Afganistan’da korku yayan ve en radikal yapılanma olarak bilinen Hakkani örgütü hakkında bilinmeyenler

Celaleddin Hakkani
Celaleddin Hakkani
TT

Afganistan’da korku yayan ve en radikal yapılanma olarak bilinen Hakkani örgütü hakkında bilinmeyenler

Celaleddin Hakkani
Celaleddin Hakkani

Afganistan’da korku yayan en radikal yapılanma olarak bilinen Hakkani örgütü, ülkede geçen yıllarda düzenlediği şiddetli saldırılarla tanınıyor. Bu saldırılarda çok sayıda sivil, hükümet yetkilisi ve yabancı asker hayatını kaybetti.
Örgüt, 80’li yıllarda Afganistan’da Sovyetlere karşı savaşan Celaleddin Hakkani tarafından kuruldu. ABD Merkezi Haber Alma Teşkilatı (CIA) o tarihlerde Celaleddin Hakkani’yi önemli bir şahsiyet olarak görüyor ve ABD ile Pakistan mücahitlere para ve silah yardımı yapıyordu. Celaleddin, savaş yıllarında ve Sovyetlerin Afganistan’dan çekilmesinin ardından Usame bin Ladin’in de aralarında bulunduğu Arap cihatçılarla güçlü bir ilişki kurdu. Celaleddin Hakkani, 1996’da Afganistan’da yönetimi ele geçiren Taliban ile ittifak kurdu ve Taliban rejimi içerisinde kendisine bakanlık verildi. ABD 2001yılında Afganistan’a askeri müdahalede bulunarak Taliban’ı yönetimden düşürdü. Celaleddin Hakkani o tarihe kadar bakanlık görevine devam etti. Taliban, 2018’de uzun bir süredir hastalıkla mücadele eden Celaleddin Hakkani’nin öldüğünü duyurdu. Celaleddin’in oğlu Siraceddin, babasının ölümünden sonra Hakkani örgütünün başına geçti. Siraceddin’in komutası altında savaşçılık becerileriyle öne çıkan savaşçılar bulunuyordu.
Hakkani örgütünün merkezi Afganistan’ın doğusunda yer alıyor. Ayrıca Pakistan’ın kuzeybatısında sınırda askeri üslere sahip oldukları tahmin ediliyor.
Hakkani örgütü, geçtiğimiz yıllarda Taliban yönetimi içerisinde büyük ölçüde ön plana çıktı. Siraceddin Hakkani, 2015 yılında Taliban liderinin yardımcısı olarak atandı.
Siraceddin’in en küçük kardeşi Enes -hapis cezası çekmiş ve eski Afgan hükümeti hakkında idam kararı çıkarmıştı- geçen hafta sonu Kabil’in düşmesinden bu yana eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai ve eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Abdullah Abdullah ile görüşen isim oldu.
Hakkani örgütü, Afganistan’da son 20 yılda gerçekleşen kanlı ve korkunç saldırıların arkasında olmakla suçlanıyor. ABD, Hakkani örgütünü terör örgütleri listesine alırken, Birleşmiş Milletler (BM) ise örgüte yaptırım uyguluyor. Hakkaniler, 2008 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Hamid Karzai’ye yapılan suikast girişimi de dahil olmak üzere çeşitli suikast eylemlerinin ve fidye için yetkilileri ve yabancıları kaçırma gibi birçok suçlamayla karşı karşıya. Ayrıca mahkum değişimi için yapılan anlaşmalarda adı geçiyor. Hakkani örgütünün Pakistan istihbaratıyla ilişkileri olduğu düşünülüyor. Nitekim 2011’de dönemin ABD Genelkurmay Başkanı Amiral Mike Mullen, Hakkani örgütünü, "Pakistan istihbarat servisinin bir kolu" olarak nitelendirmiş ancak Pakistan yönetimi bu suçlamayı reddetmişti.
Taliban’ın muharip güçlerinin büyük bölümü, Hakkani unsurlarından oluşmakta. Şarku'l Avsat'ın edindiği bilgiye göre, BM gözlemcilerinin Haziran ayında yayınladığı bir raporda örgüt için “savaşa en hazırlıklı güçler” nitelemesi kullanılıyor. Raporda örgütün “Taliban ve El Kaide arasındaki temel irtibat noktası” olduğu ifade edilmekte.
Hakkani örgütü, Taliban’ın siyasi faaliyetleri içerisinde önemli bir role sahip. Nitekim teşkilatın iki yöneticisinin bir sonraki hükümetin kurulmasıyla ilgili görüşmeler için Kabil’de olduğu biliniyor.
Analistlere göre, Siraceddin Hakkani’nin bundan 6 yıl önce Taliban liderinin yardımcısı olarak atanması, yapının siyasi meselelerdeki rolünü güçlendiren bir faktör. Siraceddin’in kardeşi Enes’in 2019’da Afgan hapishanelerinden serbest bırakılması, ABD ve Taliban arasındaki doğrudan görüşmelerin ilk adımı olarak değerlendiriliyor – öyle ki bu görüşmelerin sonunda ABD güçleri ülkeden çekildi- hatta bu çerçevede geçen yıl New York Times’da Siraceddin Hakkani’nin bir makalesi yayınlandı. Makalede Taliban’ın ABD ile görüşmelerini ve Afganistan’daki çatışma durumunu özetlemişti.
Enes Hakkani, Karzai ile görüşmeler gerçekleştirirken, amcası Halil Hakkani Kabil’de cuma namazı kıldırdı. Siraceddin ve Halil halen ABD’nin arananlar listesinde yer alıyor. Yakalanmalarına yardımcı olan kişilere milyonlarca dolar ödül verilecek.

 


New York'taki açık artırmada dinozor iskeleti Mars kayasını geçerek 26 milyon dolara satıldı

Kalabalığı ateşleyen ve bir açık artırma savaşına yol açan dinozor iskeleti (Reuters)
Kalabalığı ateşleyen ve bir açık artırma savaşına yol açan dinozor iskeleti (Reuters)
TT

New York'taki açık artırmada dinozor iskeleti Mars kayasını geçerek 26 milyon dolara satıldı

Kalabalığı ateşleyen ve bir açık artırma savaşına yol açan dinozor iskeleti (Reuters)
Kalabalığı ateşleyen ve bir açık artırma savaşına yol açan dinozor iskeleti (Reuters)

Dünya üzerinde şimdiye kadar bulunan en büyük Mars parçası, dün New York'ta düzenlenen ve nadir jeoloji ve arkeoloji parçalarının da yer aldığı bir müzayedede 5,3 milyon dolara satıldı.

Ancak müzayedenin en önemli olayı, teklif verenler arasındaki kıyasıya rekabetin ardından 30 milyon doların üzerinde bir fiyata satılan nadir bir genç dinozor iskeletiydi. Sotheby's'e göre NWA 16788 olarak adlandırılan 54 kiloluk (25 kilogram) kaya, Kasım 2023'te Nijer Çölü'nde bir göktaşı avcısı tarafından keşfedildi. Mars'ın yüzeyinden büyük bir asteroit çarpmasıyla fırlatıldıktan sonra, yaklaşık 225 milyon kilometre yol kat ederek Dünya'ya ulaştığına inanılıyor.

Taşın 2 milyon ila 4 milyon dolar arasında bir fiyata satılması bekleniyordu, ancak açık arttırma 4,3 milyon dolarlık son teklifle sona erdi ve ücretler ve masraflardan sonra resmi fiyat yaklaşık 5,3 milyon dolara ulaştı. Açık artırma, müzayedecinin teklifleri teşvik etmeye çalışması ve her teklif için gerekli artışı düşürmesiyle yavaş bir tempoda ilerledi.

Dinozor iskeleti kalabalığı ateşledi ve bir açık artırma savaşına yol açtı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Ceratosaurus nasicornis olarak bilinen nadir bir türe ait olan iskelet, bu türe ait bilinen sadece dört iskeletten biri ve yetişkin bir bireyi temsil eden tek iskelet. Bu dinozor Tyrannosaurus rex'e benzemekle birlikte daha küçüktür.

İskelet için açık artırma 6 milyon dolarlık bir teklifle başladı ve daha sonra canlı tur sırasında teklifler her teklif arasında yarım milyon dolar, ardından bir milyon dolar artarak 26 milyon dolarda durdu. Açık artırmanın kapanışı seyircilerin alkışlarıyla karşılandı. Ücret ve masraflarla birlikte iskeletin resmi fiyatı 30,5 milyon dolar olurken, alıcının kimliği henüz açıklanmadı.