Biden, ABD askerlerinin Afganistan’dan çekilme sürecini uzatma ihtimalini düşünüyor

Afganistan’ın başkenti Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı’nda bir ABD askeri (Reuters)
Afganistan’ın başkenti Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı’nda bir ABD askeri (Reuters)
TT

Biden, ABD askerlerinin Afganistan’dan çekilme sürecini uzatma ihtimalini düşünüyor

Afganistan’ın başkenti Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı’nda bir ABD askeri (Reuters)
Afganistan’ın başkenti Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı’nda bir ABD askeri (Reuters)

ABD Başkanı Joe Biden, Taliban’ın Afganistan’da iktidarı ele geçirmesinin ardından Kabil’deki tahliyelerin neden olduğu kaos ve müttefiklerinin baskısı karşısında, ABD askerlerinin çekilme sürecini uzatmayı düşündüğünü söyledi.
Biden dün Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, Afganistan’dan devam eden tahliyeler nedeniyle ABD askerlerinin çekilme sürecinin uzatılma ihtimalini askeri yetkililerle görüştüklerini bildirerek, “Bizimle ordu arasında uzatma konusunda devam eden görüşmeler var. Uzatmak zorunda kalmamayı umuyoruz, ancak tahliye sürecinin ilerlemesini tartışacağız” dedi.
ABD Başkanı’nın bu ifadelerine yorum yapan bir Taliban yetkilisi ise, Afganistan’daki yabancı güçlerin 31 Ağustos olarak belirlenen çekilme süresini uzatmaya çalışmadıklarını dile getirdi.
Öte yandan, Taliban'ın üst düzey yöneticilerinden Emir Han Muttaki, binlerce Afgan’ın ülkeden gitmek üzere akın ettiği başkent Kabil’deki havaalanında yaşanan kaostan ABD’nin sorumlu olduğunu söyledi.
Muttaki konuya ilişkin açıklamasında, “ABD tüm gücü ve olanaklarıyla havaalanında düzeni sağlayamadı. Ülkenin her yerinde barış ve sükunet var ama sadece Kabil havaalanında kaos var. Bu mümkün olan en kısa sürede durmalı” dedi.
Bir NATO yetkilisi ise, bir hafta içinde on binlerce çaresiz Afgan'ın Kabil Havaalanı’na akın etmesiyle yaşanan kaosta en az 20 kişinin öldüğünü bildirdi.
Taliban, 15 Ağustos’ta Kabil’e girdiğinden beri politikasının ülkeyi 1996 ile 2001 yılları arasında yönettiği zamana göre daha az katı olacağını iddia ederek, halkı yaklaşımını değiştirdiğine ikna etmeye çalışıyor. Ancak bu, verilen vaatlere ikna olmamış binlerce Afgan’ın ülkeyi terk etmek için çabalamasına engel olmuyor.



Çin-Rusya işbirliğinin güçlenmesi, ABD'yi endişelendiriyor

Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)
TT

Çin-Rusya işbirliğinin güçlenmesi, ABD'yi endişelendiriyor

Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, mayısta Putin'i Pekin'de ağırlamıştı (Reuters)

Çin ve Rusya'nın ortak askeri tatbikatları artırması ABD'yi endişelendiriyor.

Amerikan medya kuruluşu CNN'in analizinde, Pekin ve Kremlin'in geçen hafta düzenlediği geniş kapsamlı Okyanus-2024 tatbikatı, "ABD'ye yönelik bir gövde gösterisi" diye niteleniyor. 

Pasifik ve Arktik okyanusları başta olmak üzere Akdeniz, Hazar ve Baltık sularında gerçekleştirilen ve pazartesi günü sonlanan 7 günlük tatbikata 90 binden fazla asker, 500'den fazla savaş gemisi ve denizaltının yanı sıra en az 120 helikopter ve jet katıldı. 

Rusya lideri Vladimir Putin, bunun son 30 yıldır düzenlenen en büyük tatbikat olduğunu belirterek şunları söyledi:

Dost ülkelerimizle işbirliğimizi güçlendirmeye özel önem atfediyoruz. Bu, dünya genelinde jeopolitik gerilimin arttığı günümüzde özellikle önemlidir.

Alaska açıklarında temmuzda düzenlenen tatbikatta da Rus ve Çin ordularına ait bombardıman jetleri ilk kez birlikte uçuş yaparken görüntülendi. Diğer yandan Rusya'nın Alaska civarında son dönemde artan faaliyetlerinden rahatsız olan Amerikan ordusu, dün bölgeye asker sevk etti.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nin verilerine göre 2014-2023'te iki ülke orduları her yıl en az 4, en fazla 10 ortak askeri tatbikat ya da devriye gerçekleştirdi. 

Analizde, son dönemde Rusya ve Çin arasında artan askeri işbirliğinin Washington'da tedirginlik yarattığına dikkat çekilerek şu ifadelere yer veriliyor:

Ortak tatbikatlar, nükleer silaha sahip iki gücün gelecekte olasi bir çatışmada birlikte harekete edip etmeyeceğine dair soruları gündeme getiriyor.

Putin, ABD'nin Ukrayna cephesinde saldırganlığını artırması durumunda birçok kez nükleer silah kullanma tehdidinde bulunmuştu. 

Sidney'deki Yeni Güney Galler Üniversitesi'nden Alexander Korolev, Rusya-Çin işbirliğine dair şu yorumları paylaşıyor: 

NATO müttefikleri kadar etkili biçimde birlikte çalışacak seviyede değiller fakat stratejik ortaklıklarını ve uyumluluklarını geliştirip pekiştiriyorlar.

Analize göre Putin, NATO'nun genişlemesini engellemeyi hedeflerken, Çin lideri Şi Cinping de Tayvan'ın kontrolünü ve Güney Çin Denizi'nin hakimiyetini ele geçirmek istiyor. 

Diğer yandan bazı analistlerse Rusya ve Çin arasındaki işbirliğinin henüz net bir hedefi takip etmediğini savunuyor. ABD merkezli araştırma kuruluşu CNA'den Elizabeth Wishnick, şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Örneğin Tayvan'a yönelik bir Çin saldırısını destekleyen Rus uçakları görecek miyiz ya da Filipinler'le bir çatışmada Rus gemileri Çin donanmasını destekleyecek mi? Pek zannetmiyorum. Sırf daha fazla askeri tatbikat yaptıkları için birbirleriyle uyum içinde hareket ettiklerini varsayamayız.

Independent Türkçe, CNN, CBS News, Moscow Times