Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’den dini söylemde yenilenme hamlesi

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi Mısır Vakıflar Bakanı Dr. Muhammed Muhtar Cuma ve Mısır Cumhurbaşkanı Mali İşler Danışmanı Muhammed Emin ile yaptığı görüşme sırasında (Cumhurbaşkanlığı Sözcüsünün Facebook sayfasından)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi Mısır Vakıflar Bakanı Dr. Muhammed Muhtar Cuma ve Mısır Cumhurbaşkanı Mali İşler Danışmanı Muhammed Emin ile yaptığı görüşme sırasında (Cumhurbaşkanlığı Sözcüsünün Facebook sayfasından)
TT

Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’den dini söylemde yenilenme hamlesi

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi Mısır Vakıflar Bakanı Dr. Muhammed Muhtar Cuma ve Mısır Cumhurbaşkanı Mali İşler Danışmanı Muhammed Emin ile yaptığı görüşme sırasında (Cumhurbaşkanlığı Sözcüsünün Facebook sayfasından)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi Mısır Vakıflar Bakanı Dr. Muhammed Muhtar Cuma ve Mısır Cumhurbaşkanı Mali İşler Danışmanı Muhammed Emin ile yaptığı görüşme sırasında (Cumhurbaşkanlığı Sözcüsünün Facebook sayfasından)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Mısır'daki imamların mali koşullarını destekleme çabalarını güçlendirme kararı aldı. Cumhurbaşkanı Sisi ayrıca, gerek Uluslararası Vakıf Akademisi gerekse farkındalık yaratma ve karakter geliştirme ile ilgili kurumlarla işbirliği içerisinde imamlar için üst düzey bilimsel ve kültürel eğitim programlarını yoğunlaştırmak için kolları sıvadı. Bu adım Mısır devletinin, seçkin bir aydın imam ve vaiz nesli yetiştirerek, rasyonel ılımlı düşünceyi ve dinin sahih ilkelerini yayma ve yanlış anlamaları düzeltme stratejisini güçlendirme bağlamında geliyor. Bu çerçevede imamlardan ve vaizlerden şeriatın ilkelerinin korunmasına halel getirmeksizin, yenilikleri dikkate alan ve gerçeğin fıkhını benimseyen yenilikçi sağduyulu bir dini söylem oluşturmaları bekleniyor. Bu gelişme, Cumhurbaşkanı Sisi’nin, dün Mısır Vakıflar Bakanı Dr. Muhammed Muhtar Cuma ve Mısır Cumhurbaşkanı Mali İşler Danışmanı Muhamed Emin ile yaptığı görüşme sırasında geldi.
Sisi daha önce Ağustos 2020'de imamlar ve vaizler için eğitim programları düzenlemek için adım atmış ve bu programlarla imamların yeteneklerini geliştirmeyi ve iletişim becerilerini en üst düzeye çıkarmayı hedeflemişti. Bu programlarda ayrıca modern tebliğ araçlarının kullanılması amaçlandı.
Mısır Cumhurbaşkanlığı Resmi Sözcüsü Bessam Radi, dün yaptığı açıklamada, "Cumhurbaşkanlığı toplantısında, Vakıflar Bakanlığı'nın otoritesini geliştirmenin yanı sıra imamları eğitme ve nitelendirme çabaları masaya yatırıldı. Toplantıda ayrıca Bakanlığın yazı ve tercüme alanındaki faaliyetleri de gündeme getirildi. Vakıflar Bakanı, vakıf eşrafının ve yatırımların gelişmesini sağlamak ve bunlardan en yüksek getiriyi elde etmek için bakanlığın (Vakıf Bakanlığı) fonlarını yönetme çabalarını dile getirdi. Bu bağlamda Cumhurbaşkanı, vakıf parasının korunması, geliştirilmesi ve iyi yönetilmesi için çabalara devam edilmesi talimatını verdi.” ifadelerini kullandı.
Mısır cumhurbaşkanının “dini söylemin yenilenmesi” konusuna büyük önem vermesi ve halka açık etkinliklerdeki konuşmalarında genellikle din adamlarına yenilenme çağrısında bulunması dikkat çekicidir. Sisi bu konu bağlamında daha önce yaptığı bir açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı: “Dini söylemi yenilemedeki tembellik veya başarısızlık, meydanı gençlerin aklını çelerek onlara cinayet, yağma, hırsızlık ve gasp gibi eylemleri cazip gösteren din tüccarı ve sahte alimlere bırakmak anlamına gelir.”
Mısır cumhurbaşkanlığı sözcüsü, dün yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: “Vakıflar Bakanı, Din İşleri Yüksek Kurulu'nun tebliğ rolünü ve telif, tercüme ve yayın zincirleri alanındaki başarılarını anlattı. Bakan ayrıca, ulus devlet kavramını pekiştirmenin ve vatandaşlık haklarına saygı duymanın yanı sıra ılımlı düşüncenin yayılmasına katkıda bulunmak için dünyadaki ılımlı dini kurumlarla iletişimi yoğunlaştırma, dünya barışını sağlama ve ülkeler ve halklar arasında karşılıklı saygıya dayalı bir arada yaşamanın temellerini sağlamlaştırma çabalarını dile getirdi.”
Mısır Vakıflar Bakanlığı, “Mısır, dini söylemi yenilemede benzeri görülmemiş gelişmelere tanık oluyor. Dini yenilenme hareketi, son yıllarda tanık olduğu gibi ciddi ve gerçekçi bir harekete tanık olmadı.” açıklamasında bulundu. Ocak 2019'da Vakıflar Bakanlığı, imamları eğitmek ve nitelendirmek ve Mısır'ın içinden ve dışından eğitmenler yetiştirmek için bir akademi kurdu. Bakanlık o zaman, akademinin, Cumhurbaşkanı Sisi'nin aydın ve eğitimli bir din adamı yetiştirmenin gerekliliğinden bahsetmesi üzerine kurulduğunu açıkladı.



SOHR: Belge, Esed ailesinin Moskova'ya yüz milyonlarca dolar aktardığını ortaya koyuyor

Moskova'nın merkezindeki tarihi Ukraina Otel (Wikipedia)
Moskova'nın merkezindeki tarihi Ukraina Otel (Wikipedia)
TT

SOHR: Belge, Esed ailesinin Moskova'ya yüz milyonlarca dolar aktardığını ortaya koyuyor

Moskova'nın merkezindeki tarihi Ukraina Otel (Wikipedia)
Moskova'nın merkezindeki tarihi Ukraina Otel (Wikipedia)

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) eski Suriye rejiminin karıştığı en gizemli ve yasadışı mali transferlerden birinde, Suriye Havayolları aracılığıyla Moskova'ya büyük miktarlarda para kaçırıldığını ve bu fonların çoğunlukla Captagon üretimi ve ticaretine yapılan yatırımların sonucu olduğunu ortaya koyan gizli bir belgeye ulaştı.

SOHR Direktörü Rami Abdurrahman, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada bu paraların kaçırıldığı son uçuşun, Suriye’nin devrik lideri Beşşar Esed'in geçtiğimiz aralık ayında Moskova'ya kaçmasından sadece 4 gün önce gerçekleştiğini söyledi.

efrgthy5
Suriye Havayolları’na ait bir uçak (Arşiv)

Suriye Havayolları'nın 2020 yılı sonlarından 2024 yılı ortalarına kadar Moskova'ya haftada bir uçuş gerçekleştirdiği belirtilen belgeye göre özellikle Vnukovo Havaalanı'na yapılan her uçuşta, ortalama değeri 20 milyon dolar olan para dolu çantalar taşındı.

SOHR'un Suriye Havayolları ve Şam Uluslararası Havalimanı güvenliğine yakın kaynaklardan elde ettiği sızdırılmış gizli belgeye göre bu paralar, Hava Kuvvetleri İstihbaratının doğrudan gözetimi altında ve son derece gizli bir operasyonla taşındı.

Son derece ayrıntılı olan belgeye göre nakit paranın bulunduğu çantalar, doğrudan Suriye Merkez Bankası'ndan korumalı bir araçla havaalanına götürülüyor ve uçağa aktarılıyordu.

devfgrth
Aralık ayında Şam'da yakılan Captagon ve uyuşturucu madde yığınlarının yanında duran yeni Suriye Yönetimi'ne bağlı bir güvenlik görevlisi (AP)

SOHR’a göre belgede bu çantaların sıkı güvenlik önlemleri altında yolcuların bagajlarından ayrı olarak uçağın kargo bölümüne yüklendiği belirtiliyor. Belgeye göre operasyonun gizliliği için çantaların diğer tüm gönderilerden önce yüklenmesi gerekiyordu. Ne personelin ne de yolcuların çantalarda ne olduğuyla ilgili bilgi almasına izin verildi. Herkes çantalarda ne olduğuyla ve nereye gittiği ile ilgili müdahale etmemesi veya bunları sormaması konusunda uyarıldı.

Sızdırılan belgede, gizli ibareli resmi bir defter ve para transferi sürecine ilişkin kesin detaylar yer aldı. Bu detaylara, Moskova'da bu paraların transferini gerçekleştiren bankanın adresi, çantaların sayısı, ağırlıkları, uçuş tarihi, transfer edilen miktar ve her bir işlemle ilgili tüm ayrıntılar da dahil. Genellikle Suriye Havayolları Genel Müdürüne hitaben bir mektup yazılıyor ve ondan paranın herhangi bir engelle karşılaşmadan yüklenmesini kolaylaştırması isteniyordu. Mektup sadece ona hitaben yazılmıştı ve başka kimsenin görmesine izin verilmiyordu.

SOHR'un güvenilir kaynakları, eski Suriye rejiminin çeşitli faaliyetlerini finanse etmek için kullandığı gizli mali operasyonlar ağını ortaya koyan belgenin orijinal olduğunu, ancak havayolunun hiçbir çalışanının ya da yolcusunun bu şüpheli operasyonlar hakkında hiçbir şey bilmediklerini doğruladılar.

xscvfgt
Rıfat Esed ve ailesine ait Lazkiye sahilindeki Afamia Evleri (projenin internet sitesi)

Şarku’l Avsat’a konuşan SOHR Direktörü Rami Abdurrahman, sızdırılan belgenin eski Suriye rejiminin yasadışı operasyonlara ne kadar derin bir şekilde dahil olduğunu ortaya koyduğunu ve bu alanda yapılacak daha fazla araştırma, Suriye'den Rusya'ya ve diğer ülkelere resmi bir kılıfla ve herhangi bir izleme ya da takip olmaksızın büyük miktarlarda paranın aktarıldığı geniş bir gizli finansal faaliyet ağının ortaya çıkarılmasına yol açabileceğini söyledi. Devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed ve kardeşi tarafından temsil edilen rejim, Captagon'u üreterek, tanıtarak ve Suriye sahilindeki Afamia Evleri’nin yakınlarında bulunan küçük bir liman da dahil olmak üzere birçok yolla yurt dışına ihraç ederek, uyuşturucuya yatırım yapma sürecine öncülük ediyordu. Eski Devlet Başkanı Hafız Esed'in kardeşi Rıfat Esed'e ait olan bu küçük limandan kaçakçılar aracılığıyla İtalya limanlarına gönderilen Captagon, rejimin işbirlikçileri tarafından dünyanın geri kalanına satılıyordu.

scdvfgb
Moskova'nın merkezindeki tarihi Ukraina Otel (Wikipedia)

Esed rejiminin Rusya'daki Faaliyetlerini ve oradaki yatırımlarını takip eden Suriyeli bir kaynak, belgenin içeriğinin bilindiğini, ancak resmî belgenin ilk kez ortaya çıkmış olabileceğini söyledi. Medya, özellikle de Batı medyası daha önce rejimin para kaçırdığından bahsetmişti. Bu haberler çerçevesinde başta Mudalal Huri gibi rejim yanlısı iş adamları olmak üzere rejime sadık bazı isimler uluslararası yaptırım listesine alındı.

Adının açıklanmaması şartıyla konuşan kaynak, para transferlerinin gerçekten de Suriye Havayolları tarafından Vnukovo Havaalanı’na yapıldığını, onlarca transfer gerçekleştiğini ve her uçuşta dolar ve euro bazında sabit dövizlerle dolu çantaların taşındığını belirtti.

Euroların özellikle 500'lük banknotlar halinde olduğunu söyleyen kaynak, çantaların bu havaalanından doğrudan rejimin Moskova'daki büyükelçiliğine aktarıldığını ve oradan da rejime bağlı iş adamlarına dağıtıldığını belirtti. Kaynağa göre onlar da bu parayı bankalara yatırıp mülk ve dükkân satın aldılar. Bu parayla Rusya ve Belarus'ta şirketler kurulduğunu belirten kaynak, tüm sevkiyatların Moskova'nın en lüks oteli olan ve Stalin döneminden kalma büyük, güzel ve tarihi bir otel olan Ukraina Otel’de bir kat kiralayan Beşşar Esed'in dayısı Muhammed Mahluf tarafından denetlendiğini vurguladı. Kaynağa göre eşi ve yanında çalışanlarla birlikte etrafı güvenlik korumasıyla çevrili olan Mahluf neredeyse sürekli olarak Moskova'da ikamet ediyor ve rejimin mali işlerini buradan takip ediyor.

vfgthy
Esed ailesine ait lüks konutların ve şirketlerin bulunduğu devasa bir semt Moscow-City (Arşiv – İnternet siteleri)

Moscow-City’de (Moskova Uluslararası İş Merkezi) pahalı binalardan ve gökdelenlerden 20'den fazla dairenin satın alındığını söyleyen kaynak, “Bu daireler Muhammed Mahluf'un oğulları Hafız, Ehab ve diğerlerinin yanı sıra Esed ailesine ve eşlerine ait. Rusya'da yaşayan bizler bu bilgileri biliyorduk. Bunlar bize, bunları bilen ve bu bilgilerle bir şekilde teması olan görgü tanıkları tarafından aktarıldı” diye konuştu.