Danimarka ve İzlanda'dan yetkililer: Aşılama sürü bağışıklığı sağlayamıyor, böyle bir beklenti gerçekçi değil

Dünyada 4 milyonu aşkın kişi, Kovid-19 yüzünden yaşamını yitirdi (AFP)
Dünyada 4 milyonu aşkın kişi, Kovid-19 yüzünden yaşamını yitirdi (AFP)
TT

Danimarka ve İzlanda'dan yetkililer: Aşılama sürü bağışıklığı sağlayamıyor, böyle bir beklenti gerçekçi değil

Dünyada 4 milyonu aşkın kişi, Kovid-19 yüzünden yaşamını yitirdi (AFP)
Dünyada 4 milyonu aşkın kişi, Kovid-19 yüzünden yaşamını yitirdi (AFP)

Danimarka ve İzlanda'dan yetkililer, aşı yoluyla Kovid-19'a karşı sürü bağışıklığının gerçekleşebileceğine, diğerlerine kıyasla daha bulaşıcı olan Delta varyantı yüzünden artık inanmadıklarını söyledi.
Sürü bağışıklığı, nüfusun çoğunluğunun bir hastalığa bağışık hale gelmesi, bu durumun da virüsün yayılmasını yavaşlatıp henüz tedavi görmeyen kişileri de koruması anlamına geliyor.
Delta gibi daha bulaşıcı varyantların çıkmasından önce sürü bağışıklığının, nüfusun yüzde 60 ila yüzde 70'inin aşılanmasıyla sağlanabileceği düşünülüyordu. Ancak aşılı insanları da enfekte eden Delta varyantının yayılması, bu tahminleri boşa çıkardı.
"Sürü bağışıklığını başarmak gerçekçi değil" diyen Danimarka'da bulaşıcı hastalıklarla ilgilenen Devlet Serum Enstitüsü'nden Tyra Grove Krause, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Eğer aşılar, şu anda bulunan varyantlara karşı yüzde 100 etkili olsaydı ve 12 yaşla üzeri kişiler yüzde 100 aşılansaydı, o zaman Delta varyantına karşı gerçek bir sürü bağışıklığı elde etmekten bahsedebilirdik. Ama ne yazık ki gerçek bu değil. Bunu yapamıyoruz."
İzlanda'nın baş epidemiyoloğu Thórólfur Gudnason da aşılamanın, uzmanların sürü bağışıklığına dair umduğu noktaya götürmediğini söyledi.
Gudnason'ın sürü bağışıklığı gerçekleştirmek için bir diğer önerisi, koronavirüsün yayılmasına izin vermek. Uzman, bunu yaparken hassas grupları koruyarak ciddi hastalıkların önlenmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Yaklaşık 343 bin nüfusa sahip İzlanda'da şimdiye kadar 8 bin 793 Kovid-19 vakası görülürken, 30 kişi virüsten hayatını kaybetti.
Danimarka'da ise 2 bin 552 kişi, Kovid-19 yüzünden yaşamını yitirdi. 5,8 milyonluk ülkede toplam vaka sayısı 324 bin.
Independent Türkçe, Sputnik International, Worldometers, Rio Times



Örümcek-Adam setinde kaza: Filmin akıbeti ne olacak?

29 yaşındaki Tom Holland'ın başrolünü oynadığı üç Örümcek-Adam filmi, 2017'den bu yana dünya çapında 3,93 milyar dolar hasılat elde etti (Sony Pictures Releasing)
29 yaşındaki Tom Holland'ın başrolünü oynadığı üç Örümcek-Adam filmi, 2017'den bu yana dünya çapında 3,93 milyar dolar hasılat elde etti (Sony Pictures Releasing)
TT

Örümcek-Adam setinde kaza: Filmin akıbeti ne olacak?

29 yaşındaki Tom Holland'ın başrolünü oynadığı üç Örümcek-Adam filmi, 2017'den bu yana dünya çapında 3,93 milyar dolar hasılat elde etti (Sony Pictures Releasing)
29 yaşındaki Tom Holland'ın başrolünü oynadığı üç Örümcek-Adam filmi, 2017'den bu yana dünya çapında 3,93 milyar dolar hasılat elde etti (Sony Pictures Releasing)

Merakla beklenen Spider-Man: Brand New Day'in çekimleri, başrol oyuncusu Tom Holland'ın sette geçirdiği beyin sarsıntısı nedeniyle bir hafta süreyle durduruldu.

Sony Pictures ile Marvel Stüdyoları'nın ortak yapımı olan film, yönetmen Destin Daniel Cretton'ın imzasıyla ağustos başında çekimlere başlamıştı.

Vizyon tarihi değişecek mi?

Kaynaklara göre çekimler 29 Eylül'de yeniden başlayacak ve bu aksaklık, filmin 31 Temmuz 2026'daki vizyon tarihini etkilemeyecek.

Londra'daki Pinewood Stüdyoları'nda yaşanan kazada başka kimse yaralanmazken, Holland'ın "tedbir amacıyla" dinlendiği aktarıldı. Deadline, yapılan muayenenin ardından oyuncunun hastaneye yatırılmasına gerek görülmediğini yazdı.

Sony, geçen ay prodüksiyonun başladığını duyurmak için Glasgow'da çekilen bir videoyu paylaşmıştı. Görüntülerde Holland, Örümcek-Adam kostümüyle tankın üstüne indiği gösterişli bir aksiyon sahnesinde yer alıyordu. 

Oyuncu videoda, “Kostümü giymek bu kez farklı hissettiriyor. Elimden gelenin en iyisini yapacağım. Umarım doğru şekilde yaparım" demişti.

Oyuncu kadrosunda tanıdık yüzler

Serinin gedikli isimleri Zendaya ve Jacob Batalon 4. filmde yeniden izleyici karşısına çıkarken, The Bear'la tanınan Liza Colon-Zayas, Severance'ın Emmy ödüllü oyuncusu Tramell Tillman ve Stranger Things yıldızı Sadie Sink de Marvel Sinematik Evreni'ne katılıyor. 

Ayrıca Mark Ruffalo, Michael Mando ve Punisher rolündeki Jon Bernthal da kadroda yer alıyor.

Brand New Day'in senaryosunu Chris McKenna ve Erik Sommers kaleme alırken, yapımcılığı Amy Pascal ve Kevin Feige üstleniyor.

Independent Tükçe, Deadline, Variety


Ay'da depremlerin tetiklediği heyelanlar keşfedildi

10 Temmuz 1972'de Apollo 16'nın yakaladığı Ay'ın yakın çekim fotoğrafı (NASA)
10 Temmuz 1972'de Apollo 16'nın yakaladığı Ay'ın yakın çekim fotoğrafı (NASA)
TT

Ay'da depremlerin tetiklediği heyelanlar keşfedildi

10 Temmuz 1972'de Apollo 16'nın yakaladığı Ay'ın yakın çekim fotoğrafı (NASA)
10 Temmuz 1972'de Apollo 16'nın yakaladığı Ay'ın yakın çekim fotoğrafı (NASA)

Gökbilimciler Ay'da, yüzeyin altındaki jeolojik aktivitenin tetiklediği heyelanlar keşfetti.

Ay depremleri diye adlandırılan olayları uydu görüntülerini kullanarak gözlemleyen Çinli bir ekibin bulguları, gelecekteki uzay araçları için uygun iniş noktalarına dair yeni bir bakış açısı sunuyor.

Fuzhou Üniversitesi, Şanghay Normal Üniversitesi ve Sun Yat-sen Üniversitesi'nden bilim insanları araştırmalarının, gelecek 10 yıl içinde Ay üsleri ve araştırma istasyonları kurmayı uman uluslararası uzay ajanslarına da bilgi sağlayabileceğini söylüyor.

Araştırmacılar hakemli dergi National Science Review'da yayımlanan makalede, "İnsan medeniyeti, Ay'da bilimsel araştırma istasyonları ve/veya derin uzay merkezleri görevi görecek kalıcı altyapılar kurmaya hiç bu kadar yaklaşmamıştı" diye yazıyor.

Apollo görevlerinde Ay depremleri tespit edilse de geleneksel jeolojik görüşün, Ay'daki endojenik aktivitenin esasen sona erdiğini varsayması, Ay sismik aktivitesine ilişkin jeolojik tehlike değerlendirmelerinin büyük ölçüde keşfedilmemesine yol açıyordu.

efrty
Bir sanatçının ay üssü tasviri (ESA/P. Carril)

Araştırma ekibi, 2009'dan bu yana Ay'da 41 yeni heyelan gözlemledi. Her biri ortalama 1 kilometre uzunluğunda ve 100 metre genişliğindeki bu olaylar, Dünya'daki ortalama bir heyelandan çok daha küçüktü.

Boyutlarındaki farklılığa rağmen Ay'ın kuru yapısı nedeniyle Ay depremleri, Dünya'dakilerden daha tehlikeli olma potansiyeli taşıyor.

Araştırmacılar sismik dalgaların şokunu emecek su bulunmadığı için Ay depremlerinin saatlerce sürmesinin mümkün olduğunu belirtiyor.

Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA), 2035'e gelindiğinde Ay'ın Güney Kutbu'nda bir araştırma istasyonu inşa etmek için halihazırda Rusya'nın Roskosmos'uyla birlikte çalışıyor.

ABD'deyse NASA, Artemis programı kapsamında bir Ay yerleşkesi kurmak için Avrupa Uzay Ajansı (ESA) gibi uluslararası ortaklarla çalışıyor.

Hidrojen ve nadir toprak elementleri gibi bol miktarda kaynak içeren Ay, Güneş Sistemi'nin daha iç kısımlarına doğru yapılacak görevlerde fırlatma rampası işlevi de görebilir.

Artemis programıyla Ay'da kalıcı bir varlık kurmak isteyen Amerikan uzay ajansı, böylece "sürdürülebilir bir Ay keşfi ve gelişimi programına" olanak tanıyarak hem ekonomik hem de bilimsel getiriler sağlamayı planlıyor.

Planda, "Ay, Güneş Sistemi'ne açılan kapı" ifadesi yer alıyor.

Artemis programı gelecek 10 yıl boyunca Ay yüzeyinde uzun vadeli ve sürdürülebilir bir varlığın temellerini atacak ve Mars'a doğru çok daha uzak bir yolculuğa çıkmadan önce, derin uzay sistemlerini ve operasyonlarını test etmek için Ay'ı kullanacak.

Independent Türkçe


Elon Musk'ın Starship'i NASA'nın Ay görevini yıllarca geciktirebilir

SpaceX'in Starship İnsan İndirme Sistemi'nin çizimi (SpaceX)
SpaceX'in Starship İnsan İndirme Sistemi'nin çizimi (SpaceX)
TT

Elon Musk'ın Starship'i NASA'nın Ay görevini yıllarca geciktirebilir

SpaceX'in Starship İnsan İndirme Sistemi'nin çizimi (SpaceX)
SpaceX'in Starship İnsan İndirme Sistemi'nin çizimi (SpaceX)

Sektör uzmanları, NASA'nın insanları yeniden Ay'a gönderme planının SpaceX'in Starship roketindeki gecikmeler nedeniyle yıllarca ertelenebileceği uyarısında bulunuyor.

ABD uzay ajansının güvenlik danışmanları, 2027'de Artemis 3 görevini gerçekleştirmesi beklenen Starship'in İnsan İndirme Sistemi'nde (HLS) temel problemlerin çözülmediğini söyledi.

Görev başlangıçta Aralık 2025 için planlanmıştı ancak Starship testlerindeki aksaklıklar nedeniyle ertelenmek zorunda kaldı.

Geçen ay SpaceX'in Teksas'taki Starbase tesisini ziyaret eden Havacılık ve Uzay Güvenliği Danışma Paneli üyeleri, uzay aracının yörüngede yakıt ikmalinde yaşanan sorunlar nedeniyle muhtemelen daha fazla gecikme yaşanacağını söyledi.

Ay görevini tamamlamak için Starship'in HLS'sinin alçak Dünya yörüngesinde kriyojenik yakıt transferi adı verilen bir işlemi gerçekleştirebilmesi gerekiyor ancak SpaceX henüz böyle bir yakıt ikmalinin mümkün olduğunu kanıtlayamadı.

NASA'nın eski Görev Operasyonları Direktörü Paul Hill, "HLS programı önemli ölçüde zorlanıyor ve tahminlerimize göre 2027 Artemis 3 Ay inişinin yıllarca gecikebileceğini düşünüyoruz" dedi.

Önümüzdeki 6 aylık Starship fırlatmaları, HLS uçuş mürettebatının 2027'de veya 2030'a kadar göreve başlama olasılığını ortaya koyacak.

SpaceX, 50 yıldan uzun süre sonra ilk kez Ay'a insan indirebilecek bir uzay aracı inşa etmek için 2021'de NASA'yla milyarlarca dolarlık sözleşme imzalamıştı.

Elon Musk'ın şirketi o zamandan beri birçok Starship deneme uçuşu gerçekleştirdi ancak patlamalar ve teknik arızalar ilerlemeyi engelledi.

Görsel kaldırıldı.
SpaceX'in mega roketi Starship, 26 Ağustos 2025'te Teksas'taki Starbase'ten uçuş denemesi gerçekleştirdi (AP)

Eski NASA Başkanı Jim Bridenstine bu ay, Musk'ın Starship roketindeki sorunların, ABD'nin Ay'a yönelik son uzay yarışında Çin'in gerisinde kalmasına neden olduğunu söyledi.

Senato Ticaret, Bilim ve Ulaştırma Komitesi'ne, "Karmaşık mimarimiz kısa süre içinde bir düzine veya daha fazla fırlatma gerektiriyor, uzayda kriyojenik yakıt ikmali gibi henüz geliştirilmemiş çok zorlu teknolojilere dayanıyor ve yine de insanlı olması gerekiyor" dedi.

Bir şey değişmediği sürece, Birleşik Devletler'in Çin'in Ay yüzeyine ulaşma planını geçmesi pek olası değil.

Independent Türkçe