Nahda’da liderliğe gençlik hareketinin dahil edilmesi çağrısı

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said pazar günü başkente yaptığı ziyarette destekçilerini selamladı. (AP)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said pazar günü başkente yaptığı ziyarette destekçilerini selamladı. (AP)
TT

Nahda’da liderliğe gençlik hareketinin dahil edilmesi çağrısı

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said pazar günü başkente yaptığı ziyarette destekçilerini selamladı. (AP)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said pazar günü başkente yaptığı ziyarette destekçilerini selamladı. (AP)

Nahda Hareketi Gençlik Kolları Başkanı Raşid el-Kehlani, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda başkanlığını yürüttüğü Gençlik Ulusal Konseyi'nin, hareketin genç kanadından yaklaşık 120 kişinin katıldığı bir toplantı düzenlediğini bildirdi. Kehlani, toplantıda ülkenin karşı karşıya kaldığı tehlikeli siyasi ve güvenlik virajının ve Cumhurbaşkanı Kays Said’in aldığı kararları destekleyenler ile muhalefet arasındaki etkileşim ele alındığını kaydetti.
2013 ila 2016 yılları arasında Nahda Hareketi’ne yakınlığı ile bilinen Tunus Genel Öğrenci Birliği’ne başkanlık eden Kehlani, uzun süren tartışmaların ardından Ulusal Meclis üyelerinden çoğunun bir liste üzerinde anlaştığını belirtti. Söz konusu listede Nahda Hareketi Başkanı Raşid Gannuşi ve diğer siyasi ve sivil toplum liderlerine yönelik çeşitli siyasi talepler yer alıyor. Taleplerin başında 25 Temmuz Pazar günü yaşanan olayların ardındaki siyasi mesajların ve Said’in gençler ve halk tarafından memnuniyetle karşılanan kararlarının anlaşıldığını doğrulayan cesur kararlar alması yönünde Gannuşi'ye yönelik çağrı bulunuyor.
Kehlani’nin belirttiğine göre söz konusu kararlar arasında Gannuşi’nin gençliği içeren bir ‘ulusal kurtuluş liderlik’ oluşturmaya çağrılması da yer alıyor. Nitekim bu oluşumun ülkedeki siyasi sahneyi kurtarmak amacıyla yönetici makamları yenileme yolunun başlangıcı olacağı düşünülüyor.
Nahda dahilinde Merkez Yürütme Ofisi'nin feshi ve Gannuşi'nin istifası talepleri yönünde anlaşmazlıkların çıktığı bir dönemde Şarku’l Avsat’a konuşan Kehlani, Gençlik Ulusal Konseyi üyelerinden çoğunun bu geçiş aşamasında hareketin işlerini yürütmek için ağırlığı gençlerden oluşacak bir ulusal kurtuluş liderliği kurulması çağrısında bulunduğunu söyledi. Diğer yandan koronavirüs salgını nedeniyle birkaç kez ertelenen 10. Ulusal Kongre'nin bu yıl sonunda yapılması bekleniyor.
Bu talebin yönelimi ne olursa olsun harekete dahil olan gençlerden çoğunu temsil ettiğini vurgulayan Kehlani, Gençlik Ulusal Ofisi’nin bu gençlerin görüşlerini dinleyerek birleştirmek için çalıştığını belirtti. Hareket içindeki Gençlik Ulusal Konseyi'nin Cumhurbaşkanı’nın 25 Temmuz da aldığı kararların ardından ülkenin siyasi vizyonundaki belirsizliğe ek olarak kötüleşen sosyo-ekonomik duruma dair Tunus halkının, özellikle de gençlerin meseleleriyle ilgilendiklerini kaydetti.
Kehlani açıklamasında Nahda’nın iktidara katılımı, hareket gençliğinin iç anlaşmazlıklardan kurtulması ve Tunus halkının verdiği mesajların alınması tecrübesine dair nesnel ve gerçekçi değerlendirmenin hızlıca tamamlanmasını istedi. Aynı zamanda Ulusal Meclis adına Cumhurbaşkanı ile diyalog kurulması, ülkenin çıkarları için gerekli mutabakatın sağlanması, anayasa ile düzenlenen demokratik siyasi hayata ilişkin koşulların korunması ve siyasi, ekonomik ve sosyal reform talebinde de bulundu.
Kehlani, tüm siyasi ve sivil aktörleri, ulusal parti ve örgütlerin yanı sıra genç ve kadın figür ve liderleri de içeren kapsamlı bir ulusal siyasi cephede demokrasi, hak ve özgürlük kazanımlarını koruma yönünde çabalarını birleştirmeye çağırdı.
Eski bakanlar Samir Dilu ve Abdullatif el-Mekki liderliğinde Nahda partisinden birçok eski yetkili ve bazı parlamenterler, başta Gannuşi olmak üzere Nahda Hareketi liderliğine yönelik sert eleştirilerde bulunmaya devam ediyor. Nitekim Tunus halkının taleplerini yerine getirmemek ve tıkanıklık durumunu anlamamakla suçlanan Nahda liderliğinin siyasi, ekonomik ve toplumsal tercihleri, ittifakları ve siyasi krizleri yönetme şekli, satın alma gücü düşen, işsizlik ve salgınla karşı karşıya kalan vatandaşın ihtiyaçlarını karşılamada etkili olmadı.
Yeni bir listede, partinin yönetim ofisinin derhal feshedilmesi, faaliyetlere hızlıca geri dönüşü sağlamak için halk tarafından kabul gören, Tunus'taki zor durumla başa çıkma, anayasal kurumların ve demokratik yolun yeniden başlamasını sağlama kabiliyetine sahip bir kriz hücresinin atanması talebi yer aldı.
Söz konusu kesimler, üstü kapalı bir şekilde Gannuşi'nin parlamento başkanlığından istifa etmesini, ulusal çıkarlara öncelik verilmesini, Tunus'ta parlamentonun normal işleyişine dönmesinin güvence altına alınması ve güvenin yeniden tesis edilmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını talep ettiler.
Listeye imza atanlar arasında medya sektörü eski başkanı Üsame es-Sagir, beş genç temsilci, aynı zamanda Meryem bin Belkasım, Nuseybe bin Ali, Rabab bin Latif ve Vefa Atayya da dahil olmak üzere dört  kadın milletvekili yer alıyor.
Parlamento ve Yürütme Ofisi Üyesi Muhammed el-Kumani konuya dair yaptığı açıklamada “Hareket, ülkeyi erken seçimlere hazırlamak da dahil olmak üzere demokratik yola dönmek için gerekli tavizleri vermeye hazır” ifadelerini kullandı.
Hareketin bir sonraki hükümete katılma niyetinde olmadığını, muhalefette kalmayı tercih edeceğini belirten Kumani, aynı zamanda Cumhurbaşkanı Said’e bu hükümetin, güçlü olması ve arındırılması için parlamentoya sunulması çağrısında bulundu.
Eski Dışişleri Bakanı Refik Abdusselam da yaptığı son basın açıklamasında partisinin ülkeyi kısa süre içinde erken seçime hazırlama konusunda uzlaşmalara yol açacak siyasi istişarelere açık olduğunu, Nahda Hareketi’nin esnek ve her türlü ulusal diyalogla olumlu etkileşim içinde olacağını kaydetti.



Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
TT

Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)

Gazze Şeridi’nde şu anda tıkanma yaşayan ateşkes anlaşması, Hamas’ın ikinci aşamada öngörülen idari ve güvenlik düzenlemelerine ilişkin çekinceleri ve kamuoyuna yansıyan talepleriyle yeniden gündeme düştü. Bu gelişme, ABD’den ikinci aşamaya geçiş konusunda ‘perde arkasında’ yürütülen çabalara dair açıklamaların yapıldığı bir döneme denk geldi.

Hamas’ın dün açıkladığı ve silahsızlanma, barış konseyi, istikrar güçleri ile Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komite oluşturulmasına ilişkin dört ana başlığı içeren bu çerçeveye dair değerlendirmelerde görüş ayrılığı yaşanıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan bazı uzmanlar, söz konusu taleplerin ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran krizleri ortaya koyduğunu ve hareketin üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik manevralar olduğunu savunurken, diğerleri ise İsrail kaynaklı engellere rağmen Hamas’ın anlaşmayı uygulama konusunda ciddiyetini yansıttığı görüşünü dile getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve geçtiğimiz ekim ayında Gazze’de ateşkes sağlanmasına temel oluşturan barış planı, başkanlığını Trump’ın üstleneceği bir barış konseyi kurulmasını, bu konseyin Filistinli teknokratlardan oluşan bir komiteyi denetlemesini, Hamas’ın silahsızlandırılmasını, savaş sonrası Gazze yönetiminde rol almamasını ve istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.

Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye, hareketin kuruluşunun 38. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, silahın işgal altındaki halklar için uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir hak olduğunu belirterek, bu hakkın korunmasını ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını güvence altına alan her türlü önerinin incelenmesine açık olduklarını ifade etti.

El-Hayye, Trump planında yer alan ve ABD Başkanı’nın liderliğinde kurulması öngörülen barış konseyinin görevinin, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını gözetmek, finansmanı sağlamak ve Gazze Şeridi’nin yeniden imarını denetlemek olduğunu vurguladı. Filistinliler üzerinde ‘her türlü vesayet ve manda uygulamasını’ ise reddettiklerini söyledi.

Gazze Şeridi’nin yönetimi için Filistinli bağımsız isimlerden oluşan bir teknokratlar komitesinin derhal kurulması çağrısında bulunan el-Hayye, Hamas’ın tüm alanlardaki yetkileri bu komiteye devretmeye ve görevlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu kaydetti. Kurulması planlanan uluslararası gücün görevinin ise Gazze sınırlarında ateşkesi korumak olması gerektiğini vurguladı.

El-Hayye ayrıca, arabuluculara ve özellikle ‘temel garantör’ olarak nitelendirdiği ABD yönetimi ile Başkan Trump’a, İsrail’i anlaşmaya saygı göstermeye ve uygulamaya zorlamak için çalışmaları, anlaşmanın çöküşe sürüklenmesine izin vermemeleri çağrısında bulundu.

asdfr
Başlarında yük taşıyan kadınlar, Gazze Şeridi'nin güneyinde yerinden edilmiş Filistinlilere barınak sağlamak için temizlenmiş araziye kurulan çadırların önünden geçiyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk geçen hafta yaptığı açıklamada, ateşkesin ilan edilmesinden bu yana Gazze’de sarı hattın gerisinde kalan bölgede 350’den fazla İsrail saldırısının belgelendiğini ve en az 121 Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi. Öte yandan Hamas liderlerinden Raid Saad, cumartesi günü İsrail’in Gazze’de aracını hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi amaçlayan planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalışmalar yürüttüğünü ve çok uluslu uluslararası gücün gelecek aydan itibaren bölgede göreve başlamasının planlandığını belirtti. İsrail Yayın Kurumu’na göre, ABD’li yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

İsrail Kanal 14 televizyonu, kasım ayının sonlarında yaptığı bir haberde, ABD’nin uluslararası istikrar gücünün Gazze’de konuşlandırılması için tarih olarak ocak ayının ortasını belirlediğini, nisan ayı sonunu ise bölgedeki silahsızlanma sürecinin tamamlanması için nihai takvim olarak öngördüğünü aktarmıştı. Kanal, bu hedeflerin gerçeklikten kopuk bir beklenti olduğunu ve sürecin yeniden ertelenebileceğini kaydetmişti.

El-Ehram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail meseleleri uzmanı olan Mısırlı analist Dr. Said Ukkaşe, Hamas’ın ortaya koyduğu çerçevenin ikinci aşamada ilerleme ihtimalinin zayıf olduğunu gösterdiğini ve bunun daha fazla İsrail saldırısını tetikleyebileceğini savundu. Ukkaşe, bu tutumun, tehlikeli koşullar altında ilerleyen ikinci aşama yükümlülükleri öncesinde Hamas üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik ‘manevralar’ olduğunu ifade etti.

Hamas dosyasına odaklanan Filistinli siyaset analisti İbrahim el-Medhun ise İsrail’in anlaşmayı sabote etmeye yönelik tekrarlanan engellerine rağmen ikinci aşamaya geçilmesi ve uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi. Silah meselesine ilişkin olarak Hamas’ın, Filistin iç kamuoyunda derinlemesine bir diyalog yürüttüğünü, Kahire’deki arabulucularla da şeffaf ve açık görüşmeler yaptığını belirten el-Medhun, tüm taraflarca kabul edilebilecek bir vizyonun şekillenebileceğini ve hareketin barış güçlerinin varlığına açık olduğunu söyledi.

Hamas’ın ortaya koyduğu bu çerçeveye arabulucuların henüz yorum yapmadığı bir ortamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin, İngiliz mevkidaşı Yvette Cooper ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Gazze’de geçici bir uluslararası istikrar gücünün konuşlandırılmasının önemini vurguladığını bildirdi. Abdulati, ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve Trump planının ikinci aşamasına ilişkin yükümlülüklerin uygulanmasının önemine dikkat çekti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenen Sir Bani Yas Forumu’na katılımı sırasında konuşan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesinin gerekliliğini ve uluslararası istikrar gücünün oluşturulmasının önemini yineledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü gazetecilere Gazze anlaşmasındaki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının ikinci aşamasına yönelik olarak şu anda perde arkasında çok sayıda sessiz planlama yürütülüyor… Kalıcı ve sürdürülebilir bir barış sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, cumartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump yönetiminin Gazze Şeridi’nde istikrarı sağlamak amacıyla bir ABD’li generalin komutasında 10 bin askerden oluşan çok uluslu bir güç oluşturmayı hedeflediğini aktardı. Haberde, bazı ülkelerin, gücün görev kapsamının Hamas’ın silahsızlandırılmasını da içerebileceğine yönelik çekinceleri nedeniyle henüz asker göndermediği belirtildi.

Gazete ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Gazze’de konuşlandırılması planlanan bu güç için yaklaşık 70 ülkeden askerî veya mali katkı talebinde bulunduğunu, ancak yalnızca 19 ülkenin asker göndermeye ya da ekipman ve lojistik destek gibi farklı şekillerde katkı sunmaya istekli olduğunu yazdı.

Ukkaşe, Trump’ın 29 Aralık’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapacağı görüşmede ikinci aşamanın başlatılması için baskı kuracağını öngörerek, İsrail’in bu aşamaya girmeyi kabul edeceğini ancak çekilmelerin uygulanmasına ilişkin müzakerelerin süresiz biçimde uzayabileceğini söyledi.

El-Medhun ise Kahire’nin İsrail kaynaklı engellerin farkında olduğunu ve anlaşmanın başarısızlığa uğramasına yol açabilecek muhtemel İsrail gerekçelerini ortadan kaldırmak için ikinci aşamaya geçişin hızlandırılmasını talep edeceğini ifade etti.


Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
TT

Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)

Tunus'un merkezindeki Kayravan şehrinde, cumartesi akşamı, polis ve gençler arasında art arda ikinci gece çatışmalar yaşandı.

Ailesinin ifadesine göre, çatışmalar bir kişinin polisin kovalamacası ve ardından kendisine yönelik şiddet sonucu ölmesinin ardından patlak verdi. Ölen kişinin akrabaları, ehliyetsiz motosiklet kullandığını ve bir polis aracı tarafından takip edildiğini söylüyor. Ardından dövülerek hastaneye kaldırılan adam, hastaneden kaçmayı başardı. Cumartesi günü geçirdiği kafa travması sonucu hayatını kaybetti.

Tunus'ta da yüzlerce kişi, muhalefet dernekleri ve partilerinin çağrısına yanıt olarak, dördüncü hafta üst üste başkentte "özgürlükleri savunmak ve Cumhurbaşkanı Kays Said'in politikalarını protesto etmek" amacıyla gösteri düzenledi.


Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan-İran ilişkileri çok hassas bir aşamaya geldi ve şu anda, İran liderliği kararını verip Lübnan işlerine müdahalesini durdurmadığı sürece, kontrolden çıkma ve önlenemez olumsuz sonuçlar doğurma riskiyle karşı karşıya. Önde gelen bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a durumu böyle aktardı. İran'ın Beyrut'taki elçileri müdahaleyi reddederken, Lübnan'daki resmi makamlar müdahaleyi kanıtlayan delillere sahip olduklarını vurguluyor.

Kaynak, İran'ın müdahalesine örnekler verdi; bunlardan ilki, resmi davet olmadan elçilerin gelmesiydi ve resmi görüşmelerinin çoğunun, Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin önderliğindeki görüşmelerini haklı çıkarmak için siyasi bir kılıf sağlama bağlamında kaldığını vurguladı.