, Dürzilere zarar verilmemesi konusunda uyardı.

Nadir görülen bir siyasi ayrışmayla, Dürziler arasında son olaylara ilişkin tutumlar farklılaştı. Kemal Canbolat’ın oğlu Lübnanlı lider Velid Canbolat, Dürzileri Müslümanlar ile “sonsuz bir savaşa” sürüklemek konusunda uyarıda bulunurken, dini otoriteler ve Suriyeli Dürzi askeri gruplar, Dürzilerin ülkenin “ayrılmaz bir parçası” olduğunu vurguladılar. Buna karşılık, Suriyeli din adamları ve İsrail’deki Dürzilerin dini lideri Şeyh Muvaffak Tarif, İsrail'e Suriye Dürzilerini koruma çağrısında bulundular.

Rabah, bu tarafların “farklı ajandalara sahip olduğunu ve daha da önemlisi, üç ülkeye uzanan bir nüfuz mücadelesi olduğunu” belirtti.