Mars'ta yarış: NASA ilk örneği almaya, Çin zorlu kum tepelerine hazırlanıyor

Zhurong, jeolojik özelliklerini araştırdığı Mars arazisini böyle görüntüledi (CNSA)
Zhurong, jeolojik özelliklerini araştırdığı Mars arazisini böyle görüntüledi (CNSA)
TT

Mars'ta yarış: NASA ilk örneği almaya, Çin zorlu kum tepelerine hazırlanıyor

Zhurong, jeolojik özelliklerini araştırdığı Mars arazisini böyle görüntüledi (CNSA)
Zhurong, jeolojik özelliklerini araştırdığı Mars arazisini böyle görüntüledi (CNSA)

Mars’ta mikroskobik yaşam arayışı sürerken ABD ve Çin’in Kızıl Gezegen’deki uzay araçlarından yeni haberler geldi.
NASA, Perseverance uzay aracının gezegen yüzeyinden ilk örneği almaya hazırlandığını duyururken, Çin’in "Ateş Tanrısı" anlamına gelen Zhurong da kum tepelerini araştırmaya başladı.
18 Şubat'ta Jezero Krateri'ne inen Perseverance, Mars’tan topladığı kayaç örneklerini muhtemelen 2031’de Avrupa Uzay Ajansı’na ait bir araca teslim edecek ve bu örnekler Dünya'ya getirilecek. Ardından, dünyanın dört bir yanından bilim insanı, bu örneklerde Mars'ta yaşama dair kanıtlar ve ipuçları arayacak.
"Azim" anlamına gelen Perseverance, şimdi bu örneklerin ilkini çıkarmaya hazırlanıyor. Uzay aracı, Jezero'nun jeolojik açıdan ilginç bir alanından, görev ekibinin "Krater Tabanı Kırık Sert Kayaç" diye adlandırdığı kayaları inceliyor.
Perseverance ekibi, 29 Temmuz’da paylaştıkları bir Twitter gönderisinde uzay aracının ağzından şu ifadeleri paylaştı:
"Kaya örneklemesi yapacağım ilk konum hemen ileride. Bu nokta önümüzdeki bir iki hafta boyunca benim 'ofisim' olacak."
Uzay aracı yaklaşık 11 gün sürecek çok aşamalı bir çalışmayla önce seçtiği hedefi çeşitli araçlarla ayrıntılı olarak inceleyecek, sonra da en uygun konumdan kayaç örneği alacak.

Çin, Mars’ın kum tepelerinde
Bu esnada, 15 Mayıs’ta Mars yüzeyine inen Zhurong, 708 metrelik yol kat etti ve iniş yaptığı Utopia Planitia isimli ovanın çevresindeki jeolojik özellikleri araştırdı.
Çin Ulusal Uzay İdaresi'nin (CNSA)30 Temmuz’da yaptığı açıklamaya göre Zhurong, kum tepeleriyle dolu karmaşık bir araziye doğru ilerliyor.
Geçen hafta bir kum tepesine ulaştığı aktarılan uzay aracı orada incelemelerde bulunmuştu. Açıklamaya göre bu bölgeyi analiz etmek için yüzey kompozisyon dedektörlerinden, çoklu spektral kameralardan ve diğer bilim araçlarından faydalanıyor.
Uzay aracı, bölgedeki topografyanın keşfini tamamladıktan sonra güneye doğru hareketine devam edecek.
Aracın bu hafta kayaçlar, çarpma kraterleri ve yoğun kum tepeleriyle dolu karmaşık bir araziye ulaşması bekleniyor.
 
Independent Türkçe, Space, CGTN

 


Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
TT

Bilim insanları beklenmedik bir besinin bilişsel sorunları azaltabileceğini buldu

Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)
Araştırmada, beslenmeyle alınan bakır miktarındaki artışın bilişsel işlevi güçlendirebileceği bulundu (Unsplash)

Tom Watling 

Beslenme yoluyla daha fazla bakır tüketen yetişkinlerin hafıza, dikkat ve dil gibi bilişsel testlerde daha iyi performans gösterme eğiliminde olduğu, bir araştırmada bulundu.

60 yaş ve üzeri 2 bin 400'den fazla Amerikalının katıldığı çalışmada, günde yaklaşık 1,4 mg bakır tüketenler, 0,8 mg'den daha az tüketenlere kıyasla bir dizi bilişsel değerlendirmede daha yüksek puan aldı.

Çok düşük miktarda gerekmesine rağmen bakır, sinir hücrelerinde enerji üretimine katkı sağlayarak, temel nörotransmitterlerin oluşumunu destekleyerek ve vücudun doğal antioksidan savunmasını güçlendirerek beyin sağlığında kritik bir rol oynuyor.

Kabuklu deniz ürünleri, tahıllar, fasulye ve kuruyemişler iyi bakır kaynakları fakat uzmanlar dengeli bir diyetin yeterli miktarda bakır sağlaması gerektiğini söylüyor.

Öte yandan yüksek miktarlar gastrointestinal sorunlara yol açabildiğinden bilim insanları, bakırın yaşlanan beyin üzerindeki etkilerinin genel olarak koruyucu mu yoksa zararlı mı olduğu konusunda tartışmaya devam ediyor.

Bakırın faydaları üzerine yapılan son araştırmayı yürüten ekip, katılımcılardan iki ayrı günde yedikleri her şeyi hatırlamasını istedi. Daha sonra bu rakamların ortalamasını alarak her bir kişinin günlük bakır tüketimini hesapladılar.

Bilişsel yetenekleri test eden, iyi bilinen 4 görev arasında hızlı sembol eşleştirmenin yanı sıra anında ve gecikmeli kelime hatırlama vardı ve tüm ölçümleri birleştiren genel bir "küresel" puan kullanıldı.

Sonuçlar net bir örüntü ortaya koydu: Bakır tüketimi arttıkça bilişsel performans iyileşti ve teste bağlı olarak günlük yaklaşık 1,2 ila 1,6 mg'da zirve yaptı.

Bu seviyelerin üzerine çıkıldığında daha fazla fayda sağlanmadı.

Bakır tüketiminde en üst çeyrektekiler, en alt çeyrekte yer alanlara göre eşleştirme testinde yaklaşık 4 sembol daha fazla bildi ve gecikmeli kelime hatırlama testinde yarım kelime kadar daha fazla hatırladı.

Daha önce felç geçirmiş kişilerin daha da fazla fayda sağladığı görüldü: Özellikle bu grupta yüksek düzeyde bakır tüketen kişilerin genel bilişsel puanlarında belirgin bir artış oldu.

Araştırmacılar bunun, bakır tüketiminin bilişsel işlevi geliştirdiğini söylemeye yetecek kadar kanıtı sunmadığını belirtse de bağlantının "biyolojik açıdan makul" olduğunu savunuyor.

Raporda şu ifadelere yer veriliyor: 

Beslenmeyle alınan bakır beyin sağlığı açısından kritik önemde ve antioksidan savunma, nörotransmitter sentezi ve enerji metabolizmasında oyndağu rolle bilişsel işlev üzerinde koruyucu etkiler sağlayabilir.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news