İsrail: Hizbullah’ın tünelleri Beyrut’a ve Bekaa Vadisi’ne kadar uzanıyor

Reuters
Reuters
TT

İsrail: Hizbullah’ın tünelleri Beyrut’a ve Bekaa Vadisi’ne kadar uzanıyor

Reuters
Reuters

İsrail’de cuma günü yayınlanan bir raporda, Hizbullah'ın Lübnan'da kazdığı tünellerin İsrail sınırından Beyrut'a ve Bekaa’ Vadisi'ne kadar uzandığı bildirldi. Geniş bir ağa sahip olan söz konusu tünellerde, içlerinde uzun süreli barınmaya imkan verecek tesisler bulunduğu kaydedildi.
Rapor, güvenlik sorunlarıyla ilgili araştırmalarda uzman Yedek Binbaşı Tal Perry tarafından hazırlandı. Raporda, Hizbullah'ın, Lübnan'da, saldırı ve savunma amaçlı personel, silah ve teçhizat taşınmasını mümkün kılacak şekilde tasarlanmış devasa bir tünel ağı kurduğu belirtiliyor. Tünel ağını inşa etme çalışmalarının 2006 İsrail-Lübnan Savaşı’nın ardından, Kuzey Kore ve İran'dan gelen uzmanların yardımıyla başladığı beliritliyor.
Raporda ayrıca tünel ile ilgili şu bilgilere yer verildi:
“Uzunluğu ve boyutu, Gazze Şeridi'ndeki ‘Metro’ olarak bilinen Hamas tüneli projesinden çok daha büyük. Tünel, bir örümcek ağı gibi çeşitli yönlere uzanıyor. Hizbullah'ın merkezinin bulunduğu Beyrut'un güney banliyöleri ile örgütün operasyon ve lojistik çalışmalar için bir üs olarak kullandığı Bekaa bölgesi arasında bağlantı sağlıyor. Tüneller, motosikletler, dört çeker araçlar ve diğer küçük vasıtaların içinde fark edilmeden güvenle yol alıp rahatça hareket edebileceği kadar geniş.”
Raporda Hizbullaha ait tünel ağının, Gazze'deki Hamas tünellerine benzer şekilde, yeraltı komuta ve kontrol odaları, silah ve malzeme depoları, saha klinikleri ve çeşitli roket fırlatıcıları içerdiğine de işaret edildi. Perry'ye göre tüneller, topçu bombardımanı için de kullanılabilir. Zira içlerinde fırlatmadan önce açılabilecek ve tespit edilmeden önce hemen kapanabilecek şekilde tasarlanan, kısa bir süre içinde bir kapının açılmasını mümkün kılan teknolojik bir sistem var. Bu açıklıklar, kamufle edilebilecek ve algılanamayacak bir tarzda tasarlanmış.
Raporda söz konusu tünellerin İsrail sınırına yakın olduğu ancak sınırı geçmediği, ayrıca Kuzey Kore'deki tünellere benzediği bilgisi paylaşıldı.  
İsrail ordusu, 2018 yılında, Hizbullah'ın güney Lübnan'da kazdığı ve İsrail'in kuzey sınırını aşan sınır ötesi tünelleri ortaya çıkarmak için ‘Kuzey Kalkanı’ adını verdiği operasyonu başlattığını duyurmuştu. İsrail güçleri, operasyon sırasında altı tünel keşfedildiğini ve imha edildiğini açıklamıştı. Bu hamleyle artık söz konusu tünellerin içinden İsrail'e sızmanın, İsrail askerlerini veya sivilleri kaçırmanın ve olası bir çatışma halinde İsrail topraklarının ele geçirilmesinin mümkün olmadığı vurgulanmıştı.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.