Afganistan’da ‘uzlaşma’, katılımcı bir hükümetin yakında duyurulması bekleniyor

ABD güçlerinin geri çekilmesiyle birlikte dün Kandahar'da düzenlenen törende "Taliban"a bağlı güçler (EPA)
ABD güçlerinin geri çekilmesiyle birlikte dün Kandahar'da düzenlenen törende "Taliban"a bağlı güçler (EPA)
TT

Afganistan’da ‘uzlaşma’, katılımcı bir hükümetin yakında duyurulması bekleniyor

ABD güçlerinin geri çekilmesiyle birlikte dün Kandahar'da düzenlenen törende "Taliban"a bağlı güçler (EPA)
ABD güçlerinin geri çekilmesiyle birlikte dün Kandahar'da düzenlenen törende "Taliban"a bağlı güçler (EPA)

Bir Afgan diplomatik kaynağı, şu anda Kabil ve Kandahar'da siyasi liderler ve "Taliban" hareketinin liderleri arasında yapılan görüşme ve toplantıların sonuçlarının, sağlam bir zemine oturtulacak, tüm siyasi partileri ve yelpazeyi bir araya getirecek bir "mutabakat hükümeti"nin yakında duyurulacağına dair güçlü işaretler taşıdığını doğruladı.
Kabil ve Kandahar'da siyasi liderler ve "Taliban" hareketinin liderleri arasında yapılan görüşmeler devam ediyor. Bir Afgan diplomatik kaynağı, toplantıların sonuçlarının, sağlam bir zemine oturtulacak, tüm siyasi partileri ve yelpazeyi bir araya getirecek "mutabakat hükümeti"nin yakında duyurulacağına dair güçlü işaretler taşıdığını belirtti.
Afganistan'ın İslam İşbirliği Teşkilatı Büyükelçisi ve Olağanüstü Tam Yetkili Üyesi Dr. Şefik Samim, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Afgan toplumunun tüm kesimlerinin görüşlerini yakınlaştırmak için uzlaşma çabalarının yolunda gittiğini vurguladı. Başkent Kabil’de “katılımcı mutabakat hükümeti” kurulması amacıyla yapılan görüşmelerin ilk sonuçlarının “olumlu işaretler ve büyük umut” barındırdığına dikkat çeken Samim, elde ettiği bilgilere göre hükümetin açıklanmasının fazla gecikmeyeceğini ve en fazla birkaç hafta içinde sonuca  ulaşacağını ifade etti.
Samim, eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai, Dr. Abdullah Abdullah ve eski Başbakan Gulbeddin Hikmetyar ile Taliban liderleri arasında gerçekleşen görüşmelere değinirken, bu görüşmelerin detaylarına dair net bir bilgi olmadığını ancak Afgan başkentinden gelen haberlerin uzlaşı ve barış ilan etme olasılığının kuvvetli olduğunu gösterdiğini belirtti. “Taliban” liderlerinin, durumu değerlendirmek ve verdikleri katılımcı bir hükümet sözlerini yerine getirebilmek için günlerdir Kandahar’da kendi araalrında görüşmelerde bulunduğunu aktardı.
Aynı bağlamda bir yetkili, "Taliban" hareketi ve diğer Afgan liderlerinin, hareketin lideri Hibetullah Ahundzade liderliğinde yeni bir hükümet ve kabine kurma konusunda "görüş birliğine" vardıklarını söyledi. Bloomberg haber ajansı Çarşamba günü, Taliban'ın kültür komitesi üyesi Bilal Kerimi'nin, Ahundzade'nin herhangi bir yönetim konseyinin başkanı olacağını söylediğini aktardı. Alman Haber Ajansı’nın (DPA) haberine göre Kerimi, Ahundzade'nin üç yardımcısından biri ve "Taliban"ın ana yüzü olan Molla Abdulgani Birader’in hükümetin günlük işleyişinden sorumlu olacağını da sözlerine ekledi. olacağını da sözlerine ekledi. Kerimi, "İslam Emirliği liderlerini, önceki hükümetten liderleri ve diğer etkili liderleri içeren kapsayıcı bir Afgan hükümeti kurulması konusundaki istişareler resmen sona erdi" ifadesini kullandı. DPA’ya göre, görüşmelerin özel doğası nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir yetkili, "Taliban"ın, kurulacak hükümet hakkında herhangi bir açıklama yapmadan önce ABD güçlerinin tamamen geri çekilmesini beklediğini belirtti.

İİT Kabil’e heyet göndermeyi erteledi
Diğer yandan Şarku’l Avsat, İslam İşbirliği Teşkilatı'nın (İİT) Kabil’e heyet göndermeyi ertelediği bilgisine ulaştı. İİT, 22 Ağustos’ta Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde gerçekleştirilen olağanüstü toplantıda açık uçlu bir karar olarak, Afgan toplumundaki tüm hareket ve mezheplerden yetkililerle görüşmek üzere birkaç üyeden oluşan üst düzey bir heyeti Kabil’e gönderme ve Afganlar arasındaki farklılıkların barışçıl yollarla çözülmesine katkıda bulunma kararı almıştı. İİT’nın Afganistan büyükelçisi Şefik Samim, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Afganistan’ı ziyaret edeceği açıklanan heyet ile ilgili durum henüz net değil” dedi. Samim, Afganistan’daki mevcut durumun İİT’nı bu aşamada beklemeye ve bu yönde hareket etmemeye sevk ettiğini ifade etti.



Trump, Çin lideri Şi'yle "Putin tarzı" görüşme istiyor

Trump, 2017'de Şi'yi Florida'daki malikanesinde ağırlamıştı (AFP)
Trump, 2017'de Şi'yi Florida'daki malikanesinde ağırlamıştı (AFP)
TT

Trump, Çin lideri Şi'yle "Putin tarzı" görüşme istiyor

Trump, 2017'de Şi'yi Florida'daki malikanesinde ağırlamıştı (AFP)
Trump, 2017'de Şi'yi Florida'daki malikanesinde ağırlamıştı (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'le birebir görüşme talep ediyor. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla Politico'ya konuşan ABD'li yetkililer, Trump'ın Şi'yle teke tek görüşmekte ısrar ettiğini, bunun da iki küresel güç arasında giderek kötüleşen ticaret savaşını durdurmaya yönelik diğer diplomatik çabaları engellediğini söylüyor.

Kaynaklar, Trump'ın Çin'le ilişkilerde yumuşamaya yönelik görüşmeler için Beyaz Saray yetkililerine Pekin'le iletişime geçme izni vermediğini belirtiyor.

Cumhuriyetçi lider, Pekin'le olası müzakereleri yürütmek üzere herhangi birini atamadı, Senato da henüz bir Çin büyükelçisini onaylamadı. Dolayısıyla iki süper güç arasındaki diplomasi trafiğinin tıkandığı aktarılıyor. 

Eski ABD Başkanı Baracak Obama'nın Ulusal Güvenlik Konseyi'ndeki Çin, Tayvan ve Moğolistan'dan sorumlu eski direktörü Ryan Hass, şunları söylüyor: 

Diplomatik arka kanallar çalışmıyor çünkü Başkan Trump bunu istemiyor. Trump, Putin'le olduğu gibi Şi'yle de doğrudan görüşmek istiyor. Görüşlerini başkalarına aktarmakla pek ilgilendiğini sanmıyorum.

Diğer yandan Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Brian Hughes, Trump'ın görüşmeleri "tıkamak" gibi bir niyeti olmadığını savunarak şu ifadeleri kullanıyor: 

Personel ve kıdemli personel düzeyinde çeşitli temaslar devam ediyor. Başkan'ın da söylediği gibi Çin'le görüşme taleplerini memnuniyetle karşılıyoruz.

Şi'nin Trump'la doğrudan görüşmeye yanaşıp yanaşmayacağı henüz belli değil. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, şubatta Beyaz Saray'ı ziyaret etmiş, Trump'la kameralar karşısında tartışmıştı. Hass, bu görüşmede Kiev yönetiminin küçük düşürülmesini anımsatarak, "Çin bürokrasisi, liderlerinin aşağılanacağı ya da hazırlıksız yakalanacağı bir duruma düşmesine asla izin vermez" diyor. 

Trump'ın 2 Nisan'da açıkladığı gümrük vergileriyle Washington-Pekin hattında yeni bir ticaret savaşı başlamıştı. 

ABD ve Çin arasındaki misilleme tarifeler sonucunda Washington, Pekin'e uyguladığı vergi oranını yüzde 145'e kadar çıkarmıştı. Çin de tarife oranını son olarak yüzde 125'e yükseltmişti. Trump, diğer ticaret ortakları için ek tarifelerin 90 günlüğüne askıya alındığını açıklamıştı.

Independent Türkçe, Politico, RT