Dünya yanıyor, kirlilik artıyor

Kaliforniya’da orman yangınlarının neden olduğu yoğun duman. (Reuters)
Kaliforniya’da orman yangınlarının neden olduğu yoğun duman. (Reuters)
TT

Dünya yanıyor, kirlilik artıyor

Kaliforniya’da orman yangınlarının neden olduğu yoğun duman. (Reuters)
Kaliforniya’da orman yangınlarının neden olduğu yoğun duman. (Reuters)

Avrupa, Kuzey Amerika ve bazı Arap ülkelerindeki yangınlar ve Kanada’daki sıcak hava dalgaları, artan sıcaklıklar nedeniyle olağan dışı hava olaylarının yaşanma sıklığının artacağına işaret ediyor. Uzmanlar tehlikenin daha da ciddi bir hale geleceği konusunda uyarıyor.

Yunanistan
Yunanistan’da kuraklık ve sıcak hava dalgalarının neden olduğu yangınlar sürüyor.
Yunanistan’ın başkenti Atina’nın 200 kilometre doğusunda bulunan Evia (Eğriboz) Adası’nda çıkan yangınlar adadaki köyleri etkisi altına aldı. Yangın 7 günden fazla bir sürede en az 35 bin hektar alanı ve yüzlerce evi yok etti.

Yunanistan İtfaiye Teşkilatı, adada 200’ü Romanyalı ve Ukraynalı 500 itfaiyecinin görev yaptığını, 17 uçak ve bir helikopter ile yangın söndürme çalışmalarının devam ettiğini açıkladı.

Rusya
Rusya, ülkenin kuzeyindeki Yakutistan bölgesinde son yüzyılın en kötü orman yangınları ile karşı karşıya. Yakutistan’da olağanüstü hal ilan edildi.
Sivil Savunma Ajansı’ndan aktaran Rusya merkezli haber ajansı Interfax, yangının Sancar bölgesine ve Yakutistan’daki Neft Gazbit şirketinin sahibi olduğu petrol depolama tesislerine yaklaştığını duyurdu. TASS, Sibirya’nın Krasnoyarsk bölgesindeki 400 köyün de dumanlar altında olduğunu bildirdi.

ABD
Kuzey Kaliforniya’da çıkan yangın 187 bin 562 hektar alanı küle çevirdi. Yetkililer, yangının Los Angeles’tan ve Hawaii’deki Maui Adası’nın toplamından daha büyük bir alanda çıkan yangınları ABD tarihinde en kötü ikinci yangın olarak kabul ediliyor.
Binlerce kişi yangından kurtulmaya çalışıyor. Dixie yangınları, Kaliforniya’da süren 11 büyük orman yangınından sadece biri.
Rüzgarlar, bölge şartları ve kuru bitki örtüsü alevlerin hızla yayılmasına neden oluyor ve itfaiyecilerin işini zorlaştırıyor.

Türkiye
Türkiye’nin güneyi ve güneybatısındaki 5 şehirdeki 14 noktada orman yangınları çıktı.

Cezayir
İtfaiye ve yerel orman yetkilileri Cezayir’deki yangınlar nedeniyle onlarca kişinin yaşamını yitirdiğini duyurdu. Sivil savunma ekipleri 10’u Kabiliye’nn Tizi Ouzou ilçesinde ve ülkenin kuzeyindeki 14 bölgede süren 31 yangını söndürmeye çalışıyor. Jijel’de 4 yangın daha çıktığı bildirildi.

Ekipler, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada Jijel, Buyra, Setif, Kençela, Guelma ve Bejaia’nın da aralarında olduğu 13 eyalette orman yangınları çıktığını duyurdu.

İtalya
Şiddetli sıcak hava dalgaları İtalya’nın Kalabria ve Puglia gibi bazı güney bölgelerinde yangınlara neden oldu. İtalyan makamları yangınları kontrol altına almak için yangın söndürme uçakları kullandı.

Orman yangınlarının Güney İtalya’yı etkilemesinden haftalar sonra ülkenin kuzeyinde sağanak yağışlar, sel ve toprak kaymaları yaşandı.

Şili
Şili’de şiddetli kuraklık nedeniyle çıkan 42 yangın, temmuz ayının başından bu yana yaklaşık 2 bin hektarlık alanı yok etti.
El Mercurio gazetesinin haberine göre Orman Yangınlarından Korunma Başkanı Ida Baldini yaptığı açıklamada “Bu gerçekten alışık olmadığımız bir dönem. Yangınların çıktığı yerler ve eşi görülmedik bir biçimde büyük alanların yanması çok üzücü” dedi.



İran ve İsrail'in savaşa geri dönme riskine dair 4 işaret

İran ve İsrail bayrakları (Reuters)
İran ve İsrail bayrakları (Reuters)
TT

İran ve İsrail'in savaşa geri dönme riskine dair 4 işaret

İran ve İsrail bayrakları (Reuters)
İran ve İsrail bayrakları (Reuters)

İran ve İsrail arasındaki gerilim, bugüne kadarki en doğrudan ve yıkıcı çatışmaları olan haziran ayındaki 12 günlük savaşın ardından yüksek seyretmeye devam ediyor. Amerikan “Newsweek” dergisi, Tel Aviv ve Tahran'ın savaşa geri dönme riski taşıdığına dair dört göstergeye dikkat çekti.

Dergi, çatışmanın 13 Haziran'da İsrail'in İran'ın nükleer ve askeri hedeflerine yönelik saldırılarıyla başladığını ve bunun yüzlerce insansız hava aracı (İHA) ve balistik füzenin İsrail'i hedef aldığı yaygın bir İran tepkisini tetiklediğini bildirdi.

22 Haziran'da ABD, İran'ın önemli nükleer tesislerine hava ve füze saldırıları düzenledi. İran ise ABD Ee-Udeyd üssünü hedef alarak misillemede bulundu.

24 Haziran'da varılan ateşkese rağmen, derin stratejik ve nükleer gerilimler çözümsüz kalmaya devam ediyor.

Sana'daki Husiler, İran'la dayanışma içinde ABD ve İsrail bayraklarını yaktı (Reuters)Sana'daki Husiler, İran'la dayanışma içinde ABD ve İsrail bayraklarını yaktı (Reuters)

İran-İsrail çatışmasının tırmanmasının, Ortadoğu'yu istikrarsızlaştırabileceği, küresel enerji ve güvenliği tehdit edebileceği, ABD ve Çin gibi büyük güçleri doğrudan çatışmaya sürükleyebileceği belirtildi. Ateşkes, temel ihtilaflı konuları ele almadan bırakarak yeni bir çatışmanın önünü açtı. Şarku’l Avsat’ın Newsweek’ten aktadığı analize göre son dönemdeki bazı gelişmeler, yeni bir çatışma riskinin arttığına işaret ediyor.

“Newsweek”, yeni çatışmalara yol açabilecek nedenleri inceledi.

1-Hızlı Silahlanma

İsrail tarafından zarar verilen savunmasını yeniden inşa etmeye çalışan İran, Çin'den karadan havaya füze bataryaları satın alarak her iki tarafı da yeniden silahlandırıyor.

Ayrıca Çin Savunma Bakanlığı, İran'ın eskiyen ve çoğunluğu Rus yapımı olan hava savunma sistemlerini geliştirmek amacıyla bu uçakları satın almak istediğine dair haberler arasında, "dost ülkelere" J-10 çok amaçlı savaş uçağı tedarik etme isteğini doğruladı.

Bu arada, İsrail'in Lübnan üzerindeki hava devriyelerini güçlendirdiğini, sivilleri korumak için yeni yerel güvenlik birimleri oluşturduğunu ve ön saflardaki birlikleri desteklemek için yedek kuvvetleri yeniden harekete geçirdiğini Savunma Bakanı Israel Katz doğruladı.

Amerika Birleşik Devletleri, eksilen teçhizatın yerine yenilerini koymak için İsrail'e silah sevkiyatını hızlandırdı, İsrail’e gelişmiş hassas mühimmat ve füze savunma sistemleri sağladı.

2- İran Nükleer Programının Durumu

Çatışma sırasında İran nükleer tesislerine verilen büyük hasara rağmen, önemli tesislerin kapatılıp kapatılmadığı belirsizliğini koruyor.

İran, uranyum zenginleştirmeye ve gelişmiş santrifüjler geliştirmeye devam ettiğini, nükleer hedeflerini sürdürdüğünü ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile denetimler konusunda iş birliğini askıya aldığını belirtiyor.

Trump yönetimiyle müzakerelerin geleceği ise belirsizliğini koruyor.

3- Trump ve Netanyahu'nun Yakınlaşması

Kısa bir süre önce Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran'la nasıl başa çıkılacağı konusunda fikir ayrılığına düşmüş gibi görünüyordu.

Ancak son görüşmeler, Tahran'ın nükleer emelleri ve bölgesel vekillerine verdiği destek konusunda yakınlaşmalarının güçlendiğini gösteriyor.

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eşini Sara'yı Beyaz Saray'da ağırladı (DPA)ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eşini Sara'yı Beyaz Saray'da ağırladı (DPA)

Netanyahu, Trump'ın yaklaşımını açıkça desteklerken, "İsrail kendini savunmak için gerekli tüm önlemleri alacak" dedi.

Netanyahu, yakın iş birliklerinin bir göstergesi olarak, Trump'ı Nobel Barış Ödülü'ne aday göstererek, Ortadoğu güvenliği konusunda ortak bir cephe oluşturduklarını vurguladı.

4- Tahran Vekillerinin Artan Faaliyetleri

Yemen'deki İran destekli Husiler, son zamanlarda İsrail'e yönelik saldırılarını yoğunlaştırdı; Tel Aviv yakınlarındaki bölgeleri füze ve insansız hava araçlarıyla hedef aldı ve Kızıldeniz'de İsrail ile bağlantılı olduğu iddia edilen Yunan Eternity C ve Magic Seas adlı iki gemiyi batırdı.

Bu koordineli saldırılar, Husilerin artan askeri yeteneklerini ve İran'ın İsrail'e baskı yapma ve hayati önem taşıyan nakliye hatlarını aksatma konusundaki geniş kapsamlı stratejisini ortaya koyuyor.

Artan çatışmalar ise ABD'nin bölgede doğrudan bir askeri çatışmaya sürüklenme olasılığını artırıyor.

Sırada ne var?

İran askeri yeteneklerini güçlendirirken ve Husiler gibi vekilleri bölgesel saldırılarını artırırken gerilim yüksek seyrediyor.

Tahran diplomasiye ihtiyatlı bir ilgi gösterse de nükleer veya füze geliştirme çalışmalarını durdurmaya dair hiçbir işaret vermiyor. İsrail ise bu tehditlerle mücadele etmeye kararlı.

Newsweek'e göre, birçok cephede baskı artarken, yeni bir doğrudan çatışma riski devam ediyor.