عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

WHO: Yoksul ülkelerde 100 kişi başına yalnızca 1,5 doz sağlanıyor

Bölge Direktörü Şarku’l Avsat’a, Delta varyantının en tehlikeli koronavirüs varyantı olduğunu söyledi.

WHO Doğu Akdeniz Bölge Direktörü Dr. Ahmed el-Mandhari (Şarku’l Avsat)
WHO Doğu Akdeniz Bölge Direktörü Dr. Ahmed el-Mandhari (Şarku’l Avsat)
    Riyad / Fethurrahman Yusuf
TT
TT

WHO: Yoksul ülkelerde 100 kişi başına yalnızca 1,5 doz sağlanıyor

WHO Doğu Akdeniz Bölge Direktörü Dr. Ahmed el-Mandhari (Şarku’l Avsat)
WHO Doğu Akdeniz Bölge Direktörü Dr. Ahmed el-Mandhari (Şarku’l Avsat)

Afrika kıtası ülkelerinin ve tüm düşük ve orta gelirli diğer ülkelerin, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) karşıtı aşı dozlarının adil olmayan dağıtımı nedeniyle, aşı ihtiyaçlarını karşılama konusunda büyük zorluklarla yüzleştiği bir zamanda, Dünya Sağlık Örgütü (WHO), son bir buçuk yılda zorluklarla elde edilen kazanımların kaybedilme riski altında olduğu ve söz konusu ülkelerdeki sağlık sistemlerinin bitkin düştüğüne yönelik uyarıda bulundu.
WHO Doğu Akdeniz Bölge Direktörü Dr. Ahmed el-Mandhari Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, üretilen aşı miktarlarının çoğunun zengin ülkelere gittiğini, yoksul ülkelerin bunların yalnızca küçük bir kısmı aldığını belirtti. Bölge Direktörü Mandhari aşı dağıtımındaki eşitsizliklerin göz ardı edilemeyecek bir düzeye geldiğini zira yüksek gelirli ülkelerde 100 kişi başına 100 doz aşı sağlarken, çoğu Afrika’dakiler olmak üzere düşük ve orta gelirli ülkelerde 100 kişi başına sadece 1,5 doz aşı sağlandığına dikkat çekti.
Mandhari’nin belirttiğine göre bu nedenle WHO, tüm ortaklarının yanıt vereceğini umarak, aşıların çocuğunun, geçtiğimiz aylarda acil aşı ihtiyaçlarını karşılayabilecek miktarları elde edemeyen ülkelere yönlendirmek ve bu eşitsizliğe son vermek için bir çağrıda bulundu.
Koronavirüsün mutasyonları ve mutasyona uğramış varyantların sayısı ve en şiddetli olanları ile ilgili olarak Mandhari, dikkat gerektiren veya endişe yaratan birçok varyantın ortaya çıktığını açıkladı ve son türün en tehlikelisi olduğu belirtti. Şu ana kadar keşfedilen varyantlar arasında, Alfa, Beta, Gama, Delta ve yakın zamanda keşfedilen Lambda varyantı yer alıyor.
Mandhari “Delta varyantı şimdiye kadar en etkili ve en hızlı yayılan gibi varyant gibi görünüyor zira 28 Temmuz itibariyle 132 ülkede tespit edildi. Doğu Akdeniz’de ise bölgedeki 16 ülkede ortaya çıktı. Varyant hala hızla yayılmaya devam ediyor. Yakında, beklenen halk sağlığındaki etkileri ile birlikte küresel seviyede baskın varyant olacak.” ifadelerini sözlerine ekledi.
WHO Doğu Akdeniz Bölge Direktörü varyantın ortaya çıkmasından bu yana, hatta ondan da önce, virüsün, tüm aktif virüslerde öngörülen bir durum olan mutasyon beklentisiyle yoğun bir yakın takibe alınmış olduğunu belirtti. Yetkili söz konusu varyantın keşfedilmesinin ardından, yayılma hızı, enfeksiyonun şiddeti ve aşılara yanıtı açısından orijinal virüsün özelliklerinden farklılıklarını ölçmek için gerekli adımların atıldığını söyledi.
Mandhari’ye göre, virüsün geçirdiği mutasyonlar, enfeksiyonun şiddet derecesi veya aşılara verilen yanıt üzerinde etkili olmadı ancak virüs aktif olmaya devam ediyor ve yeni varyantların ortaya çıkma olasılığı bulunuyor.
Mandhari’ye göre ayrıca, son 4 haftada bölgesel düzeyde haftada ortalama 363 bin yeni vaka ve 4 bin 300 ölüm bildirildi. Bu durum, önceki aya göre vaka sayısında yüzde 67, can kaybında yüzde 24 oranında bir artışı gösterdi. Diğer yandan İran, Irak, Lübnan, Libya, Fas, Pakistan, Tunus ve Somali dahil olmak üzere birçok ülke geçtiğimiz ay vaka ve can kayıplarında önemli artışlar bildirdi.
Mandhari salgının 2022 yılında bitme olasılığı hakkında “Bu salgının sonu yakın değil. Zorluklarla elde edilen ve şu anda kaybedilme tehlikesi ile karşı karşıya olan kazanımlar ve bitkin durumda olan çok sayıdaki sağlık sistemi için endişeleniyoruz. Aynı zamanda Delta varyantı da hasara neden oluyor. Virüsün yayılmasını kontrol altına almazsak daha tehlikeli olma potansiyeli olan varyantlar ortaya çıkabilir” açıklamasında bulundu.
Koronavirüsün kökeni ve Wuhan Viroloji Laboratuvarı ile bağlantısı olup olmadığına yönelik son gelişmeler ile ilgili Mandhari şunları söyledi:
“Koronavirüsün kökenini belirleme konusunda uzun bir yol kat ettik. Çabalarımız, sonuçları daha önce açıklanan her ne kadar virüsün kaynağını kesin olarak belirtmese de gayet iyi sonuçlar sağlayan, Wuhan şehrine gönderilen heyetin çalışmasını da içeriyordu.”
WHO Doğu Akdeniz Bölge Direktörü, WHO’nun başarmayı amaçladığı hedefin, virüsü ve kökenini daha iyi anlamak amacıyla gerçeklere ulaşmak, daha sonrasında virüsün kaynağı ile başa çıkmak ve kontrol altına almak için mutasyonlarını anlamak ve etkilerini kontrol altına almak için daha büyük ufuklar açmak olduğunu belirtti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

İki ziyaret arasında Şam

İki ziyaret arasında Şam
TT
TT

İki ziyaret arasında Şam

İki ziyaret arasında Şam

İbrahim Hamidi

Şam günlükleri bir borsa gibi. Kalp atışları yükseliyor ve düşüyor. Şantiye işe başladı. Yeniden inşa mücadelesi başladı. Göstergelerin istikrar kazanması zaman alacak ama ilerleme var. Şehir, hayallere ve beklentilere yer açmak için sabrı benimsiyor.

Birkaç gün önce ziyaret ettiğim Şam, rejimin devrilmesinden sonra ziyaret ettiğim şehir değildi. Çok şey değişti, bazıları ise aynı kaldı. Suriyeliler gerek geçen yılın sonlarındaki gerekse ateş ve savaş yıllarındaki geniş beklentilerinin yörüngesinde dönmeye devam ediyorlar.

Geçtiğimiz yılın sonlarında şehir karanlıkta uyuyordu ama halkı uyumuyordu. Şam’da şenlik havası vardı. Rejimin devrilişinin mutluluğu, yıllarca veya on yıllarca süren sürgünden sonra birçok kişinin şehirlerine ve ailelerine dönüşünün sevinci yaşanıyordu. O zamanlar danslar Barada Nehri kıyılarına taşıyor ve yasemin şehrinin ağaçlarına yuva yapıyordu. Şarkılar arasında bir ses, “Başını kaldır, sen özgür bir Suriyelisin” şarkısını söyleyerek sürgünden dönen birini selamlıyordu. Bu şarkıyı ancak ülkesine dönen başka birini selamlayan bir başka şarkı ve sarılma bölüyordu.

Geceyle gündüz bir olmuştu. Bir kutlama karmaşası vardı. Duygular coşkuluydu. Şehir geri dönenlerle anlaşıp onları bağrına basıyordu. Zamanlamalara vakit yoktu, gözyaşları sel olmuş akıyordu. Trafik ışıkları ve onlara uyan yoktu, polis arabaları yoktu, trafik kuralları yoktu. Geç saatlere kadar ayakta kalınıyordu. Gecelerin elektriksiz olmasını, karanlıkta dans etmeyi herkes kabullenmişti. 

Yaşlı şehre kur yapılıyordu. Sokaklardaki ve binalardaki çatlaklara övgüler düzülüyordu. Gri gazlara kucak açılıyordu. Ne hesap sormaya vakit ne de hesap sorma niyeti vardı. Şehrin sokaklarında tezgahların ve kokuların yarattığı karmaşa kabullenilmişti. Tek şey, önemli tek husus, rejimin devrilmesine sevinmekti. Bunlar pek çok kişinin 54 veya 61 yıldır beklediği anlardı. Tarihi anların gücü karşısında her şey kabul edilebilirdi.

Hedefler ve beklentiler büyüktü, hayaller engindi, duygular coşkuluydu. Kasiyun Dağı’nın zirvesi randevu ve buluşma yeriydi, kafelerde seminerler düzenleniyordu. Siyasetçiler geri dönmüştü, aktivistler geri dönmüştü, devrimciler geri dönmüştü. Esed rejimi muhalifleri, Esed sonrası rejimi kurmak için geri dönmüşlerdi. Herkesin ülkenin geleceğine dair kendi vizyonu ve yeni Suriye'nin inşasındaki rolüne dair kendi düşüncesi vardı. Herkesin, kanlı on yılların, ağır on yılların saniyelerinde, birçoğunun kanıyla, yarasıyla çizdiği bir ülke haritası vardı. Herkesin “sessizlik cumhuriyeti”ndeki hücrelerinin tavanlarına, göç dalgaları ile yerinden edilenlerin çadırlarının deliklerine bakarak kurduğu kendine özgü hayalleri vardı. Ölüm botlarında boğulmaktan kurtulan herkesin, Suriye'nin bir kıyısından diğerine geçmekte kullanacağı bir botu vardı.

Şimdi Şam farklı. Şehir daha düzenli. Hizmetler daha ulaşılabilir. Polis ve güvenlik var. Kurumlar ve bakanlıklar çalışıyor. Şehir eski adetlerine döndü. Ve halkı ritmini yeniden buldu. Kafelerde, sokaklarda ne bir kutlama ne de bir şarkı var. Devrim marşları kayboldu. Şehrin göğünde ve pencerelerinde daha fazla ışık ve elektrik var. Adetler Şam sokaklarına sızdı.

Hizmetler daha iyi. Kurumlar çalışıyor. Elektrik artık evleri ve lambaları daha uzun süre ziyaret ediyor. Şehir arabalarla dolu. Trafik memurları trafiği organize ediyor. Trafik ışıkları yeniden yanıyor. Sürücüler ve yayalar onların komutlarına uyuyor.

Maaş ve döviz bürolarının önünde kuyruk var. Açlara ve yoksullara hizmet veren fırınların önünde bir sıra uzanıyor. Geçen yılın sonunda olduğu gibi güvenlik açısından durumları belirsiz olup bir çözüm arayanların oluşturduğu kuyruklar artık yok.

İnsanların kaygıları ve dertleri geri döndü. Hayat pahalılığı var. Emeklilerin maaşları kesildi, kamu çalışanları işten çıkarıldı. Şam çevresinde ve Suriye'nin batı ve güneyindeki güvenlik durumuyla ilgili endişeler yeniden gündemde. Beklentiler potansiyelin üzerindeydi. Rüyalar zamandan daha hızlıdır. Son haftalardaki birkaç sınavla insanlar dünyaya geri döndü. Tükenmiş, çökmüş, kuşatılmış bir ülke aylar içinde toparlanamaz. Şam Kılıcı’nın önünde çekilen bir fotoğraf, Amerikan “yaptırım kılıcı”nın darbelerinden kurtulmaya yetmiyor.

Şam aşağıdan böyle görünüyordu. Yukarıdan bakıldığında ise artık çehresi belirgin. Anayasal Beyanname yayımlandı. Siyasi sistem netleşti; beş yıllık geçiş süreci ile bir başkanlık sistemi. Hükümet kuruldu. Heyet Tahrir eş-Şam önemli bakanlıkları elinde tutarken, diğer bakanlıkları siyasi nüfuzu olmayan teknokratlara bıraktı. Mezhepsel kota olmaksızın etnik, dinsel ve mezhepsel tüm bileşenlerden bakanlar hükümette yer aldı. Tablo, yasama organının oluşturulmasıyla tamamlanacak.

Siyasetçilere ve siyaset yapmak isteyenlere mesaj ise açıktı. 29 Ocak Zafer Günü’nde verilen bu mesaj, askeri, siyasi ve sivil bütün devrimci örgütleri ve oluşumları feshediyordu. Yani siyasi partilere, siyasi bloklara yer yok.

Yukarının önceliği güvenliğin sağlanması ve ekonominin iyileştirilmesidir. Diyalog veya silahlı çatışma ya da uzlaşmalar yoluyla örgütlerin dağıtılması ve yeni Savunma Bakanlığı'na entegre edilmesi yoluyla güvenliğin sağlanmasıdır. Nitekim böyle de oldu. Hristiyanlar, Dürziler ve Kürtler artık “devlet şemsiyesi” altında kendi bölgelerini koruyorlar. Kıyı kesimindeki Alevilerin durumu ise ayrı bir konu. Rejim kalıntılarının isyanı yeni rejim için dahili ve İran'ın arkasında olduğu harici bir sınavdı. Güvenlik mensuplarının öldürüldüğü planlı bir askeri ayaklanmayla başladı ve yaraları hâlâ açık olan kanlı katliamlarla sona erdi.

Şarku’l Avsat’ın Majalla’dan aktardığı analize göre hükümetin yapısı ve bakan tercihleri, ekonominin iyileştirilmesinin bir öncelik olduğunu ve yaptırımların kaldırılmasının anahtarı olduğunu gösteriyor. Arap, bölge ve Avrupa ülkeleri Şam'a el uzattı. Şam'ın müttefiki olan bütün ülkeler, çarkın hızla dönmesi için seferber olmuş durumda. ABD yaptırımları ekonomiyi canlandırmaya yönelik katkıları sınırlandırıyor. Washington bu konuda ikiye bölünmüş durumda; bir grup, yeni Suriye hükümetini “el-Kaide benzeri” olarak görüyor. İkincisi, yeni hükümetle adım adım etkileşime geçmeye hazır.

İkinci grubun taraftarları Şam'a, Şam'ın bazılarını kabul etmenin zor, hatta imkânsız gördüğü sekiz maddelik bir talep listesi sundular. Bu zor talepler, Filistinli fraksiyonların siyasi faaliyetleri ve Suriye'deki bazı kişilerin sınır dışı edilmesiyle ilgiliydi. ABD'nin taleplerine yazılı bir mektupla yanıt veren Şam, Birleşmiş Milletler'de yeni Suriye bayrağını çekmek üzere New York'a, ardından Dünya Bankası toplantılarına katılmak üzere Washington'a bakan düzeyinde yapacağı ziyarete güveniyor.

Şam sokaklarındaki durum, kiliselerde, camilerde, kafelerde sosyal medyadaki paylaşımlara göre daha rahatlatıcı. Övgü şairlerinin şiirlerinde yüzeyde göründüğünden ise daha rahatsız edici

Zaman kılıç gibidir, halk “kurtuluş mucizesini” takdir eder, boş cepler ise mucizeler bekler. Alarm zili çalıyor. İş adamları ve bakanlar, yurtdışındaki işlerini ve kazanımlarını bırakarak kurumlara yerleştirilen bombaların imha edilmesine, kuruluşlardaki düğümlerin çözümüne katkıda bulunmak, “yaptırım kılıcı” altında yaşamanın alternatif yollarını aramak üzere ülkelerine dönmeye karar verdiler. Rejimin devlet kurumlarında işlediği katliamların boyutları geniş çaplı bir çalışmayla ortaya çıkarıldı.

Bakanlıkların başında teknokratlar ve uzmanlar var. Ama çok sayıda memurun bu bakanlıklar ve kurumlarla ilişiği kesildi. Yerlerine İdlib ve diğer güvenli bölgelerde kurulan eski otoritenin memurları getirildi. Eski memurların işten çıkarılması ile yerlerine gelen geçici ziyaretçi memurlar arasında çalışma saatleri kısa, tamamlanan işlerse az. Yaptırımları delme mücadelesi için gereken cephane yetersiz.

Gerileyen veya iyileşmeyen ekonomik durum ile güvenlik durumuna yönelik tehditler karışımı, içeride ve dışarıda yeni bir sınav için pusuda bekleyen gizli güçlerin beklediği bir fırsat. Karar vericiler ise bu bombayı etkisiz hale getirmek için çaba harcıyor.

Şam sokaklarındaki durum kiliselerde, camilerde, kafelerde, sosyal medyadaki paylaşımlara göre daha rahatlatıcı. Övgü şairlerinin şiirlerinde yüzeyde göründüğünden ise daha rahatsız edici. Şam'daki Hristiyan bayramlarının Genel Güvenlik unsurları tarafından korunması ve üst düzey siyasi ziyaretler rahatlama yaratan bir hamleydi. Başkentte kaçırma eylemlerine dair yayılan haberler ve söylentiler yahut ABD ve İngiltere'nin yaptığı seyahat uyarıları ya da Batılı başkentlerin diplomatlarının Şam'da uyumalarını engellemeleri ise korku yayıyor.

Bir haber yerinden edilmişleri ve mültecileri geri dönmeye teşvik ederken, bir diğeri gençleri göç etmeyi düşünmeye itiyor. Suriyelilerin yüreği her gün bir şeyler arasında gidip geliyor. Zorluklar çok. Şantiye kuruldu, yeniden inşa planı başladı, mayınları temizleme ve hayalleri gerçekleştirme mücadelesi başladı.