Libya Temsilciler Meclisi, cumhurbaşkanlığı seçimlerini tartışıyor

İtalya Dışişleri Bakanı, seçimlerin gidişatını ilerletmek için Trablus’u ziyaret etti

Menfi ve İtalya Dışişleri Bakanı arasındaki görüşme (Libya Ulusal Birlik Hükümeti Medya Ofisi)
Menfi ve İtalya Dışişleri Bakanı arasındaki görüşme (Libya Ulusal Birlik Hükümeti Medya Ofisi)
TT

Libya Temsilciler Meclisi, cumhurbaşkanlığı seçimlerini tartışıyor

Menfi ve İtalya Dışişleri Bakanı arasındaki görüşme (Libya Ulusal Birlik Hükümeti Medya Ofisi)
Menfi ve İtalya Dışişleri Bakanı arasındaki görüşme (Libya Ulusal Birlik Hükümeti Medya Ofisi)

Libya Temsilciler Meclisi, ülke tarihinde ilk kez doğrudan cumhurbaşkanlığı seçimlerine izin veren ilk yasayı tartışmaya başlarken İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, dün (2 Ağustos) Libyalı tarafları 24 Aralık’ta yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerini gerçekleştirmeye teşvik etmek için bu yıl beşinci kez Libya’ya sürpriz bir ziyarette bulundu.
Libya’nın doğusundaki Tobruk şehrinde bulunan meclis binasında dünkü toplantının ardından Temsilciler Meclisi, Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki birlik hükümetinin bu yılki devlet bütçe yasası için sunduğu taslağın, değiştirilinceye kadar ertelendiğini açıkladı. 120 milletvekilinin katılımının ardından meclise sunulan yasaların yanı sıra, bütçe onay toplantısının da bugüne ertelenmesine karar verildi.
Meclis Sözcüsü Abdullah Belihak, taslağın, hükümetten gelen bir yazıya göre üzerinde değişiklik yapılması için ertelendiğini belirtti. Belihak, bazı üyelerin ise askerlerin cumhurbaşkanlığı adaylığından iki yıl önce istifas etmiş olmasını ve Libya vatandaşlığı taşımayanların aday olmamasını şart koştuğunu belirtti. Aynı şekilde Meclis Başkanı Akile Salih, devrik lider Muammer Kaddafi’nin oğlu Seyfulislam’a atıfla dün, “Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından aranan bir kişi Libya devletinin cumhurbaşkanlığına aday olamaz” dedi.
Yüksek Seçim Komisyonu’nun 2 Ağustos’ta yaptığı açıklamaya göre, bu ayın 18’inde ve bir ay süreyle yurt dışından Libyalıların kayıt işlemlerine başlanması planlanıyor. Komisyon, kamuoyunun ve sivil toplumun taleplerine yanıt olarak, yurt içinde seçmen kaydı güncelleme sürecini bu ayın on yedisine kadar uzatmaya karar verdi. Kayıt süreci, büyük bir katılıma tanık olurken, günlük 30 bini aştı.
Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Sayeh, basın toplantısı sırasında “Birlik hükümeti, seçim finansmanını karşılamak için ek bir miktar tahsis ederek komisyonu desteklemeye devam ediyor” derken, seçim sürecini desteklemek ve uygulamak için bir bakanlar kurulu oluşturduğunu kaydetti.
Öte yandan Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Luigi Di Maio ile görüşmesi sırasında seçimlere yönelik yasal çerçeve sorununu çözme ihtiyacına dikkati çekti. Temsilciler Meclisi ve devletin, seçimlerin zamanında yapılması için öne sürülen tekliflerden biri üzerinde uzlaşması gerektiğini vurgulayan Menfi, Libya ile İtalya arasında özellikle yatırım, karşılıklı ticaret ve ekonomi alanlarında ortaklığın ve ikili ilişkilerin güçlendirilmesinin önemine işaret etti. Menfi’nin bürosundan yapılan açıklamada, İtalya Dışişleri Bakanı’nın sahil yolunun açılmasını memnuniyetle karşıladığı belirtilirken, ziyaretinin de bu büyük adımın önemini dile getirmek üzere geliştiğini kaydetti.
Başkanlık Konseyi’nin son dönemde özellikle uzlaşma ve devlet kurumlarının birleştirilmesi meselesine ilişkin çalışmalarını öven Di Maio, ülkesinin özellikle güney Libya’da olmak üzere Libya ile çeşitli ekonomik, ticari ve diğer alanlarda, iş birliği yapmaya hazır olduğunu ifade etti.
Dibeybe ise İtalyan yetkili ile Libya Dışişleri Bakanı Necla el-Mankuş’un ve Hükümet İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Adil Cuma’nın da katılımıyla, iki ülke arasında ortak öneme sahip meseleleri görüştüklerini belirtmekle yetindi. Dibeybe, İtalyalı ve Libyalı taraflar arasında genişletilmiş bir toplantı yapılacağını da söyledi.
Mankuş, Di Maio’nun Libya ziyaretinin, ‘yasadışı göç, terör, organize suç, sınır güvenliği ve her alanda iki ülke arasında iş birliği’ konularında iki ülke arasındaki koordinasyonun takibinin yanı sıra, ‘Başkanlık Konseyi’ni, Birlik Hükümeti’ni ve istikrarı sağlama ve kurumları birleştirme çabalarını destekleme’ bağlamında geliştiğini ifade etti. Mankuş ayrıca, Di Maio’nun, ziyareti sırasında Bingazi’deki İtalyan Konsolosluğu’nun açılışını yapacağını da söyledi.
İtalyan Bakanın ziyareti, Mankuş için 3 haftalık bir aradan sonra görevine geri dönmesi için bir fırsat olarak görüldü.
Öte yandan Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri, geçen pazar akşamı Trablus’ta, seçim kanunu önerilerinin yayınlanma kurallarını belirleme çalışmalarına başlayan, Konsey tarafından oluşturulan Seçim Yasası Önerilerini Hazırlama Komisyonu üyeleriyle bir araya geldiğini söyledi. Mişri, Devlet Konseyi’ne, ardından da Temsilciler Meclsisi’ne sunulmaya hazırlık olarak, tüm ilgili makamlarla uzaktan iletişim kurmak için komitenin, önerilen seçim yasalarını gelecek on gün içinde tamamlamasının beklendiğini ifade etti.
Ayrıca Birlik Hükümeti’ne bağlı Batı Libya Askeri Bölgesi Komutanı Usame Abdusselam Cuveyli, Tunus ve Cezayir ile ortak sınır bölgeleri boyunca güvenlik güçlerinin ve keşif devriyelerinin konuşlandırılmasını emretti. Açıklamada, güvenlik organlarının belirli alanlarda güvenlik subaylarına destek sağladığı da belirtildi.
Diğer taraftan Uluslararası Göç Örgütü (IOM) Libya ofisi, Avrupa Birliği’nin desteğiyle gönüllü geri dönüş programı kapsamında 226 göçmenin Burkina Faso, Gambiya ve Gana’ya geri döndüğünü duyurdu. Yapılan açıklamada, Libya’da mahsur kalan göçmenlerin, koronavirüsü kontrol altına almak için hareket kısıtlamalarına uygun olarak tıbbi muayeneden geçtikten sonra başkent Trablus’tan uçakla geri gönderildiği belirtildi.

 


Umman ve Lübnan, İsrail'in saldırılarını kınadı ve gerilimin artmasını önlemeye yönelik uluslararası çabaları destekledi

Umman Sultanı Heysem bin Tarık ve Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn bugün Maskat'taki el-Alam Sarayı'nda özel bir görüşme gerçekleştirdi. (ONA)
Umman Sultanı Heysem bin Tarık ve Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn bugün Maskat'taki el-Alam Sarayı'nda özel bir görüşme gerçekleştirdi. (ONA)
TT

Umman ve Lübnan, İsrail'in saldırılarını kınadı ve gerilimin artmasını önlemeye yönelik uluslararası çabaları destekledi

Umman Sultanı Heysem bin Tarık ve Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn bugün Maskat'taki el-Alam Sarayı'nda özel bir görüşme gerçekleştirdi. (ONA)
Umman Sultanı Heysem bin Tarık ve Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn bugün Maskat'taki el-Alam Sarayı'nda özel bir görüşme gerçekleştirdi. (ONA)

Umman ve Lübnan, bugün yayımladıkları ortak bildiride, İsrail’in Lübnan topraklarına yönelik süregelen saldırılarından ve Arap topraklarının işgalinden derin kaygı duyduklarını belirtti. Bildiride, bu adımların 1701 sayılı kararın ve uluslararası meşruiyete ilişkin kararların açık ihlali olduğu vurgulandı.

Taraflar ayrıca, 4 Haziran 1967 sınırları üzerinde başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin devletinin kurulmasını öngören Arap tutumunun değişmezliğini yineledi. Bildiride, Arap dayanışmasının güçlendirilmesinin, devletlerin egemenliğine saygının ve iyi komşuluk ilkeleri ile uluslararası hukukun öneminin altı çizildi.

Ortak bildiri, Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın Umman’a gerçekleştirdiği ziyaretin sonunda yayımlandı. Avn, ziyareti sırasında Umman Sultanı Heysem bin Tarık ile iki oturumdan oluşan görüşmeler yaptı.

Bildiride, Avn’ın ziyaretinin ‘Umman ile Lübnan arasındaki köklü kardeşlik ilişkilerinden’ kaynaklandığı ve ikili iş birliğini güçlendirme iradesini yansıttığı ifade edildi.

Sultan Heysem bin Tarık ile Cumhurbaşkanı Avn’ın gerçekleştirdiği resmi görüşmede, iki ülke arasındaki ilişkiler ele alındı; taraflar siyasi, ekonomik, yatırım, bankacılık, turizm, ulaşım ve lojistik hizmetler gibi alanlarda iş birliğini genişletme kararlılıklarını dile getirdi.

İki ülke, ikili iş birliğini güçlendirecek yeni anlaşmalar ve mutabakat zaptlarının imzalanması için çalışma yürütme konusunda mutabık kaldı. Ayrıca ticari, kültürel ve bilimsel değişimi destekleme; özel sektörün ortaklık ve kalkınma fırsatlarından daha geniş biçimde yararlanmasının teşvik edilmesi kararlaştırıldı.

Bölgesel gelişmeler

Bölgesel gelişmelere ilişkin bölümde, iki taraf İsrail’in Lübnan topraklarına yönelik devam eden saldırıları ile Arap topraklarının işgalinden duydukları derin kaygıyı dile getirdi. Bu adımların, 1701 sayılı kararın ve uluslararası meşruiyetin açık ihlali olduğu vurgulandı. Taraflar, saldırıların derhal durdurulması ve işgal altındaki tüm Lübnan ve Arap topraklarından tam çekilme çağrısında bulundu. Ayrıca gerilimin önlenmesi, istikrarın sağlanması, yerinden edilenlerin dönüşünün kolaylaştırılması ve yeniden imar çabalarına destek verilmesi gerektiği ifade edildi.

Umman tarafı, Lübnan’ın egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne tam destek verdiğini yinelerken, devlet kurumlarının -başta Lübnan ordusu ve meşru güvenlik güçleri olmak üzere- güçlendirilmesinin ve Lübnan liderliğinin yürüttüğü ekonomik, mali ve idari reformların desteklenmesinin önemini vurguladı.

Umman Sultanı Heysem bin Tarık ile Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, bu sabah Maskat’taki el-Alam Sarayı'nda özel bir oturum gerçekleştirdi.

Şarku’l Avsat’ın Umman resmi haber ajansı ONA’dan aktardığına göre, görüşmede iki ülkeyi ilgilendiren çeşitli konularda görüş alışverişinde bulunuldu. Ayrıca, iki ülke ve iki halkın yararına olacak iş birliği ve ortaklık fırsatlarının güçlendirilmesinin önemine dikkat çekildi; kültürel, ekonomik ve kalkınma alanları da dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde bağların daha da sağlamlaştırılması gerektiği belirtildi.


Tunuslu muhalif Şeyma İsa, hapishanede başladığı açlık grevinin dokuzuncu gününde

Siyasi aktivist Şeyma İsa (AFP)
Siyasi aktivist Şeyma İsa (AFP)
TT

Tunuslu muhalif Şeyma İsa, hapishanede başladığı açlık grevinin dokuzuncu gününde

Siyasi aktivist Şeyma İsa (AFP)
Siyasi aktivist Şeyma İsa (AFP)

Tunus ana muhalefet partisi Ulusal Kurtuluş Cephesi (NSFT) üyesi ve siyasi aktivist Şeyma İsa, tutukluluk koşullarını protesto etmek için başladığı açlık grevinde dokuzuncu gününe girdi.

1 Aralık'ta muhalefet tarafından düzenlenen yürüyüşe katılan İsa, devlet güvenliğine karşı komplo kurmak suçundan Temyiz Mahkemesi tarafından verilen bir kararla sivil polisler tarafından gözaltına alındı. Muhalif aktivist, hapishaneye girer girmez açlık grevine başladı.

Şeyma İsa (45), 2023 yılının şubat ayında yakalanmış, gözaltında tutulmuştu ve aynı yılın temmuz ayında serbest bırakılmıştı. Birinci Derece Mahkemesi tarafından 18 yıl hapis cezasına çarptırılan İsa’nın cezası temyiz sonucunda 20 yıla çıkarılmıştı.

İsa'nın yanı sıra aynı davayla bağlantılı olarak NSFT lideri, tanınmış siyasetçi Ahmed Necib eş-Şabi (82) de tutuklandı ve 12 yıl hapis cezasına çarptırdı. Muhalif Avukat Ayaşi Hammami (66) de terör suçlamasıyla beş yıl hapis cezasına çarptırıldı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölümü Müdür Yardımcısı Bessam Havaci, “Tunus muhalefetinin önemli simalarının tutuklanması, Cumhurbaşkanı Kays Said'in tek başına iktidarına alternatif olan her şeyi ortadan kaldırma planının son adımıdır. Bu tutuklamalarla Tunuslu yetkililer, siyasi muhalefetin çoğunu etkili bir şekilde hapse atmayı başardı” değerlendirmesinde bulundu.

Tunus muhalefeti ve NSFT, 25 Temmuz 2021'de olağanüstü hal (OHAL) ilan edip ardından yeni bir siyasi sistem kurarak geniş yetkilerle iktidarını sürdüren Cumhurbaşkanı Kays Said'in yönetimine karşı çıkıyor ve demokrasinin yeniden tesis edilmesini talep ediyor. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre buna karşın yetkililer tutuklananları hükümeti devirmeye ve devlet kurumlarını yıkmaya teşebbüs etmekle suçluyor. Muhalefet ise mevcut rejimi tutuklulara karşı siyasi suçlamalar uydurmak ve yargıyı emirlerine boyun eğdirmekle suçluyor.


Hamas, İsrail medyasına konuştu: “Filistin devleti kurulursa silah bırakırız”

İsrail'in 70 binden fazla Filistinliyi öldürdüğü savaşta Hamas, Gazze Şeridi'nin neredeyse yarısını hâlâ kontrol ediyor (AP)
İsrail'in 70 binden fazla Filistinliyi öldürdüğü savaşta Hamas, Gazze Şeridi'nin neredeyse yarısını hâlâ kontrol ediyor (AP)
TT

Hamas, İsrail medyasına konuştu: “Filistin devleti kurulursa silah bırakırız”

İsrail'in 70 binden fazla Filistinliyi öldürdüğü savaşta Hamas, Gazze Şeridi'nin neredeyse yarısını hâlâ kontrol ediyor (AP)
İsrail'in 70 binden fazla Filistinliyi öldürdüğü savaşta Hamas, Gazze Şeridi'nin neredeyse yarısını hâlâ kontrol ediyor (AP)

Hamas, ateşkesin ikinci aşamasına geçilmesini desteklediklerini ve silah bırakmaya açık olduklarını duyurdu.

Adının paylaşılmaması şartıyla Times of Israel'e konuşan Hamas yetkilisi, Filistin devletinin kurulmasını sağlayacak müzakerelerin başlatılması halinde silah bırakacaklarını söylüyor:

Bu zorla veya ültimatomlarla yapılamaz. İsrail iki yıl boyunca Hamas'ı silahsızlandırmak için tüm askeri gücünü kullandı ama işe yaramadı. Silah bırakma meselesi siyasi bir sorunla bağlantılıdır ve bu nedenle siyasi bir çözüm gerektirir.

Yetkili, Filistinlilerin 78 yıllık İsrail işgaline karşı silahlı mücadele hakkının olduğunu belirterek, 1967 sınırlarının esas alınacağı bir Filistin devleti kurulması taleplerini yineliyor.

Gazze savaşının sonlandırılması için ABD öncülüğünde hazırlanan 20 maddelik barış planı 10 Ekim'de devreye girmişti. Anlaşmanın garantörleri arasında Türkiye, Mısır ve Katar var.

Plan kapsamında Hamas'ın silah bırakması ve Gazze'nin geleceğinde söz sahibi olmaması isteniyor. Bunun yerine Gazze Şeridi'nin yönetiminin Filistinlilerin yer alacağı bir teknokratlar komitesine geçici olarak devredilmesi planlanıyor. ABD Başkanı Donald Trump'ın başkanlık edeceği Barış Kurulu'na ek olarak bölgeye Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) konuşlandırılması öngörülüyor.

Anlaşmanın ilk aşamasında Hamas ve İsrail arasında rehine takası gerçekleştirilmişti. Ayrıca İsrail askerleri belirlenen "sarı hatta" geri çekilmişti. Haberde, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin yüzde 53'ünü kontrol ettiği belirtiliyor.

İsrail, Hamas'ın elindeki 28 rehinenin hepsini teslim etmeden ikinci aşamaya geçilmeyeceğini duyurmuştu. Filistinli örgüt şimdiye dek 27 rehineyi İsrail'e gönderdi. Ancak 7 Ekim saldırısında öldürülen İsrailli polis memuru Ran Gvili'nin naaşı hâlâ Gazze'de. Hamas yetkilisi, cesedin yerini bulmak için çalışmaların sürdüğünü söylüyor.

İkinci aşama kapsamında Barış Kurulu üyelerinin belirlenmesi ve Gazze'ye güvenlik gücü konuşlandırılması hedefleniyor. Bu aşamaya geçiş için Hamas'ın silah bırakmayı kabul etmesi gerekli. Bunun ardından İsrail askerleri daha gerideki bir hatta çekilecek.

Trump ikinci aşamaya "çok yakında geçileceğini" söylemiş fakat bir takvim açıklamamıştı. Ocak itibarıyla Gazze'ye ISF askerlerinin gönderilmesi planlanıyor.

Hamas yetkilisi, 7 Ekim 2023'te düzenlenen Aksa Tufanı'nda esir alınan kişileri ilk etapta operasyondan kısa süre sonra bırakmayı düşündüklerini söylüyor.

Ancak İsrail'in saldırıları durdurmaması ve arabulucular tarafından savaşın sonlandırılacağına dair garantiler sunulmaması nedeniyle bu plandan vazgeçtiklerini ifade ediyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın öncülüğünde hazırlanan plana göre ISF, Hamas'ın silahsızlandırılmasında da rol oynayacak.

Öte yandan Hamas yetkilisi, ISF kontrolündeki böyle bir sürece yanaşmayacaklarını belirterek, güvenlik gücü askerlerinin Gazze'de İsrail ordusuyla Filistin halkı arasında "tampon bölge" görevi görmesi gerektiğini savunuyor.

Ayrıca silahsızlanma karşılığında İsrail ordusunun tamamen Gazze'den çekilmesini talep ettiklerini aktarıyor.

7 Ekim 2023'te düzenlenen Aksa Tufanı'nın sonuçlarından pişmanlık duymadıklarını söyleyen Hamas yetkilisi, dünya kamuoyunun İsrail'in gerçek yüzünü görmesini sağladıklarını vurguluyor:

Tarihi değiştirmeyi başardık. Dünya gözlerini açtı, Filistinlilerin yaşadıklarını ve İsrail'in ne suçlar işlediğini gördü.

IDF ve Yahudi yerleşimciler işbirliği yapıyor

Diğer yandan İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF), Batı Şeria'daki Yahudi yerleşimcilerle aktif işbirliği yaptığı aktarılıyor.

İsrail'in kamu yayıncısı Kan'ın hazırladığı Zman Emet (Gerçek Zamanlı) programına katılan Tuğgeneral Avi Bluth, ISF'nin "sınır bölgelerinde çiftlikler kurmaları için yerleşimcilerle tam işbirliği içinde hareket ettiğini" söyledi.

Bluth, bu işbirliğinin özellikle geçen yıl temmuzda hızlandırıldığını belirtti.

Independent Türkçe, Times of Israel, Haaretz