Yahudi Din adamları Filistinlilere karşı daha sert bir politika istiyor

Nablus yakınlarındaki Evyatar yerleşiminin inşasına karşı çıkmak için düzenlenen protesto sırasında İsrail güvenlik güçleriyle çıkan çatışmalarda yaralanan bir gösterici. (DPA)
Nablus yakınlarındaki Evyatar yerleşiminin inşasına karşı çıkmak için düzenlenen protesto sırasında İsrail güvenlik güçleriyle çıkan çatışmalarda yaralanan bir gösterici. (DPA)
TT

Yahudi Din adamları Filistinlilere karşı daha sert bir politika istiyor

Nablus yakınlarındaki Evyatar yerleşiminin inşasına karşı çıkmak için düzenlenen protesto sırasında İsrail güvenlik güçleriyle çıkan çatışmalarda yaralanan bir gösterici. (DPA)
Nablus yakınlarındaki Evyatar yerleşiminin inşasına karşı çıkmak için düzenlenen protesto sırasında İsrail güvenlik güçleriyle çıkan çatışmalarda yaralanan bir gösterici. (DPA)

İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi'nin askerlerin Filistinlilere yönelik müdahaleleri abarttığı, bazı durumlarda ölüme sebebiyet veren kurşun kullandığını itiraf ettiği ve sorumlulardan hesap sorulacağını söylediği bir dönemde bir grup Yahudi din adamı ve yerleşim lideri, Filistinliler üzerindeki kontrolün sıkılaştırılması çağrısında bulundu.Askerlerin savaşçı ruhunun üst seviyelere çıkarılması istenen açıklamada "Yahudilerin hayatları, düşmanlarının hayatlarından daha önemlidir" denildi.
Bir grup Yahudi din adamı ve yerleşim lideri, Torah Halihma (Mücadele Doktrini) örgütünün girişimiyle bir mektup kaleme aldı. İsrail'deki ve Batı Şeria'daki kolonilerindeki beş üst düzey Yahudi din adamı da bu mektubu imzaladı. Mektup Genelkurmay Başkanı, emniyet müdürleri, İç İstihbarat Servisi (Shin Bet) ve Dış İstihbarat Servisi’ne (Mossad) iletildi. Örgütün lideri olan Haham Abiad Cadut, kendisinin ve örgütteki arkadaşlarının orduda ve diğer güvenlik servislerinde savaşçı ruhu yükseltmek için çalıştıklarını, böylece düşmanı en iyi şekilde dizginleme görevlerini yerine getirebileceklerini söyledi. Cadut sözlerine şöyle devam etti:
“Gazze ile son savaşta gözümüzün önünde çöken muharebe değerleri var. Hamas, bizi füzelerle vurmakta daha cüretkar davrandı. İsrail'in içinde beşinci kol gibi davrandılar. Silahlarını Yahudi vatandaşlara ve güvenlik güçlerine yönelttiler. Negev'deki Bedeviler, güpegündüz ordu kamplarından silah çaldılar. Bu fenomenler, soruna radikal bir çözüm getirmek yerine sakinlik isteyen ve Arap düşmanlarıyla uzlaşma arayışında olan zayıf mücadele ruhuna sahip İsrailli liderlerin varlığını ortaya koydu. Bunlar, düşmanları ortadan kaldırmak yerine altyapıyı ve binaları yok etme yolunu tuttular. Terörü durdurmak için operasyon yapan asker ve subayları desteklemek yerine eleştirmeye ve onlara hesap sorma tehdidinde bulunmaya başladılar." 
İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kcohavi, dün yaptığı açıklamada, ‘Filistinlilere yönelik orantısız şiddet kullanan ve gereksiz yere Filistinlilerin ölümüne neden olan İsrailli askerlerin olduğunu’ itiraf etmiş ve ordunun, askerlerini ve subaylarını destekleyeceğini ancak talimatları ihlal edenlerin yanında durmayacağını  belirtmişti. Kochavi sözleirnin devamında şu ifadeleri kullanmıştı:
“Buradaki askerler, halkın büyük bir kısmıyla (Filistinliler) gündelik olarak temas halindeler. Düşman mı yoksa masum mu olduğunu kolayca ayırt edemeyeceği bir halk kitlesinin içerisinde çalışıyorlar. Bizim işimiz her an şaşırtıcı durumlarla yüzleşmek. İsteğimiz düşmanı dizginlemektir. Masumlara zarar vermek istemiyoruz.”



Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
TT

Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova'nın alaycı tavırlarına yanıt olarak iki nükleer denizaltıyı ‘uygun bölgelere’ gönderme emri vereceğini açıklayarak, Rusya ile ABD arasındaki güç gösterisinde çıtayı yükseltti.

Trump'ın sosyal medya platformu Truth Social’de yaptığı paylaşım, güvenlik bağlamında alışılmadık bir durum değildi. Şarku’l Avsat’ın The Times gazetesinden aktardığına göre, ABD'nin 71 nükleer denizaltısından yaklaşık 20'si her an denizde görev yapıyor ve özellikle gerginliğin arttığı dönemlerde rutin olarak Rusya'ya yakın bölgelere sevk ediliyor. Ancak olağandışı olan, ABD'nin bunu açıklaması. Bu ise Trump'ın paylaşımının gerçek amacını ortaya koyuyor. Söz konusu paylaşım iki mesaj içeriyor: Birincisi, Trump'ın eylem adamı olduğunu kanıtlamak, ikincisi ise mesaj vermek.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)

Medvedev'e yanıt ve Putin'e işaret

Trump için bu adım, provokasyona sert tepki verme şeklindeki alışılmış tavrının bir parçası.

Trump, özellikle Rusya'da başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra tartışmalı rolüyle tanınan Dmitriy Medvedev'e yanıt veriyordu. Trump'ın Moskova'ya Ukrayna'da ateşkes sağlanması için verdiği süreyi kısaltmasının ardından Medvedev sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Her yeni uyarı bir tehdit ve savaşa doğru adımdır. Rusya ile Ukrayna arasında değil; kendi ülkenle. Uyuyan Joe'nun yolunu izleme!” ifadelerini kullandı.

The Times’ın haberine göre bu açıklamaların amacı, sürekli olarak Üçüncü Dünya Savaşı’nın patlak vereceği konusunda uyarıda bulunan Trump'ı korkutmak. Öyle ki Trump, Oval Ofis'teki meşhur sözlü tartışmada Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i ‘kumar oynamakla’ suçlamıştı. Ancak, Rusya'da bile abartılı bir kişilik olarak görülen Medvedev, Trump'ın Putin'e yönelik söyleminin son aylarda giderek sertleştiği göz önüne alındığında, bu mesajın hedefi değil.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)

İhtiyatlı eleştiri

Trump, Putin'i giderek daha fazla eleştiriyor, ancak onu doğrudan kışkırtmaktan da kaçınıyor; çünkü aralarında iyi bir dostluk ve iş ilişkisi olduğunu düşünmeye devam ediyor. Bu durum, Medvedev'in pazartesi günü yaptığı açıklamadan açıkça anlaşılıyor. Putin ise Trump'ın barış için belirlediği son tarihi, dün yaptığı paylaşımdan yaklaşık bir saat önce reddetmişti.

Trump kendini usta bir müzakereci olarak görüyor. Bu nedenle, ABD donanmasında başkomutan olarak emrinde bulunan çeşitli gemi türlerini kapsayacak şekilde ‘nükleer denizaltılar’ ifadesini belirsiz bir şekilde kullandı.

ABD'nin 71 adet nükleer denizaltısı varken, bunların 14'ü Ohio sınıfı balistik füze denizaltılarıdır ve 20 adede kadar Trident II füzesi taşıyabilirler. Bu füzeler nükleer başlıklarla donatılabilir. ABD’nin sahip olduğu nükleer silahlı denizaltılardan sekiz ila on tanesi her an dünya çapında devriye görevindedir.

Resim  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)

Beyaz Saray, Putin'in Trump'ın denizaltılarla ilgili diplomasisinin provokatif olmadığını, Dmitriy Medvedev'in tek bir provokatif açıklaması üzerine nükleer söylemlerin yeniden alevlenmesini önlemek için olduğunu anlayacağına inanıyor. Zira filonun görevi saldırı amaçlı değil; savunma amaçlı.

Müttefiklere yönelik yaptırımlar ve gümrük tarifeleri

Bununla birlikte, Trump'ın Putin'e yönelik söylemi belirgin şekilde sertleşti. Trump geçen hafta, “Yaptıkları şey iğrenç” dedi ve Putin'i ‘yalan söylemekle’ suçladı.

Trump ayrıca, Rus enerjisini satın alanlara ikincil yaptırımlar uygulamakla tehdit etti ve Hindistan'ı yüzde 25'lik genel gümrük vergisiyle hedef aldı. Trump, “Zaten zor durumdaki ekonomilerini birlikte mahvedebilirler” dedi.

Rusya'dan petrol alımına yönelik bu cezai gümrük vergisinin oranını doğrudan açıklamamasına rağmen, nihai gümrük vergisi sistemi ile ilgili görüşmeler kritik aşamaya yaklaşırken, benzer bir yaklaşım daha sonra Çin'e de uygulanabilir.

Rus gazının en büyük alıcısı olmaya devam eden Avrupa Birliği (AB) de yaptırımların hedefinde olabilir. Macaristan, Belçika, Fransa ve Slovakya en büyük ithalatçılar.

Geçtiğimiz günlerde gümrük vergilerini yüzde 15'e düşüren bir ticaret anlaşması imzalayan Trump'ın, Rusya'yı cezalandırması için kendisine baskı yapan Avrupa ülkelerine yaptırım uygulaması ironik olacak, ancak Trump’ın izlediği yol bu.