عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Fas Libya siyasi çözüm sürecine desteğini yineledi

Fas Dışişleri Bakanı, Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı ile Rabat’ta bir araya geldi

Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, 25 Ağustos’ta Rabat’ta Libya Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısını kabul etti (MAP)
Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, 25 Ağustos’ta Rabat’ta Libya Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısını kabul etti (MAP)
    Rabat / Şarku’l Avsat
TT
TT

Fas Libya siyasi çözüm sürecine desteğini yineledi

Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, 25 Ağustos’ta Rabat’ta Libya Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısını kabul etti (MAP)
Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, 25 Ağustos’ta Rabat’ta Libya Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısını kabul etti (MAP)

Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, 25 Ağustos’ta Rabat’ta Libya’daki durumun siyasi süreçte, özellikle seçimlere hazırlık, güvenlik ve askeri yönlerle ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi hususunda bazı zorluklarla karşı karşıya olduğunu söyledi.
“Fas, bu zorlukların farkındadır, Libya ve halkının bu zorlukların üstesinden gelme kabiliyetine sahip olduklarından emindir” ifadelerini kullanan Bakan Burita, Kral 6’ncı Muhammed’in Libya siyasi sürecine verdiği desteği dile getirdi.
Burita, Libya Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Abdullah el-Lafi ile görüşmesi sonrasında yaptıkları basın açıklamasında “Libya seçimlerinin ülkedeki meşruiyet sorununu çözmek için önemli bir kazanım olmaya devam ettiğini” dile getirdi. “Libya ve uluslararası toplum, bu sorunun çözümünün şeffaf ve sağlam kazanımlar yoluyla Libya halkına ait olması gerektiğine dair hem fikirdir” diyen Bakan, Fas'ın bu seçimlere hazırlıktaki engellerin ‘irade ve sakin diyalogla, ayrıca Libya’nın çıkarlarına öncelik vererek’ aşılabileceğine inandığını da vurguladı.
Nasır Burita, “Fas, sihirli bir değneğe sahip değil. Ama Kral 6’ncı Muhammed’in Libyalıların ‘kendi aralarında müzakere etmelerinin ve engelleri aşmak için uzlaşmaya varmalarının’ yolunu açma konusundaki samimi niyet ve talimatlarına sahiptir. Fas, bu ülkenin güvenliği ve istikrarı dışında hiçbir gündem olmaksızın her zaman Libya'nın yanında olacaktır. Çünkü bu konu, zorluklarından haberdar olduğu için Mağrib bölgesi açısından önemlidir” şeklinde konuştu.
Faslı Bakan, Lafi’ye Kral 6’ncı Muhammed’in ‘Başkanlık Konseyi ve Libya'daki geçici yürütme makamlarının görevlerini üstlenmelerinden bu yana elde ettikleri başarılar çerçevesinde’ Libya siyasi sürecine verdiği desteği de dile getirdi.
Öte yandan Burita, Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı ile ‘geçmiş sayfaları çevirmek, Libya halkının tüm bileşenleri arasında tam bir uyum sağlamak için önemli bir unsur olan’ ulusal uzlaşma konusunu görüştüklerini belirtti. Bakan, Fas’ın tecrübesini Libya ile paylaşmaya ve bu süreçte ona eşlik etmeye hazır olduğunu vurguladı.
İkili ilişkilerle ilgili olarak Nasır Burita, Kral 6’ncı Muhammed’in ‘iki kardeş halk arasındaki güçlü bağları, iki ülkeyi ortak bir tarihte bir araya getiren durum çerçevesinde Libya kurumlarıyla kalıcı iletişimi’ koruma konusundaki istekliliğini dile getirdi. Faslı Bakan, Libyalı yetkiliyle ‘gelecek haftalarda Faslı- Libyalı iş insanları için bir forum düzenlemenin yanı sıra, ilerleyen günlerde iki ülkenin toplumlarını ilgilendiren tüm konuları ele almak için ortak konsolosluk komitesi düzenleme’ meselesini ele aldıklarını belirtti. Görüşmelerde ayrıca, başta tarım sektörü olmak üzere bazı önemli sektörlerde ikili iş birliğini geliştirmenin yolları üzerinde durulduğu belirtildi.
Diğer taraftan Abdullah el-Lafi ise, Rabat’ın ‘Libya hususunda büyük destek sağladığını ve her zaman tüm istasyonlar aracılığıyla taraflar arasındaki, özellikle de Libya Temsilciler Meclisi ile Yüksek Devlet Konseyi arasındaki diyalogda uzlaşma arayışında olduğunu’ söyledi.
Lafi, gelecek hafta iki ülke arasındaki konsolosluk komitesi toplantısının, ‘vize ve hava taşımacılığı ile ilgili olarak zorlukların çözülmesi, çok sayıda Faslı ve Libyalı vatandaşın acılarının hafifletilmesi’ konularına odaklanacağını belirtti. Libyalı yetkili, Libya’da gözaltına alınan 195 Faslı gencin durumlarının iyi olduğuna dikkati çekerek, kendilerine iyi davranıldığını söyledi.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İran, UAEA toplantısında çatışma uyarısında bulundu

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi
TT
TT

İran, UAEA toplantısında çatışma uyarısında bulundu

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, Batılı güçleri bugün başlayacak olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) üç aylık toplantısında çatışmaya karşı uyardı.

Tahran cuma günü, Almanya, Fransa ve Birleşik Krallık'ı toplantıda ‘stratejik bir hata’ yapmamaları konusunda uyarırken, diplomatik kaynaklar bu ülkelerin ve ABD'nin toplantıda İran’a karşı bir karar tasarısı sunmayı planladıklarını doğruladı.

UAEA Yönetim Kurulu'nun yaklaşık 20 yıl sonra ilk kez İran'ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması yükümlülüklerine uymadığını ilan etmesi ve Batılı güçlerin İran dosyasını Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ne götürmesinin önünü açması bekleniyor.

Bekayi, “Çatışmaya verilecek yanıt daha fazla iş birliği olmayacak. İran bir dizi önlem hazırladı ve karşı taraflar kapasitemizin farkında. Bir sonraki aşamadaki gelişmelere bağlı olarak ve UAEA ile iş birliği içinde bir dizi adım atacağız” ifadelerini kullandı.

Geçen hafta başında yayınlanan gizli bir UAEA raporunda İran'ın yüzde 60'a kadar zenginleştirilmiş uranyuma sahip olduğu ve bunun daha yüksek bir seviyede zenginleştirilmesi halinde 10 nükleer silah yapımında kullanılabileceği belirtilmişti.

Bekayi sözlerini şöyle sürdürdü: “UAEA raporu, üç Avrupa ülkesi ve ABD'den gelen siyasi bir talimata dayanıyor ve gerçeği yansıtmıyor. Raporda taahhütlerden sapma yönünde bir husus yer almıyor, aksine Ortak Eylem Planı (nükleer anlaşma) çerçevesinde çözüme kavuşturulan eski suçlamalar yeniden gündeme getiriliyor. Ne yazık ki Siyonist varlığın sunduğu sahte belgeler ve bazı ülkelerin siyasi tutumları UAEA'nın bu konuları yeniden gündeme getirmesine yol açtı.”

Bekayi, İsrail'in 2018 yılı başlarında İran'ın nükleer arşivini karmaşık bir operasyonla ele geçirmesinin ardından UAEA’nın araştırılmasını talep ettiği gizli tesislerle ilgili soruşturmaya atıfta bulundu.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bekayi, “Raporun içeriği tamamen siyasi. UAEA'nın davranışlarını Yönetim Kurulu'nun daha önce verdiği bir yetkiye dayandırarak meşrulaştırmasını kabul etmiyoruz. Bu tür raporlar bazı tarafların kendi pozisyonlarına sadık kalmaları için siyasi zemin sağlamaktadır” şeklinde konuştu.

Bekayi, “UAEA Genel Direktörü'nün son açıklamaları teknik yetkilerinin ötesine geçiyor. Barışçıl nükleer tesislere yönelik her türlü tehdidi barışa yönelik bir tehdit olarak değerlendiren 533 sayılı karar uyarınca, İran'ın nükleer tesislerine yönelik her türlü tehdide karşı net bir tavır alınmalı” dedi.

Bekayi, “Uluslararası bir kuruma başkanlık eden ve BM'de yüksek mevkilere talip olan her kim olursa olsun, tehdit ve gerginliği artırma aracı değil, barışın sesi olmalıdır” ifadesini kullandı.

UAEA şu anda ‘İran'ın nükleer programının tamamen barışçıl olduğuna dair güvence veremeyeceğini’ söylüyor.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre UAEA’nın Viyana'daki toplantısı öncesinde İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi devlet televizyonuna açıklamalarda bulundu. Kemalvendi, “Elbette UAEA, İran İslam Cumhuriyeti'nin kapsamlı ve dostane iş birliğini sürdürmesini beklememelidir” dedi.

Diplomatik kaynaklar perşembe günü, Tahran'ın nükleer programına ilişkin 2015 anlaşmasına taraf olan üç Avrupa ülkesi ve ABD'nin, Tahran'ın dört gizli sahadaki nükleer faaliyetlerine ilişkin yıllardır süren soruşturmada ‘tam iş birliği yapmaması’ nedeniyle BM Güvenlik Konseyi'ne bir karar tasarısı sunmayı planladıklarını söyledi.

UAEA bir raporunda İran'ın nükleer programı konusunda ‘tatmin edici olmayan’ iş birliğini kınayarak, İslam Cumhuriyeti'nin yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum üretimini hızlandırdığına dikkat çekti.

İran'ın önerisi

Bu gelişme Tahran ile Washington'un İran'ın nükleer programı konusunda yeni bir anlaşma arayışı için görüşmeler yürüttüğü bir dönemde yaşandı.

Bekayi, ABD'li yetkililere İran'ın nükleer müzakereler kapsamında Umman üzerinden yakında ABD'ye sunacağı öneriyi değerlendirmeleri tavsiyesinde bulundu.

Bekayi, “İran halkının çıkarlarını ve haklarını dikkate almayan hiçbir öneri kabul edilemez. Ayrıntılara girmeyeceğim ama yakında Umman aracılığıyla teklifimizi sunacağız. ABD'ye bu fırsatı ciddiye almasını tavsiye ediyoruz” dedi. Bekayi, teklifin içeriğiyle ilgili ayrıntı vermedi.

İran Devrim Muhafızları Ordusu'na (DMO) bağlı Tesnim haber ajansının kaynaklara dayandırdığı haberine göre İran, ABD'nin önerisine yanıtını önümüzdeki iki gün içinde diplomatik kanallar aracılığıyla yazılı olarak gönderecek.

Ajansa göre, Tahran'ın yanıtı, yaptırımların etkin bir şekilde kaldırılması karşılığında Washington'un endişelerini giderecek önlemler sunarken, kendi topraklarında zenginleştirme ilkesini koruyan bir öneri içerecek. İran ayrıca kırmızı çizgilerine saygı gösterilmesi koşuluyla yeni bir müzakere turuna hazır olduğunu ifade edecek.

Bekayi, Batı medyasında altıncı turun planlandığına ve ABD'nin İran'a uranyum zenginleştirmeyi yüzde 3'e düşürme önerisinde bulunduğuna dair çıkan haberleri yalanladı. “Toplantı planlanmıştı ancak gerçekleşmedi. Bu medya haberlerinin çoğu doğrulanabilir değil ve genellikle psikolojik baskı yaratmayı amaçlıyor” dedi.

Bekayi şöyle devam etti: “Eğer taviz alışverişine dayalı gerçek müzakerelerden bahsediyorsak, ABD'nin önerisi bu anlayışı yansıtmıyor.”

Bu açıklama, Tahran'ın ‘kabul edilemez’ olarak nitelendirdiği ABD önerisine yanıt olarak geldi.

Bekayi gazetecilere yaptığı açıklamada, Washington ile Tahran arasındaki dolaylı müzakerelerin bir sonraki turuna ilişkin belirli bir noktasının olmadığını söyledi. Bekayi gazetecilere şunları söyledi: “Bu konuda bir karar alınırsa derhal duyurulacaktır.”

İki ülke, yaptırımların hafifletilmesi karşılığında İran'ın nükleer programını engellemeyi amaçlayan 2015 anlaşmasına bir alternatif bulmak için nisan ayından bu yana beş tur müzakere gerçekleştirdi.

ABD Başkanı Donald Trump, 2018'deki ilk döneminde bu anlaşmadan vazgeçerek Tahran'a yeniden sert yaptırımlar uygulamaya başladı.

İran Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf’ın dün devlet televizyonunda yayınlanan açıklamalarında, “ABD'nin önerisi yaptırımların kaldırılmasından bile bahsetmiyor. Hayalperest ABD Başkanı gerçekten İran'la bir anlaşma istiyorsa yaklaşımını değiştirmelidir” ifadeleri yer aldı.

Bekayi ise “Yaptırımların kaldırılmasının temel bir gereklilik olduğunu defalarca vurguladık. Başta nükleer kazanımların korunması ve yaptırımların etkin bir şekilde kaldırılması olmak üzere İran'ın meşru hakları dahil edilmeden hiçbir anlaşmaya varılamaz. Bu talepleri içermeyen herhangi bir metin kabul edilemez” değerlendirmesinde bulundu.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio 20 Mayıs'ta Senato Dış İlişkiler Komitesi'ndeki oturumda yaptığı açıklamada, “İran'ın herhangi bir şekilde uranyum zenginleştirmesine izin vermeyeceğiz. Olası bir anlaşmadan sonra bile füze ve terörizmle ilgili yaptırımları uygulamaya devam edeceğiz. Zenginleştirmenin bir ulusal haysiyet meselesi olduğunu iddia ediyorlar ama gerçek şu ki bunu caydırıcı bir unsur olarak kullanmak istiyorlar. Çünkü gelişmiş zenginleştirme kapasitesine sahip olmanın onları nükleer silahın eşiğinde bir devlet haline getirdiğine ve dolayısıyla tehditlere karşı bağışıklık kazandırdığına inanıyorlar” ifadelerini kullandı.

Buna karşılık Bekayi şunları söyledi: “Bu doğru değil. Zenginleştirme yapan herkesin bir silah programı yok. ABD'nin müttefikleri de dahil olmak üzere, silahlanma amacı gütmeden zenginleştirme yapan ülkeler var. Bu anlamda, İran'ın baskılar karşısındaki direncinin kendisi bir tür caydırıcılıktır. Zenginleştirme, nükleer yakıt döngüsünün ve ulusal endüstrimizin önemli bir parçasıdır; müzakere edilemez ya da taviz verilemez.”

Bekayi, İranlı milletvekillerinin ülkelerinin silahların teknik yönlerine sahip olması konusunda ne söylediklerine ilişkin bir soruya şu yanıtı verdi: “Ülke içinde çeşitli görüşler var, ancak bizim tarafımızdan defalarca teyit edilen şey İran'ın nükleer programının tamamen barışçıl olduğudur. Siyasi nedenlerle hazırlanan son rapor, programımızın barışçıl doğasını kanıtladı. Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması'na bağlı bir devlet olarak İran, barışçıl yaklaşıma olan bağlılığını sürdürecektir.”