Biden, ABD askerlerinin Afganistan’dan çekilme sürecini uzatma ihtimalini düşünüyor

Afganistan’ın başkenti Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı’nda bir ABD askeri (Reuters)
Afganistan’ın başkenti Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı’nda bir ABD askeri (Reuters)
TT

Biden, ABD askerlerinin Afganistan’dan çekilme sürecini uzatma ihtimalini düşünüyor

Afganistan’ın başkenti Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı’nda bir ABD askeri (Reuters)
Afganistan’ın başkenti Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı’nda bir ABD askeri (Reuters)

ABD Başkanı Joe Biden, Taliban’ın Afganistan’da iktidarı ele geçirmesinin ardından Kabil’deki tahliyelerin neden olduğu kaos ve müttefiklerinin baskısı karşısında, ABD askerlerinin çekilme sürecini uzatmayı düşündüğünü söyledi.
Biden dün Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, Afganistan’dan devam eden tahliyeler nedeniyle ABD askerlerinin çekilme sürecinin uzatılma ihtimalini askeri yetkililerle görüştüklerini bildirerek, “Bizimle ordu arasında uzatma konusunda devam eden görüşmeler var. Uzatmak zorunda kalmamayı umuyoruz, ancak tahliye sürecinin ilerlemesini tartışacağız” dedi.
ABD Başkanı’nın bu ifadelerine yorum yapan bir Taliban yetkilisi ise, Afganistan’daki yabancı güçlerin 31 Ağustos olarak belirlenen çekilme süresini uzatmaya çalışmadıklarını dile getirdi.
Öte yandan, Taliban'ın üst düzey yöneticilerinden Emir Han Muttaki, binlerce Afgan’ın ülkeden gitmek üzere akın ettiği başkent Kabil’deki havaalanında yaşanan kaostan ABD’nin sorumlu olduğunu söyledi.
Muttaki konuya ilişkin açıklamasında, “ABD tüm gücü ve olanaklarıyla havaalanında düzeni sağlayamadı. Ülkenin her yerinde barış ve sükunet var ama sadece Kabil havaalanında kaos var. Bu mümkün olan en kısa sürede durmalı” dedi.
Bir NATO yetkilisi ise, bir hafta içinde on binlerce çaresiz Afgan'ın Kabil Havaalanı’na akın etmesiyle yaşanan kaosta en az 20 kişinin öldüğünü bildirdi.
Taliban, 15 Ağustos’ta Kabil’e girdiğinden beri politikasının ülkeyi 1996 ile 2001 yılları arasında yönettiği zamana göre daha az katı olacağını iddia ederek, halkı yaklaşımını değiştirdiğine ikna etmeye çalışıyor. Ancak bu, verilen vaatlere ikna olmamış binlerce Afgan’ın ülkeyi terk etmek için çabalamasına engel olmuyor.



Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
TT

Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)

İran, ABD ile nükleer programı konusunda yapılacak müzakerelerin kaderini tahmin etmeyi reddetti, ancak diyaloğun "eşitlik ortamında ve dayatmalardan uzak" yürütülmesinin önemini vurguladı.

Bu tavır, İsrail'in Kızıldeniz'de Husilerle ateşkes anlaşmasına rağmen İran'a karşı gerginliği artırdığı ve uluslararası alanda askeri gerginliğin tırmanacağı yönündeki endişelerin yaşandığı bir dönemde alındı.

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan, gelecekteki müzakerelerin sonucunun "öngörülemez" ve ABD'nin davranışlarına ve müzakere koşullarına bağlı olduğunu vurguladı.

Devrim Muhafızları'na bağlı Tasnim haber ajansı, Ahmediyan'ın, "Baskı ve tehdit altında doğrudan müzakereler mantıksız ve onursuzdur" dediğini aktardı. Ahmediyan ise "Eşit bir ortamda ve dayatmalardan uzak bir diyalog, akılcı ve onurlu bir yaklaşımdır" ifadesini kullandı.

Ahmediyan, "İran'ın kırmızı çizgileri açık ve net"dedi ancak müzakerelerin seyri ve gelecekteki sonuçlarının "diğer tarafın, özellikle de ABD yönetiminin bu konuyu nasıl ele aldığına bağlı olduğunu" vurguladı.

ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Washington ile Husiler arasında Kızıldeniz'de seyrüsefer serbestisini de içeren ateşkesin açıklanmasının ardından, ülkesinin Tahran ile "İran'ın küresel ekonomiye yeniden entegrasyonunu içeren" bir anlaşmaya varacağını öngördü.

dcfgth
İran Dini Lideri Ali Hamaney ve ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Vance, dün yaptığı basın açıklamasında, "İran sivil amaçlı nükleer enerjiye sahip olabilir, ancak nükleer silah elde edemez" ifadesini kullanarak, iki ülke arasındaki görüşmelerin "şimdiye kadar iyi" gittiğini kaydetti.

New York Times gazetesi, İranlı yetkililerin, ülkelerinin Kızıldeniz saldırılarını durdurmak için Husiler üzerindeki nüfuzunu kullandığını söylediğini aktardı ve bunun, Washington ile Tahran arasında bir anlaşmanın yakın olduğunu gösterdiğini belirtti.

İran ordusu hazır

Son saatlerde İsrail tarafında gerilim arttı. Kızıldeniz ateşkesine yol açan anlaşmadan dışlandığını hisseden İsrail'in doğrudan bir çatışmaya doğru koştuğu görülüyor.

Şarku’l Avsat’ın İran'ın ISNA haber ajansından aktardığına göre İran Hava Kuvvetleri Komutanı, ajansa yaptığı açıklamada, hava kuvvetlerine ait tüm savaş uçaklarının mühimmat, teçhizat ve yerli üretim uzun menzilli füzelerle donatıldığını belirterek sert bir tavır sergiledi.

Tuğgeneral Hamid Vahidi, İran Hava Kuvvetleri'nin en üst düzeyde hazırlıklı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı'nın emirlerini yerine getirmeye hazır olduğunu belirtti.

Rusya ve Çin daha sonra ortak açıklama yaparak, İran'ın nükleer programı konusunda gerginliğin tırmandırılmaması ve askeri eyleme başvurulmaması çağrısında bulundu.

İran petrolüne yaptırımlar

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, İran'dan petrol satın aldıkları gerekçesiyle Washington'da özel bir Çin petrol rafinerisi ve Çin'deki liman işletmecilerine yaptırım uyguladı. ABD Hazine Bakanlığı, Hebei Xinhai Kimyasal Rafinerisi ve üç Çinli liman işletmecisi şirkete yaptırım uyguladı. Bu, Trump yönetiminin İran'ın ihracat gelirlerini kesme ve Tahran'a nükleer programını sınırlama anlaşması yapması yönündeki baskısını artırma çabalarını yoğunlaştırdığı bir dönemde hedef aldığı son bağımsız Çin rafinerisi oldu.