Mars'ta yarış: NASA ilk örneği almaya, Çin zorlu kum tepelerine hazırlanıyor

Zhurong, jeolojik özelliklerini araştırdığı Mars arazisini böyle görüntüledi (CNSA)
Zhurong, jeolojik özelliklerini araştırdığı Mars arazisini böyle görüntüledi (CNSA)
TT

Mars'ta yarış: NASA ilk örneği almaya, Çin zorlu kum tepelerine hazırlanıyor

Zhurong, jeolojik özelliklerini araştırdığı Mars arazisini böyle görüntüledi (CNSA)
Zhurong, jeolojik özelliklerini araştırdığı Mars arazisini böyle görüntüledi (CNSA)

Mars’ta mikroskobik yaşam arayışı sürerken ABD ve Çin’in Kızıl Gezegen’deki uzay araçlarından yeni haberler geldi.
NASA, Perseverance uzay aracının gezegen yüzeyinden ilk örneği almaya hazırlandığını duyururken, Çin’in "Ateş Tanrısı" anlamına gelen Zhurong da kum tepelerini araştırmaya başladı.
18 Şubat'ta Jezero Krateri'ne inen Perseverance, Mars’tan topladığı kayaç örneklerini muhtemelen 2031’de Avrupa Uzay Ajansı’na ait bir araca teslim edecek ve bu örnekler Dünya'ya getirilecek. Ardından, dünyanın dört bir yanından bilim insanı, bu örneklerde Mars'ta yaşama dair kanıtlar ve ipuçları arayacak.
"Azim" anlamına gelen Perseverance, şimdi bu örneklerin ilkini çıkarmaya hazırlanıyor. Uzay aracı, Jezero'nun jeolojik açıdan ilginç bir alanından, görev ekibinin "Krater Tabanı Kırık Sert Kayaç" diye adlandırdığı kayaları inceliyor.
Perseverance ekibi, 29 Temmuz’da paylaştıkları bir Twitter gönderisinde uzay aracının ağzından şu ifadeleri paylaştı:
"Kaya örneklemesi yapacağım ilk konum hemen ileride. Bu nokta önümüzdeki bir iki hafta boyunca benim 'ofisim' olacak."
Uzay aracı yaklaşık 11 gün sürecek çok aşamalı bir çalışmayla önce seçtiği hedefi çeşitli araçlarla ayrıntılı olarak inceleyecek, sonra da en uygun konumdan kayaç örneği alacak.

Çin, Mars’ın kum tepelerinde
Bu esnada, 15 Mayıs’ta Mars yüzeyine inen Zhurong, 708 metrelik yol kat etti ve iniş yaptığı Utopia Planitia isimli ovanın çevresindeki jeolojik özellikleri araştırdı.
Çin Ulusal Uzay İdaresi'nin (CNSA)30 Temmuz’da yaptığı açıklamaya göre Zhurong, kum tepeleriyle dolu karmaşık bir araziye doğru ilerliyor.
Geçen hafta bir kum tepesine ulaştığı aktarılan uzay aracı orada incelemelerde bulunmuştu. Açıklamaya göre bu bölgeyi analiz etmek için yüzey kompozisyon dedektörlerinden, çoklu spektral kameralardan ve diğer bilim araçlarından faydalanıyor.
Uzay aracı, bölgedeki topografyanın keşfini tamamladıktan sonra güneye doğru hareketine devam edecek.
Aracın bu hafta kayaçlar, çarpma kraterleri ve yoğun kum tepeleriyle dolu karmaşık bir araziye ulaşması bekleniyor.
 
Independent Türkçe, Space, CGTN

 


Bilim doğruladı: Kalbin kırılması insanları gerçekten öldürebilir

Yakınını kaybedip yasını sürekli yüksek seviyelerde yaşayanların ölme olasılığı, düşük düzeylerde yas tutanlara göre yüzde 88 daha fazla (Unsplash)
Yakınını kaybedip yasını sürekli yüksek seviyelerde yaşayanların ölme olasılığı, düşük düzeylerde yas tutanlara göre yüzde 88 daha fazla (Unsplash)
TT

Bilim doğruladı: Kalbin kırılması insanları gerçekten öldürebilir

Yakınını kaybedip yasını sürekli yüksek seviyelerde yaşayanların ölme olasılığı, düşük düzeylerde yas tutanlara göre yüzde 88 daha fazla (Unsplash)
Yakınını kaybedip yasını sürekli yüksek seviyelerde yaşayanların ölme olasılığı, düşük düzeylerde yas tutanlara göre yüzde 88 daha fazla (Unsplash)

Harriette Boucher 

Yeni bir araştırma, yakınını kaybedip yoğun ve uzun süreli yas semptomlarından muzdarip olan kişilerin, sevdiklerinin ölümünden sonraki 10 yıl içinde ölme ihtimalinin, neredeyse iki kata ulaştığını ortaya koydu.

Danimarka'daki araştırmacılar, yakınını kaybedip sürekli yüksek düzeylerde yas tutanların, yasını daha düşük seviyelerde yaşayanlarla kıyasla, sağlık hizmetlerini daha fazla kullandığını ve ölme olasılığının yüzde 88 daha fazla olduğunu buldu.

Araştırmacılar, sevdiklerini kaybedenlerin yaşadığı 5 yas güzergahını tanımladı ve en ciddi şekilde etkilenenlerin daha erken ölme olasılığının daha yüksek olduğunu tespit etti.

Araştırma makalesinin yazarlarından Dr. Mette Kjærgaard Nielsen şu ifadeleri kullandı:

Yüksek yas semptomu seviyeleriyle; kalp damar hastalıkları, akıl sağlığı sorunları ve hatta intiharda görülen daha yüksek oranlar arasında bir bağlantı olduğunu daha önce bulmuştuk. Ancak ölümle ilişkisi daha fazla araştırılmalı.

Bilim insanı, "yüksek" bir yas güzergahına dair risk altında olan kişilerin erken fark edilebileceğini de söyledi:

Bir pratisyen hekim akıl sağlığına dair diğer ciddi rahatsızlıklar ve depresyonun eski belirtilerini arayabilir. Daha sonra bu hastalara kendileri özel takip sunabilir veya onları psikologların özel muayenehanelerine ya da ikinci basamak sağlık kuruluşlarına yönlendirebilirler.

Dr. Nielsen, "Pratisyen hekimler ayrıca yakınını kaybedenlerin ruh sağlığına odaklanılacak bir takip randevusu da önerebilir" dedi.

Bilim insanları, 2012'den bu yana yakınlarını kaybetmiş, yaş ortalaması 62 olan 1735 adet kadın ve erkeği 10 yıl boyunca Danimarka'da izledi. Bu süre zarfında bu kişilere, semptomlarını ve deneyimlerini değerlendiren bir dizi anket gönderildi ve araştırmacılar bunlarla katılımcıların sürekli olarak hangi düzeyde keder yaşadığını belirledi.

Grubun yüzde 66'sı yakın zamanda partnerini, yüzde 27'si bir ebeveynini ve yüzde 7'si de çok sevdiği bir başka kişiyi kaybetmişti.

Sürekli olarak yüksek düzeylerde yas belirtileri yaşayan yüzde 6'lık kesimin 10 yıl içinde ölme olasılığı, sürekli olarak düşük yas belirtileri gösterdiğini bildiren yüzde 38'e kıyasla yüzde 88 daha yüksekti.

Yüksek güzergahta olanların, yakınlarını kaybetmesinin üzerinden üç yıl geçtikten sonra sağlık hizmeti alma olasılıkları da daha yüksek çıktı.

Bu grubun konuşma terapisi veya diğer akıl sağlığı hizmetlerini alma ihtimalleri yüzde 186, antidepresan reçetesi yazılma olasılıkları yüzde 463, yatıştırıcı ya da kaygı giderici ilaç reçetesi alma ihtimalleri de yüzde 160 daha fazla.

 Independent Türkçe,independent.co.uk/news