Yemen: Husiler yeni eğitim ve öğretim yılına vergileri arttırarak başlıyor

Sana'daki bir sınıfta yer alan öğrenciler ve öğretmen (AFP)
Sana'daki bir sınıfta yer alan öğrenciler ve öğretmen (AFP)
TT

Yemen: Husiler yeni eğitim ve öğretim yılına vergileri arttırarak başlıyor

Sana'daki bir sınıfta yer alan öğrenciler ve öğretmen (AFP)
Sana'daki bir sınıfta yer alan öğrenciler ve öğretmen (AFP)

İran destekli Husi milisleri yeni öğretim yılına “Öğretmen Destek Fonu”nu arttırarak başladı. Bu fon her öğrencinin aylık olarak bir miktar ödemesini zorunlu kılarken, eğitim yılının önceki yıllara göre daha zor geçmesi beklenen bir dönemde özel okullara da harç konuldu. Yemen’de bu yıl üç milyonu aşkın çocuğun okula kayıt olamayacağı tahmin edilirken, nüfusun yoğun olarak yaşadığı yerlerde ise yoksulluğun daha da artması bekleniyor.
Yüksek fiyatların ve nüfusun yüzde 80'inin gıda yardımına bağımlılığı çerçevesinde veliler, önceki yıllardan kalan borçlarını özel okullara ödeyemedikleri için çocuklarını okula yazdıramamaktan şikayetçi. Maaşların kesintiye uğraması ve milislerin mezhepçi üyelerini öğretmeni olarak dayatması eğitim sürecinin dramatik bir şekilde bozulmasına neden oldu.
Şarku’l Avsat’a konuşan bir hükümet çalışanı, özel okula geçmiş iki akademik yılın ücretini ödeyemediği için dört çocuğunun bu yıl okula gidemeyeceğini belirterek, borçlar ödeninceye dek belgelerin okul tarafından tutulması sebebiyle devlet okuluna nakil yaptıramayacağı için bu kararı almak zorunda kaldıklarını söyledi.
İşgal altındaki Sana’nın 10 km güneyindeki Zimar vilayetinde çalışan Yahya, özel okullardaki ücretlerin öğrenci başına 150 bin riyali aşkın (Milis kontrolündeki bölgelerde bir dolar yaklaşık 600 riyal) olması sebebiyle bu yıl çocuklarını okula yollayamayacağını söyleyerek,  geçen yıldan kalan borcu ödeyemediğini kaydetti. Yahya açıklamasında, “Devlet okullarına gitmelerinin bir faydası olmadığı için eşim ve ben çocukların evde kalmasına karar verdik. Öğretmenler dört yıl maaşsız çalıştıktan sonra okulları bıraktılar ve yerlerine vasıfsız Husiler geldi. Tüm bu unsurlar, gençlere mezhepsel bölünmeyi öğretiyor. Çocuklarımın bu kavgaya karışmasını istemiyorum” şeklinde konuştu.
Abdullah el-Afi ise, okulların silah altına alma, nefret, düşmanlık ve şiddet ilkeleriyle akılları bulandırarak çocuklar için radikal ve tehlikeli bir ortam haline geldiğini söylemekten endişe etmediğini belirtti.
Diğer yandan Ma'rib Valiliği'ndeki Kamplarının Yönetimi için Yürütme Birimi, yeni eğitim ve öğretim yılının başlamasıyla birlikte yerlerinden edilmiş kimseler arasında 130 bin çocuğun acil eğitim yardıma ihtiyacı olduğunu, bölgedeki yerlerinden edilmiş kişilerin ise yüzde 15’inden fazlasının eğitim belgelerini kaybettiğini ifade etti.
Öğrencilerin yeni eğitim-öğretim yılının başında yaşadıkları bu durum, darbecilerin lideri Abdülmelik el-Husi'nin, müfettişlere, “eğitimin düzeltilmesi” talimatını vermesiyle aynı zamana denk geldi. Konu hakkında bilgi sahibi kaynaklara göre buradaki amaç, milisler dışından herhangi birinin eğitim sektöründe görev almasını engellemek. İş aramak için göç eden veya milis kontrolündeki bölgelerden hükümet kontrolündeki bölgelere kaçan öğretmenler yerine kendi milislerini görevlendirmek.
Sana’daki kaynaklara göre Husilerin eğitim ofisi, destekçilerinin kadrolu öğretmen olup iş bulmaları için çalışmalara başladı. Emeklilik, mesleğe ara vermek ve hükümetle işbirliği bahanesiyle zorla işten çıkarılan öğretmenlerin yerine Husilere sadık beş bin öğretmen atandı.
Daha önce Husi darbe hükümetinin Eğitim Bakanlığı, kontrolü altındaki bölgelerde, öğretmenler için aylık 30 bin riyal (yaklaşık 50 dolar) tutarındaki teşviki onayladı.  Karar, milislerin iki yıl önce ‘Öğretmen Destekleme’ fonunu kurmak için verdiği karara dayanarak önümüzdeki Eylül’den itibaren uygulanacak.
Bu fonun kaynakları, narkotik bitki hasat satışlarının yüzde 2’sini, mal ve emtia üzerindeki gümrük vergilerinin yüzde 1’ini, yurt içi ve yurt dışı seyahat bilet ücretlerinin yüzde 1’ini, yerli veya ithal sigaraların yüzde 2’sini, mobil veya sabit hat telefon faturasının yanı sıra internet faturasının yüzde 1’ini içeriyor.
Maden suyu, meyve suları, alkolsüz içecekler, yerli ve ithal alkolsüz içecekler ile oturma izinleri, giriş ve çıkış vizeleri, Yemenli olmayanlar için çalışma izinleri, aylık kesintiler ve çalışanlar için cezalar da bu fonun yararına olacak şekilde genişletildi.
Husiler ayrıca, sayıları 4 milyonu aşkın devlet okulundaki öğrencileri fona verilmek üzere bin 500 riyal ödemeye zorluyor.



‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
TT

‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)

İsrail güçleri, işgal altındaki Batı Şeria'da büyüdüğü Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki evleri yıkmaya başladığında Malik Lütfi, sahip olduğu birkaç dakika içinde ailesinin eşyalarından ne alacağını düşünürken kafası karışmıştı.

Altı çocuk babası 51 yaşındaki Lütfi, yakınlardaki Tulkerim kentinde küçük bir oda kiraladı. Ancak kuşatma altındaki kampta elektronik ev aletleri tamirhanesine erişimi olmadığı için kirayı ödeyecek geliri yok ve ailesinin geleceği konusunda endişeli.

asdfrgt
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin üzerini arayan İsrail askeri (DPA)

Lütfi şunları söyledi: “Bizi 27 Ocak 2024'te yerlerimizden ettiler. Bizi evlerimizden çıkardılar ve geri gelmememizi söylediler. Bu yüzden altı aydır Tulkerim Mülteci Kampı’na dönmedik. Kendi başımıza oradan ayrıldık, çoğu insan yanına hiçbir şey almadı.”

Lütfi, durumu kendisinden daha kötü olan, aşırı kalabalık okullarda ya da tarım arazilerinde yaşamak zorunda kalan çok sayıda aile tanıdığını söyledi.

Lütfi, “Hükümetten ve insanların masraflarının karşılanması için yardım sözü veren hayırseverlerden yardım bekliyoruz” dedi.

cdfrgt
İsrail askerlerinin kestiği yolun kenarında bekleyen Tulkerim Mülteci Kampı sakinleri (DPA)

İşgal Edilmiş Topraklarda İnsan Hakları için İsrail Bilgi Merkezi (B'Tselem), İsrail operasyonlarının Batı Şeria'da Lütfi gibi on binlerce Filistinliyi evlerinden etmeye zorladığını bildirdi.

Bağımsız bir merkez olan B'Tselem, Tulkerim, Nur Şems ve Cenin mülteci kamplarında yaşayan yaklaşık 40 bin kişinin bu yıl askeri operasyonlar nedeniyle yerlerinden edildiğini belirtti.

İsrail, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Tulkerim ve Cenin kentleri de dahil olmak üzere Filistinli militanların faaliyetlerine karşı harekete geçtiğini söylüyor.

Bir İsrail ordu sözcüsü dün yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Bu, kuvvetlerin bölgede serbestçe hareket etmesine ve engellenmeden hareket etmesine izin vermek için binaların yıkılmasını gerektiriyor.”

dfvghy
Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki İsrail askerleri (DPA)

Açıklamada, “Bu yapıları yıkma kararı operasyonel gerekliliğe dayanmaktadır ve alternatif seçenekler değerlendirildikten sonra alınmıştır” denildi.

İsrail'in yıkımları yaygın uluslararası eleştirilere neden oldu ve Filistinliler arasında İsrail'in 1967 savaşında ele geçirdiği Batı Şeria'yı resmen ilhak etmek için organize bir çaba içinde olduğuna dair korkuların arttığı bir döneme denk geldi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre görgü tanıkları, bu hafta buldozerlerin bina enkazları arasında ilerlediğini ve yeni yolların moloz ve beton bloklarla dolduğunu ifade etti. Bölge sakinleri kamyonların üzerine sandalye, battaniye ve mutfak aletleri gibi eşyalarını yığdı.

swdert
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin kimliğini kontrol eden İsrail askeri (DPA)

Tulkerim Valisi Abdullah Kemyil, yıkımların son haftalarda arttığını, yakındaki Tulkerim ve Nur Şems mülteci kamplarında 106 ev ve 104 diğer yapının yıkıldığını açıkladı.

Kemyil, “Tulkerim Mülteci Kampı'nda yaşananlar İsrail'in siyasi kararıyla işlenen bir suçtur ve bunun güvenlikle hiçbir ilgisi yoktur” dedi.

Kemyil sözlerine şöyle devam etti: “Operasyon devam ediyor, altyapının yıkımı sürüyor. Kampta hiçbir şey bırakmadılar. Tulkerim Mülteci Kampı, çeşitli yerlerinde sadece keskin nişancıların bulunduğu bir ‘hayalet kamp’ haline geldi.”

İsrail'in Batı Şeria'nın kuzeyinde ocak ayında başlattığı operasyon, 20 yıl önceki İkinci İntifada’dan bu yana gerçekleştirilen en büyük operasyonlardan biri.

Operasyonda insansız hava araçları (İHA) ve helikopterler tarafından desteklenen birkaç ordu tümeninin yanı sıra on yıllardır ilk kez ağır savaş tankları da kullanılıyor.

ABD ve Katar'ın Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlama çabaları yoğunlaşırken, bazı uluslararası yetkililer ve insan hakları örgütleri de Batı Şeria'daki çalkantılı durumdan duydukları endişeyi dile getirdiler.

B'Tselem İletişim Direktörü Shai Barnes, “İsrail, Gazze Şeridi'ne yönelik mevcut saldırısında geliştirdiği taktik ve savaş doktrinlerini Batı Şeria'nın kuzeyinde de uygulamaya başladı. Bu, evlerin ve sivil altyapının kasıtlı ve yaygın bir şekilde tahrip edilmesini ve sivillerin ordunun savaş bölgesi olarak belirlediği alanlardan zorla göç ettirilmesini içeriyor” ifadelerini kullandı.

Hükümet içindeki ve dışındaki İsrailli aşırılık yanlıları, Filistinlilerin başkenti Doğu Kudüs olan ve Gazze Şeridi'ni de içine alacak bağımsız bir devlet kurmak istedikleri Batı Şeria'nın ilhak edilmesi için defalarca çağrıda bulundu.

İsrailli bakanlar Batı Şeria operasyonunun militan gruplarla mücadele dışında bir amacı olduğunu reddediyor. İsrail ordusu yaptığı açıklamada, uluslararası hukuka uyduğunu ve militanları hedef aldığını ifade etti.

Vali Abdullah Kemyil, yerinden edilmenin zaten ekonomik olarak zor durumda olan bir toplum üzerinde baskı yarattığını söyledi. Binlerce kişi camilere, okullara ve aileleriyle birlikte tıkış tıkış yaşadıkları evlere sığındı.

Altı ay sonra ilk kez geri dönen Lütfi, evlerdeki yıkımın boyutunun kendisini şok ettiğini söyledi.

Lütfi, “Çoğu insan gitti ve geri dönüp evlerine baktığınızda yıkılmış olduklarını görüyorsunuz. Yıkım çok büyük; geniş caddeler, altyapı, elektrik, internet… Eğer yeniden inşa etmek istiyorsanız, bu uzun zaman alacak” şeklinde konuştu.