Elon Musk'ın müşterilerini Ay'a ve Mars'a taşıyacak SpaceX uzay aracının roket iticisi hazır

SpaceX 2002'de kuruldu (SpaceX)
SpaceX 2002'de kuruldu (SpaceX)
TT

Elon Musk'ın müşterilerini Ay'a ve Mars'a taşıyacak SpaceX uzay aracının roket iticisi hazır

SpaceX 2002'de kuruldu (SpaceX)
SpaceX 2002'de kuruldu (SpaceX)

Teknoloji milyarderi Elon Musk'ın uzay firması SpaceX, insanları Ay'a ve Mars'a taşıması planlanan yeniden kullanılabilir Starship uzay aracının roket iticisini hazır hale getirdi.
Şirket, Super Heavy adıyla da bilinen iticiye 29 Raptor motoru taktı. Sıvı metan ve sıvı oksijen birleşimi kullanan Raptor, NASA'nın Apollo görevlerindeki roketlerin yaklaşık iki katı gücüne sahip.
Musk pazar günü attığı tweet'te, "Starship'in itici motorları kuruluyor" diye yazdı.

Şirketin CEO'su bir sonraki gün de Super Heavy'nin yakın plandan çekilmiş fotoğrafını paylaştı.

Super Heavy'deki motor sayısının 29'dan 32'ye çıkarılması hedefleniyor (Twitter / @elonmusk)
Bütün Starship testleri mayısa kadar roketlerden birinin patlamasıyla sonuçlanmıştı. SN15, bu tarihte başarılı şekilde yere inerek yörünge uçuşu testinin önünü açmıştı.
SpaceX, Starship uzay aracının ve roket iticisi Super Heavy'nin yörünge uçuş testini yıl sonuna kadar yapmayı hedefliyor.
Testte Super Heavy'nin kalkıştan kısa bir süre sonra Meksika Körfezi'ne inmesi, 20. prototip (SN20) olan uzay aracınınsa uçuşun 90. dakikasında Hawaii yakınlarında tahrikli iniş gerçekleştirmesi planlanıyor.
Şirket daha önce uçuşun amacının "olabildiğince fazla veri toplamak" ve böylelikle uzay taşıtının benzeri yaratılamayan ve öngörülemeyen uçuş koşullarında neler yaşadığını daha iyi anlayabilmek olduğunu açıklamıştı. Toplanan bilgilerse iç simülasyonlar için daha iyi modeller oluşturmak amacıyla kullanılacak.
Ancak şirketin önünde bazı engeller var. Örneğin ABD Federal Havacılık İdaresi, Starship'in operasyonlarının çevreye etkisini inceliyor ve bunun ne zaman sonuçlanacağı belli değil.

Mars uçuşu ne zaman?
Milyarder isim geçen yılın aralık ayında yaptığı açıklamada, şirketinin 2026'ya kadar insanları Mars'a götüreceğinden "son derece emin" olduğunu söylemişti:
"Şanslıysak belki de 4 yıl içinde bu olacak."
Musk daha önce, bir gün 500 bin dolardan (yaklaşık 4 milyon TL) az bir meblağa Mars'a gidileceğinden ve hatta bilet fiyatlarının 100 bin doların (yaklaşık 850 bin TL) altına çekileceğinden emin olduğunu da açıklamıştı.
Independent Türkçe, Space.com, Ars Technica, CNBC



Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news