İskenderiye’de antik bir yerleşim yeri ve ticaret bölgesi keşfedildi

Keşfedilen yerlerin tarihi Greko-Romen dönemine kadar uzanıyor.
Keşfedilen yerlerin tarihi Greko-Romen dönemine kadar uzanıyor.
TT

İskenderiye’de antik bir yerleşim yeri ve ticaret bölgesi keşfedildi

Keşfedilen yerlerin tarihi Greko-Romen dönemine kadar uzanıyor.
Keşfedilen yerlerin tarihi Greko-Romen dönemine kadar uzanıyor.

Mısır Eserleri Yüksek Konseyi, İskenderiye’nin Şatibi bölgesinde Yunan ve Roma dönemlerine uzanan ve söz konusu dönemde Mısır’daki yaşamı gösler önüne seren ticaret ve yerleşim alanlarının keşfedildiğini duyurdu.
Mısır Eserleri Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Dr. Mustafa Veziri şu açıklamada bulundu:
“Bu keşif Yunan ve Roma dönemlerinde Mısır başkentinin dışındaki yaşama ışık tutuyor. Keşfedilen alanda, şehre doğudaki bölgelerden ithal edilen mallara konulan vergilerin kontrol edildiği ve belirlendiği, ayrıca şehre seyahat edenlerin ve ziyaretçilerin giriş için gerekli izinleri alması için dinlenebilecekleri yerler mevcut.”

Konsey Başkanı İbrahim Mustafa da şu bilgiler verdi:
“Bu alanda keşfedilen arkeolojik kalıntılar, kente gelen ticaret ve balıkçılık faaliyetleri ile bunlarla ilgili yapılan aletleri gösteriyor. Heykelcilik alanında bulunan keşiflerin çoğu, atölyenin müşterilerinin çoğunun balıkçılar olduğunu ortaya koydu. Efsanevi savaşçıların ve Büyük İskender’in heykellerine ek olarak savaşçıların bakımı için yapılan heykeller de var. Avcılıkla ilgili ibadet heykelleri de bulundu. Bölgede ayrıca genellikle ölen kişilerin gömüldüğü Doğu mezarlığında sunulan adaklar keşfedildi. Adak kaplarının dükkanlarda satıldığı anlaşıldı.”

Dr. İbrahim Mustafa ayrıca kazı çalışmalarının dokuz ay sürdüğünü, 3 boyutlu görüntüleme ve modern topografik yöntemleri ile alanın belgelenmesi için çalışmaların devam ettiğini, bulunan heykel kalıntılarının halen birleştirildiğini söyledi.
Milattan önce 332’de, kentin kuruluşundan hemen sonra bölgedeki en eski arkeolojik mezar inşa edildi. Uzun süre kullanılan bu mezarlar, mezar mimarisinin gelişmesiyle ortaya çıktı. Koridorlardan geçilerek, kayalara oyulan yeraltı odaları var. Hypogeum olarak da bilinen mezar yerlerinin çoğu duvarlara örülmüş dikdörtgen girintilerden oluşuyor. Bazı odalarda büyük lahitler de mevcut.

Mısır Eserleri Çalışmaları Başkanı Dr. Eymen Aşmavi açıklamasında şunları söyledi:
“Şatibi bölgesinde araştırma yapan heyet, kayalara oyulmuş 40’tan fazla su kuyusunun yanı sıra devasa bir kuyu daha keşfetti. Kuyu suyunun depolandığı devasa bir tünel ağına ek olarak kurak mevsimlerde kullanılan yağmur ve sel sularının bu kuyularda kullanıldığı anlaşıldı. Bu kuyuların içinde çok sayıda çanak ve kandilin yanı sıra bazı heykeller bulundu.”

Aşağı Mısır Eserleri Merkez Dairesi Başkanı Dr. Nadia Kader de açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Merkezimiz, iki Athena heykelinin yanı sıra bereketin tanrıçası olan Demeter’e ithaf edebileceğimiz bir kalıntı buldu. Bir odanın kalıntılarına ek olarak kurbanların yakılması ve yemek pişirmek için kullanılan bir de küçük fırın ortaya çıkarıldı.”

Keşfedilen alanda yapılan çalışmalar, alt sokakların dik bir şekilde olduğunu ve tüm sokakların kanalizasyona bağlı bir caddeye bağlandığını gösteriyor. Bölge milattan önce 2’inci ve 4’üncü yüzyıllara tarihleniyor.

İskenderiye Eski Eserler Genel Müdürü Dr. Halid ebu Hamad da keşfe ilişkin şu bilgileri verdi:
“Araştırmalarımız, keşfedilen alanda adak sırasında kullanılan çömleklerin satıldığı ve tanrıların, efsanevi kahramanların, imparatorların ve ünlü kişilerin heykellerin yapıldığı atölyelerin ve dükkanların olduğunu gösteriyor. Bu heykellerin üretimi için kullanılan kalıplar ve bir Roma imparatorunun heykelinin yapıldığı taştan bir büst de bulundu.”

Yapılan açıklamalara göre keşifte birçok amfora, tılsım, metal eşya, 700’e yakın madeni para, tabak, çeşitli şekilde ve boyutta mutfak eşyaları, dokuma tezgahları, balık ağları gibi aletler de bulundu.



Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
TT

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

İlk kez bir robot, insan yardımı olmadan gerçekçi bir ameliyat gerçekleştirdi.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, robotun ekipten gelen sesli komutlara yanıt vererek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir operasyonu "sakince" gerçekleştirdiğini çarşamba günü açıkladı. Robot, gerçek hayattaki tıbbi acil durumlara özgü beklenmedik senaryolar sırasında bile yetenekli bir insan cerrahın uzmanlığını sergiledi.

Tıbbi robotik uzmanı Axel Krieger yaptığı açıklamada, "Bu ilerleme bizi belirli cerrahi görevleri yerine getirebilen robotlardan, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayan robotlara taşıyor" diyor.

Bu kritik ayrım bizi, gerçek hasta bakımının karmaşık, öngörülemez gerçekliğinde çalışabilen, klinik düzeyde uygulanabilir otonom cerrahi sistemlere önemli ölçüde yaklaştırıyor.

"SRT-H" ya da "Surgical Robot Transformer-Hierarchy" (Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi) diye bilinen robot, Johns Hopkins cerrahlarının domuz kadavraları üzerinde yaptıkları operasyonları izleyerek ameliyat videolarıyla eğitim aldı. Videolarda görevleri açıklayan altyazılar vardı.

Johns Hopkins, robotun videoları izledikten sonra ameliyatı yüzde 100 doğrulukla gerçekleştirdiğini ifade ediyor. Robotun ameliyatı gerçekleştirmesi daha uzun sürse de sonuçlar bir cerrahla kıyaslanabilir düzeydeydi.

Popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle geliştirilen robotun, kanalları ve arterleri tanımlama, bunları hassas bir şekilde tutma, klipsleri stratejik olarak yerleştirme ve parçaları makasla kesme gibi 17 dakika süren görevleri tamamlaması gerekti.

Bu, Krieger'in "Akıllı Doku Otonom Robotu"nun (Smart Tissue Autonomous Robot) üç yıl önce bir hayvan üzerindeki ilk otonom robotik ameliyatta (canlı bir domuz üzerinde laparoskopi ameliyatı) yaptığından daha fazla görev içeriyor. O robot da özel olarak işaretlenmiş dokulara ihtiyaç duymuş, son derece kontrollü bir ortamda çalışmış ve katı bir cerrahi planı takip etmişti.

Buna karşılık SRT-H, tek tip olmayan anatomik koşullarda kusursuz bir performans sergiledi. Araştırmacılar robotun başlangıç pozisyonunu değiştirdiğinde ve safra kesesi ve çevresindeki dokuların görünümünü değiştiren kan benzeri boyalar eklediğinde bile durum böyleydi.

fgrthyju
Robot, popüler OpenAI sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle çalıştırılıyor. Robot 17 dakika süren görevleri tamamlayabildi (XinHao Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

Krieger geçen yıl sistemi kullanarak bir robotu üç kritik cerrahi görevi yerine getirecek şekilde eğitmişti: bir iğneyi yönlendirmek, vücut dokusunu kaldırmak ve dikiş atmak. Ancak bu görevlerin her biri sadece birkaç saniye sürmüştü.

Araştırmacı ekip bundan sonra sistemi daha fazla ameliyat türü üzerinde eğitip test etmek ve yeteneklerini tam bir otonom ameliyat gerçekleştirecek şekilde genişletmek istiyor.

Daha önce Johns Hopkins'te doktora sonrası araştırmacı olan ve artık Stanford Üniversitesi'nde çalışan başyazar Ji Woong "Brian" Kim, "Bu çalışma, otonom cerrahi robotların gerçek dünyada kullanılmasının önündeki bazı temel engelleri aştığı için önceki çabalara göre büyük bir sıçramayı temsil ediyor" diyor. 

Çalışmamız, yapay zeka modellerinin cerrahi otonomi için yeterince güvenilir hale getirilebileceğini gösteriyor; bu bir zamanlar çok uzak görünse de artık uygulanabilir olduğu kanıtlanıyor.

Bulgular hakemli dergi Science Robotics'te yayımlandı.

Independent Türkçe